Gospodarka materiałowa i logistyka Nr 04/2009

W numerze:

Marek Ciesielski

Strategie łańcuchów dostaw
Systematyzacja wiedzy o strategiach łańcuchów dostaw jest bardzo trudna, gdyż ciągle trwa proces ich polaryzacji i kształtuje się relacja strategii łańcucha dostaw do strategii firmy - lidera. Trzeba więc wpierw sformułować schemat analityczny dla badania elementarnych kwestii łańcuchów dostaw. Warto uporządkować czynniki kształtujące łańcuchy (np. zaliczając do nich naturę popytu, charakterystykę produktu i presję ze strony konkurentów) i sporządzić listę głównych atrybutów łańcuchów dostaw (prędkość przepływu, elastyczność itd.). Pozwoli to na sformułowanie listy kluczowych decyzji odnośnie do łańcuchów dostaw. Strategie łańcuchów dostaw kształtują przede wszystkim: charakterystyka firmy lidera, warunki produkcji i warunki rynkowe. W ostatnich latach wykrystalizował się wyraźny podział na strategie łańcuchów odwołujących się do koncepcji lean management i aqile management. Strategie są albo ich praktycznym rozwinięciem albo kombinacją. Różne są wówczas najważniejsze sposoby osiągania przewagi konkurencyjnej.

Supply chain strategies
Systematization of knowledge about supply chain strategies is very difficult, because the process of their polarization is still ongoing and the relation between supply chain strategy and the leading company strategy is constantly evolving. Thus, it is essential to formulate an analytical scheme for examining the elementary supply chain issues. Additionally, it seems to be necessary to systematize the factors which influence supply chains (e.g. to consider the nature of demand, product characteristics and the pressure of the competitors) as well as to specify the most important attributes of supply chains (flow velocity, agility, etc.) as this shall allow preparing a list of key decisions regarding supply chains. Supply chain strategies are mainly shaped by: the profile of the leader company, the manufacturing conditions as well as the conditions on the market. In recent years there has been a clear division between supply chain strategies based on lean management and agile management concepts. The strategies are either practical developments of the concepts or their combination which results in choosing different means to gain competitive advantage.

Kinga Krużmanowska

Handel morski na szlaku Daleki Wschód-Europa (cz. I)
Już od lat 90. XX w. kluczowe znaczenie dla rozwoju gospodarczego Europy odgrywały relacje handlowe z Dalekim Wschodem, a prezde wszystkim z Chinami. Od dekady wzrost PKB tego kraju przewyższa 7,2%, a swoisty przełom przyniosło członkostwo Chin w WTO (od 2001 r.), które wymusiło liberalizację wielu przepisów dotyczących handlu. Wartość chińskiego transportu morskiego z roku na rok wzrastała o ponad 20%. Ze względu na wzrastający wolumen towarów przewożonych na trasie Daleki Wschód-Europa armatorzy nie tylko zwiększali liczbę rejsów, ale również cenę frachtu, który wraz z kosztami dodatkowymi przekraczał w 2008 r. 2 tys. dol./TEU. Sytuacja zupełnie się zmieniła wraz z nadejściem globalnego kryzysu w 2008 r., który spowodował gwałtowny spadek eksportu towarów z Chin. Miało to wpływ na sytację na całym szlaku Daleki Wschód-Europa. Zredukowano liczbę rejsów, a ceny frachtu spadły do poziomu minimalnego. Jedynie obserwacja stanu światowych rynków towarowych i finansowych może przynieść odpowiedź dotyczącą rozwoju sytuacji w handlu morskim i tym samym szlaku Daleki Wschód-Europa.

Maritime transport on the Far East-Europe tradelane (part 1)
Already in the 90s trade with the Far Eastern countries, especially China, played an important role in Europe's economic growth. For a decade now the China's GDP has been growing at a pace of over 7,2% yearly. The biggest impact on the trade of this country was caused by its membership to the WTO (in 2001) which forces the liberisation of many trade regulations. The value of China's export rose annually by around 20%. Due to the rising volume of goods transported along the Far East-Europe tradelane shipping lines were not only increasing the number of services but also the freight price. The all-in freight passed the 2000 USD/TEU mark in 2008. The situation completely changed with the spreading of the world financial crisis in 2008, which caused a severe drop in the volume of goods exported from China. This infuenced the whole Far East-Europe tradelane. Not only is the number of services being cut by shipping lines, but also freight prices a falling to a minimum. Only the obsevation of the world financial and goods markets can bring a clue conserning the future of the maritime transport and the Far East-Europe tradelane.

Jakub Jaroszyński
Jacek Szołtysek

Telematyka transportowa w sterowaniu przepływami ładunków na terenie miasta
Celem artykułu jest przedstawienie rozwiązań, jakie dają nam narzędzia telematyczne oraz możliwość ich implikacji w odniesieniu do sterowania przepływami ładunków na terenie miasta. Omówiono narzędzia telematyczne, korzyści płynące z ich zastosowania w transporcie, a także podkreślono znaczenie inteligentnych systemów transportowych.

Transportation telematics in managing fright flows in city
The aim of this paper is to present possible solutions, which are enabled with using telematics in fright flows within city. There were described telematics tools, advantages and importance of Intelligent Transport Systems.

Paweł Sobczak

Technologie informacyjne wspierające proces zakupowy
Dostrzegalny w ostatniej dekadzie rozwój technologii informatycznych stał się bodźcem do stworzenia oraz rozwijania handlu elektronicznego (electronic commerce) i w rezultacie ewolucji rynków elektronicznych (electronic markets). Rozwój ten, w tym przede wszystkim rozwój Internetu, doprowadził do rewolucyjnych zmian w zarządzaniu łańcuchem dostaw oraz sposobach interakcji pomiędzy ogniwami łańcucha dostaw. W rezultacie Internet stał się potężnym narzędziem umożliwiającym reorganizację i usprawnienie procesów biznesowych, w tym również procesu zakupowego. Korzyści, takie jak swobodny transfer informacji, szybkie i łatwe wyszukiwanie informacji w globalnej sieci, rynki elektroniczne oraz połączenia pomiędzy systemami przedsiębiorstw typu serwer-serwer, spowodowały, że koszty związane z poszukiwaniem określonego dostawcy dobra, oceną i kwalifikacją dostawcy tegoż dobra oraz z samą transakcją zaczęły zmniejszać się prawie do zera.

Adam Sadowski

Czynniki determinujące rozwój logistyki zwrotnej w gospodarce (cz. II)
W artykule zwrócono uwagę na znaczenie logistyki zwrotnej dla prawidłowo funkcjonującego łańcucha dostaw. Podkreślono najważniejsze cechy przepływów odwrotnych w ramach koncepcji logistyki zwrotnej. Wskazano i omówiono filary teorii zrównoważonego rozwoju precyzujące istotę koncepcji logistyki zwrotnej. Przedstawiono ogólne tendencje w rozwoju logistyki zwrotnej zwracając uwagę na kontekst, w jakim definiowano koncepcję. Poruszono również kwestię stosowanej terminologii w odniesieniu do pojęcia logistyka zwrotna oraz problem nieścisłości występujący w tym obszarze. W dalszej części rozważań scharakteryzowano główne determinanty rozwoju logistyki zwrotnej. Wskazano cztery zasadnicze punkty widzenia na logistykę zwrotną - przyczyny zwrotów, sposób funkcjonowania logistyki zwrotnej, przedmiot przepływów zwrotnych oraz podmioty logistyki zwrotnej i sformułowano hipotezę wyjaśniającą wzajemne relacje występujące między tymi czynnikami.

Factors determining the development of reverse logistics in the economy (part 2)
The article points out that reverse logistics is important for the correct functioning of a supply chain and underscores the major characteristics of return flows within this concept. It indicates and discusses the pillars of sustainable development theory, as well as presenting in detail the nature of the concept of reverse logistics. General trends in the development of reverse logistics are characterised with respect to the context in which the concept was formulated. Moreover, the article raises the issue of terminology operated in the field of reverse logistics and the problem of inaccuracies occurring therein. Then the main factors determining the development of reverse logistics are discussed. Four major perspectives on reverse logistics are distinguished - the causes of returns, the functioning of reverse logistics, the object of return flows and the agents in reverse logistics; a hypothesis explaining mutual relations between the presented factors is formulated.

Marek Dudzik

Ogólne warunki zakupu, czyli przepisy FIFA dotyczące transferu piłkarzy zawodowych
Regulamin Międzynarodowej Federacji Piłkarskiej (FIFA) dotyczący statusu i transferów piłkarzy ustanawia międzynarodowe, wiążące reguły dotyczące transferu piłkarzy zarejestrowanych w krajowych związkach piłkarskich, będących członkami FIFA. Mają one na celu ustalenie podstawowych zasad oraz zagwarantowanie jednolitego i równego traktowania wszystkich uczestników zorganizowanego pod auspicjami FIFA świata piłkarskiego.

FIFA regulations for the transfer of players
The regulations set up rules regarding the international transfers of players between member associations, and players eligibility to participate in organized football. At the same time regulations concerning domestic transfers of players between clubs issued by an association must be approved by FIFA. The aim is to guarantee a uniform and equal treatment of all participants in the football world.

Przegląd wydawnictw

Halina Brdulak

Jak skutecznie zarządzać łańcuchami dostaw?
Ostatnio ukazała się na rynku nowa pozycja propozycja wydawnicza z dziedziny zarządzania łańcuchami dostaw. Książka "Instrumenty zarządzania łańcuchami dostaw" składa się z 15 rozdziałów, napisanych przez 12 osób. Redakcji naukowej podjął się profesor Marek Ciesielski.