Praca i zabezpieczenie społeczne Nr 02/2010

W numerze:

Kudwik Florek

Kształtowanie stosunku pracy przez ustawę i umowę
Stosunek łączący pracownika z pracodawcą jest kształtowany przez ustawę i umowę. Zdaniem autora, rola tych dwóch aktów nie zawsze jest dostatecznie uświadamiana. Dotyczy to zwłaszcza umowy o pracę, która indywidualizuje i konkretyzuje warunki zatrudnienia. Umowa zawsze musi indywidualizować sytuację pracownika, a jej konkretyzacja zależy od rodzaju wykonywanej pracy i warunków zakładowych. Strony ustalają treść umowy na podstawie i w granicach dopuszczonych przez ustawę, która wyznacza zakres swobody umów.

The Formation of Employment Relation by Law and Contract
The employment relation is shaped both by statutory law and contract. The role of these legal acts are different. The contract of employment individualizes labour conditions, especially type of work, the date of its beginning, its period and remuneration. Sometimes the contract also concretizes statutory terms of employment e.g. how to keep business secrets. The statutory law determines elements of the contract and the limits of the freedom of its parties. The law guarantees the minimum of labour standards and determines many elements of the employment relation not regulating by contract e.g. work safety and health protection, the prohibition of discrimination. It is in the nature of and the purpose of labour law to restrict the freedom of contract by statutory acts in order to protect the employee.

Helena Szewczyk

Ochrona dóbr osobistych pracownika (uwagi de lege lata i de lege ferenda) - cz. 2
Autorka podejmuje próbę diagnozy i oceny aktualnego stanu regulacji prawnej w zakresie ochrony dóbr osobistych pracowników na gruncie prawa pracy, z uwzględnieniem najnowszych tendencji i kierunków zmian regulacji prawnej dóbr osobistych osób fizycznych w prawie cywilnym. W pierwszej części artykułu, opublikowanej w poprzednim numerze PiZS, autorka omówiła projektowane zmiany art. 11(1) k.p. na tle nowelizacji księgi pierwszej kodeksu cywilnego. Część druga jest poświęcona problematyce oceny regulacji prawnej mobbingu w polskim kodeksie pracy.

Protection of Personal Interest of the Employee (de lega lata and de lege ferenda Issues) Part 2
The author makes an attempt to evaluate the current state of legal regulation as regards protection of personal interest of employees on the basis of labour law taking into account the newest tendencies and directions of changes in legal regulation of personal interest of physical persons in civil law. The first part of the article depicts the proposed changes of Article 111 of the Labour Code against the background of amendment to the first part of the Civil Code. The second part of the article depicts the problem of assessing legal regulation of mobbing in the Polish Labour Code with the presentation of de lege ferenda.

Studia i opracowania

Łukasz Pisarczyk

Sprawozdanie z XIX Światowego Kongresu Stowarzyszenia Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego
W dniach 1-4 września 2009 r. odbył się w Sydney (Australia) XIX Światowy Kongres Międzynarodowego Stowarzyszenia Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego. Kongres ten był wydarzeniem wyjątkowym dla Polskiej Sekcji Stowarzyszenia. Było to związane z wyborami nowych władz Stowarzyszenia, w tym zwłaszcza z objęciem stanowiska przewodniczącego przez profesora Michała Seweryńskiego z Uniwersytetu Łódzkiego. W tym kontekście należy podkreślić, że wybór profesora Seweryńskiego, pierwszego przewodniczącego Stowarzyszenia reprezentującego Polskę, to również uhonorowanie wkładu i dorobku Polskiej Sekcji, która od samego początku aktywnie uczestniczyła w pracach Stowarzyszenia, m.in. organizując w Warszawie kongresy światowy (1970 r.) oraz europejski (1999 r.). Kongres w Sydney koncentrował się na najważniejszych problemach współczesnego prawa pracy, a wiodącymi tematami były: "Prawne ramy oraz skuteczność prawa w nowych formach zatrudnienia", "Przedstawicielstwo pracownicze i dialog społeczny na poziomie zakładu pracy" oraz "Sposoby zabezpieczenia społecznego w kontekście zmian strukturalnych".

Report of the XIX World Congress of the International Society for Labour and Social Security Law
The article contains the report of the XIX World Congress of the International Society for Labour and Social Security Law which was held in September 2009 in Sydney, Australia. The main idea of the Congress was to discuss the most important current challenges which labour law must face in globalised economy. The three main themes of the Congress were: regulatory frameworks and law enforcement in new forms of employment, workers' representation and social dialogue at the workplace level and finally merging patterns of social protection in the light of structural changes (ageing population, changing family structures, immigration, budgetary constraints, political and ideological realignments). The subject matter of the discussions were also other interesting issues such as Work and Family Life, Labour Participation in Corporate Governance or "What's New in Labour Law?". From the perspective of the Polish Section of the Society the Congress was of paramount importance due to the appointment of Prof. Michał Seweryński from Lodz University to President of the ISLLSSL.

Wykładnia i praktyka

Zdzisław Kubot

Komercyjne usługi medyczne publicznych szpitali (zakresy wyłączeń i dopuszczalności)
Na gruncie obowiązujących przepisów prawa świadczenie komercyjnych usług medycznych ubezpieczonym przez publiczne szpitale podlega zasadniczym ograniczeniom, ale nie jest wykluczone. Ograniczenia wynikają z systemu finansowania świadczeń opieki zdrowotnej ze środków publicznych. Udzielanie świadczeń zdrowotnych ubezpieczonym finansowane ze środków publicznych jest ograniczone ilością środków uzyskanych ze składek przeznaczonych na finansowanie świadczeń szpitalnych w danym roku oraz ograniczoną pulą środków publicznych dostępną dla danego szpitala. Wskazane ograniczenia uzasadniają udzielanie ubezpieczonym leczenia szpitalnego poza systemem finansowania świadczeń opieki zdrowotnej ze środków publicznych. W razie niemożliwości uzyskania potrzebnego świadczenia zdrowotnego ze względu na brak publicznych środków ubezpieczony powinien mieć możliwość sfinansowania tych świadczeń ze środków prywatnych. Publiczny szpital, nie mając środków publicznych na udzielanie świadczeń w ramach powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego, nie może być objęty zakazem finansowania świadczeń na podstawie umów cywilnoprawnych. Świadczenie komercyjnych usług medycznych nie może prowadzić do prawnego lub faktycznego naruszenia równego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze świadczeń publicznych.

Commercial Health Care Service Performed for the Insured by Public Hospitals
Commercial health care service performed for the Insured by Public Hospitals has certain limitations, however, it is not totally excluded. The limitations result from the fact that health care service is financed from the public funds. When there is no possibility of receiving the necessary treatment resulting from the lack of the public funds, the Insured should be able to finance the treatment from the private fund. Commercial health care service cannot lead to legal or real infringement of equal access to health care service financed from public funds.

Krzysztof Ślebzak

Nabycie prawa do emerytury a zagraniczne okresy ubezpieczenia
Celem artykułu jest przedstawienie jednego z ostatnich orzeczeń polskiego Sądu Najwyższego, który wystąpił do Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich z pytaniem prejudycjalnym w zakresie dotyczącym zagadnienia związanego z uwzględnianiem zagranicznych okresów ubezpieczenia, które zostały odbyte przez pracownika, w celu nabycia prawa do emerytury zgodnie z przepisami prawa polskiego. W opracowaniu podjęto problem interpretacji m.in. art. 45 rozporządzenia Rady EWG nr 1408/71 z 14 czerwca 1971 r. w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do pracowników najemnych, osób prowadzących działalność na własny rachunek i do członków ich rodzin przemieszczających się we Wspólnocie.

Consideration of the Foreign Insurance Periods for the Acquisition of the Right to the Old Age Pension
The aim of this article is the presentation of the latest judgment of the polish Supreme Court, which requested the Court of Justice of the European Community to give a preliminary ruling concerning the question of consideration of insurance periods completed under the foreign legislations to which a worker has been subject for the acquisition of the right to the old age pensions according to polish regulations. The paper concentrate on a problem of the interpretation of the Article 45 of the Regulation (EEC) No 1408/71 of the Council of 14 June 1971 on the application of social security schemes to employed persons and their families moving within the Community.

Eliza Maniewska

Przegląd uchwał Sądu Najwyższego Izby Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych w sprawach ubezpieczeniowych za 2009 r.
Autorka prezentuje wszystkie uchwały Sądu Najwyższego Izby Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych w sprawach ubezpieczeniowych, które zapadły w 2009 r. Artykuł zawiera również ich omówienia sporządzone na podstawie uzasadnień. W 2009 r. zdecydowana większość uchwał zapadłych w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych dotyczyła problematyki ubezpieczeń społecznych. Na 18 orzeczeń zapadłych w tej formie aż 7 zostało wydanych w składzie siedmiu sędziów.

The Review of the Social Insurance Cases Resolutions of the Supreme Court Labour Law, Social Security and Public Affairs Champer in the 2009
The author introduces all social insurance cases resolutions of the Supreme Court Labour Law, Social Security and Public Affairs Chamber reached in the year 2009. The Article also includes reviews made on the basis of their justifications.

Zdaniem Państwowej Inspekcji Pracy

Urlopy wypoczynkowe

Konsultacje i wyjaśnienia

Jeszcze o uprawnieniach pracowników związanych z rodzicielstwem

Nowe przepisy

Przegląd obejmuje Dzienniki Ustaw od numeru 1 z 5 stycznia 2010 r. do numeru 13 z 29 stycznia 2010 r.

Wskaźniki i składki ZUS

Według stanu na dzień 1 lutego 2010 r.