Najlepsze ceny Specjalne oferty dla członków klubu książki PWE Najtańsza dostawa

Praca i Zabezpieczenie Społeczne nr 04/2016

ISSN: 0032-6186
Liczba stron: 48
Rok wydania: 2016
Miejsce wydania: Warszawa
Oprawa: miękka
Cena artykułu
Wersja elektroniczna
16.00
Kup artykuł
Cena numeru czasopisma
55.90
Prenumerata roczna 2024 (12 kolejnych numerów)
840.00 zł
672.00
Najniższa cena z 30 dni: 672.00
840.00 zł
672.00
Najniższa cena z 30 dni: 672.00
Od numeru:
Prenumerata półroczna 2024 (6 kolejnych numerów)
420.00 zł
378.00
Najniższa cena z 30 dni: 378.00
420.00 zł
378.00
Najniższa cena z 30 dni: 378.00
Od numeru:

Praca i Zabezpieczenie Społeczne 04/2016

 

Numer 04/2016 do pobrania w wersji PDF

 

Spis treści

 

Aneta Tyc
Transatlantyckie Partnerstwo w dziedzinie Handlu i Inwestycji – pułapka dla prawa pracy?

 

Wciąż trwają negocjacje w sprawie nawiązania Transatlantyckiego Partnerstwa w dziedzinie Handlu i Inwestycji (TTIP), czyli umowy o wolnym handlu, między UE i USA. Autorka omawia spodziewany wpływ porozumienia na miejsca pracy i wynagrodzenia z punktu widzenia zwolenników i przeciwników TTIP, skupiając się na realnych zagrożeniach wynikających głównie z działalności różnego rodzaju lobby oraz rozbieżności między prawem pracy i prawem socjalnym USA i UE. Prezentuje wizję doktryny i propozycję Komisji Europejskiej w sprawie kształtu rozdziału TTIP zawierającego postanowienia w zakresie pracy. Zwraca także uwagę na odtajnione – 9 października 2014 r. – wytyczne dotyczące negocjacji w sprawie TTIP oraz pomysł utworzenia systemu sądów ds. inwestycji w miejsce mechanizmu rozstrzygania sporów między inwestorem a państwem (ISDS).

 

Słowa kluczowe: Transatlantyckie Partnerstwo w dziedzinie Handlu i Inwestycji, opracowania ekonometryczne (ECORYS, CEPII, Bertelsmann Stiftung, CEPR), wytyczne dotyczące negocjacji w sprawie TTIP, projekt rozdziału TTIP pt. „Handel i zrównoważony rozwój”, system sądów ds. inwestycji.

 

The Transatlantic Trade and Investment Partnership – a pitfall for labour law?

 

The Transatlantic Trade and Investment Partnership between EU and US is still being negotiated. Its expected impact on jobs and wages is here discussed from different points of view. The author focuses particularly on a real threat emerging mainly from the activity of various lobbies and the discrepancies between the US and the EU labour and social law. The study deals with the shape of the TTIP chapter containing provisions on labour. The author presents the view of the doctrine and the European Commission's proposal. Attention is also paid to – declassified on October 9, 2014 – directives for the negotiation on the TTIP and the idea of introducing the investment court system in place of the investor-state dispute settlement (ISDS) mechanism.

 

Keywords: Transatlantic Trade and Investment Partnership, econometric studies (ECORYS, CEPII, Bertelsmann Stiftung, CEPR), directives for the negotiation on the TTIP, the TTIP chapter's project entitled „Trade and Sustainable Development”, investment court system.

 

Studia i opracowania

 

Jakub Gołaś
Górne granice wynagrodzenia za pracę

 

Problematyka górnych granic wynagradzania stanowi jedno z najbardziej kontrowersyjnych i nurtujących zagadnień prawa pracy. To właśnie na tej płaszczyźnie przenikają się aksjologiczne i ekonomiczne podstawy systemu prawnego oraz gospodarczego. Autor podejmuje próbę wskazania oraz oceny odpowiednich mechanizmów prawnych limitujących swobodę modelowania warunków płacowych. Omawia poszczególne koncepcje i środki prawne oraz sygnalizuje podstawowe wątpliwości i zagrożenia związane z dopuszczalnością prawnego kształtowania górnych granic wynagradzania.

 

Słowa kluczowe: wynagrodzenie, górne granice wynagrodzenia, ustawa kominowa, zasady współżycia społecznego, wynagrodzenie godziwe.

 

Upper limits of work remuneration

 

The problem of work remuneration’s upper limits is one of the most controversial and curious issues of employment law. This is the basis where both axiological and economic foundations’ of legal and economic system interweave. The article presents critical attempt to indicate and assess the specific legal mechanisms limiting freedom of shaping wage conditions. The author discusses specific concepts and legal measures and signalizes basic doubts and risks associated with the admissibility of legal forming upper limits of work remuneration’s value.

 

Keywords: remuneration, upper limits, public sector salary cap act, principles of community life, equitable remuneration.

 

Wykładnia i praktyka

 

Eliza Maniewska
Długość terminów na dochodzenie przez pracownika roszczeń z tytułu rozwiązania umowy o pracę a zasada proporcjonalności

 

Autorka stawia tezę, że krótkie terminy (7 i 14 dni) na złożenie przez pracownika odwołania do sądu od wypowiedzenia, rozwiązania i wygaśnięcia umowy o pracę (art. 264 k.p.) naruszają konstytucyjną zasadę proporcjonalności. Argumentuje, iż wówczas gdy były one ustanawiane obowiązywał znacznie różniący się od obecnego model rozpoznawania spraw z zakresu prawa pracy. Uregulowanie długości omawianych terminów jest anachroniczne i całkowicie nie przystaje do innych aktualnych realiów wyznaczonych zarówno przez obowiązujące przepisy, które systemowo ściśle wiążą się z omawianą problematyką, jak i realną długością postępowań sądowych w sprawach pracowniczych oraz współczesnymi uwarunkowaniami na rynku pracy. Stopień dolegliwości tych terminów dla pracownika jest obecnie tak duży, że nie równoważą go wystarczająco racje, które przemawiały za ich wprowadzeniem. Dlatego nie tracąc z pola widzenia konieczności ograniczenia terminów na zgłoszenie przez pracownika roszczeń z tytułu wypowiedzenia, rozwiązania lub wygaśnięcia umowy o pracę, autorka postuluje ich wydłużenie w odniesieniu do roszczeń restytucyjnych i zniesienie w odniesieniu do roszczenia o odszkodowanie.

 

Słowa kluczowe: dawność, terminy quasi-zawite, postępowanie w sprawach z zakresu prawa pracy, zasada proporcjonalności, odwołanie pracownika od wypowiedzenia, rozwiązania lub wygaśnięcia umowy o pracę.

 

The short time limits for appealing by the employee against termination of an employment contract and the principle of proportionality

 

The Author puts forward a thesis that short time limits (7 and 14 days) for appealing by the employee to the court against termination with notice, termination or expiration of an employment contract (Article 264 of the Labour Code) violate the constitutional principle of proportionality. The Author argues that they were enacted at the time when a significantly different model of hearing labour law cases than the current one was in force. The regulations with respect to the length of the time limits discussed in this article are obsolete and are not consistent with the current and new reality which is determined by both the provisions of law currently in force and being systematically closely related to the issues discussed and the actual duration of judicial proceedings in employee cases and contemporary labour market conditions. The degree of inconvenience caused by these time limits for the employee is now so great that it is not sufficiently balanced by the rationale underlying their enactment. Therefore, without losing sight of the need to restrict the time limits for appealing by the employee against termination with notice, termination or expiration of an employment contract, the Author proposes their extension in relation to restitution claims, and their abolition in relation to claims for damages.

 

Keywords: antiquity, quasi-final date, proceedings in matters of employment law, principle of proportionality, appeal by the employee against termination with notice, termination or expiration of an employment contract.

 

Michał Barański
Obowiązki informacyjne osoby ubiegającej się o zatrudnienie pracownicze

 

Autor analizuje przepisy kodeksu pracy określające uprawnienia potencjalnych pracodawców do pozyskiwania informacji od kandydata do pracy, z uwzględnieniem problematyki przetransponowania na grunt prawa pracy przedkontraktowych obowiązków informacyjnych uregulowanych w kodeksie cywilnym. W ramach analizy art. 221 k.p. formułuje tezę, że dopuszczalna jest taka interpretacja tego przepisu, zgodnie z którą w chwili zażądania przez osobę uprawnioną (potencjalnego pracodawcę) od kandydata na pracownika podania określonych danych osobowych między stronami rokowań powstaje z mocy ustawy stosunek zobowiązaniowy. Analizując art. 183b § 2 pkt 1 i § 4 k.p. w kontekście obowiązków informacyjnych osób ubiegających się o zatrudnienie pracownicze wskazuje na mankamenty tej regulacji, które mogą stanowić przedmiot sporów. Przez pryzmat art. 300 k.p. autor omawia również tajemnicę negocjacji uregulowaną w art. 721 § 1 i 2 k.c. oraz problematykę cywilnoprawnego przedkontraktowego obowiązku informacyjnego o charakterze ogólnym.

 

Słowa kluczowe: obowiązek informacyjny, rokowania, zatrudnienie pracownicze, tajemnica negocjacji.

 

Information obligations of an applicant for employment

 

Considerations included in this article focus on a legal character of information obligations of applicants for employment bearing on mind the problems concerning transposing pre-contract information obligations regulated in the Civil Code into the labour law. In particular, within the 22-1 article in the Labour Code analysis the thesis according to which the following regulation`s interpretation is admissible, was formulated: the moment the eligible person, namely a potential employer requires from the candidate for an employee submitting specified personal data, the bilateral legal obligation relation having the force of law has been issued. Except for the 22-1 article of the Labour Code, viewing information obligations of applicants for employment, the 18-3b article catch 2 point 1 and catch 4 of the Labour Code were subject to analysis as well. These regulations however, are not legible and thus may be confusing in their interpretation. From the angle of the 300 article of the Labour Code it was necessary to discuss the negotiations confidentiality regulated in the article 72-1 catch 1 and 2 in the Civil Code together with civil law pre-contract information obligations issues of a general character.

 

Keywords: information obligations, negotiations, applicant for a job, negotiating confidentiality.

 

Andrzej Marian Świątkowski
Racjonalne przystosowanie stanowisk pracy do potrzeb niepełnosprawnych

 

Autor analizuje przepisy ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych zobowiązujące pracodawców do zapewnienia osobom niepełnosprawnym racjonalnych usprawnień w procesie pracy i podejmuje próbę odpowiedzi na pytanie, czy gwarantują one osobom niepełnosprawnym w dostatecznym stopniu przestrzeganie zasady równego traktowania w stosunkach pracy i zatrudnieniu.

 

Słowa kluczowe: zakaz dyskryminowania, osoby niepełnosprawne, zatrudnienie, racjonalne przystosowanie, stanowisko pracy.

 

Reasonable accommodation of the workplace to needs of disabled employees

 

Author presents legal network between provisions of disability discrimination law and employment law which imposes a legal obligation upon employers of reasonable accommodation of modern workplace according to specific needs of disabled workers. This obligation refers to benefits and costs examined by the Author in the broad legal context of labour and social security laws.

 

Keywords: anti-discrimination, disabled, employment, reasonable accommodation, workplace.

 

Z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej

 

Przejście zakładu pracy na innego pracodawcę – przedmiot transferu

 

Unijna regulacja skutków przejścia zakładu pracy na innego pracodawcę ma zapewnić pracownikom trwałość zatrudnienia mimo zmiany pracodawcy. W konsekwencji skupia się ona na skutku transferu, jakim jest kontynuacja stosunków pracy w niezmienionej treści. Natomiast w praktyce cyklicznie pojawiają się wątpliwości dotyczące przedmiotu transferu. Ich rozstrzyganie ma wbrew pozorom charakter kluczowy dla zapewnienia ochrony pracownikom. O ile bowiem nie można wyłączyć zasady automatyzmu, o tyle można wykluczyć trwałość zatrudnienia, uznając, że w określonych sytuacjach do transferu nie dochodzi. Ciekawe doświadczenia na tym tle przynoszą dwa orzeczenia TSUE: z dnia 9 września 2015 r., C-160/14, J.F. Ferreira da Silva e Brito i in. p-ko Portugalii oraz z dnia 26 listopada 2015 r., C-509/14, ADIF.

 

Słowa kluczowe: przejście zakładu pracy, zakład pracy.

 

Object of the transfer of an enterprise

 

The EU regulation concerning transfer of an enterprise grants the employee with continuation of an employment relationship with the new employer. It therefore focuses on the effect rather than the reason, while the reason has been a repeatable source of doubts. Resolving those doubts constitutes a key aspect of employees’ protection. While the continuation of a labour relationship may not be challenged as a result of transfer, one can challenge the transfer itself. Claiming there has been no transfer, no protection to the employees needs to be granted. Interesting aspects of this problem result from two CJEU verdicts: of September 9th 2015, C-160/14, J.F. Ferreira da Silva e Brito et al. vs. Portugal and of November 26th 2015, C-509/14, ADIF.

 

Keywords: transfer of an enterprise, the enterprise.

 

Z orzecznictwa Sądu Najwyższego

 

Joanna May
Dopuszczalność umów prorogacyjnych w sprawach z zakresu prawa pracy. Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z 13 lutego 2014 r. (II PZP 1/13)

 

Sąd Najwyższy w glosowanym wyroku uznał za niedopuszczalne zawieranie między pracodawcą a pracownikiem umów prorogacyjnych. W ocenie Sądu Najwyższego art. 461 § 1 k.p.c. zawiera kompletną regulację, która wyłącza stosowanie innych przepisów o właściwości miejscowej sądu w sprawach z zakresu prawa pracy, w tym art. 46 k.p.c. Zdaniem autorki de lege lata strony stosunku pracy mogą zawierać umowę prorogacyjną. Art. 461 § 1 k.p.c. daje stronom możliwość wyboru między właściwością miejscową ogólną oraz przemienną, a jednocześnie przepis ten nie wyłącza dopuszczalności stosowania art. 46 k.p.c. w sprawach z zakresu prawa pracy.

 

Słowa kluczowe: umowa prorogacyjna, właściwość miejscowa sądu w sprawach z zakresu prawa pracy.

 

Admissibility of prorogation agreement in labour law cases. Judgment of the Supreme Court of 13 February 2014 (II PZP 1/13)

 

In the judgement the Supreme Court excluded possibility to enter into prorogation agreement between an employer and an employee. In the opinion of the Supreme Court art. 461 § 1 Code of Civil Procedure (CCP) is a complete regulation, which excludes other regulations of territorial jurisdiction of a court in labour law cases, e.g. art. 46 CCP. In the Author's point of view de lege lata parties of an employment relationship are allowed to enter into a prorogation agreement. Art. 461 §1 CCP gives parties the possibility to choose territorial jurisdiction of a court in labour law cases and, at the same time, the provisions of this article does not exclude the applicability of art. 46 CCP aforementioned.

 

Keywords: prorogation agreement, territorial jurisdiction of a court in labour law cases.

 

Zdaniem Państwowej Inspekcji Pracy

 

Jeszcze o umowach na czas określony

 

Nowe przepisy

 

Przegląd Dzienników Ustaw z 2016 r. od poz. 261 do poz. 436

 

W czasopismach (9)

 

Wskaźniki i składki ZUS - według stanu na dzień 1 kwietnia 2016 r.

Fetysz domniemania zgodności ustawy z Konstytucją

 

O zasadzie domniemania zgodności ustaw z Konstytucją RP wiele się mówi, choć nie została ona bezpośrednio wyrażona w jej przepisie. Nawet jeżeli przyjąć, iż zasada taka obowiązuje, to trudno uznać, że chodzi o domniemanie nieusuwalne i że zasada ta nie zna wyjątków. Zasady tej nie można absolutyzować, czego dowodzi chociażby wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 9 marca 2016 r. uznający za niezgodną z Konstytucją RP nowelizację ustawy o Trybunale Konstytucyjnym z 22 grudnia 2015 r. Słusznie przyjęto w nim, że ustawa regulująca tryb postępowania przed Trybunałem i stanowiąca przedmiot jego rozstrzygnięcia nie może jednocześnie stanowić podstawy orzekania, bo ze względów logicznych, systemowych i funkcjonalnych trudno opierać się na przepisach dotyczących postępowania przed Trybunałem, którym zarzuca się niezgodność z Konstytucją RP, zakładając, że są one z nią zgodne, skoro kwestia ta ma zostać dopiero zbadana. Innymi słowy, nie można kontrolować przepisów na podstawie reguł stanowiących określony sposób postępowania, co do których nie wiadomo, czy są prawidłowe i co ma dopiero zostać ustalone. Kontroli nie można prowadzić na podstawie kontrolowanych przepisów. W takim przypadku mamy do czynienia z uchyleniem domniemania konstytucyjności ustawy. Gdyby Trybunał przyjmując za podstawę nowe przepisy orzekł – tak jak uczynił to w wyroku z 9 marca 2016 r. – że zaskarżone przepisy regulujące jego postępowanie są niezgodne z Konstytucją, oznaczałoby to, że wyrok wydany został w niewłaściwym trybie, co z kolei oznaczałoby, że w przypadku takich przepisów może on wydawać tylko wyroki afirmatywne, a to prowadzi do wniosku, iż nie mógłby on w ogóle kontrolować tego typu ustaw. Wynika stąd, że nie mogąc toczyć się w trybie ustalonym w zaskarżonej ustawie, postępowanie przed Trybunałem Konstytucyjnym musi toczyć się na podstawie Konstytucji i niezaskarżonej ustawy obowiązującej wcześniej.

 

Przyjęcie założenia, że stanowiąca przedmiot zaskarżenia ustawa określająca tryb postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym powinna być kontrolowana przy zastosowaniu zawartych w niej przepisów, co jest logicznie niedopuszczalne, bo inaczej popadamy w antynomię, oznaczałoby przy tym, że istnieją ustawy, które są wyłączone z kręgu aktów prawnych kontrolowanych przez ten Trybunał. To zaś jest nie do pogodzenia z Konstytucją RP, bo z jej art. 188 wynika, że nie dzieli on ustaw na takie, których zgodność z Konstytucją RP bada Trybunał Konstytucyjny, oraz takie, które spod kontroli Trybunału są wyłączone.

 

Z tego punktu widzenia nie bez znaczenia jest to, że celem ustawodawcy było między innymi pozbawienie Trybunału Konstytucyjnego realnej możliwości zbadania konstytucyjności uchwalonej noweli, co znalazło wyraz zwłaszcza w przyjęciu jej bez vacatio legis, w sposobie określenia kolejności i terminów rozpoznawania spraw oraz wprowadzeniu zasady orzekania przez ten Trybunał w składach co najmniej 13-osobowych. Uregulowania te, gdyby uznać, że powinny mieć zastosowanie, prowadziłyby do przekreślenia konstytucyjnej zasady badania przez ten organ wszystkich prawidłowo zaskarżonych ustaw.

 

Wyrokowi z 9 marca 2016 r. z jednej strony zarzuca się, że został wydany niezgodnie z prawem, bo Trybunał Konstytucyjny powinien prowadzić postępowanie stosując nową ustawę (nowelę z 22 grudnia 2015 r.), z drugiej zaś strony twierdzi się, iż w ogóle nie doszło do wydania żadnego wyroku, bo orzeczenie zapadło w niewłaściwym składzie. Zarówno pierwszy jak i drugi zarzut są nieuzasadnione. Pierwszy z powodów wyżej wskazanych, stanowiących konsekwencję zasady kontroli przez Trybunał Konstytucyjny wszystkich kierowanych do niego ustaw. Drugi zaś między innymi ze względu na zasadę, że niewłaściwa obsada sądu prowadzi do nieważności postępowania sądowego, a nie do braku (nieistnienia) orzeczenia. Gdy np. sąd pracy wyda orzeczenie w składzie jednoosobowym, a nie w wymaganym składzie ławniczym, może to stanowić podstawę jego zaskarżenia, uchylenia wyroku i zniesienia postępowania. Niewłaściwy skład sądu może stanowić także podstawę wznowienia postępowania. Do czasu jednak wydania stosownego rozstrzygnięcia wyrok pozostaje w mocy i w obrocie prawnym. Nie do pomyślenia jest przy tym, że inna władza niż władza sądownicza będzie decydowała o tym, czy uznać wyrok za wydany w nieważnym postępowaniu, czy - tym bardziej - za nieistniejący. Ponieważ wyroki Trybunału Konstytucyjnego są ostateczne, oznacza to, że nie mogą one być uchylane w zwykłym trybie czy w trybie przepisów o wznowieniu postępowania, co w szczególności prowadzi do wniosku, że o tym, czy skład orzekający Trybunału w danej sprawie był prawidłowy czy nie, ostatecznie i wyłącznie orzeka ten Trybunał.

 

Zasada domniemania konstytucyjności ustaw nie jest zasadą nieznającą wyjątków, czego świadectwem jest wyrok z 9 marca 2016 r. Nie jest ona jednak przy tym całkowicie bezdyskusyjna. W orzecznictwie Sądu Najwyższego od dawna bowiem, choć w sposób niejednolity, przyjmuje się, że Sąd ten – bez zwracania się ze stosownym pytaniem prawnym do Trybunału Konstytucyjnego - może, stosując zasadę lex superior lex inferior, stwierdzić niezgodność z Konstytucją RP przepisu ustawy i odmówić zastosowania go w danej sprawie. W tym też sensie i zakresie nie stosuje on domniemania konstytucyjności ustawy, jakkolwiek orzeczenie Sądu Najwyższego odmawiające zastosowania ustawy nie jest równoznaczne z utratą jej mocy obowiązującej, inaczej niż ma to miejsce w przypadku stwierdzenia jej niekonstytucyjności przez Trybunał Konstytucyjny.

 

Zasada domniemania konstytucyjności ustaw ma wymiar normatywny, ale także i wymiar faktyczny czy funkcjonalny. W tym drugim wymiarze sprowadza się ona do stwierdzenia, że uchwalane przez Sejm ustawy w rzeczywistości z reguły nie kolidują z unormowaniami Konstytucji RP. Oparte jest ono na przekonaniu, że Sejm jest racjonalnym twórcą prawa, ściśle respektującym przepisy Konstytucji RP. Teza ta wydaje się co najmniej wątpliwa, jeżeli mieć na względzie fatalną jakość tworzonego u nas prawa. Co więcej, oceniając ustawy uchwalone przez Sejm w ostatnich miesiącach można dojść do przekonania, że z reguły ich konstytucyjność stoi co najmniej pod znakiem zapytania, a więc że w praktyce stosować należy nie zasadę faktycznego domniemania zgodności ustaw z Konstytucją, lecz regułę przeciwną, tj. zasadę faktycznego domniemania niekonstytucyjności stanowionych ustaw.

 

Walerian Sanetra

Kurier FedEX 14 zł
Inpost Paczkomaty 14 zł
Kurier Inpost 14 zł
Odbiór osobisty 0 zł
Darmowa dostawa od 250 zł
Darmowa dostawa w Klubie Książki od 200 zł