Praca i Zabezpieczenie Społeczne nr 05/2016
Rok wydania: 2016
Miejsce wydania: Warszawa
Oprawa: miękka
Praca i Zabezpieczenie Społeczne 05/2016
Numer 05/2016 do pobrania w wersji PDF
Spis treści
Piotr Grzebyk
„Osoby wykonujące pracę zarobkową” a wolność koalicji. Uwagi na marginesie projektu zmieniającego ustawę o związkach zawodowych z 22 marca 2016 r.
Autor koncentruje się na pojęciu „osób wykonujących pracę zarobkową”, którym posługują się przepisy projektu z 22 marca 2016 r. zmieniającego ustawę o związkach zawodowych. Analizę ogranicza przy tym, po pierwsze, do granic wolności koalicji w kontekście aktualnego zagadnienia cywilnoprawnego zatrudnienia, po drugie, do rozważań na temat prawa krajowego, pozostawiając kwestie określania granic wolności koalicji przez prawo międzynarodowe osobnemu opracowaniu. W pierwszej kolejności przedstawia wolność koalicji osób świadczących pracę na podstawie umów prawa cywilnego z perspektywy historycznej. Następnie omawia projekt ustawy o zmianie ustawy o związkach zawodowych oraz niektórych innych ustaw z 22 marca br., który ma przełomowe znaczenie dla prawa pracy. Zdaniem autora analiza poszczególnych propozycji projektu daje podstawy do uwag krytycznych, jednak kierunek proponowanych zmian jest prawidłowy.
Słowa kluczowe: wolność koalicji, wolność zrzeszania się w związkach zawodowych, osoba wykonująca pracę zarobkową, ustawa o związkach zawodowych.
“Salaried workers” and freedom of association. Remarks on the draft legislation of 22 March 2016 amending Trade Unions Act
This study concentrates on the concept of “salaried workers” employed by provisions of the draft legislation of 22 March 2016 amending the Trade Unions Act. The paper is limited, firstly, by discussing the freedom of association only in the context of persons conducting work under civil law contracts. Secondly, by focusing primarily on national law, leaving the boundaries of freedom of association at international level for a separate study. The paper is divided into two. First part presents – from a historical perspective – the freedom of association of persons carrying out work under civil law contracts. Second, Explorer draft law of 22 March 2016 amending Trade Unions Act. A detailed analyze gives rise to some critical remarks. The direction of the proposed amendments is however correct.
Keywords: right to form and join trade unions, freedom of association, salaried workers, Trade Unions Act.
Studia i opracowania
Mikołaj Rylski
O wadliwym wdrożeniu przez Polskę dyrektywy o zwolnieniach grupowych
Główna teza artykułu opiera się na istniejącym już w literaturze przekonaniu, że polski ustawodawca niewłaściwie wdrożył dyrektywę o zwolnieniach grupowych. Próbę udowodnienia takiego poglądu autor opiera na przykładach konkretnych uregulowań polskiego porządku prawnego, które zostały poddane analizie w świetle treści i celu dyrektywy 98/59/WE. Z przeprowadzonych badań wynika, że już sama definicja zwolnienia grupowego budzi liczne i bardzo poważne zastrzeżenia, które mogą stanowić podstawę do uznania, iż Polska nienależycie wywiązała się z implementacji dyrektywy. Niektóre istniejące na tym polu nieprawidłowości zostały uznane za ewidentne. Inne natomiast za wywołujące mniejsze lub większe wątpliwości interpretacyjne. Niemal wszystkie natomiast zostały zobrazowane praktycznymi przykładami, aby ukazać pragmatyczny wymiar podjętych w artykule rozważań teoretycznych.
Słowa kluczowe: dyrektywa 98/59/WE, zwolnienia grupowe, rozwiązanie stosunku pracy, implementacja dyrektyw, zwolnienia z przyczyn niedotyczących pracowników.
About deffect in implementation the directive on collectiva redundancies in Poland
The main thesis of the present work is based on existing in literature conviction that polish legislator has incorrectly implemented the directive on collective redundancies. Attempt to prove this viewwas based on the examples of specific polish provisions which have been analyzed in the light of the wording and purpose of Directive 98/59/EC. The conducted research in this field shows that the very definition of collective redundancy generates numerous and serious legal uncertainties which can be the basis for a conclusion that Poland inadequately complied with the implementation of the abovementioned Directive. Some existing in this field abnormalities were found to be evident. While others as generating more or less interpretation doubts. Almost all have been illustrated with practical examples to show the pragmatic dimension of the theoretical considerations conducted in this paper.
Keywords: directive 98/59/EC, collective redundancies, termination of employment, implementation of the directives, dismissal for reasons not related to employees.
Katarzyna Serafin
Sprawozdanie z VI Seminarium Szubertowskiego – międzynarodowej konferencji pt. „Przyszłość prawa pracy”
W ramach organizowanych od kilku lat Seminariów Szubertowskich 16 października 2015 r. na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego odbyła się międzynarodowa konferencja pt „Przyszłość prawa pracy” zorganizowana dla uczczenia Jubileuszu 50-lecia pracy naukowej Profesora Michała Seweryńskiego, wybitnego specjalisty z zakresu prawa pracy, autora licznych publikacji naukowych znanych w kraju i poza granicą, b. rektora Uniwersytetu Łódzkiego, b. konsula honorowego Francji w Łodzi, b. ministra nauki i szkolnictwa wyższego, honorowego przewodniczącego Międzynarodowego Stowarzyszenia Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego.
Słowa kluczowe: prawo pracy, konferencja międzynarodowa, przyszłość prawa pracy.
Report of the sixth Szubert Seminar – International Conference on The Future of Labour Law
In October 2015 an international conference on the Future of Labour Law took place at the Law faculty of the University of Lodz. Being a part of the so called Szubert Seminars, the conference was organised to commemorate the jubilee of 50 years of scientific work of Professor Michał Sewerynski – an eminent labour law specialist and the author of numerous publications in this field widely known in Poland and abroad, former President of the University of Lodz, former Honorary Consul of France in Lodz, former Minister of Science and Higher Education, and honorary President of International Society for Labour and Social Security Law.
Keywords: labour law, international conference, future of labour law.
Wykładnia i praktyka
Arkadiusz Sobczyk
Ograniczenia w zawieraniu umów terminowych a transfer zakładu pracy i sukcesja generalna
Dotychczasowe wypowiedzi na temat skutków transferu zakładu pracy lub jego części wydają się przyjmować założenie, że sytuacja prawna transferowanego pracownika nie zmienia się w żadnym aspekcie indywidualnym. Traci on co najwyżej uprawnienia wynikające z tzw. zakładowych źródeł prawa pracy. Autor stawia powyższy pogląd pod znakiem zapytania. Wskazuje, że sytuacja prawna pracownika i pracodawcy może się zmienić, jeśli ustawa wprost nie stanowi inaczej. Z drugiej strony wskazuje na to, że istnieją argumenty za przyjęciem wykładni, zgodnie z którą w przypadku sukcesji generalnej mogą zachodzić sytuacje, gdy niektóre uprawnienia pracownicze mogą się należeć także osobie, która nie była pracownikiem w dniu transferu.
Słowa kluczowe: ograniczenia dopuszczalności zawierania umów terminowych, stosunek pracy, transfer zakładu pracy, sukcesja generalna.
Restrictions on the conclusion of fixed-term contracts and the transfer of a work establishment and general succession
Current statements on the effects of the transfer of a work establishment or part thereof seem to accept the assumption that the legal situation of the transferred employee does not change in any individual aspect. At most, the employee loses entitlements resulting from the so-called company sources of labour law. The Author puts this view into question. He indicates that the legal situation of the employee and the employer can change as long as the law does not expressly provide otherwise. On the other hand, the Author points out that there are arguments for interpretation, according to which, in the case of general succession there may be cases in which some employee entitlements can also belong to a person who was not an employee at the date of transfer.
Keywords: limitations on the admissibility of concluding fixed-term contracts, employment relationship, transfer of a work establishment, general succession.
Krystian Ryś
Wybrane aspekty odpowiedzialności z tytułu zdarzeń medycznych podmiotów leczniczych prowadzących szpital
Przedmiotem artykułu jest zastosowanie odpowiedzialności z tytułu zdarzeń medycznych oraz formalne wszczęcie odpowiedniego postępowania w tym zakresie. Autor zwraca szczególną uwagę na te kwestie, które powodują istotne problemy interpretacyjne, a także wymagają komentarza co do poprawności i słuszności rozwiązań przyjętych przez ustawodawcę. Omawia pojęcie „zdarzenia medycznego”, krąg podmiotów uprawnionych do wszczęcia postępowania w przedmiocie odpowiedzialności za zdarzenia medyczne oraz kwestie dotyczące złożenia wniosku do właściwej komisji i opisania jego wymogów formalnych.
Słowa kluczowe: odpowiedzialność prawna szpitala, zdarzenie medyczne, wszczęcie postępowania, pacjent.
Selected aspects of the legal liability of health care entities (hospitals) for medical occurrences
The subject matter of this article is executing liability for medical incidents and formal instigation of relevant proceedings. The concept of „a medical incident” was discussed and the main problems in interpreting its definition were presented. The group of people entitled to start proceedings concerning liability for medical incidents includes the patient, their legal representatives, and their heirs, whose right causes much controversy. The last element of the article is filing a motion to an appropriate commission and a description of its formal requirements.
Keywords: hospital’s liability, medical occurrence, initiation of the investigation, patient.
Rafał Bernat
Wydatki na pracowników stanowiące koszty uzyskania przychodów pracodawcy
Pracodawcy coraz częściej oprócz wynagrodzenia ponoszą ciężar ekonomiczny zakupu dla pracowników karty na usługi medyczne, karty na usługi sportowe czy bony żywieniowe. Celem takiego działania jest wzmacnianie pozytywnych relacji między pracodawcą a jego pracownikami oraz umożliwianie pracownikom poświęcenia więcej czasu w ciągu doby na świadczenie pracy. Koszt tych wydatków jest relatywnie niższy niż gdyby ponosił je każdy z pracowników oddzielnie. Wiele firm świadczących takie usługi stosuje bowiem liczne promocje, uzależniając je od liczby pracowników, dla których wykupiono dane usługi. Autor analizuje możliwości zaliczania wybranych wydatków na pracowników do kosztów uzyskania przychodów pracodawcy oraz dokonuje weryfikacji tych przysporzeń dla pracowników w kontekście możliwego przychodu podatkowego po ich stronie.
Słowa kluczowe: koszty uzyskania przychodów, podatek, pracownik, pracodawca.
Expenses on employees constituting costs of obtaining the income for the employer
The employer apart from the remuneration increasingly incurs the economic weight of the purchase for the employee of the card for medical services, card for sports services etc. The purpose of this is to strengthen the positive relationship between the employer and his employees and to allow the employee to sacrifice more time dimension in a day for the provision of work. The cost of object expenses is relatively lower than if each of employees incurred them individually. Because many enterprises providing such services of employees apply numerous promotions, making them conditional on numbers of employees, for which given services were taken out. Examining the possibility of ranking withdrawn expenses on employees among costs is a purpose of the article of obtaining the income for the employer. Moreover they made these verifications of causing the possible tax income for employees in the context at their side.
Keywords: tax deductible costs, tax, employee, employer.
Z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej
Dyskryminacja ze względu na wiek - nakaz bezwzględnego stosowania prawa UE
Duński przepis dotyczący odprawy z tytułu rozwiązania stosunku pracy robi specyficzną „karierę” jako przedmiot analiz Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W opisanym przypadku stanowi jednak jedynie ilustrację dla bardzo istotnego problemu konieczności stosowania prawa UE wbrew wyraźnym normom prawa krajowego. Dlatego też, mimo rozstrzygnięć z dnia 12 października 2010 r., C-499/08, oraz z dnia 26 lutego 2015 r., C-515/13, duński sąd zdecydował się po raz kolejny wystąpić z pytaniem prejudycjalnym. Odpowiedź, udzielona w wyroku z 19 kwietnia 2016 r., C-441/14, wymaga prezentacji jako istotna, choć budząca wiele zastrzeżeń.
Słowa kluczowe: dyskryminacja ze względu na wiek, prawo UE, prawo krajowe.
Age discrimination – absolute priority of EU law
Danish regulation, excluding the right to the severance pay for the employees gaining pension rights, has been referred to the CJ of the EU for the third time now, which seems to be a kind of record. Having regard the rulings of October 12th 2010, C-499/08 and of February 26th 2015, C-515/13, the Danish court decided do refer a question once more in a matter of obligation to apply EU law while domestic regulation remains clear in its non-compliance with the aforementioned. The judgment of April 19th 2016, C-441/14 needs to be presented, though it may be seriously doubted.
Keywords: age discrimination, EU law, domestic law.
Z orzecznictwa Sądu Najwyższego
Procedura grupowych wypowiedzeń zmieniających – najnowsze orzecznictwo
Zarówno w orzecznictwie Sądu Najwyższego jak i w piśmiennictwie doszło do rozbieżności poglądów w zakresie potrzeby stosowania procedury określonej w art. 2-4 ustawy o grupowych zwolnieniach do masowych wypowiedzeń zmieniających. Powszechnie oczekiwano, że zagadnienie to zostanie rozstrzygnięte przez Sąd Najwyższy w związku z przedstawionym temu Sądowi pytaniem prawnym. Wbrew temu jednak Sąd Najwyższy odmówił podjęcia w tej sprawie uchwały. Autorka przedstawia główne motywy tego rozstrzygnięcia.
Słowa kluczowe: procedura grupowych zwolnień, pojęcie zwolnień grupowych, dyrektywa 98/59/WE.
The procedure of collective notices changing the terms of work and pay – the latest case law
Both the case-law of the Supreme Court and professional literature have presented divergent views on the necessity to apply the procedure provided for in Articles 2-4 of the Law on Collective Redundancies to mass notices changing the terms of work and pay. Generally expected that this issue will be resolved by the Supreme Court in the context of the legal question presented to the Court. Despite this, the Supreme Court refused to take on this resolution. The author presents the main reasons for this decision.
Keywords: procedure of collective redundancies, notion of collective redundancies, directive 98/59/EC.
Zdaniem Państwowej Inspekcji Pracy
Łączenie urlopu rodzicielskiego z pracą
Nowe przepisy
Przegląd Dzienników Ustaw z 2016 r. od poz. 436 do poz. 612
W czasopismach (10)
Wskaźniki i składki ZUS - według stanu na dzień 1 maja 2016 r.
Instrumenty rynku pracy czy instrumenty antyrynkowe?
Termin „rynek pracy” coraz bardziej przenika do języka prawa i języka prawnego prawa pracy. Ma on zwłaszcza dwie wady, a mianowicie ustawodawca nie wskazuje jak wyrażenie „rynek pracy” ma być rozumiane, bo nie wie on jak je zdefiniować, oraz oznacza wprowadzenie do aparatury prawa pracy terminologii sugerującej, że praca jest towarem, czemu należy się mocno przeciwstawiać. Rynek to bowiem przede wszystkim wymiana towarów, a praca nie jest towarem. Termin „rynek pracy” wypiera przy tym nazwę „zatrudnienie”, czego szczególnym przykładem jest ustawa z 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. W wielu miejscach, tam gdzie we wcześniejszych przepisach występowało słowo „zatrudnienie”, zostało ono zastąpione przez wyrażenie „rynek pracy”. Dla przykładu dawne rady zatrudnienia są teraz radami „rynku pracy”. „Użyteczność” zwrotu „rynek pracy” polega między innymi na tym, że z uwagi na niedookreśloność jego znaczenia może on służyć jako wygodny dodatek terminologiczny. I tak według ustawy z 2004 r. mamy instytucje rynku pracy, politykę rynku pracy, rady rynku pracy, usługi rynku pracy, instrumenty rynku pracy, lokalne i regionalne rynki pracy, partnerstwo na rynku pracy.
Niezależnie od tego, jak definiuje się rynek, nie budzi wątpliwości, że jego zasadniczą cechą jest istnienie swobody (wolności) decyzji po stronie podmiotów uczestniczących w wymianie dóbr (towarów i usług) oraz działanie prawa popytu i podaży. Prawo to nie może skutecznie działać, jeżeli wolność decyzji uczestników rynku jest eliminowana czy w jakiś zasadniczy sztuczny sposób ograniczana. Termin „instrumenty rynku pracy” zawiera w sobie sugestię, że są to instrumenty służące ugruntowaniu czy poszerzeniu tej wolności i wzmocnieniu działania prawa popytu i podaży oraz kształtowania się ceny równowagi. Instrumenty określone tym mianem w ustawie z 2004 r. są liczne i dość różnorodne. Jedynie w jej rozdziale zatytułowanym „Instrumenty rynku pracy” można się doliczyć ich prawie pięćdziesięciu, a to nie wszystko, bo także w innych jej miejscach mamy analogiczne narzędzia prawne jak te, które zostały określone jako instrumenty rynku pracy, przy czym dotyczy to także niektórych „usług rynku pracy”. Celem tych instrumentów jest ograniczenie skali bezrobocia, podniesienie kwalifikacji osób ubiegających się o zatrudnienie, a także zwiększenie ich mobilności. Według ustawy „instrumenty rynku pracy” wspierają „usługi rynku pracy”. Ich istota zaś w gruncie rzeczy sprowadza się do finansowania z Funduszu Pracy określonych kosztów. Polega to w szczególności na bezpośrednim finansowaniu przez starostę kosztów przejazdu w określonych przypadkach, refundowaniu kosztów ponoszonych przez pracodawców w związku z zatrudnieniem bezrobotnego oraz na finansowaniu np. wyposażenia miejsca pracy czy podjęcia działalności gospodarczej. Stosowanie tego typu instrumentów ogranicza działanie mechanizmów rynkowych, a nie je wzmacnia czy ugruntowuje. Dla przykładu refundowanie pracodawcy części kosztów zatrudnienia (kosztów z tytułu opłacania składek na ubezpieczenie społeczne, kosztów poniesionych na wynagrodzenie, nagrody) skierowanej do niego przez starostę osoby bezrobotnej czy dofinansowanie przez niego wyposażenia miejsca pracy dla zatrudnienia na nim bezrobotnego oznacza obniżenie kosztów pracy ponoszonych przez tego pracodawcę i może prowadzić do stworzenia mu mocniejszej pozycji na rynku względem jego konkurentów. Oznacza to tym samym zachwianie działania praw rynku w wyniku decyzji organów władzy publicznej (starosty). Tego typu działania organów tej władzy prowadzą nie tylko do zachwiania działania mechanizmów rynkowych w sferze wymiany dóbr i usług, gdyż oznaczają pewnego rodzaju uprzywilejowanie czy faworyzowanie w drodze administracyjnej niektórych tylko pracodawców, ale w sposób pozaekonomiczny wpływają także na kształtowanie się zapotrzebowania na pracę i wysokość oferowanych za pracę wynagrodzeń. W pewnym uproszczeniu można stwierdzić, że użycie wspomnianych instrumentów modyfikuje niejako „naturalne” (wynikające z funkcjonowania mechanizmów ekonomicznych, bez udziału instrumentów tworzonych przez państwo) zapotrzebowanie na pracę oraz wysokość oferowanych i opłacanych wynagrodzeń za nią, które byłyby inne gdyby zależały tylko od działania mechanizmu prawa popytu i podaży bez interwencji ze strony państwa. Mówiąc inaczej, cenę równowagi (wysokość płacy) w dużej mierze ustala państwo, a nie rynek.
„Instrumenty rynku pracy” w ujęciu ustawy z 2004 r. sprowadzają się do decyzji o charakterze administracyjnym podejmowanych przez starostę, na ogół według jego uznania, które w większym lub mniejszym stopniu wpływają na ekonomiczny układ sił i czynników na rynku towarów i usług oraz także na rynku pracy, jeżeli przyjąć, że rynek taki w ogóle istnieje. Administracyjna interwencja w działanie uczestników wymiany z reguły oznacza ograniczenie, a w skrajnych przypadkach w ogóle przekreślenie działania praw rynku, i tym samym samego rynku. Wyjątki w tym obszarze dotyczą zwłaszcza interwencji państwa polegającej na zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Interwencja ta służy bowiem ochronie rynku i jego praw, a nie ich ograniczaniu czy eliminowaniu.
Powyższe uwagi prowadzą do wniosku, że przewidziane w ustawie z 2004 r. instrumenty rynku pracy nie chronią i nie wzmacniają działania praw właściwych rynkowi, w tym rynkowi pracy, a wręcz przeciwnie powodują jego ograniczenie. Tym samym nie są tak pojętymi instrumentami rynku pracy, a instrumentami zakłócającymi jego funkcjonowanie i w istocie instrumentami antyrynkowymi. Co najwyżej można powiedzieć, że są one instrumentami związanymi z rynkiem pracy, ale nie służą one jego umocnieniu, co sugeruje zwrot „instrumenty rynku pracy”. Są z nim związane w tym sensie, że w gruncie rzeczy służą destrukcji czy osłabieniu działania jego praw. Nie zmienia przy tym tej ogólnej oceny to, że w przypadku wielu tzw. instrumentów rynku pracy ich elementem konstrukcyjnym jest umowa zawierana przez starostę z pracodawcą. Przesłanką zawarcia tej umowy jest bowiem wcześniejsza decyzja starosty, natomiast z reguły „umowa rynku pracy” ma na celu jedynie określenie wysokości należnej pracodawcy refundacji (finansowania, dofinansowania) oraz doprecyzowanie jego powinności. Nie przekreśla to zasadniczo administracyjnej natury „instrumentów rynku pracy” i ich antyrynkowej - w gruncie rzeczy - właściwości.
Walerian Sanetra
| Kurier FedEX | 14 zł |
| Inpost Paczkomaty | 14 zł |
| Kurier Inpost | 14 zł |
| Odbiór osobisty | 0 zł |
| Darmowa dostawa | od 250 zł |
| Darmowa dostawa w Klubie Książki | od 200 zł |