Praca i Zabezpieczenie Społeczne nr 06/2010

Spis treści

Zmniejszenie wymiaru czasu pracy – odpowiedź na potrzeby pracowników i kryzys przedsiębiorstwa
Łukasz Pisarczyk
 
W artykule przedstawiono różne aspekty zmniejszenia wymiaru czasu pracy podczas trwania stosunku pracy. Przedmiotem analizy jest znaczenie pracy w niepełnym wymiarze czasu pracy z perspektywy pracownika i pracodawcy oraz prawne instrumenty, za pomocą których zmniejszenie czasu pracy może być dokonane. Autor omawia promocję dobrowolnego zatrudnienia w niepełnym wymiarze czasu pracy, w tym tryb jego wprowadzenia. Analizuje również prawną konstrukcję obniżenia wymiaru czasu pracy uzasadnionego sytuacją pracodawcy, zwracając uwagę na znaczenie tego instrumentu w przezwyciężaniu kryzysu przedsiębiorstwa i ochronie istniejących miejsc pracy.
 
Working Hours – the Response to the Employees’ Needs and the Crises of Undertaking
The article discusses various aspects of the reduction of working hours. The subject-matter of the analysis is the importance of part-time work from the employer’s and employee’s point of view as well as legal instruments which may be used to diminish working time. The author refers to the promotion of part-time employment analyzing the methods of introducing thereof and the problem of protection against discrimination. The last important question raised in the article is the legal construction of the so-called short-time work which is applied to mitigate the negative consequences of economic crises or technical problems.
 
Studia i opracowania
 
Zakaz dyskryminacji ze względu na wiek w zatrudnieniu
Marta Otto
 
Współczesna medycyna i rozwój nowych technologii przyczyniły się do istotnych zmian w strukturze demograficznej świata. Starzejące się społeczeństwo stanowi nieunikniony element naszej rzeczywistości. Według prognoz Eurostatu średnia długość życia ludzi w krajach uprzemysłowionych wyniesie 81,7 lat w 2030 r. Do 2050 r. udział osób powyżej 65. roku życia w samej tylko populacji UE wzrośnie z 17 do 30%, natomiast osób poniżej 24. roku życia spadnie z 30 do 23%. Przedstawione kierunki zmian niosą za sobą określone implikacje dla społecznych i ekonomicznych polityk. Konieczne wydaje się nie tylko podjęcie działań zmierzających do zwiększenia wskaźnika zatrudnienia wśród osób starszych, ale nade wszystko wykształcenie instrumentów prawnych pozwalających zniwelować zjawisko ageizmu (dyskryminacji ze względu na wiek) w aspekcie zatrudnienia. Autorka koncentruje swoje rozważania na ocenie europejskich ram prawnych w dziedzinie walki z dyskryminacją ze względu na wiek, w szczególności na dyrektywie Rady 2000/78/WE z 27 listopada 2000 r. ustanawiającej ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy, a także sposobie jej transponowania przez wybrane państwa członkowskie.
 
The Prohibition of Discrimination on the Grounds of Age in Employment
The evolution of modern medicine in tandem with the new technological developments have contributed to significant changes in the world’s demographic structure. The aging society seems to be an inevitable element of our reality. According to Eurostat’s forecasts, the average life expectancy in industrialized countries will reach 81.7 in 2030. By 2050 the share of persons over 65 years of age only within the EU's population will increase from 17% to 30%, while those below the 24 years of age, will fall from 30 to 23%. The outlined tendencies have particular implications for social and economic policies. Accordingly, it is of utmost importance nowadays not only to increase the employment rate among older people but first and foremost build up sound apparatus of legal measures aiming at militating the phenomenon of ageism in the employment context. In this paper, the author evaluates the European legal framework on discrimination on the grounds of age, with particular emphasis placed on Council’s Directive 2000/78/EC of 27 November 2000 establishing a general framework for equal treatment in employment and occupation as well as the way it is transposed by the selected Member States.
 
Wykładnia i praktyka
 
Umowy na czas określony w ustawie antykryzysowej
Michał Raczkowski
 
Ustawa antykryzysowa wprowadza zupełnie odmienne od dotychczasowego podejście do zatrudnienia na podstawie umów na czas określony. Dotyczy to zarówno nowych umów, jak i niektórych umów już obowiązujących. Autor podejmuje próbę rozstrzygnięcia wielu wątpliwości, jakie wiążą się z nowym unormowaniem.
 
Contracts for Definite Period of Time According to the Crisis Effects’ Soothing Act
The Crisis Effects’ Soothing Act for Employees and Entrepreneurs of July 1st 2009 implements different, from previously binding, regulations on the limiting of concluding contracts for definite period of time. The legislator decided to restrict the period of definite time employment (maximum 2 years, art. 13 of the Act) instead of defining maximum number of contracts. This, generally approvable decision, was however implemented in an unclear manner as to which of the particular contracts would it apply. The author presents an opinion, the art. 13 of the Act limits both contracts, that had been concluded before the Act entered into force so as the subsequent ones, the last ones obviously. As the Act is supposed to lose legal force on December 31st 2011, the author believes differentiation of regulation of contracts as to the planned term of expiration (before and after this date) according to art. 35 section 3 of the Act discriminates both employees and employers and should be regarded contrary to the Constitution.
 
Wartość przedmiotu sporu w sprawach z zakresu prawa pracy o charakterze niepieniężnym – uwagi na tle art. 231 k.p.c.
Małgorzata Mędrala
 
W sprawach o roszczenia pracowników dotyczących nawiązania, istnienia lub rozwiązania stosunku pracy przy umowach na czas nieokreślony ustawodawca przewidział szczególny sposób obliczania wartości przedmiotu sporu w postaci sumy rocznego wynagrodzenia za pracę. Wskazany sposób ustalania wartości przedmiotu sporu rzutuje na dysproporcje pomiędzy wysokością opłat sądowych liczonych od tak ustalonej wartości przedmiotu sporu a faktycznie zasądzanym na ogół na rzecz pracownika w takich przypadkach wynagrodzeniem. Regulacja ta jednocześnie negatywnie koresponduje ze stosunkowo niskimi kosztami zastępstwa procesowego dla tej kategorii spraw. Autorka, dokonując analizy konsekwencji przyjęcia wskazanej zasady obliczania wartości przedmiotu sporu, zwraca w szczególności uwagę na nieuzasadnione różnicowanie przez ustawodawcę pod względem opłat sądowych i kosztów zastępstwa procesowego roszczeń przemiennych przysługujących pracownikowi przy rozwiązaniu umowy o pracę, tj. o przywrócenie do pracy oraz o odszkodowanie. Postuluje również możliwość przyjęcia de lege ferenda innych kryteriów ustalania wartości przedmiotu sporu, które w pełniejszym zakresie mogłyby odzwierciedlać wartość dochodzonych przez pracownika roszczeń w analizowanych kategoriach spraw.
 
The Value of Some Non- Pecuniary Subject Matters in Labour Matters in Dispute – Issues on the Article 23`1 of the Polish Code of Civil Procedure
According to Article 231 of the Polish Code of Civil Procedure  the annual sum of employee’s renumeration is the basis for establishing the value of subject matters in the categories of judicial disputes in labour matters connected with beginning, existing, and terminating of Employment Relation. Negative consequences of this prescription are presented. It is emphasized that mentioned rule causes some disproportion  between court charges and adjudging amounts to  employee’s  renumeration. The article also mentions the problem of low costs of legal representatives in the aforementioned kinds of labour matters. The author emphasizes especially unjust differentiating of employee’s alternative claims in labour matters connected with terminating of Employment Relation: actions for restoring employee to his job and actions for damages. The authors of the article makes an attempt to evaluate the current state of legal regulation and offers also some alternative legal solutions de lege ferenda which would be more adequate regulations, especially relating to real value of subject matter in the aforementioned kinds of labour matters.
 
Z orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka
Adam Bodnar, Barbara Grabowska
 
Glosa do wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawie Moskal przeciwko Polsce
Comment on ECHR Judgement in the Case Moskal v. Poland
 
Z orzecznictwa Sądu Najwyższego
Oprawa rentowa lub emerytalna
 
The Disability or Old Age Pension Bonus
 
Zdaniem Państwowej Inspekcji Pracy
Urlop wypoczynkowy po długotrwałej nieobecności w pracy spowodowanej chorobą
 
Konsultacje i wyjaśnienia
Wynagrodzenia
 
Nowe przepisy
Przegląd obejmuje Dzienniki Ustaw od numeru 71 z 28 kwietnia 2010 r. do numeru 90 z 7 maja 2010 r.
 
Przegląd wydawnictw
Ludwik Florek, Ustawa i umowa w prawie pracy (The Disability or Old Age Pension Bonus)
rec. Jerzy Wratny
 
Wskaźniki i składki ZUS