Praca i Zabezpieczenie Społeczne nr 09/2016
Rok wydania: 2016
Miejsce wydania: Warszawa
Oprawa: miękka
Praca i Zabezpieczenie Społeczne 09/2016
Numer 09/2016 do pobrania w wersji PDF
Spis treści
Barbara Antczak
Ochrona interesu pracodawcy a funkcje prawa pracy
Przedmiotem artykułu są zagadnienia związane z typologią funkcji prawa pracy w polskim systemie prawnym. Analiza owych funkcji przeprowadzona jest jednak w nietypowy sposób. Nie rozpoczyna jej bowiem pytanie o to, w ramach jakiej funkcji chroniony jest interes pracownika, lecz pytanie o to, w ramach jakiej funkcji chroniony jest interes pracodawcy. Główna teza artykułu głosi, iż tradycyjny sposób definiowania funkcji prawa pracy nie odzwierciedla w pełni szybko zmieniającej się rzeczywistości w stosunkach pracy i w związku z tym powinien zostać uaktualniony.
Słowa kluczowe: interes pracodawcy, funkcje prawa pracy.
Employer’s interest protection in the typology of labour law functions
This article deals with the typology of labour law functions in polish legal system. The analysis of the functions, however, is carried out using an unusual method. Instead of beginning with a question of how the employee’s interest is being protected, it begins with the question of how the employer’s interest is being protected. The main thesis of the article is that the traditional way of defining the labour law functions does not comply with the rapidly changing employment relations reality and therefore, needs to be updated.
Keywords: employer’s interest, labour law functions.
Studia i opracowania
Arkadiusz Sobczyk
Informowanie pracowników o transferze a pojęcie informacji publicznej
Informowanie pracowników jest jednym z istotnych elementów gwarancji możliwości dokonywania świadomego wyboru. W przypadku transferu pracowników do innego pracodawcy, pracodawca przekazujący ma obowiązek poinformowania transferowanych pracowników o warunkach zatrudnienia u nowego pracodawcy, jak również o jego planach wobec przejętych pracowników. Jednak kodeks pracy nie wprowadza żadnych rozwiązań prawnych, które pozwalałyby pracodawcy przekazującemu na pozyskanie informacji od pracodawcy przejmującego. Autor dowodzi, że narzędzia takiego dostarcza ustawa o dostępie do informacji publicznej.
Słowa kluczowe: informowanie pracowników, transfer pracowników, informacja publiczna, odpowiedzialność za brak informacji.
Informing employees of a transfer and the concept of public information
Informing of employees is one of the most significant guarantees of making a conscious decision. In case of the transfer of employees to another employer, the transferor is under the duty to inform the transferred employees of the employment conditions at the new employer, as well as his plans concerning the transferred employees. However, the labour code does not introduce any legal remedy, which would allow the transferor to receive such information from the transferee. In this text, the Author proves that the Act on access to public information provides such a remedy.
Keywords: informing of employees, transfer of employees, public information, responsibility for failure to inform.
Michał Raczkowski
Pomijanie prawnej odrębności członków holdingu w indywidualnym prawie pracy, cz. II
Artykuł stanowi kontynuację analizy poświęconej pomijaniu prawnej odrębności członków holdingu w indywidualnym prawie pracy. W opublikowanej w poprzednim numerze części I autor określił teoretyczne ramy konstrukcji przebicia i przypisania, a także przesłanki umożliwiające ich zastosowanie. W części II definiuje mechanizm przypisania i określa instrumenty prawne służące jego dokonaniu. Wskazuje również na czym polega przebicie i podsumowuje całość problematyki.
Słowa kluczowe: grupa spółek, holding, przebijanie welonu korporacyjnego, unoszenie zasłony osobowości prawnej, pomijanie prawnej odrębności członków holdingu, indywidualne prawo pracy w grupie spółek (holdingu).
Bypassing the legal separation of the members of the holding in individual labour law, part II
Hereby presented remarks conclude the analyze focused on bypassing the legal separation of members of the group. Previously published parts contained introductory remarks, including the clear bypassing regulation implemented in social security law and explained the concepts of “piercing” and “attributing” and the reasons for those activities to be used. The time has come to present legal instruments enabling piercing and attributing and to conclude the whole analyze.
Keywords: group of companies, holding, piercing employers veil, bypassing the legal separation of members of the holding, individual labour law in a group of companies (holding).
Wykładnia i praktyka
Joanna Jasińska, Piotr Fik
O zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę
Artykuł zawiera analizę i ocenę ustawy z 22 lipca 2016 r. o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę oraz niektórych innych ustaw. Zmiany dokonane tą ustawą dotyczą ustalenia minimalnej stawki godzinowej w kwocie 12 zł dla osób wykonujących pracę na podstawie umowy zlecenia oraz umowy o świadczenie usług, które reguluje kodeks cywilny. Autorzy omawiają konsekwencje prawne, ekonomiczne oraz społeczne wynikające z wejścia w życie wprowadzonych zmian.
Słowa kluczowe: prawo pracy, minimalne wynagrodzenie za pracę.
Act amending the Act of the Minimum Wage and other Laws
The article contains an analysis of draft amendments to the law on the minimum wage and other laws. The proposed changes relate to the determination of the minimum hourly wage at the amount of 12 zł for persons who work under personal service contracts and supply of services contracts, which are regulated by the Civil Code. The article discusses the legal, economic and social implications consequent on the proposed changes coming into force.
Keywords: labor law, minimum wage.
Karolina Stopka
Urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego
Urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego jest jedną z instytucji prawa pracy służących ochronie rodzicielstwa. Dotyczy on rodzicielstwa prawno-społecznego (adopcyjnego i zastępczego). Implikuje to istnienie szczególnych zasad korzystania przez pracowników z prawa do urlopu i uzasadnia odrębne w stosunku do urlopu macierzyńskiego jego uregulowanie. Analiza regulacji prawnej urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego dowodzi, że stosowany dotychczas sposób jego normowania, polegający zasadniczo na powielaniu rozwiązań właściwych dla urlopu macierzyńskiego lub odsyłaniu do odpowiedniego stosowania niektórych przepisów dotyczących tego urlopu, jest zawodny. Autorka szczególną uwagę poświęca tym przepisom normującym urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego, które w zderzeniu z konkretnymi i zróżnicowanymi stanami faktycznymi rodzą problemy interpretacyjne.
Słowa kluczowe: prawo pracy, ochrona rodzicielstwa, urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlop macierzyński.
Leave on conditions of maternity leave
Leave on conditions of maternity leave is one of the labour law constructions which serve the purpose of protection of parenthood. This kind of leave refers to legal-social parenthood (including adoption parenthood and substitution parenthood). This provides the specific regulations for employees to exercise their right to this leave and justifies exceptional rules in relation to maternity leave. Analysis of the regulation of leave on conditions of maternity leave shows that regulating the matter based on copying of regulations of maternity leave or referring to the regulations of maternity leave is defective. The Law regulating leave on conditions of maternity leave in collision with encompassing circumstances produces problems with interpretation.
Keywords: labour law, parenthood protection, leave on the conditions maternity leave, maternity leave.
Paweł Mańczyk
Zwolnienie zakładów pracy chronionej z podatku od nieruchomości
Autor omawia w oparciu o akty prawne, orzecznictwo i indywidualne interpretacje podatkowe preferencyjne opodatkowanie zakładów pracy chronionej na gruncie podatku od nieruchomości. Wskazuje na pojawiające się w praktyce problemy interpretacyjne powstające w związku z licznymi warunkami, których spełnienie jest wymagane dla uzyskania prawa do zwolnienia z tego podatku.
Słowa kluczowe: zakład pracy chronionej, podatek od nieruchomości, zwolnienie podatkowe.
Tax relief in property tax dedicated to supported-employment enterprise
The subject of this paper is a tax relief in property tax dedicated to supported-employment enterprise. The author relied on Polish legislation, judicature and individual interpretations of tax law. Because of numerous conditions which must be fulfilled to obtain discussed tax relief there is many interpretative issues.
Keywords: supported-employment enterprise; property tax, tax relief.
Z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej
Równe traktowanie pracownicy w okresie urlopu macierzyńskiego
Celem ustawodawstwa europejskiego (dyrektywa 92/85) jest zapewnienie równego traktowania kobiet w ciąży i przebywających na urlopach związanych z rodzicielstwem. Ustawodawca unijny wprowadza m.in. gwarancje uzyskiwania odpowiedniego dochodu w czasie niezdolności do pracy. Jakkolwiek starannie unika prostego porównania ciąży do choroby, to jednak właśnie świadczenia przysługujące w tym drugim okresie mają stanowić punkt odniesienia także dla dochodu młodej matki. Wątpliwości z tym związane rozstrzygał po raz kolejny Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z 14 lipca 2016 r., C-335/15 (sprawa Marii Ornano).
Słowa kluczowe: urlop macierzyński, równe traktowanie.
Equal treatment of an employee during maternity leave
European legislation (Directive 92/85) aims to ensure equal treatment of pregnant women or those during maternity leaves. Among others, it introduces a guarantee of proper income for such women. Avoiding direct comparation, this guarantee bases on the level of income during sickness periods. Some doubts concerning this matter have been resolved by the Court of Justice in a decision of July 16th 2016, C-335/15, Ornano.
Keywords: maternity leave, equal treatment
Z orzecznictwa Sądu Najwyższego
Zmiana warunków pracy i płacy z mocy prawa
Arykuł przedstawia linię orzeczniczą Sądu Najwyższego dotyczącą tytułowego zakresu, zreferowaną i podsumowaną w najnowszym judykacie Sądu Najwyższego związanym z tą problematyką (wyrok z 11 maja 2016 r., I PK 151/15).
Słowa kluczowe: zmiana warunków pracy i płacy, wypowiedzenie zmieniające, norma czasu pracy.
Change of work and remuneration conditions by the power of law
The author presents a line of jurisprudence of the Supreme Court concerning the title’s scope, referenced and summarized in the latest order of SC linked to this issue (judgment of 11 May 2016, I PK 151/15)
Keywords: changing notice, change of work and remuneration conditions; standard working time.
Zdaniem Państwowej Inspekcji Pracy
Umowa o pracę
Nowe przepisy
Przegląd Dzienników Ustaw z 2016 r. od poz. 1141 do poz. 1367
W czasopismach (13)
Wskaźniki i składki ZUS - według stanu na dzień 1 września 2016 r.
Czy kodyfikować (rekodyfikować) prawo pracy?
Z powyższym pytaniem – zwłaszcza jeżeli przyjąć, że odpowiedź na nie jest pozytywna – łączy się cały szereg dalszych bardziej szczegółowych pytań. Jedno z nich dotyczy tego, czy obecne czasy są dobre dla podjęcia prac projektujących nowy kodeks pracy? Jakie powinny być najogólniejsze założenia kodyfikacyjne? Czy obok nowego kodeksu pracy należy zmierzać do uchwalenia kodeksu zbiorowego prawa pracy? Czy i w jakim zakresie należy skorzystać z ustaleń, które znalazły wyraz w pracach Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Pracy powołanej na lata 2002-2006, w tym zwłaszcza z przygotowanych przez nią projektów kodeksu pracy i zbiorowego kodeksu pracy? Czy istnieje polityczna wola przeprowadzenia kodyfikacji i czy jest ona odpowiednio mocna? Komu powinno zostać powierzone zadanie opracowania nowego (indywidualnego) kodeksu pracy oraz ewentualnie zbiorowego kodeksu pracy. Jaki udział w pracach kodyfikacyjnych powinien mieć rząd, partnerzy społeczni, nauka prawa pracy i orzecznictwo sądowe ?
Jak pokazuje doświadczenie wielu państw – w tym zdecydowanej większości państw zachodnich – dla dobrego funkcjonowania prawa pracy nie jest konieczne ujęcie go w formę kodeksu. Czterdziestoletnie stosowanie kodeksu pracy w naszym kraju świadczy jednak o tym, że w naszych warunkach był i jest on przydatnym narzędziem kształtowania ładu pracy. Mimo iż na początku jego rozwiązania spotykały się z dość dużymi wątpliwościami i zastrzeżeniami, to jednak zwłaszcza w ostatnich latach dostrzega i podkreśla się jego zalety techniczno-legislacyjne oraz znaczenie dla prawidłowego kształtowania sprawiedliwości i praworządności w stosunkach pracy. Nie sprawdziły się przy tym przepowiednie, że będzie on hamulcem rozwoju prawa pracy, z tym że nastąpiło to za cenę dziesiątek jego nowelizacji. Jakkolwiek nieustanne nowelizowanie tekstu kodeksu trudno ocenić pozytywnie, to jednak – z drugiej strony – dzięki nim możliwe było ewolucyjne zachowanie jego obowiązywania mimo przejścia od tzw. ustroju realnego socjalizmu do ustroju gospodarki rynkowej (kapitalizmu). Lepiej nowelizować kodeks pracy niż go w ogóle nie mieć, bo i tak mimo licznych zmian w tym akcie prawnym istniejący stan prawa pracy jest znacznie bardziej uporządkowany i koherentny niż gdyby tego kodeksu nie było. Jak pokazuje praktyka, z nieustannie nowelizowanym kodeksem pracy da się żyć, ale rodzi się pytanie, czy takim stanem rzeczy należy się zadowalać. W mieszkaniu długo niepoddawanemu generalnemu remontowi i z ciągłymi prowizorkami da się oczywiście żyć, ale dzieje się to za cenę ogromnej niewygody, i w związku z tym powstaje pytanie, czy warto trwać w takim stanie. W moim przekonaniu w najbliższym czasie nie tylko warto, ale należy podjąć trud rekodyfikacji indywidualnego prawa pracy oraz opracowania nowego – z wykorzystaniem tekstu poprzedniego – projektu zbiorowego kodeksu pracy.
Przed każdym kodyfikatorem na początku staje zawsze problem określenia najogólniejszych założeń przyszłej regulacji kodeksowej. Chodzi tu w szczególności o to, czy przyszły kodeks ma być raczej barometrem istniejącego stanu rzeczy, czy bardziej instrumentem zmiany i kształtowania nowych stosunków społecznych, gospodarczych i politycznych. Z historii kodyfikacji znamy bowiem takie akty – jak np. Kodeks Napoleona – które miały charakter rewolucyjny, niejako projektujący kształt przyszłej rzeczywistości prawnej i społeczno-gospodarczej oraz politycznej i w konsekwencji doprowadzające do jej praktycznej, zasadniczej przebudowy. Obok nich częściej jednak mieliśmy i mamy do czynienia z kodyfikacjami o mniejszym znaczeniu i celach mniej ambitnych, nie nastawionych na radykalną przebudowę zastanej rzeczywistości, ale raczej na jej ustabilizowanie i uporządkowanie. Dążenie do lepszego uporządkowania zastanego stanu prawnego jest immanentną cechą każdej kodyfikacji, podobnie jak i w każdej kodyfikacji ujawniają się także elementy nowości oraz twórczego kształtowania stosunków społecznych w aspekcie merytorycznym, a nie tylko techniczno-legislacyjnym (formalnym). Problemem jest jedynie to, jak układają się proporcje między tym, co ma na celu utrwalenie tego co już istnieje poprzez udoskonalenie formy regulacji prawnych, a tym co zmierza do istotnej zmiany zastanego układu stosunków społeczno-gospodarczych i politycznych. Projektowanie nowej rzeczywistości społeczno-gospodarczej i politycznej jest oczywiście znacznie trudniejsze i obarczone znaczniejszym ryzykiem błędu niż stabilizowanie i doskonalenie tego, co jest już znane i sprawdzone. Między innymi związane jest to z pytaniem o kierunki przyszłego rozwoju prawa pracy i to nie tylko w wymiarze krajowym. Odpowiedź na nie w warunkach zmian wywoływanych przez rewolucję elektroniczną jest niezwykle trudna i ryzykowna. Stąd też sądzę, że w obecnej sytuacji projektując nowy kodeks pracy i – ewentualnie – zbiorowy kodeks pracy nie należałoby sobie stawiać celów zbyt ambitnych, przyjmując, iż zasadniczo przyszła kodyfikacja powinna prowadzić głównie do lepszego uporządkowania i nadania większej zwartości unormowaniom prawa pracy. Nowości bowiem i tak będą się musiały w nim znaleźć, bo wymuszą je między innymi oczekiwana i żądania ze strony partnerów społecznych i władzy wykonawczej.
Na potwierdzenie tej tezy można tu przywołać między innymi doświadczenia francuskie. Przystąpienie do prac nad kodeksem pracy pojawiło się we Francji przede wszystkim w związku z krytyką jego niezwykłej obszerności, zawiłości i kazuistyczności, ale szybko wysunięto także propozycje istotnych zmian jego instytucji prawnych, zwłaszcza pod hasłem obniżenia kosztów pracy, co doprowadziło do protestów i demonstracji ulicznych. Merytorycznej przebudowy prawa pracy w toku prac kodyfikacyjnych nie da się więc uniknąć, pytanie dotyczy stąd tylko tego, jak powinna być ona głęboka i do jakiego stopnia władza polityczna jest zdeterminowana w jej przeprowadzeniu. Łatwiej będzie można ją przeprowadzić, jeżeli nie będzie zbyt ambitna i oparta na zbyt ryzykownych założeniach co do przyszłych trendów rozwojowych prawa pracy. Bez wątpienia w jej ramach – tak jak przewidziano to w projekcie kodeksu pracy z 2006 r. – w treści nowego kodeksu pracy powinny znaleźć się przepisy normujące szczególne stosunki pracy, ale równieżstosunki niepracowniczego zatrudnienia. Sądzę, że większej uwagi wymagają także relacje między naszymi krajowymi unormowaniami i regulacjami prawa międzynarodowego, a zwłaszcza unijnego prawa pracy.
Odnosząc się do pozostałych wskazanych na początku pytań dotyczących kodyfikacji prawa pracy, w tym miejscu na zakończenie ograniczę się tylko do dwu najogólniejszych uwag. Dla podjęcia prac kodyfikacyjnych zasadniczo nie ma dobrych i złych czasów, czy też – zakładając, że istnieje realna potrzeba zmiany – mówiąc inaczej, każda chwila jest dobra. Ponadto w pracach kodyfikacyjnych – tak jak było to do tej pory – zasadniczy udział powinna mieć nauka prawa pracy.
Walerian Sanetra
| Kurier Inpost | 14 zł |
| Kurier FedEX | 14 zł |
| Inpost Paczkomaty | 14 zł |
| Odbiór osobisty | 0 zł |
| Darmowa dostawa | od 250 zł |
| Darmowa dostawa w Klubie Książki | od 200 zł |