Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego nr 02/2015

PRZEGLĄD USTAWODAWSTWA GOSPODARCZEGO 02/2015

 

PLIK PDF DO POBRANIA

 

Spis treści

 

Małgorzata Burzyńska, Akademia Leona Koźmińskiego

 

Regulacje ostrożnościowe a kryzys finansowy – agencje ratingowe

 

Prudential regulation against financial crisis – credit agencies

 

Streszczenie:

 

Artykuł omawia ramy prawne działalności agencji ratingowych jako jedną z przyczyn kryzysu na rynku finansowym oraz reformę regulacji w tym zakresie jako odpowiedzi na kryzys. Agencje ratingowe, w kontekście kryzysu finansowego, wskazane były wielokrotnie przez gremia wspólnotowe, ośrodki naukowe i publicystykę jako instytucje, które przyczyniły się do powstania sytuacji patologicznej w działalności banków i firm inwestycyjnych, głównie przez tworzenie zachęt do podejmowania nadmiernego ryzyka, działanie w warunkach konfliktu interesów, nietrafne prognozy. Podkreślano wielokrotnie, że poważnym błędem organów publicznych było dopuszczenie do funkcjonowania na rynku globalnym przedsiębiorstw wywierających znaczący wpływ na strategię inwestycyjną instytucji finansowych, pozostających poza jakimkolwiek nadzorem ostrożnościowym.

 

Poważne nieprawidłowości w działalności agencji ratingowych w połączeniu z brakiem nadzoru nad ich działalnością oraz brakiem środków prawnych przeciwdziałających zaobserwowanym patologiom doprowadziły do kryzysu angażującego w rezultacie poważne środki publiczne w celu ratowania gospodarki. W latach 2009 – 2013 podjęto w Unii Europejskiej reformę prawa regulującego działalność agencji ratingowych. Zmiany miały objąć zwiększenie przejrzystości sposobu prowadzenia działalności przez agencje, w tym struktur i powiązań korporacyjnych, metodologii nadawania ocen, objęcie agencji ratingowych nadzorem i zapewnienie konkurencyjności na rynku usług ratingowych. W artykule poddaję analizie krytycznej wprowadzone zmiany pod względem ich spójności, skuteczności i prawdopodobieństwa osiągnięcia zakładanych celów.

 

Słowa kluczowe: kryzys finansowy, agencje ratingowe, oceny ratingowe, Europejski Nadzór Bankowy, regulacje ostrożnościowe.

 

Summary:

 

Article concerns regulatory framework for rating agencies commonly considered as a trigger for financial crisis and reform of legislation aming at addressing that problem. Financial crisis has been analysed many times after crises became a fact. Credit agencies have been pointed out by European Union gremia, academic and public media as contributing much to the malfunctioning of credit institution and investment frms, encouraging excessive risk, providing their ratings to banks despite conflicts of intersts, missassesments, lack of knowledge and responsibility. It has been highlited that authorities made substantial mistake allowing three entrpreneurs to influence investment strategy of financial institutions active on global market beyond any prudential supervision.

 

Substantial problems with functioning credit agecies as well as lack of supervision and surpervisory measures against irresponsible or fraudulent functioning of credit agencies resulted with financial crisis. It resulted with engaging public resouces to support global economy. Between 2009 – 2013 EU public institutiones took up three staged reform of a legal framework for cradit agencies. Main changes were aiming at transparency of their funcioning including corporate liasons and conflicts of inerests, methodology, supervising credit agencies and promoting competitivnes on the rating market. In the article I analyze aforementioned changes of law from the point of view of their consistency, effectiveness and efficiency.

 

Key words: financial crisis, rating agencies, ratings, European Banking Authority, prudential regulations.

 

Igor B. Nestoruk, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

 

Nazwy prawnie zastrzeżone w działalności prowadzonej na rynku finansowym – z problematyki ochrony oznaczeń przedsiębiorstwa (cz. 2)

 

Specific designations in the financial sector – remarks on the legal protection of business names (part 2)

 

Streszczenie:

 

Przedmiotem zastrzeżeń nazewniczych na gruncie krajowych regulacji z zakresu prawa rynku finansowego de lege lata pozostaje blisko 30 oznaczeń rodzajowych. Oczywiście jest to grupa zróżnicowana. Elementem spajającym poszczególne regulacje jest niewątpliwie fakt ich przynależności do szeroko rozumianej sfery działalności gospodarczej na rynku finansowym. W tym obszarze należy umieścić przede wszystkim akty prawne obowiązujące w sektorze bankowym oraz sektorze kas spółdzielczych, na rynku kapitałowym, rynku usług płatniczych, rynku ubezpieczeń oraz odnoszące się do kapitałowego systemu emerytalnego.

 

W konsekwencji przedmiotem analizy tej części opracowania są nazwy zastrzeżone w działalności ubezpieczeniowej na rzecz zakładów ubezpieczeń oraz pośredników ubezpieczeniowych, a także oznaczenia rodzajowe w ramach kapitałowego systemu emerytalnego odnoszące się do funduszy oraz towarzystw emerytalnych, a także do oferowanych przez nie takich usług, jak „indywidualne konto emerytalne”, „indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego”, czy „program emerytalny”. Tworzące je przepisy dotyczą specyficznego sektora usług oferowanych przez profesjonalne podmioty podlegające ustawowym reżimom regulacyjnym.

 

Słowa kluczowe: prawo, oznaczenia przedsiębiorstwa, sektor finansowy.

 

Summary:

 

De lege lata there are almost 30 generic names subject to statutory protection in the Polish financial market law. Evidently this group of designations is highly differentiated. What ties them all together is their closest affinity with economic activity of entrepreneurs pursued on the financial market. The respective regulatory scheme covers legislation in the banking sector (including co-operative savings and credit unions), capital market, payment services, insurance sector and pension system.

 

This paper includes analysis of the generic names reserved within the insurance or insurance intermediation activity as well as respective designations stipulated within the activity of pension funds and pension societies.

 

Key words: law, business names, financial sector.

 

GLOSA

 

Grzegorz Glanowski, radca prawny

 

Status prawny SPZOZ - glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 22 lipca 2014 r. sygn. akt III UK 192/13

 

Legal status of independent public health care establishment - interpretation of Supreme Court award of 22 July 2014, ref. no. III UK 192/13

 

Streszczenie:

 

Na mocy komentowanego wyroku, Sąd Najwyższy odmówił uznania SPZOZ za przedsiębiorcę w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Kwestię tę należy uznać za sporną, gdyż przepisy regulujące status prawny SPZOZów są wewnętrznie sprzeczne. W konsekwencji możliwe jest argumentowanie na rzecz przyjętego przez Sąd poglądu, jak też przeciwko niemu. Niniejszy tekst stanowi glosę krytykującą orzeczenie, jako niedostrzegające doniosłości argumentów materialnoprawnych determinujących istotę prowadzonej przez SPZOZ działalności gospodarczej, pozwalających uzasadnić uznanie go za przedsiębiorcę.

 

Słowa kluczowe: Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej, przedsiębiorca, działalność gospodarcza.

 

Summary:

 

Under indicated award of Supreme Court independent public health care establishment wasn`t treated as an entrepreneur in the meaning of Act on Freedom of Economic Activity. Aforementioned issue is disputable due to internal contradictory of legal regulation. Hence, it is possible to argue for the benefit of Supreme Court as well as present arguments against its award. Hereby text introduces critical interpretation of court`s judgment which doesn`t contain the analysis of legal substantive arguments determining an essence of independent public health care establishment activity what enables to treat it as an entrepreneur.

 

Key words: Independent public health care establishment, entrepreneur, economic activity.

 

Nowelizacja ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów - najważniejsze zmiany w polskim prawie antymonopolowym (cz. 1)

 

Amendment to the Act on Competition and Consumer Protection – the main changes in Polish antimonopoly law (part 1)

 

Oddajemy do rąk Czytelników publikację, w której omówiono i oceniono nowe przepisy wprowadzone do polskiego prawa antymonopolowego w wyniku nowelizacji z dnia 10 czerwca 2014 r. (ustawa z dn. 10.06.2014 r. o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów (dalej: uokik) oraz ustawy Kodeks postępowania cywilnego - DzU 2014, poz. 945;).

 

Wejściu w życie ustawy nowelizującej towarzyszyła żywa dyskusja w ramach konsultacji społecznych. Niestety z ubolewaniem musimy przyznać, że nie uwzględniono istotnych uwag zgłaszanych do projektu ustawy. Natomiast niektóre z wprowadzonych zmian są niepełne, niezrozumiałe, czy też niejasny jest ich stosunek do innych przepisów ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.
Autorzy uznali za konieczne podzielenie się obawami o skuteczność funkcjonowania nowych regulacji prawnych. Przedstawiono kluczowe zmiany w prawie antymonopolowym dotyczące:

 

1) odpowiedzialności osoby zarządzającej za naruszenie zakazu praktyk ograniczających konkurencję,

 

2) instytucji remedies,

 

3) instytucji settlement,

 

4) koncentracji przedsiębiorców,

 

5) kontroli i przeszukania,

 

6) podania do publicznej wiadomości informacji o naruszeniu interesów konsumentów,

 

7) kar antymonopolowych,

 

8) systemu leniency plus.

 

Dopiero jednak praktyka stosowania znowelizowanej ustawy antymonopolowej ukaże, czy obawy, co do przyjętych rozwiązań okazały się uzasadnione oraz, czy zakładane cele nowelizacji ustawy zostaną osiągnięte.

 

We are pleased to present our readers with a publication, which discusses and evaluates a new regime introduced to Polish antimonopoly law by the 10 June 2014 amendment (Act of 06.10.2014 amending the Act on Competition and Consumer Protection and the Civil Proceeding Code - Journal of Laws, 2014, item 945).

 

The amendment not only modifies the existing rules, but provides for new legal instruments. The authors review the novelties enshrined in the amended antimonopoly law. The changes, which will be implemented by the amendment, are meant to increase the effectiveness in achieving the objectives of competition law, i.e. competition protection in the public interest. The authors have considered it necessary to share their concerns about the effectiveness of the new regulations. The key changes in antimonopoly law include:

 

1) personal liability of individuals managing a company for competition law infringements,

 

2) remedies,

 

3) settlement procedure,

 

4) concentration of entrepreneurs,

 

5) inspection and search,

 

6) public disclosure of the practices infringing consumer interests,

 

7) antimonopoly fines,

 

8) leniency plus programme.

 

Nowe instrumenty ustawy o ochronie konkurencji

 

Małgorzata Sieradzka, Uczelnia Łazarskiego

 

Odpowiedzialność osoby zarządzającej za naruszenie zakazu praktyk ograniczających konkurencję - zwiększenie skuteczności karania za kartele?

 

Personal liability of individuals managing a company for competition restricting practices – will it really improve the effectiveness of sanctions in cartel cases?

 

Streszczenie:

 

Odpowiedzialność osób zarządzających w polskim prawie antymonopolowym nie jest nową regulacja prawną. Funkcjonują bowiem przepisy umożliwiające nałożenie kary na osobę zarządzającą za naruszenia przepisów proceduralnych. Możliwość nałożenia kary na osoby fizyczne, oprócz kary wymierzanej przedsiębiorcy, stanowi poszerzenie katalogu podmiotów odpowiedzialnych z tytułu naruszenia zakazu praktyk ograniczających konkurencję. Prawo karania osób zarządzających jest uzależnione od wystąpienia przesłanek odpowiedzialności. Analiza instytucji odpowiedzialności osoby zarządzającej wymaga po pierwsze dokonania wykładni przesłanek odpowiedzialności. Po drugie, zbadania zależności pomiędzy odpowiedzialnością przedsiębiorcy, a odpowiedzialnością osoby zarządzającej.

 

Słowa kluczowe: osoba zarządzająca, kartel, wina umyślna.

 

Summary:

 

Personal liability of the person/s managing an entity is not a novelty in Polish competition law, as the provisions in force so far have allowed for imposition of fines on the managing person/s for a breach of procedural rules. The possibility of penalizing individual infringers, in addition to the sanctions imposed on the undertaking, extends the list of the parties liable for infringements of competition law. The authorization to sanction managing persons is subject to verification that the conditions of liability have been satisfied. The analysis of the legal norms governing the liability of the managing persons requires first of all an interpretation of the liability pre-conditions, and secondly an examination of the relationship between the liability of the undertaking and that of the person/s managing it.

 

Key words: managing person, cartel, intentional misconduct.

 

Małgorzata Sieradzka, Uczelnia Łazarskiego
Marian Zdyb, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej

 

Procedura settlement- ugoda w prawie antymonopolowym?

 

Settlement procedure – can it be considered a settlement in antimonopoly law?

 

Streszczenie:

 

Nowością w prawie antymonopolowym jest instytucja dobrowolnego poddania się karze (settlements). Jest to nieobligatoryjna procedura przewidująca możliwość dobrowolnego poddania się karze przez przedsiębiorcę w sprawach antymonopolowych. Podstawą do zastosowania tej procedury a jednocześnie obligatoryjnym warunkiem jej zastosowania jest ustalenie przez organ antymonopolowy, że wpłynie ona na przyspieszenie postępowania antymonopolowego. Chodzi zatem o szybsze (przyśpieszenie postępowania) i trwałe (brak możliwości zaskarżenie decyzji) przywrócenie rynku do stanu zgodnego z prawem antymonopolowym.

 

Słowa kluczowe: settlements, redukcja kary, przyśpieszenie postępowania.

 

Summary:

 

A novelty in Polish antimonopoly law is a new tool of a settlement procedure, which in fact means voluntary submission to a fine. It is a non-compulsory procedure, which provides for voluntary acceptance of a fine by the undertaking in antimonopoly cases. The objective of the procedure, and at the same a mandatory condition for its implementation, is the acceleration of antimonopoly proceedings, which is to be assessed by the competition authority. The procedure is therefore to speed up (shortened proceedings) the permanent restoration of competition to the market (no possibility to appeal the decision) in compliance with antimonopoly law.

 

Key words: settlements, reduction of fines, acceleration of proceedings.

 

Jarosław Sroczyński, radca prawny

 

Tzw. środki zaradcze (remedies) w znowelizowanej ustawie antymonopolowej: istotny wzrost uprawnień Prezesa UOKiK

 

Remedies in the amended Antimonopoly Law: significant increase of decision-making powers of the President of the OCCP

 

Streszczenie:

 

Znowelizowana ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów wprowadziła z dn. 18 stycznia 2014 r. instytucję tzw. środków zaradczych (remedies). Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów może nakładać te środki w decyzjach wydawanych przedsiębiorcom stosującym zakazane praktyki ograniczające konkurencję (porozumienia lub nadużywanie dominującej pozycji rynkowej), w celu zaniechania stosowania praktyki lub usunięcia jej skutków. Do środków zaradczych zalicza się, przykładowo, nakaz zmiany umowy, kontynuowania dostaw, umożliwienia dostępu do kluczowej infrastruktury, udzielenia licencji, a także obowiązek podziału funkcjonalnego przedsiębiorcy zintegrowanego pionowo. W artykule omówiono poszczególne środki zaradcze, także na tle rozwiązań unijnych. Poddano analizie procedury związane z wprowadzaniem środków zaradczych, w tym zasady proporcjonalności, niezbędności i najmniejszej uciążliwości.

 

Słowa kluczowe: środki zaradcze, remedies, nowelizacja uokik, decyzja Prezesa UOKiK

 

Summary:

 

As of 18 January 2015, the amended Law on the Protection of Competition and Consumers introduced remedies as a new enforcement tool of the President of the Office of Competition and Consumer Protection. The Polish authority has the power to impose remedies in decisions prohibiting anticompetitive arrangements or abuse of the dominant market position. Remedies can be imposed for the purpose to cease the prohibited practice or to remove its effects. The exemplary remedies include an order to change the agreement, continue supplies, provide access to essential facility, grant a license or perform a vertical disintegration of the undertaking. The author discusses the particular remedies available to the competition authority, also against the background of EU competition law. The pertinent procedures were analysed in the article, including those stemming from the principles of proportionality, necessity and the least burdensome nature of imposed remedies.

 

Key words: remedies, amended Polish Antimonopoly Law, decisions, President of the OCCP

 

 

 

W najbliższym numerze:

 

Piszcz Anna, Uniwersytet w Białymstoku

 

Zmiany w przepisach regulujących kary pieniężne za naruszenie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów

 

Amendments to provisions governing fines for infringements of the act on competition and consumers protection

 

Streszczenie:

 

Artykuł prezentuje najważniejsze zmiany w regulacji prawnej kar pieniężnych zawartej w ustawie o ochronie konkurencji i konsumentów, jakie wchodzą w życie 18 stycznia 2015 r. Autorka analizuje zmiany dotyczące kar pieniężnych za naruszenia obowiązków podstawowych, za niewykonywanie orzeczeń, za naruszenia obowiązków instrumentalnych. Wskazuje przy tym, jakie problemy zostaną rozwiązane, jakie nowe trudności mogą powstać w związku z nowymi przepisami ustawy oraz jakich potrzebnych modyfikacji ustawy w ogóle nie dokonano.

 

Słowa kluczowe: kary pieniężne, łagodzenie kar, odpowiedzialność osób zarządzających.

 

Summary:

 

This article presents the most important amendments to legal provisions on fines contained in the Act on Competition and Consumers Protection that shall come into effect on January 18, 2015. The author examines the amendments regarding fines for infringements of essential obligations, fines for failure to follow decisions and fines for infringements of instrumental obligations. At the same time, the author presents which problems shall be resolved, what new difficulties might emerge as a result of the new provisions and which necessary modifications of the Act have not been addressed at all.

 

Key words: fines, leniency, liability of managers.