Journal of Marketing and Market Studies 2/2018

Marketing i Rynek nr 2/2018
Rok XXV nr 2 (luty) ISSN 1231-7853

 

Spis treści/Content list

 

Artykuły

 

Inwestycje społecznie wrażliwe w sektorze energetycznym – istota i aspekty komunikacyjne
Katarzyna Kozłowska

Szkoła Główna Handlowa w Warszawie/SGH Warsaw School of Economics

kzif@sgh.waw.pl

W ostatnich latach obserwujemy inwestycje w polskim sektorze energetycznym (atom, łupki, wiatr), które ze względu na swoją specyfikę wymagają zgody społecznej i których realizacja może zostać opóźniona lub wstrzymana. Zdefiniowane zostały jako inwestycje społecznie wrażliwe w celu zaakcentowania potrzeb i wrażliwości konkretnej zbiorowości, które powinny być uwzględnione przez inwestora na etapie planowania, realizacji i funkcjonowania inwestycji. W artykule zostały opisane cechy tych inwestycji i zaproponowano interpretację według kategorii miejsca, adresata, czasu oraz postaw/emocji, która może mieć praktyczne znaczenie dla inwestorów w ocenie ryzyka, a docelowo skutkować takim postępowaniem inwestorów, które będzie prowadzić do skutecznego komunikowania się inwestora ze społecznością lokalną.

 

Słowa kluczowe: inwestycje w energetyce, lokowanie inwestycji, konflikty lokalne, atom, gaz łupkowy, farmy wiatrowe, ryzyko, komunikacja, komunikacja społeczna, partycypacja, deliberacja

 

Socially sensitive investments in the power industry — the essence and communication-related aspects

 

In the past few years the Polish power industry has seen investments (nuclear energy, shale gas, wind farms) that, due to their specific nature, require social consent and their implementation may be postponed or suspended. They have been defined as socially sensitive investments in order to highlight the needs and sensitivity of a particular community, which should be taken into account by investors while planning, implementing and operating such projects. The article focuses on the qualities of socially sensitive investments. The proposed interpretation, based on the categories of Place, Addressee, Time and Emotional Attitude. may be of practical relevance for investors when assessing risks, and ultimately result in efficient communication between investors and local communities.

 

Keywords: investments in the power industry, investment locations, local conflicts, nuclear energy, shale gas, wind farms, risks, communication, social communication, participation, deliberation

 

Bibliografia/ References
Bednarek-Szczepańska, M. i Dmochowska-Dudek, K. (2015). Przestrzenny wymiar syndromu NIMBY na wsi i w małych miastach w Polsce. Przegląd Geograficzny, 87 (4). 
Brown, P. (1992). Addressing Public Distrust. Technology Review, (July).
Callon, M., Lascoumes, P. i Barthe, Y. (2009). Acting in an Uncertain World: An Essay on Technical Democracy. Cambridge–London: The MIT Press.
Garpiel, R. (2016). Energia jądrowa w polskim dyskursie medialnym. W: A. Wagner (red.), Widoczne i niewidoczne. Atom, łupki, wiatr w dyskursach medialnych wokół energetyki (49–104). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Klein, N. (2016). To zmienia wszystko. Kapitalizm kontra klimat. Warszawa: Muza. 
Łucki, Z. i Misiak, W. (2011). Energetyka a społeczeństwo. Aspekty socjologiczne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Matczak, P. (1996). Społeczne uwarunkowania eliminacji syndromu NIMBY. W. R. Cichocki (red.), Podmiotowość społeczności lokalnej. Poznań.
Michalak, J. (2014). Ryzyko w projektach inwestycyjnych energetyki odnawialnej. Poznan University of Technology Academic Journals. Electrical Engineering, (79).
Michałowska, E. (2008). Syndrom NIMBY jako przykład samoorganizacji społecznej na poziomie lokalnym. Studia Regionalne i Lokalne, 1 (31). 
Ministerstwo Środowiska (2017). Ilość wydanych koncesji na poszukiwanie łupków w Polsce w latach 2010–2017. Warszawa: Ministerstwo Środowiska. 
NIK (2013). Informacja o wynikach kontroli. Poszukiwanie, wydobywanie i zagospodarowanie gazu ze złóż łupkowych. Warszawa: NIK. 
Pasqualetti, M.J. (2011). Social Barriers to Renewable Energy Landscapes. Geographical Review, 101 (2), 201–223.
PGE EJ1 (2013). Badania środowiskowe i lokalizacyjne – pytania i odpowiedzi. PGE EJ1 Sp. z o.o. 
Postuła, M. i Cieślik, R. (red.) (2016). Projekty inwestycyjne. Finansowanie, budżetowanie, ocena efektywności. Warszawa: Difin.
Stankiewicz, P., Stasik, A. i Suchomska, J. (2015). Od informowania do współdecydowania i z powrotem. Prototypowanie technologicznej demokracji. Studia Socjologiczne, 3 (218).
Stasik, A. (2014). Ocena ryzyka i niepewności związanych z nowymi technologiami jako wyzwanie dla demokracji. Kontrowersje wokół wydobywania gazu łupkowego w Polsce. Rozprawa doktorska. Warszawa: Uniwersytet Warszawski, Wydział Filozofii i Socjologii.
Wagner, A. (red.) (2016). Widoczne i niewidoczne. Atom, łupki, wiatr w dyskursach medialnych wokół energetyki. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. 
Wolsink, M. (1994). Entanglement of Interests and Motives – Assumptions behind the NIMBY. Theory on Facility Siting. Urban Studies, 31 (6). 
Wójcik, M. (red.) (2014). Konflikty społeczno-przestrzenne związane z rozwojem infrastruktury technicznej na obszarach wiejskich w ujęciu funkcjonalnym i społecznym. Studia Obszarów Wiejskich, XXXV, 109–120. 

 

 

Sprytne zakupy w zachowaniach konsumenckich młodych konsumentów
Tomasz Zalega

Uniwersytet Warszawski/University of Warsaw

tomasz.zalega@wp.pl

 

Filip Wojciechowski

Uniwersytet Warszawski/University of Warsaw

wz@wz.uw.edu.pl

Ewolucja konsumpcyjna, która stała się następstwem współczesnej gospodarki, spowodowała, że dzisiejsza konsumpcja zaczyna nie tylko odgrywać niezwykle istotną rolę, ale może wręcz najważniejszą, ze względu na jej coraz większy wpływ na stymulowanie współczesnych procesów gospodarowania i rozwój gospodarczy. Powoduje to, że sylwetka młodego konsumenta często poddaje się różnym trendom konsumenckim, do których zaliczane są także sprytne zakupy. Celem artykułu jest uchwycenie sprytnych zakupów w zachowaniach konsumenckich ludzi młodych w Polsce. W tym celu, na podstawie badań własnych, naświetlono zachowania konsumenckie osób młodych oraz podjęto się próby wyjaśnienia, w jakim stopniu młodzi konsumenci ulegają sprytnym zakupom w procesie podejmowania decyzji konsumpcyjnych.

 

Słowa kluczowe: młodzi konsumenci, sprytne zakupy, webrooming, showrooming, zachowania konsumenckie

 

Smart shopping in consumer behaviour of young consumers

 

Consumption evolution being a consequence of contemporary economy has resulted in today’s consumption beginning to play not only an extremely important role but perhaps even the most significant part, given its increasing influence on the stimulation of modern management processes and economic development. In effect, young consumers are often affected by various consumer trends including smart shopping. This article seeks to provide some insight into smart shopping in the consumer behaviour of young people in Poland. To this end, based on the author’s research, some light is shed on the consumer behaviour of young people and an attempt is made to explain the extent to which young consumers do smart shopping when making consumer decisions.

 

Keywords: young consumers, smart shopping, webrooming, showrooming, consumer behaviour

 

Bibliografia/ References
Atkins, K.G. i Hyun, S-Y.J. (2016). Smart Shopper Purchasing Experiences: Functions of Product Type, Gender, and Generation. International Journal of Marketing Studies, 8 (2). 
Atkins, K.G. i Kim, Y-K. (2012). Smart Shopping. Conceptualization and Measurement. International Journal of Retail & Distribution Management, 40 (5).
Atkins, K.G., Kumar, A. i Kim, Y-K. (2016). Smart Grocery Shopper Segment. Journal of International Consumer Marketing, 28 (1).
Cambell, C. (2008). Zakupy, spędzanie czasu wolnego i wojna płci. W: P. Sztompka i M. Bogunia-Borowska (red.), Socjologia codzienności. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Czernecka, J. i Zalega, T. (2017). Seniorzy i single jako przykłady segmentów charakterystycznych dla współczesnych społeczeństw. W: M. Bartosik-Purgat (red.), Zachowania konsumentów. Globalizacja, nowe technologie, aktualne trendy, otoczenie społeczno-kulturowe. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Garretson, J.A. i Burton, S. (2003). Highly Coupon and Sales Prone Consumers: Benefits beyond Price Saving. Journal of Advertising Research, 43 (2).
Lipovetksy, G. (2006). Le bonheur paradoxal. Essai sur la socie’te’ d’hyperconsummation, e’ditions. Collection Folio essais (512), Gallimard.
Mano, H. i Elliott, M.T. (1997). Smart Shopping: The Origins and Consequences of Price Saving. Advances in Consumer Research, 24, 504–510.
Mittal, B. (2017). Facing the Shelf: Four Consumer Decision — making Styles. Journal of International Consumer Marketing, 30.
Moschis, G.P. (1992). Marketing to Older Consumers. Quorum Books. Westport–London: Quorum Books.
Mróz, B. (2013), Konsument w globalnej gospodarce. Trzy perspektywy. Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH.
Nesar, S. i Sabir, L.B. (2016). Evaluation of Customer Preferences on Showrooming and Webrooming: An Empirical Study. Al-Barkaat Journal of Finance & Management, 8 (1).
Reformat, B. (2013). The Idea of Smart Shopping – The Generation of Smart Consumers. Studia Ekonomiczne, (149).
Rostek, A. i Zalega, T. (2015). Smart shopping wśród młodych polskich i amerykańskich konsumentów. Zarządzanie Innowacyjne w Gospodarce i Biznesie, 20 (1).
Schindler, R.M. i Bauer, D.M. (1989). The Uses of Price Information: Implications for Encoding. 1988 AMA Educators’ Proceedings, (54).
Schindler, R.M. (1989). Consequences of Perceiving Oneself as Responsible for Obtaining a Discount. Evidence for Smart Shopper Feelings. Journal of Consumer Psychology, 7 (4).
Urban, J.E., Dickson, P.A. i Karapurakal, R. (1996). Price Search in the Retail Grocery Market. Journal of Marketing, 60 (2).
Voropanova, E. (2015). Conceptualizing Smart Shopping with a Smartphone: Implications of the Use of Mobile Devices for Shopping Productivity and Value. The International Review of Retail, Distribution and Consumer Research, 25 (5), 529–550.
Zalega, T. (2013). Smart shopping — nowy trend konsumencki. Handel Wewnętrzny, (6).
Zalega, T. (2016). Segment osób w wieku 65+ w Polsce. Jakość życia, konsumpcja, zachowania konsumpcyjne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania UW.
Zalega, T. (2017). Smart Shopping in Consumer Behaviour of Polish Seniors (Report from Own Research). Acta Scientiarum Polonorum. Seria Oeconomia, 16 (3).

 

 

Realia rynku

 

Startups as a source of innovation in the agri-food industry
Magdalena Klimczuk-Kochańska

Uniwersytet Warszawski/University of Warsaw

mklimczuk@wz.uw.edu.pl

The agri-food industry is considered as a traditional sector, but the evolving conditions of its businesses will force changes that include innovation. The source of these changes can be startups, so the purpose of this paper is to introduce startups as a source of innovation for the agri-food sector. A concept of innovation was presented, including a brief description of closed and open innovations. The features of startups have also been shown to demonstrate that they can be the source of innovation not only in sectors that are creative by nature but also in traditional areas such as the agri-food industry. There are examples of startups that have managed to introduce innovative food production solutions in collaboration with other, often large, companies.

 

Keywords: innovations, startups, agri-food industry, open innovation, NIH syndrome, blockchain technology

 

Startupy jako źródło innowacji w przemyśle rolno-spożywczym

 

Współcześnie nawet sektory tradycyjne pod wpływem zmian zachodzących w ich otoczeniu nie mają innego wyjścia, niż wprowadzać innowacje. Bez nich trudno bowiem chociażby o dobre dopasowanie oferty do oczekiwań klientów. Przedsiębiorstwa sektora rolno-spożywczego nie stanowią tu wyjątku i również odczuwają konieczność prowadzenia działalności innowacyjnej. Celem artykułu jest przedstawienie startupów jako źródła innowacji w sektorze rolno-spożywczym. Na wstępie ukazano istotę innowacji. W dalszej kolejności przedstawiono cechy startupów jako potencjalnego źródła innowacji nie tylko w sektorach kreatywnych, ale również w tradycyjnych. W opracowaniu zostały opisane przykłady współpracy przedsiębiorstw rolno-spożywczych ze startupami, której wynikiem było wprowadzenie innowacyjnych rozwiązań.

 

Słowa kluczowe: innowacje, startupy, sektor rolno-spożywczy, innowacje otwarte, syndrom NIH, technologia blockchain

 

Bibliografia/References
Aguilera, J.M. (2006). Seligman Lecture 2005: Food Product Engineering: Building the Right Structures. Journal of the Science of Food and Agriculture, 86 (8), 1147–1155.
Awazu, Y., Baloh, P., Desouza, K.C., Wecht, C.H., Kim, J.Y., and Jha, S. (2009). Information-Communication Technologies Open up Innovation. Research Technology Management, 52 (1), 51–58.
Bannerjee, S., Bielli, S., and Haley Ch. (2016). Scaling Together: Overcoming Barriers in Corporate-Startups Collaboration. London: Nesta.
Bayona-Saez, C., Cruz-Cázares, C., García-Marco, T., and Sánchez García, M. (2017). Open Innovation in the Food and Beverage Industry. Management Decision, 55 (3), 526–546.
Bigliardi, B. and Galati, F. (2013). Models of Adoption of Open Innovation within the Food Industry. Trends in Food Science & Technology, 30 (1), 16–26.
Bigliardi, B. and Galati, F. (2016). Open Innovation and Incorporation between Academia and Food Industry (19–39). In: C.M. Galanakis (ed.), Innovation Strategies in the Food Industry: Tools for Implementation. London: Academic Press.
Birch, D. (1979). The Job Generation Process. Cambridge: M.I.T. Program on Neighborhood and Regional Change. 
Blank, S.G. (2007). The Four Steps to the Epiphany: Successful Strategies for Products that Win. Sussex: Quad/Graphics.
Blank, S.G. and Dorf, B. (2012). The Startup Owner’s Manual: The Step-by-step Guide for Building a Great Company. Pescadero: K&S Ranch.
Burke, M. (2017). Feed the World. Chemistry & Industry, 81 (1), 18–21.
Chesbrough, H. (2003). Open Innovation: The New Imperative for Creating and Profiting from Technology. Boston: Harvard Business School Press.
Chesbrough, H. (2006). Open Innovation: A new paradigm for understanding industrial innovation (1–12). In: H. Chesbrough, W. Vanhaverbeke, and J. West (eds.), Open Innovation. Researching a New Paradigm. New York: Oxford University Press.
Christensen, J.L., Rama, R., and von Tunzelmann, N. (1996). Innovation in the European Food Products and Beverages Industry. European Innovation Monitoring System Publication, 35. Retrieved from: http://aei.pitt.edu/50001/1/A9241.pdf (07.08.2017).
Clagett, R.P. (1967). Receptivity to Innovation. Overcoming N.I.H. Master thesis. Cambridge: MIT Press.
Costa, A.I.A. and Jongen, W.M.F. (2006). New Insights into Consumer-led Food Product Development. Trends in Food Science & Technology, 17 (8), 457–465.
Costa, A.I.A., Dekker, M., Beumer, R.R., Rombouts, F.M., and Jongen, W.M.F. (2001). A Consumer-oriented Classification System for Home Meal Replacements. Food Quality and Preference, (12), 229–242.
Crawford, E. (2015). CleverFoodies Gains Distribution Fast for Category-creating Product with Cobranding. Food Navigator-USA. Retrieved from: http://www.foodnavigator-usa.com/Manufacturers/Creating-category-co-branding-helped-CleverFoodies-gain-distribution?utm_source=copyright&utm_medium=OnSite&utm_campaign=copyright (06.08.2017).
Damanpour, F. and Schneider, M. (2009). Characteristics of Innovation and Innovation Adoption in Public Organizations: Assessing the Role of Managers. Journal of Public Administration Research and Theory, 19 (3), 495–522.
Dodgson, M. and Gann, D. (2010). Innovation: A Very Short Introduction. Oxford: Oxford University Press.
European Commission (2014). H2020. TRL definition. Retrieved from: http://ec.europa.eu/research/participants/data/ref/h2020/wp/2014_2015/annexes/h2020- wp1415-annex-g-trl_en.pdf (10.08.2017).
Folkerts, H. and Koehorst, H. (1997). Challenges in International Food Supply Chains: Vertical Co-ordination in the European Agribusiness and Food Industries. Supply Chain Management: An International Journal, 2 (1), 11–14.
Forsell, T. (2016). Finnish “Pulled Oats” Maker Wants a Bite of the Meat Substitutes Market. Reuters. Retrieved from: http://www.reuters.com/article/us-finland-pulledoats-idUSKCN0V61R0 (04.08.2017).
Garcia-Martinez, M. (ed.) (2013). Open Innovation in the Food and Beverage Industry. Cambridge: Elsevier.
Garcıa-Martınez, M. and Briz, J. (2000). Innovation in the Spanish Food & Drink Industry. International Food and Agribusiness Management Review, 3 (2), 155–176.
Gellynck, X., Vermeire, B., and Viaene, J. (2007). Innovation in Food Firms: Contribution of Regional Networks within the International Business Context. Entrepreneurship and Regional Development, 19 (3), 209–226.
German Startups Association (2015). European Startup Monitor 2015. Retrieved from: http://europeanstartupmonitor.com/fileadmin/presse/download/esm_2015.pdf (08.08.2017).
German Startups Association (2016). European Startup Monitor 2016. Retrieved from: http://europeanstartupmonitor.com/fileadmin/esm_2016/report/ESM_2016.pdf (08.08.2017).
Global Food Forums (2016). 2016 Food Trends. Retrieved from: http://www.globalfoodforums.com/food-news-bites/2016-food-trends/ (20.08.2017).
Griffin, R.W. (2013). Management. Mason: South-Western Cengage Learning.
Grunert, K.G., Jeppesen, L.F., Jespersen, K.R., Sonne, A.M., Hansen, K., and Trondsen, T. (2005). Market Orientation of Value Chains: A Conceptual Framework Based on Four Case Studies from the Food Industry. European Journal of Marketing, 39 (5–6), 428–455.
Herzog, P. (2011). Open and Closed Innovation. Wiesbaden: Gabler Verlag. 
Huston, L. and Sakkab, N. (2006). Connect and Develop – inside Procter & Gamble’s New Model for Innovation. Harvard Business Review, 84 (3), 58–66. 
Juchniewicz, M. (2014). Model otwartych innowacji w przemyśle spożywczym – skala i znaczenie zjawiska. Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, 3 (340), 107–118. 
Kharif, O. (2016). Wal-Mart tackles food safety with trial of blockchain. Retrieved from: http://www.bloomberg.com/news/articles/2016-11-18/wal-mart-tackles-food-safety-with-test-of-blockchain-technology (10.08.2017).
Lichtenthaler, U. (2011). Open Innovation: Past Research, Current Debates, and Future Directions. Academy of Management Perspectives, 25 (1), 75–93.
Mankins, J. (1995). Technology Readiness Levels. Retrieved from: http://www.hq.nasa.gov/office/codeq/trl/ (02.08.2017).
Mehrwald, H. (1999). Das ‘Not Invented Here’ – syndrom in Forschung und Entwicklung. Wiesbaden: Deutscher Universitaetsverlag. 
Merriam, Sh.B. (2009). Qualitative Research: A Guide to Design and Implementation. San Francisco: Jossey-Bass.
OECD and Eurostat (2005). Oslo Manual. Guidelines for Collecting and Interpreting Innovation Data. Paris: OECD Publishing.
Plawgo, B. and Klimczuk-Kochańska, M. (2015). Rodzaje a źródła innowacji w małych i średnich przedsiębiorstwach. Problemy Zarządzania, 13 (1), 197–219.
Ries, E. (2011). The Lean Startup: How Today’s Entrepreneurs Use Continuous Innovation to Create Radically Successful Businesses. New York: Crown Business.
Rothwell, R. (1994). Towards the Fifth-Generation Innovation Process. International Marketing Review, 11 (1), 7–31.
Sarkar, S. and Costa, A.I.A. (2008). Dynamics of Open Innovation in the Food Industry. Trends in Food Science & Technology, 19 (11), 574–580.
Schumpeter, J.A. (1960). Teoria rozwoju gospodarczego. Warszawa: PWN.
Van Ommen, B. (2007). Personalized Nutrition from a Health Perspective: Luxury or Necessity? Genes & Nutrition, 2 (1), 3–4.
Wu, A. (2017). Food Supply (block)Chain. Retrieved from: http://deepnify.com/blog/food-supply-blockchain (10.08.2017).
Yin, R.K. (2014). Case Study Research: Design and Methods. Los Angeles: Sage.
Zaraska, M. (2016). Lab-grown Meat Is in Your Future, and It May Be Healthier than the Real Stuff. Retrieved from: http://www.washingtonpost.com/national/health-science/lab-grown-meat-is-in-your-future-and-it-may-be-healthier-than-the-real-stuff/2016/05/02/aa893f34-e630-11e5-a6f3-21ccdbc5f74e_story.html?utm_term=.30292bcf4a1b (09.08.2017). 

 

Co ma znaczenie przy ryzykownych wyborach finansowych – to, ile mamy, czy to, jak postrzegamy swoją sytuację finansową?
Katarzyna Sekścińska

Uniwersytet Warszawski/University of Warsaw

katarzyna.sekscinska@psych.uw.edu.pl

 

Joanna Rudzińska-Wojciechowska

SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny/ SWPS University

jrudzinska@kozminski.edu.pl

 

Dominika Maison

Uniwersytet Warszawski/University of Warsaw

dominika.maison@psych.uw.edu.pl

Przeprowadzono badanie mające na celu sprawdzenie, w jaki sposób na skłonność do inwestowania oraz gotowość do podejmowania ryzyka finansowego kobiet i mężczyzn wpływają obiektywne oraz subiektywne miary statusu materialnego. Jego wyniki wskazują na ważną rolę subiektywnie postrzeganej sytuacji finansowej w wyjaśnianiu decyzji o inwestowaniu i przewidywaniu skłonności do podejmowania ryzyka finansowego. W grupie mężczyzn ci, którzy byli skłonni inwestować, postrzegali lepiej swoją sytuację finansową niż ci, którzy nie decydowali się na inwestowanie. Jednocześnie te dwie grupy nie różniły się pod względem obiektywnej sytuacji finansowej. Podobnie mężczyźni, którzy byli gotowi podjąć większe ryzyko związane z inwestowaniem, oceniali lepiej swoją sytuację finansową niż ci, którzy ryzyka unikali. Także w tym przypadku grupy nie różniły się pod względem wysokości dochodów. Wśród kobiet, podobnie jak u mężczyzn, nie zaobserwowano związku pomiędzy obiektywną sytuacją finansową i zachowaniami oraz preferencjami związanymi z inwestowaniem. Jeśli zaś chodzi o związek subiektywnie postrzeganej sytuacji finansowej i gotowości do inwestowania oraz akceptacji ryzyka finansowego kobiet, nie był on tak wyraźny jak w grupie mężczyzn. Oznacza to, że należy brać pod uwagę płeć potencjalnego inwestora w trakcie analizowania czynników wpływających na zachowania i decyzje inwestycyjne.

 

Słowa kluczowe: dobrostan ekonomiczny, subiektywna ocena sytuacji materialnej, dochód, skłonność do inwestowania skłonność do ryzyka finansowego

 

What influences risky financial choices – how much we have or how much we think we have?

 

The aim of the study was to examine the role of subjective and objective financial situation in explaining investment decisions (the propensity to invest and the propensity to take financial risk while investing) of men and women. The results of the study (n= 630) show that subjectively perceived financial situation is very important while explaining one’s investment decisions and preferences. In a group of men, subjective financial situation was related to the propensity to invest and willingness to take financial risks. Those who were prone to invest perceived their personal financial situation as better than those who were not keen to invest. At the same time, their objective financial situation did not differ. Similarly, people who were willing to take financial risk assessed their financial situation as better than people who were less willing to take financial risk, while objective financial situation of both groups was the same. In a group of women, the objective financial situation was also not related to investment decisions, but the link between subjective assessment of one’s financial situation and investment decisions wasn’t as pronounced as in a group of men, which suggests that gender is also an important factor while analyzing investment decisions.

 

Keywords: economic well-being, subjective material situation, income, propensity to invest, propensity to take financial risk

 

Bibliografia/ References
Becchetti, L. i Rossetti, F. (2009). When Money Does Not Buy Happiness: The Case of “Frustrated Achievers”. The Journal of Socio-Economics, 38 (1), 159–167.
Byrnes, J.P., Miller, D.C. i Schafer, W.D. (1999). Gender Differences in Risk Taking: A Meta-analysis. Psychological Bulletin, 125 (3), 367–383. 
Clark, A.E. i Senik, C. (2010). Who Compares to Whom? The Anatomy of Income Comparisons in Europe. The Economic Journal, 120 (544), 573–594.
Fehr-Duda, H., De Gennaro, M. i Schubert, R. (2006). Gender, Financial Risk, and Probability Weights. Theory and Decision, 60 (2), 283–313.
Gąsiorowska, A. (2014). The Relationship between Objective and Subjective Wealth Is Moderated by Financial Control and Mediated by Money Anxiety. Journal of Economic Psychology, 43, 64–74.
Li-Ping Tang, T., Luna-Arocas, R., Sutarso, T. i Shin-Hsiung Tang, D. (2004). Does the Love of Money Moderate and Mediate the Income-Pay Satisfaction Relationship? Journal of Managerial Psychology, 19 (2), 111–135.
Li-Ping Tang, T., Luna-Arocas, R. i Sutarso, T. (2005). From Income to Pay Satisfaction: The Love of Money and Pay Equity Comparison as Mediators and Culture (the United States and Spain) and Gender as Moderators. Management Research: Journal of the Iberoamerican Academy of Management, 3 (1), 7–26.
Maison, D. (2013). Polak w świecie finansów. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Masters, R. (1989). Study Examines Investors' Risk-Taking Propensities. Journal of Financial Planning, 2 (3), 151–155.
Powell, M. i Ansic, D. (1997). Gender Differences in Risk Behaviour in Financial Decision-Making: An Experimental Analysis. Journal of Economic Psychology, 18 (6), 605–628.
Sekścińska, K. (2015a). People’s Financial Choice Depends on their Previous Task Success Or Failure. Frontiers in Psychology, 6 (1730).
Sekścińska, K. (2015b). Rola czynników sytuacyjnych, postawy wobec pieniędzy i narcyzmu nieklinicznego w objaśnianiu skłonności do inwestowania i podejmowania ryzykownych wyborów inwestycyjnych. Niepublikowana praca doktorska. Uniwersytet Warszawski: Wydział Psychologii.
Sekścińska, K., Maison, D. i Goszczyńska, M. (2017). Rola perspektywy czasowej w działaniach ekonomicznych – perspektywa psychologiczna. Psychologia Wychowawcza, (w druku).
Sekścińska, K., Maison, D.A. i Trzcińska, A. (2016). How People's Motivational System and Situational Motivation Influence Their Risky Financial Choices. Frontiers in Psychology, (7). 
Sekścińska, K., Rudzinska-Wojciechowska, J. i Maison, D. (2018) Individual Differences in Time Perspectives and Risky Financial Choices. Personality and Individual Differences, (120), 118–126.
Sekścińska, K., Trzcińska, A. i Maison, D. (2016). The Influence of Different Social Roles Activation on Women’s Financial and Consumer Choices. Frontiers in Psychology, 7 (365).