The impact of flaws in the legislative process on the intended functions of financial law

The aim of the study was to indicate selected flaws in the legislative process for the creation of provisions of financial law, i.e. regulations relating to public financial activity, as well as an attempt to assess the impact of these shortcomings on the intended functions of the enacted norms. Due to the limited length of the article, the research covered only the legislative phase of in the Sejm. The analysis concerned bills passed during the 9th term of the Sejm, and the catalogue of forms of violations of the legislative process was limited to circumvention of provisions regulating the exercise of legislative initiative and failure to observe the requirement of considering bills in three readings. Since the term "functions of law" is far from unambiguous, this study refers to the category of the intended functions, i.e. expectations and requirements towards the law, which determine its potential effectiveness.

During the period under investigation, a number of violations were identified, consisting in circumventing the provisions regulating the exercise of the legislative initiative and the passing of bills in three readings. Amendments adopted in violation of the constitutionally specified legislative procedure concerned both levies law and the sphere of spending public funds. The achievement of the adopted research objectives made it possible to formulate the thesis that the above-mentioned flaws in the legislative process have a negative impact on the intended functions of financial law both in terms of stabilisation and changes in the system of social relations.

Bibliografia/References

Berek, M. (2019). Formalna poprawność a zupełność uzasadnień poselskich projektów ustaw. W: W. Federczyk, & S. Peszkowski (Red.), Doskonalenie i standaryzacja procesu legislacyjnego – dobre praktyki opracowane w ramach projektu LEGIS (78–83). Wydawnictwo KSAP.

Białończyk, W. (2019). Tworzenie przepisów z zakresu prawa finansowego i podatkowego – wybrane zagadnienia. W: W. Federczyk, & S. Peszkowski (Red.), Doskonalenie i standaryzacja procesu legislacyjnego – dobre praktyki opracowane w ramach projektu LEGIS (409–429). Wydawnictwo KSAP.

Bielska-Brodziak, A. (2018). Co interpretator powinien wiedzieć o poprawkach. Państwo i Prawo, (6), 36–50.

Biernat, T. (2017). Między polityką a prawem. Problem „upolitycznienia” tworzenia prawa. Acta Universitatis Wratislaviensis. Przegląd Prawa i Administracji, CX, (3791), 115–132.

Biernat, T. (2020). Standaryzacja przestrzeni normatywnej i jej znaczenie w kontekście tworzenia prawa. W: T. Barankiewicz, T. Barszcz, K. Motyka, & J. Potrzeszcz (Red.), Studia nad formalnymi i nieformalnymi źródłami prawa (11–25). Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II.

Biuro Trybunału Konstytucyjnego. (2015). Proces prawotwórczy w świetle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego. Wypowiedzi Trybunału Konstytucyjnego dotyczące zagadnień związanych z procesem legislacyjnym. Wydawnictwo Trybunału Konstytucyjnego.

Bogucka, I. (2000). Funkcje prawa. Analiza pojęcia. Kantor Wydawniczy Zakamycze.

Borucka-Arctowa, M. (1962). Z zagadnień społecznego działania prawa. Uniwersytet Jagielloński.

Borucka-Arctowa, M. (1981). Poglądy na społeczne funkcje prawa w świetle badań empirycznych. Państwo i Prawo, (5), 5–17.

Borucka-Arctowa, M. (1982). Społeczne funkcje prawa formułowane w doktrynie, ustawodawstwie i orzecznictwie. W: M. Borucka-Arctowa (Red.), Społeczne poglądy na funkcje prawa (7–27). Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.

Brzeziński, B. (1986). Zasady tworzenia prawa finansowego (próba sformułowania). Państwo i Prawo, (5), 66–76.

Brzęk, W. (2013). Ocena skutków regulacji (OSR) jako element rządowego procesu legislacyjnego. Journal of Modern Science, (1), 241–258.

Chybalski, P. (2014). Poprawka w postępowaniu ustawodawczym w świetle Konstytucji RP. Wydawnictwo Sejmowe.

Cyrul, W. (2001). Proceduralne ujęcie tworzenia prawa. Studia z Filozofii Prawa, (1), 185–197.

Cywiński, Z., & Kojder, A. (2014). Funkcje prawa. W: A. Kojder, & A. Cywiński, Socjologia prawa. Główne problemy i postacie (102–105). Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.

Dębowska-Romanowska, T. (2011a). Prawo finansowe jako gałąź dogmatyczno-prawna a prawo naturalne. W: B. Bogołębska, & M. Worsowicz (Red.) Autorytety w perspektywie chrześcijańskiej (147–157). Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Dębowska-Romanowska, T. (2011b). Prawo finansowe po transformacji ustrojowej. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, (3), 81–91.

Etel, L., Kosikowski, C., & Ruśkowski, E. (2006). Kontrola tworzenia i stosowania prawa podatkowego pod rządami Konstytucji RP. Dom Wydawniczy ABC.

Funkcje prawa. (1980). Materiały z sesji naukowej. Część I. Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego.

Glumińska-Pawlic, J. (2016). Pożądany kierunek zmian (reformy) obecnego modelu tworzenia prawa podatkowego. W: H. Dzwonkowski, & J. Kulicki (Red.), Dylematy reformy systemu podatkowego w Polsce (101–116). Wydawnictwo Sejmowe.

Gomułowicz, A. (2019) Ingerencyjny charakter prawa podatkowego. W: J. Głuchowski (Red.), Współczesne problemy prawa podatkowego. Teoria i praktyka. Tom I. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Bogumiłowi Brzezińskiemu (178–189). Wolters Kluwer.

Górka, K. (2014). Jawność posiedzeń Sejmu i Senatu oraz jej ograniczenia w Konstytucji RP. C.H.Beck.

Hoc, S. (2018). Rola ekspertów w procesie legislacyjnym. W: L. Tyszkiewicz, & J. Storczyński (Red.), Problemy przeciwdziałania inflacji przepisów prawnych i poprawy ich jakości (57–81). Wydawnictwo Wyższej Szkoły Finansów i Prawa w Bielsku-Białej.

Jarosz, Z. (2005). Postępowanie ustawodawcze w Sejmie. W: J. Wawrzyniak (Red.), Tryb ustawodawczy a jakość prawa (85–110). Wydawnictwo Trybunału Konstytucyjnego.

Kędziora, P. (2019a). Poprawka w postępowaniu ustawodawczym. W: W. Federczyk, & S. Peszkowski (Red.), Doskonalenie i standaryzacja procesu legislacyjnego – dobre praktyki opracowane w ramach projektu LEGIS (69–77). Wydawnictwo KSAP.

Kędziora, P. (2019b). Proces ustawodawczy na etapie parlamentarnym. W: W. Federczyk, & S. Peszkowski (Red.), Doskonalenie i standaryzacja procesu legislacyjnego – dobre praktyki opracowane w ramach projektu LEGIS (307–337). Wydawnictwo KSAP.

Kosikowski, C. (1998). Legislacja finansowa. Wydawnictwo Sejmowe.

Kosikowski, C. (2003). Normy prawa finansowego i jego funkcje. W: C. Kosikowski, & E. Ruśkowski (Red.), Finanse publiczne i prawo finansowe (58–71). Dom Wydawniczy ABC.

Kosikowski, C. (2006). Ustawa podatkowa: geneza, ewolucja i stan prawny, tworzenie, kontrola, wykładnia, wykonywanie. LexisNexis.

Liwo, M. A. (2021). Demagogie legislacji państwa prawnego w okresie kryzysu tego państwa i ich konsekwencje. Przegląd Prawa Publicznego, (7–8), 18–26.

Mastalski, R. (2013). Systemowe tworzenie prawa. W: J. Głuchowski (Red.), Współczesne problemy prawa podatkowego. Teoria i praktyka. Tom I. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Bogumiłowi Brzezińskiemu (293–300). Wolters Kluwer.

Mastalski, R. (2016). Tworzenie prawa podatkowego a jego stosowanie. Wolters Kluwer.

Nykiel, W. (2019). Prawa podatnika a stanowienie prawa podatkowego – wybrane zagadnienia. Kwartalnik Prawa Podatkowego, (4), 9–19. https://doi.org/10.18778/1509-877X.2019.04.01

Odrowąż-Sypniewski, W. (2010). Wykładnia art. 42 ust. 2a regulaminu Sejmu – pojęcie „poprawki”. W: W. Odrowąż-Sypniewski (wybór i opracowanie), Regulamin Sejmu w opiniach Biura Analiz Sejmowych. Tom I (293–299). Wydawnictwo Sejmowe.

Orłowski, W. (2014). O potrzebie optymalizacji procesu ustawodawczego w Polsce. Studia Juridica Lublinensia, (22), 479–495. https://doi.org/10.17951/sil.2014.22.0.479

Pastuszko, G. (2020). Zasady funkcjonowania izb polskiego parlamentu. W: G. Pastuszko, M. Grzesik-Kulesza, & H. Zięba-Załucka, Polskie prawo parlamentarne. Zarys problematyki (45–72). Wydawnictwo Sejmowe.

Patyra, S. (2012). Mechanizmy racjonalizacji procesu ustawodawczego w Polsce w zakresie rządowym projektów ustaw. Wydawnictwo Adam Marszałek.

Piotrowska-Marczak, K. (2013). Finansowe skutki „dobrego” i „złego” prawa. W: I. Mirek, & T. Nowak (Red.), Prawo finansowe po transformacji ustrojowej. Międzynarodowe i europejskie prawo podatkowe (146–155). Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Piotrowski, R. (2015). Ustrojowe konsekwencje inflacji prawa. W: W. Brzozowski, & A. Krzywoń (Red.), Leges ab amnibus intellegi debent. Księga XV-lecia Rządowego Centrum Legislacji (384–392). Wydawnictwo Sejmowe.

Salachna, J. M., & Tyniewicki, M. (2014). Wybrane problemy legislacji finansowej na przykładzie ustawy o finansach publicznych. W: Z. Ofiarski (Red.), XXV lat przeobrażeń w prawie finansowym i prawie podatkowym – ocena dokonań i wnioski na przyszłość (155–164). Wydawnictwo Uniwersytetu Szczecińskiego.

Szymanek, J. (2021). Ocena skutków regulacji jako mechanizm doskonalenia prawodawstwa, Przegląd Legislacyjny (2), 11–33.

Śliwa, R., & Żaba-Nieroda, R. (2017). Ocena skutków regulacji jako element procesu regulacyjnego. Rocznik Administracji Publicznej, (3), 364–379.

Tuleja, P. (2021). Komentarz do art. 1. W: P. Tuleja (Red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. SIP Lex. Wróblewski, J. (1989). Zasady tworzenia prawa. PWN.

Wyrzykowski, M. (1992). Legislacja – demokratyczne państwo prawa – radykalne reformy polityczne i gospodarcze. W: H. Suchocka (Red.), Tworzenia prawa w demokratycznym państwie prawnym (38–54). Wydawnictwo Sejmowe.

Zdebel, M. (2008). Prawo finansowe jako dział prawa. W: J. Głuchowski, C. Kosikowski, & J. Szołno-Koguc (Red.). Nauka finansów publicznych i prawa finansowego w Polsce. Dorobek i kierunki rozwoju. Księga jubileuszowa Profesor Alicji Pomorskiej (56–65). Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.

Ziembiński, Z. (1987). O pojmowaniu celu, zadania, roli i funkcji prawa. Państwo i Prawo, (12), 15–28.