Best prices Special offers for members of the PWE book club The cheapest delivery

Labour and Social Security Journal 1/2018

ISSN: 0032-6186
Pages: 48
Publication date: 2018
Place publication: Warszawa
Binding: paperback
Price of the magazine number
15.00
Annual subscription 2025 (12 consecutive numbers)
225.00 €
180.00
Lowest price in last 30 days: 177.00
225.00 €
180.00
Lowest price in last 30 days: 177.00
From number:
Semi-annual subscription 2025 (6 consecutive numbers)
113.00 €
102.00
Lowest price in last 30 days: 100.00
113.00 €
102.00
Lowest price in last 30 days: 100.00
From number:

Praca i Zabezpieczenie Społeczne 01/2018

 

Spis treści/Content list

 

Monika Latos-Miłkowska, Akademia Leona Koźmińskiego

e-mail: mlatos@kozminski.edu.pl


Porozumienie w sprawie przejścia zakładu pracy na nowego pracodawcę de lege lata i de lege ferenda

 

Autorka podejmuje próbę kompleksowej analizy regulacji porozumienia transferowego w polskim prawie pracy. Analiza ta prowadzi do wniosku, że obecna regulacja jest do pewnego stopnia niewystarczająca, bowiem nie zabezpiecza interesów wszystkich podmiotów objętych transferem. Paradoksalnie, w najmniej korzystnej sytuacji znajdują się pracownicy zatrudnieni u dotychczasowego pracodawcy, którzy są najbardziej narażeni na negatywne konsekwencje przejścia do nowego pracodawcy. Problemy te nie występują w przypadku porozumienia transferowego obejmującego wszystkie podmioty zaangażowane w transfer, zawieranego przez wszystkich pracodawców objętych transferem i działające u nich zakładowe organizacje związkowe. Autorka postuluje utworzenie ram prawnych takiego porozumienia.

 

Słowa kluczowe: porozumienie transferowe, przejście zakładu pracy, zakładowe organizacje związkowe, warunki pracy i płacy.

 

Agreement on transfer of enterprise (transfer agreement) de lege lata and de lege ferenda

 

This article is an attempt of complex analysis of transfer agreement regulation in polish labour law. It leads to the conclusion, that current regulation is to some extent insufficient, because it doesn’t secure interests of all subjects involved in transfer. It seems especially that in less favourable position are employees transferred to a new employer, which are to a greater extend endangered by negative consequences of transfer. These problems don’t exist in case of conclusion of multilateral agreement covering all subjects involved transfer – all employers and trade unions operating in their enterprises. In conclusion the Author postulate creation of legal framework to conclude such an agreement.

 

Keywords: transfer agreement, transfer of enterprise, trade union on the plant level, work and remuneration conditions.

 

Bibliografia/References
Baran, K.W. (2004). Komentarz do ustaw o związkach zawodowych, o organizacjach pracodawców, o rozwiązywaniu sporów zbiorowych, o zwolnieniach grupowych. Gdańsk.
Goździewicz, G. (2002). Uprawnienia przedstawicielstwa pracowniczego w razie przejścia zakładu pracy na innego pracodawcę. Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (10).
Pisarczyk, Ł. (2002). Przejście zakładu pracy na nowego innego pracodawcę. Warszawa.
Pisarczyk, Ł. (2013). Przejście zakładu pracy na innego pracodawcę. Warszawa.
Tomanek, A. (2002). Przejście zakładu pracy na innego pracodawcę. Wrocław.

 

Studia i opracowania

 

Sławomir Adamczyk, Komisja Krajowa NSZZ Solidarność

e-mail: sadamc@solidarnosc.org.pl

Związki zawodowe w pułapce obrony zachodniego paradygmatu Europy Społecznej

 

Artykuł odnosi się do relacji związków zawodowych z nowych i starych państw członkowskich UE po rozszerzeniu jej o postkomunistyczne kraje Europy Centralnej i Wschodniej. Autor stawia tezę, że w podejściu ruchu związkowego do trwającego procesu pogłębiania integracji ekonomicznej dominuje zachodni paradygmat obrony wizji Europy Społecznej w oparciu o krajowe systemy stosunków przemysłowych. Ponieważ takie podejście wydaje się niemożliwe do realizacji w Europie Centralnej i Wschodniej, potrzebna jest zasadnicza europeizacja działań związków zawodowych.

 

Słowa kluczowe: związki zawodowe, stosunki przemysłowe, integracja europejska, jednolity rynek.

 

Trade unions in the trap of defending the Western paradigm of the Social Europe

 

The article refers to relations between trade unions from the new and old EU Member States following the EU Eastern enlargement. The author puts the thesis that Western paradigm of defending the vision of Social Europe based on national industrial relations systems dominates in the approach of trade unions’ movement to the ongoing process of deepening economic integration. As such approach does not seem possible to be implemented in Central and Eastern Europe, a fundamental Europeanisation of trade union activities is needed.

 

Keywords: trade unions, industrial relations, European integration, single market.

 

Bibliografia/References
Adamczyk, S. (2011). Dylematy europejskiego dialogu społecznego. Monitor Prawa Pracy, (11), 579–582.
Adamczyk, S. Surdykowska, B. (2014a). Nadzieje i rzeczywistość: oddziaływanie europejskiego modelu społecznego na stosunki przemysłowe w Europie Środkowo-Wschodniej. Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (2), 2–11.
Adamczyk, S. Surdykowska, B. (2014b). Niewykorzystany potencjał europejskiego dialogu społecznego. Roczniki Administracji i Prawa Wyższej Szkoły Humanitas, XIV,
263–275.
Adamczyk, S. Surdykowska, B. (2013a). Kryzys zadłużeniowy a presja na systemy rokowań zbiorowych w państwach UE. Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (1), 2–9.
Adamczyk, S. Surdykowska, B. (2013b). Europejskie układy ramowe jako możliwy element systemu stosunków przemysłowych UE. Gdańskie Studia Prawnicze, XXX, 25–37.
Adamczyk, S. Surdykowska, B. (2012). The importance of transnational company agreements from the perspective of industrial relations in the new member states: the Polish case. W: S. Leonardi (red.), Transnational Company Agreements. A stepping stone towards a real internationalisation of industrial relations? (151–162). Rome: Ediesse.
Avdagic, S. (2005). State-labour relations in East Central Europe: explaining variations in union effectivenes. Socio-Economic Review, 3(1), 25–53.
Bernaciak, M. (2015). Beyond the CEE „black box”: crisis and industrial relations in the new EU member states. Brussels: ETUI.
Bernaciak, M. Kahancová, M. (2017). Conclusions. W: M. Bernaciak, M. Kahancová (red.), Innovative union practices in Central-Eastern Europe. Brussels: ETUI.
Bohle, D. Greskovits, B. (2012). Capitalist diversity on Europe’s periphery. Ithaca–New York: Cornell University Press.
Bohle, D. Husz, D. (2005). Whose Europe is it? Interest Group Action in Accession Negotiations: The Cases of Competition Policy. Politique Europeenne, (15), 85–112.
Ciampani, A. Tilly, P. (red.). (2017). National trade unions and the ETUC: A history of unity and diversity. Brussels: ETUI.
Degryse, C. (2011). European social dialogue. State of play and prospects. Brussels: European Social Observatory.
Degryse, C. Tilly, P. (2013). 1973–2013. 40 years of history of the European Trade Union Confederation. Brussels: ETUI.
Erne, R. (2008). European Unions. Labour quest for a trans national democracy. Ithaka and London: Cornell University Press.
ETUC. (2017). Resolution on 15–16 March 2017 „For a common strategy on low and minimum wages”.
ETUC. (2016). Posting of workers — open letter to Commissioner Thyssen, https://www.etuc.org/sites/www.etuc.org/files/pressrelease/files/2016_05_13_final_etuc_open_letter_to_commissioner _thyssen.pdf (10.06.2017).
ETUC. (2015). The Paris Manifesto, 13THE CONGRESS PARIS 29/9–2/10/2015.
ETUC. (2012). Resolution on 6–7 March 2012: „Collective bargaining: The ETUC priorities and working program”.
ETUC. (2007). The Seville Manifesto adopted by the XIth ETUC Congress, Seville 21–24 May 2007.
ETUC. (2000). Resolution on 13–14 December 2000: Post-Nice Enlargement of the European Union.
European Commission. (2013). Industrial Relations in Europe 2012. Luxembourg: Publications Office of the European Union.
European Commission. (2006). Industrial Relations in Europe 2006. Luxembourg: Office for Official Publications of the European Communities.
Gajewska, K. (2008). The Emergence of a European Latour protest movement? European Journal of Industrial Relations, 14 (1), 104–121.
Gradev, G. (2005). Social dialogue and trade unions in enlarging Europe: Loosers among winners? W: D. Dimitrova, J. Vilrokx (red.), Trade union strategies in Central and Eastern Europe: Towards decent work (229–264). Geneva: ILO.
Greenwood, J. (2011). Interest representation in the European Union. Basingstoke–New York: Palgrave MacMillian.
Henning, K. (2015). Not dominant but existent. Involvement trade unions from EU members states of Eastern Enlargement in European trade union federations. W: C. Landgraf, H. Pleines (red.), Interest Representation and Europeization of Trade Unions of the Eastern Enlargement (73–112). Stuttgart: ibidem Press.
Hunya, G. (2004). Manufacturing FDI in New EU Member States — Foreign Penetration and Location Shifts between 1998 and 2002. wiiw Research Reports, No. 311 (November).
Hyman, R. (2013). European Trade Unions and the Long March through the Institutions: From Integration to Contention? W: P. Fairbrother, M.-A. Hennebert, Levesque C. (red.), Transnational Trade Unionism. Building Union Power (161–180). New York–Abingdon: Routledge.
Imig, D. (2002). Contestation in the streets. European protest in the emerging Euro-policy. Comparative Political Studies, 35(8), 914–933.
Jepsen, M. Serrano Pascual, A. (2005) The European Social Model: an exercise in deconstruction. Journal of European Social Policy, 15, 231–245.
Kahancová, M. (2015). Central and Eastern European trade unions after the EU enlargement: successes and failures for capacity building. Transfer, 21(3), 343–357.
Kohl, H. Platzer, H. (2004). Industrial relations in Central and Eastern Europe. Transformation and integration. A comparison of the eight new EU member states. Brussels: ETUI.
Komisja Europejska. (2017). Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów — Ustanowienie Europejskiego filaru praw socjalnych. COM (2017) 250 final.
Kubicek, P. (1999). Organized Labor in postcommunist states: Will the Western sun set on it, too? Comparative Politics, 32(1), 83–102.
Kurczewska, U. (2013). European Trade Union Confederation at the crossroad: New challenges and new roles. Warsaw Forum of Economic Sociology, 4:2(28), 75–93.
Larsson, B. (2015). Trade union channels for influencing European Union policies. Nordic Journal of Working Life Studies, 5(3), 101–121.
Lendvai, N. (2004). The weakest link? EU Accession: Dialoguing EU and post-communist social policy. Journal of European Social Policy, 14(3), 319–333.
Leonardi, S. (2012). Transnational Company Agreements. A stepping stone towards a real internationalisation of industrial relations? Rome: Ediesse.
Mailand, M. Due, J. (2004). Social dialogue in Central and Eastern Europe: Present state and future development. European Journal of Industrial Relations, 10(2), 179–197.
Meardi, G. (2012). Social failures of EU Enlargement. A Case of workers voting with their feet. New York–London: Routledge.
NSZZ Solidarność. (2004). Decyzja Prezydium KK nr 155/04 w sprawie projektu Dyrektywy o usługach na Rynku Wewnętrznym UE.
NSZZ Solidarność. (2001). Statement No 23/2001 of the National Commission of NSZZ „Solidarność” on negotiations in reference to EU enlargement.
Ost, D. (2011). „Illusory corporatism”. Ten Years Later. Warsaw Forum of Economic Sociology, 2(1), 19–50.
Sanetra, W. (2012). Przedstawicielstwo związkowe w zakładzie pracy w świetle prawa unijnego. W: Z. Hajn (red.), Związkowe przedstawicielstwo pracowników zakładu pracy (67–90). Warszawa: Wolters Kluwer.
Surdykowska, B. (2017). Porozumienie europejskich partnerów społecznych dotyczące aktywnego starzenia się a polskie uwarunkowania. Monitor Prawa Pracy, (12), 628–632.
Surdykowska, B. (2016). Wpływ zmiany technologicznej na przyszłość pracy. Czy działanie platform internetowych zmieni rozumienie pojęcia zatrudnienia? Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (6), 8–14.
Surdykowska, B. (2014). Kwartet Laval i jego wpływ na prawo do rokowań zbiorowych w Unii Europejskiej. W: J. Czarzasty (red.), Rokowania zbiorowe w cieniu globalizacji. Rola i miejsce związków zawodowych w korporacjach ponadnarodowych (79–85). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Surdykowska, B. (2010). Porozumienie europejskich partnerów społecznych o inkluzywnym rynku pracy. Monitor Prawa Pracy, (12), 631–636.
UNCTAD. (2002). World Investment Report. New York–Geneva.
Vaughan-Whitehead, D. (2003). EU Enlargement versus Social Europe? Uncertain future of European social model. Cheltenham: Edward Elgar Publishing Ltd.

 

Wykładnia i praktyka

 

Zdzisław Kubot, Uniwersytet Wrocławski

e-mail: zdz.kubot@gmail.com

Umowy o podobnym charakterze do kontraktów menedżerskich

 

Umowy o podobnym charakterze do kontraktów menedżerskich to autonomiczne pojęcie prawa podatkowego, użyte w art. 13 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W przepisie tym termin „umowy o podobnym charakterze” został użyty po terminach „umowy o zarządzanie przedsiębiorstwem”, „kontrakty menedżerskie”. Umowy o podobnym charakterze do kontraktów menedżerskich różnią się od kontraktów menedżerskich tym, że ich przedmiotem są nie tylko czynności zarządzania (czynności kierownicze), ale także niekierownicze czynności specjalistyczne oraz materialno-techniczne.

 

Słowa kluczowe: kontrakty menedżerskie, umowy o podobnym charakterze, czynności kierownicze, czynności niekierownicze, właściwości (natura) umowy, pojęcia autonomiczne.

 

Agreements of similar nature to managerial contracts

 

“Agreements of similar nature to managerial contracts” is an autonomic term of the fiscal law, used in Art. 13 item 9 of the Act on income tax. In Art. 13 item 9 of the mentioned act, the term “agreements of similar nature” was used after terms „agreements about managing an enterprise”, „managerial contracts”. Agreements of similar nature to managerial contracts differ from managerial contracts in this that their subject is not only managerial activities, but also other non-managerial specialist activities of material-technical nature.

 

Keywords: managerial contracts, agreements of similar character, managerial actions, non-managerial actions, nature of an agreement, autonomic ideas.

 

Bibliografia/References
Bartosiewicz, (2015). W: A. Bartosiewicz, R. Kubacki. PIT. Komentarz. Warszawa.
Borszowski, B. (2010). Działalność gospodarcza w konstrukcji prawnej podatku. Warszawa.
Chudzik, M. (2005). Umowy, o których mowa w art. 13 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych — zasady opodatkowania. Monitor Podatkowy, (6).
Ciupa, S.W. (1997). Natura prawna umowy. W: Kontrakty menedżerskie. Manager. Dodatek specjalny (grudzień 1997).
Gomułowicz, A. Małecki, J. (2002). Prawo podatkowe. Warszawa.
Hanusz, A. (1998). Zasada autonomii stron stosunków cywilnoprawnych w świetle prawa podatkowego. Państwo i Prawo, (12).
Kruczalak-Jankowska, J. (2000). Umowy menedżerskie. Warszawa.
Kubot, Z. (1979). Regulaminy organizacyjne. W: Regulaminy i inne regulacje wewnątrzzakładowe. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Kubot, Z. (1998). Umowy o zarządzanie członków zarządu spółek kapitałowych. Wrocław–Zielona Góra.
Kubot, Z. (2003). Umowa o zarządzaniu instytucją kultury. Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (9).
Kubot, Z. (2017). Kwalifikacje prawne umowy o kierowanie komórką organizacyjną osoby prawnej. Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (8).
Kubot, Z. (2017a). Autonomia i zależność kwalifikacji prawnych kontraktów menedżerskich. Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (11).
Longchamps, F. (1964). O pojęciu stosunku prawnego w prawie administracyjnym. Acta Universitatis Wratislaviensis. Prawo, XII.
Machnikowski, P. (2005). Swoboda umów według art. 3531 k.c. Konstrukcja prawna. Warszawa.
Mastalski, R. (1989). Interpretacja prawa podatkowego i jego wykładnia. Wrocław.
Mastalski, R. (2003). Autonomia prawa podatkowego a spójność i zupełność systemu prawa. Przegląd Podatkowy, (10).
Mróz, A. (1997). Umowy menedżerskie. Personel, dodatek, maj 1997.
Nowak, L. (1973). Interpretacja prawnicza. Studium z metodologii prawoznawstwa. Warszawa.
Opałek, K. Wróblewski, J. (1969). Zagadnienia teorii prawa. Warszawa.
Safian, M. (2009). Zasada swobody umów (uwagi wstępne na tle wykładni art. 3531 k.c.). Państwo i Prawo, (3).
Trzaskowski, R. (2005). Granice swobody kształtowania treści i celu umów obligacyjnych. Art. 3531 k.c. Zakamycze.
Wojtasik, J. (2017). Menedżer doradca zaoszczędzi na ZUS i PIT. Rzeczpospolita (z 28.11.2017 r.).
Ziembiński, Z. (1974). Metodologiczne zagadnienia prawoznawstwa. Warszawa: PWN.
Zirk-Sadowski, M. (2001). Problem autonomii prawa podatkowego w orzecznictwie NSA. Kwartalnik Prawa Podatkowego, (2).

 

Michał Bąba, Uniwersytet Opolski

e-mail:%20michalbomba|o2.pl| |: |michalbomba@o2.pl

Zgoda pracownika jako podstawa legalizująca gromadzenie przez pracodawcę danych biometrycznych pracownika

 

Możliwość wykorzystania zgody pracownika na przetwarzanie danych osobowych dotyczących jego osoby jest zagadnieniem kontrowersyjnym. Treść formułowanych propozycji w tym zakresie, wciąż pojawiające się i trudne do przezwyciężenia różnice zdań co do wpływu art. 221 k.p. na autonomię informacyjną pracownika, na możliwość stosowania art. 23 ust. 1 ustawy o ochronie danych osobowych, w tym zwłaszcza zgody pracownika, prowadzi w istocie rzeczy do polaryzacji stanowisk, intensyfikując ten proces. Propozycje wyjścia z tego dogmatycznego impasu są propozycjami nawzajem się wykluczającymi. Przyjęcie jednej z nich w kształcie prezentowanym obecnie czy to w orzecznictwie, czy też w wypowiedziach przedstawicieli nauki prawa pracy nie usuwa wszystkich pojawiających się na tym tle wątpliwości, nie rozwiązuje zatem wciąż istniejącego problemu dopuszczalności przetwarzania danych osobowych na podstawie zgody pracownika. Poszukiwanie rozwiązania jest więc konieczne i niezbędne. Według autora wprowadzona na grunt prawa pracy instytucja żądania udostępnienia ściśle określonych danych osobowych pracowników i kandydatów jest konstrukcją właściwą, adekwatną do specyfiki systemu, w którym funkcjonuje. Konstrukcja ta zdecydowanie upraszcza uzyskiwanie pewnych niezbędnych danych osobowych, przy utrzymaniu samej zasady swobodnego korzystania w ramach stosunku pracy przez pracownika z prawa do samostanowienia informacyjnego w zakresie nieobjętym ingerencją pracodawcy w sferę jego autonomii informacyjnej.

 

Słowa kluczowe: dane biometryczne, zgoda pracownika, autonomia informacyjna, dane osobowe, przetwarzanie danych osobowych.

 

Employee’s consent as a basis to legalize the collection of employee's biometric data by the employer

 

Ability to use employee's consent to process his or her personal data is a rather controversial matter. The content of formulated proposals in this area, continuously appearing and impossible to overcome differences in opinions on the impact of art. 221 of the Labour Code on the information autonomy of the employee and on the possibility of applying art. 23 sec. 1 of Personal Data Protection Act, including in particular employee's consent, actually all lead together to polarization of positions relating to this topic, intensifying this process. In author's opinion, introduced to the Labour Law, demand of the provision of strictly defined personal data of employees and candidates is an appropriate structure, adequate to the specifics of the system in which it operates. This structure significantly simplifies obtaining certain essential personal data, while maintaining the principle of employee's freedom to use the employee's right for information self-determination in the sphere not included in employer’s interference in the area of his information autonomy.

 

Keywords: biometric data, employee consent, information autonomy, personal data, processing personal data.

 

Bibliografia/References
Ajdukiewicz, K. (1960). Zarys logiki. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych.
Bąba, M. (2016). Zgoda pracownika na pobieranie i przetwarzanie danych biometrycznych a brak równowagi stron stosunku pracy. Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (12).
Drozd, A. (2004). Ochrona danych osobowych pracownika (kandydata) po nowelizacji kodeksu pracy. Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (1).
Florek, L. (2005). W: L. Florek (red.), Kodeks pracy. Komentarz. Warszawa: Dom Wydawniczy ABC.
Gersdorf, M. (2005). Kilka uwag praktycznych o ochronie danych osobowych pracownika. Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (8).
Gersdorf, M. (2006). W: M. Gersdorf, K. Rączka, J. Skoczyński, Kodeks pracy. Komentarz. Warszawa: LexisNexis.
Golonka, A. (2010). Granice dopuszczalnego monitoringu pracownika przy wykorzystaniu jego danych biometrycznych oraz audiowizualnych form nadzoru. W: Z. Góral (red.), Kontrola pracownika. Możliwości techniczne i dylematy prawne. Warszawa: Wolters Kluwer Polska S.A.
Kamiński, S. (1994). Metoda i język. Studia z semiotyki i metodologii nauki. Pisma wybrane, t. III. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Kordela, M. (2000). Uzasadnienia aksjologiczne w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, LXII (3).
Kotarbiński, T. (1961). Kurs logiki dla prawników. Warszawa: PWN.
Safjan, M. (2002). Refleksje wokół konstytucyjnych uwarunkowań rozwoju ochrony dóbr osobistych. Kwartalnik Prawa Prywatnego, (1).
Skiba, G. (2005). Przetwarzanie i ochrona danych osoby ubiegającej się o zatrudnienie w świetle przepisów prawa pracy. Radca Prawny, (2).
Walczak, K. (2012). Ochrona danych osobowych kandydata do pracy w trakcie rekrutacji. W: T. Wyka (red), A. Nerka, Ochrona danych osobowych podmiotów objętych prawem pracy i prawem ubezpieczeń społecznych. Stan obecny i perspektywy zmian. Warszawa: WoltersKluwer.
Zieliński, M. Ziembiński, Z. (1988). Uzasadnianie twierdzeń, ocen i norm w prawoznawstwie. Warszawa: PWN.

 

Tomasz Bakalarz, Uniwersytet Wrocławski

e-mail: tomasz.bakalarz@uwr.edu.pl

Praca marginalna w kontekście ustalenia ustawodawstwa właściwego z zakresu zabezpieczenia społecznego

 

Zasada jednego ustawodawstwa przyjęta przy koordynacji systemów zabezpieczania społecznego państw członkowskich UE jest realizowana za pomocą norm kolizyjnych posługujących się głównie łącznikiem miejsca wykonywania pracy. Szczególnym kryterium wartościującym przyjętym dla ustalenia ustawodawstwa właściwego jest również wymiar pracy. Przepis art. 14 ust. 5b rozporządzenia wykonawczego stanowi, że praca o charakterze marginalnym nie będzie brana pod uwagę przy ustalaniu ustawodawstwa właściwego. Fakt świadczenia pracy w innym państwie o znikomej wartości ekonomicznej czy znikomym nakładzie czasu ma więc być pomijany, według zasady de minimis. Artykuł ma na celu wyjaśnienie pojęcia pracy marginalnej oraz kwestii związanych ze stosowaniem norm prawnych zawierających to ocenne kryterium. Jego konkluzją jest teza o konieczności autonomicznej oceny marginalności pracy na gruncie prawa właściwego dla miejsca jej wykonywania, co bezpośrednio rzutuje na ograniczenia w sądowej weryfikacji decyzji ustalającej ustawodawstwo właściwe.

 

Słowa kluczowe: koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego, praca marginalna, kontrola sądowa decyzji organu rentowego.

 

Marginal activities and determination of the legislation applicable in the field of social security

 

The regulation on the coordination of social security systems lays down general rules, maintaining and reinforcing the principle that persons shall be subject to the legislation of one Member State only. As EU citizens pursue activities in two or more states, the legislation applicable will depend on where the substantial part of their activity takes place. However, according to the Article 14 (5b) of the Implementing Regulation, marginal activities shall be disregarded for the purpose of determining the applicable legislation according to the principle de minimis. The present text aims to clarify the concept of marginal activities and issues related to the application of legal norms including this evaluative criterion. The conclusion of this text is the thesis on the need for autonomous assessment of the marginal nature of activities under the law applicable to the place of its execution, which directly affects the limits of judicial review of the decision determining the applicable legislation.

 

Keywords: coordination of social security systems, marginal activities, judicial review of the determination of applicable legislation

 

Bibliografia/References
Grochowski, M. (2016). Reguła de minimis non curat pretor w prawie prywatnym. W: T. Ereciński, P. Grzegorczyk, K. Weitz (red.), Sine Ira et Studio. Księga jubileuszowa dedykowana Sędziemu Jackowi Gudowskiemu. Warszawa.
Inesi, A. (2006). A Theory of De Minimis and a Proposal for its Application in Copyright. Berkeley Technology Law Journal, (21), 955–956.
Korolko, M. (2004). Thesaurus albo Skarbiec łacińskich sentencji, przysłów i powiedzeń w literaturze polskiej. Warszawa.
Morsa, M. (2016). L’incidence du droit européen sur l’assujettissement. W: M. Westrade, S. Gilson (red.), Le statut social des travailleurs indépendants. Anthemis, Bruksela.
Raczkowski, M. (2010). Pozorność w umownych stosunkach pracy. Warszawa.
Servais, J.-M. (2017). Droit social de L’Union Européenne. Bruksela.
Ślebzak, K. (2012). Koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego. Komentarz Lex. Warszawa.
Ślebzak, K. (2013). Podleganie ubezpieczeniu społecznemu w przypadku jednoczesnego wykonywania pracy i prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium przynajmniej dwóch państw członkowskich UE. Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (11).
Ślebzak, K. (2014). Ustalanie ustawodawstwa tymczasowego na podstawie rozporządzeń 883/2004 oraz 987/2009. Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (7).
Uścińska, G. (2010). Koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego jako instrument rozwoju swobody przepływu osób. Polityka Społeczna, (11–12).
Veech, M.L. Moon, Ch.R. (1947). De Minimis Non Curat Lex. Michigan Law Review, (45), 554–555.

 

Z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej

 

Aleksandra Ziętek-Capiga, Uniwersytet Warszawski

e-mail: a.zietek-capiga@wpia.uw.edu.pl

Ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop wypoczynkowy

 

W wyroku z 29 listopada 2017 r., C-214/16, Conley King przeciwko The Sash Window Workshop Ltd i Richard Dollar, Trybunał Sprawiedliwości UE zajmował się prawem pracownika do corocznego płatnego urlopu wypoczynkowego, kwestionując zgodność z dyrektywą 2003/88 środka krajowego uzależniającego ustalenie przez pracownika prawa do wynagrodzenia urlopowego od uprzedniego wykorzystania urlopu. Jeżeli pracodawca odmówił wypłacenia pracownikowi wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy, pracownik może kumulować prawa do corocznego płatnego urlopu wypoczynkowego przysługujące mu w kilku kolejnych okresach rozliczeniowych.

 

Słowa kluczowe: ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany coroczny urlop wypoczynkowy, organizacja czasu pracy.

 

Allowance in lieu of annual leave

 

In the judgment of 29 November 2017, C-214/16, case Conley King vs. The Sash Window Workshop Ltd and Richard Dollar, the Court of Justice of the EU analyzed a problem of the employee's right to paid annual leave, questioning the compatibility with Directive 2003/88 of the national measure, according to which the worker has to take his leave first before establishing whether he has the right to be paid in respect of that leave. If the employer refuses to pay the employee the remuneration for annual leave, it is possible to accumulate the right to an annual paid leave in several consecutive reference periods by the employee.

 

Keywords: allowance in lieu of annual leave, organisation of working time.

 

Z orzecznictwa Sądu Najwyższego

 

Eliza Maniewska, Uniwersytet Warszawski

e-mail: e.maniewska@wpia.uw

Ryczałt za nocleg w podróży służbowej kierowcy zatrudnionego w transporcie międzynarodowym u pracodawcy prywatnego

 

Autorka referuje, jakie przepisy i zasady należy stosować - według najnowszego orzecznictwa Sądu Najwyższego - do ryczałtu za nocleg w podróży służbowej kierowcy zatrudnionego w transporcie międzynarodowym u pracodawcy prywatnego.

 

Słowa kluczowe: pracownik-kierowca wykonujący przewozy w transporcie międzynarodowym, należności z tytułu podróży służbowej.

 

The allowance for accommodation during a business trip of international transport drivers employed by private employer

 

The author discusses what provisions and rules should be used - according to the last Supreme Court case - to the allowance for accommodation during a business trip of international transport drivers employed by private employer.

 

Keywords: worker-driver performing transport in international transport; amount due related to the business trip.

 

Poniższe stałe rubryki nie mają charakteru artykułów naukowych/Permanent columns below do not have the status of scientific articles

 

Zdaniem Państwowej Inspekcji Pracy

 

Nagroda jubileuszowa

 

Nowe przepisy

 

Przegląd Dzienników Ustaw z 2017 r. od poz. 2222 do poz. 2509

 

Wskaźniki i składki ZUS - według stanu na dzień 1 stycznia 2018 r.

W poszukiwaniu absolutnej sprawiedliwości – czyli „dudapomoc” w Sądzie Najwyższym

 

Stan absolutnej sprawiedliwości w orzecznictwie sądowym jest marzeniem i mitem, nierealizowalnym z przyczyn pojęciowych i funkcjonalnych, czego nie trzeba specjalnie dowodzić. Do tego indywidualne poczucie sprawiedliwości zasadniczo się różni, czego ewidentnym dowodem jest to, że z reguły niekorzystny dla strony wyrok sądu jest oceniany przez nią jako niesprawiedliwy, podobnie jak orzeczenie, że sprawca popełnił przestępstwo czy wykroczenie. Inaczej mówiąc, więzienia przepełnione są tylko przez osoby niesprawiedliwie skazane, natomiast o sprawiedliwości wyroku na ogół przekonany jest w takim przypadku prokurator oraz strona, która wygrała spór.

 

Z pozoru na założeniu co najmniej poszukiwania stanu idealnej sprawiedliwości, czy sprawiedliwości plus, orzeczeń sądowych oparta została w nowej ustawie o Sądzie Najwyższym tzw. skarga nadzwyczajna. Przebieg prac nad tą ustawą oraz wypowiedzi przedstawicieli Prezydenta RP skłaniają jednak do przekonania, że głównym motywem wprowadzenia tej skargi były powody bardziej praktyczne i przyziemne. Motywem tym w moim przeświadczeniu była przede wszystkich chęć uniknięcia kompromitacji związanej z tzw. dudapomocą. W czasie kampanii prezydenckiej rozbudzone zostały nadzieje szerokich rzesz zainteresowanych na pozytywne załatwienie m.in. ich spraw, które przegrali w sądach. Z góry było wiadomo, że jakichś większych szans na to właściwie nie było, co w dłuższej perspektywie oznaczałoby niespełnienie obietnicy wyborczej na realne udzielenie pokrzywdzonym pomocy, stając się powodem społecznego rozczarowania i frustracji. Jak dotąd, „dudapomoc” jakoś nie chwaliła się liczbą spraw, w których realnie pomogła osobom przeświadczonym, że w urzędach i sądach spotkała je niesprawiedliwość. Korzystając ze sposobności stworzonej przez przystąpienie do tzw. reformy sądownictwa Prezydent RP uznał, że powstała szczególnie dogodna możliwość uniknięcia kompromitacji „dudapomocy”, przez przerzucenie związanego z nią niezadowolenia społecznego na Sąd Najwyższy, a także na organy upoważnione do wnoszenia skargi nadzwyczajnej. W ten sposób „lipa” wyborcza, jak oceniam „dudapomoc”, została uratowana w oczach wyborców, ale odbyło się to za cenę zdestabilizowania systemu wymiaru sprawiedliwości i - szerzej - obrotu prawnego. Nieszczęście polega na tym, że fatalne skutki tego zabiegu ujawnią się w pełni i zostaną szerzej uświadomione dopiero po latach. Niezależnie od tego należy zadać pytanie, czy za cenę przyszłych sukcesów wyborczych dopuszczalne jest demolowanie istniejącego porządku prawnego i wymiaru sprawiedliwości. W moim przeświadczeniu wprowadzenie skargi nadzwyczajnej wbrew szczytnym hasłom odwołującym się do sprawiedliwości społecznej oraz konstytucyjnych zasad i wolności oraz praw człowieka i obywatela w gruncie rzeczy motywowane było przede wszystkim względami czysto utylitarnymi czy wręcz egoistycznymi (egoizmem instytucjonalnym). W przyszłości wskutek wprowadzenia skargi nadzwyczajnej brak sukcesów „dudapomocy”, a w istocie zbliżająca się jej klęska, stanie się głównie udziałem Sądu Najwyższego oraz organów upoważnionych do wnoszenia skargi nadzwyczajnej. Tłumaczy to zawziętość i upór przedstawicieli Prezydenta RP - nawet wbrew wątpliwościom zgłaszanym przez ministerstwo sprawiedliwości - w forsowaniu skargi nadzwyczajnej.

 

Przeciwko wprowadzeniu skargi nadzwyczajnej w toku prac parlamentarnych zgłoszono wiele zasadniczych zastrzeżeń, które w ogóle nie zostały wzięte pod uwagę, bo najistotniejsze było zapobieżenie zbliżającej się nieuchronnie porażce „dudapomocy”. Zastrzeżeń tych jest znacznie więcej i by nie być gołosłownym warto tu zwrócić uwagę na niektóre z nich. Skarga ta jest zarówno prakseologicznie jak i aksjologicznie nie do zaakceptowania. Jej wprowadzenie, zwłaszcza w wyniku przyjęcia, że ma obejmować także wyroki z okresu wcześniejszych 20 lat, grozi zalaniem sporami Sąd Najwyższego, a wcześniej organów upoważnionych do jej wnoszenia, powodując zatory, przewlekłość w załatwianiu spraw i niezadowolenie osób uważających się za skrzywdzone. Oznacza przy tym podkopanie bezpieczeństwa prawnego osób, które wygrały spór - nieraz przed 20 laty - i dysponują prawomocnym wyrokiem sądu, a także osób trzecich, dla których wyrok ten stanowił przesłankę nawiązania określonych stosunków prawnych. Stan niepewności, w który po latach przekształcił się ich stan bezpieczeństwa i pewności prawnej, wynikający z prawomocnego rozstrzygnięcia sprawy, słusznie może być przez nie oceniany jako jawna niesprawiedliwość. Będąc źródłem niesprawiedliwości wobec osób, którym sąd w prawomocnym wyroku przyznał rację, a także krzywdząc osoby trzecie, skarga nadzwyczajna nie usuwa jednak wszystkich wyroków, które rzeczywiście lub tylko w przekonaniu skarżących się naruszają wobec nich zasady sprawiedliwości. Nie obejmuje wyroków sądów administracyjnych, prawdopodobnie z tego powodu, że inaczej niż Sąd Najwyższy NSA nie zapowiadał, że będzie bronił niezależności i niezawisłości sądów stosując tzw. rozsianą kontrolę konstytucyjności ustaw. Podstawą skargi ma być rażące naruszenie prawa, ale dla strony, która przegrała sprawę, bez znaczenia jest to, czy przegrała ją w zależności od tego, czy naruszenie jest rażące czy nie, skoro przy właściwym zastosowaniu prawa sprawę - rzeczywiście lub tylko w jej przekonaniu - powinna wygrać. Rozstrzygnięcie w sprawie wniesienia skargi nadzwyczajnej na rzecz pokrzywdzonego należy do arbitralnej decyzji upoważnionego organu, ale jeżeli ma być w pełni sprawiedliwie, to od takiej decyzji powinien być przewidziany jakiś środek odwoławczy, co skądinąd jest drogą donikąd i świadczy o absurdalności poszukiwań absolutnej sprawiedliwości. Wprowadzenie skargi nadzwyczajnej grozi, że niektóre sprawy będą toczyły się przez dziesięciolecia i to przy niezadowoleniu obu stron postępowania, żyjących w poczuciu ciągłej niepewności i niesprawiedliwości. Jej uwzględnienie w pewnych przypadkach będzie bowiem prowadziło do konieczności przekazania sprawy do pierwszej instancji, co oznaczało będzie niejako rozpoczęcie jej od nowa i równocześnie automatyczną przewlekłość postępowania. Jakkolwiek skarga nadzwyczajna służy tylko od prawomocnych orzeczeń sądu powszechnego i sądu wojskowego, to jednak pośrednio może dotyczyć także orzeczeń Sądu Najwyższego, co w istocie oznacza wprowadzenie czwartej instancji sądowej i to o szczególnym, ludowym charakterze, bo z udziałem ławników, co słusznie z wielu powodów jest krytykowane. Mnożenie instancji niezwykle komplikuje procedurę sądową, będąc często przyczyną niezadowolenia społecznego i społecznie uzasadnionego poczucia niesprawiedliwości. Stąd też liczby instancji nie należy zwiększać poza przypadki rzeczywiście absolutnej i wszechstronnie przemyślanej konieczności, tym bardziej że np. w sprawach cywilnych obok zwykłego dwuinstancyjnego postępowania sądowego mamy postępowanie kasacyjne, postępowanie w wyniku wniesienia skargi o wznowienie postępowania, postępowanie w następstwie skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia, nie mówiąc już o skardze na przewlekłość postępowania. Obok innych wad techniczno-legislacyjnych skargi nadzwyczajnej jej mankamentem jest m.in. to, że nie bardzo wiadomo, jakie zachodzą procesowe relacje między tą skargą a wskazanymi nadzwyczajnymi trybami postępowania w sprawach cywilnych, co w przyszłości z oczywistych względów stanie się zarzewiem różnego rodzaju wątpliwości i sporów.

 

Skarga nadzwyczajna jest kolejnym przykładem, jak żabę wyhodowaną przez kogoś innego każe się zjeść sądownictwu, czyniąc je odpowiedzialnym za to, że czyni to z niesmakiem i nie może jej przełknąć. Prawdę powiedziawszy żabą jest „dudapomoc”, wykreowana na potrzeby wyborcze, przy wybitnym udziale mediów i obrońców skrzywdzonego ludu, przepoczwarzona w skargę nadzwyczajną, która w imię sprawiedliwości stanie się źródłem nowych niesprawiedliwości i wydłużenia postępowań sądowych, za co obciąży się w przyszłości Sąd Najwyższy oraz pozostałe sądy, a także ograny upoważnione do jej wnoszenia. Niezależnie od odpowiedzialności za ten stan rzeczy, rodzi się pytanie, czy jest to działanie moralnie usprawiedliwione.

 

Walerian Sanetra

Odbiór osobisty 0 €
Kurier Inpost 4 €
Kurier FedEX 4 €
Inpost Paczkomaty 4 €
Free delivery in Reader's Club from 47 €