Managing relational competences of industrial cluster and the challenges of Industry 4.0 — theoretical approach

Zarządzanie kompetencjami klastra przemysłowego a wyzwania Przemysłu 4.0 — ujęcie teoretyczne

 

Clusters, due to their unique properties, form an excellent space for establishing inter-organizational relationships. Cluster attributes, such as high levels of transactional trust, wide spectrum of interdisciplinary relational competences allocated in cluster members and in the cluster as a whole, contribute to maintaining the sustainability of these relationships. In turn, the sustainability of relationships depends on the quality of relational competences, which guarantee the achievement of benefits from cluster participation. The management of cluster relational competences boils down to guaranteeing the achievement of benefits stemming from cluster relations and sharing competences between entities in the cluster network. The durability of relationships, the capacity and ability to absorb assets, including knowledge from other entities, guarantees that cluster members build competitive advantages that the requirements of Industry 4.0. The cluster coordinator therefore faces the following challenge: how to efficiently and effectively manage the cluster's relational competences. Therefore, the research problem is the answer to the question of what the right course of management processes in a cluster should look like, fully utilizing the potential inherent in the cluster's entities, which at the same time would guarantee the achievement of synergistic benefits from cooperation in the cluster in the form of a pension from cooperative relations (relational pension). For the purpose of this article, the following thesis was formulated: a set of various relational competences available within a cluster and the interactions between the its members create an ecosystem which predispose the cluster to generate solutions on level with the requirements of Industry 4.0, which forces the cluster coordinator to care for the effectiveness of relational competences management.

The paper proposes of a model for managing the relational competences within a cluster, taking into account the demands of Industry 4.0. It is written based on a review of literature on inter-organizational relations, relational competences, and cluster management and development factors, cluster management, and the challenges of Industry 4.0. This article contributes to the literature on the management of relational competences in clusters in the face of the challenges of Industry 4.0. Moreover, it enriches the literature with a postulated model of relational competence management across cluster and can be a practical tool for improving the efficiency of the managing clusters as ecosystems of open innovation.

Klaster dzięki swoim atrybutom jest doskonałą przestrzenią do nawiązywania relacji międzyorganizacyjnych. Atrybuty klastra (m.in. wysoki poziom zaufania transakcyjnego, szerokie spektrum interdyscyplinarnych kompetencji relacyjnych ulokowanych w podmiotach klastra i w klastrze jako całości) przyczyniają się do zachowania trwałości tych relacji. Z kolei trwałość relacji zależy od jakości kompetencji relacyjnych gwarantujących osiąganie korzyści dla członków klastra. Zarządzanie kompetencjami relacyjnymi klastra sprowadza się do gwarantowania osiągania korzyści z relacji w klastrze i dzielenia się w sieci klastrowej kompetencjami pomiędzy podmiotami. Trwałość relacji, możliwość i zdolność absorbcji zasobów, w tym wiedzy od innych podmiotów, gwarantuje członkom klastra budowanie przewag konkurencyjnych spełniających wymagania Przemysłu 4.0. Przed koordynatorem klastra pojawia się zatem wyzwanie, jak sprawnie i skutecznie zarządzać kompetencjami relacyjnymi klastra. Problemem badawczym jest odpowiedź na pytanie, jak powinien wyglądać właściwy przebieg procesów zarządczych w klastrze w pełni wykorzystujący potencjał tkwiący w podmiotach klastra, a który jednocześnie gwarantowałby osiąganie korzyści synergicznych ze współpracy w klastrze w formie renty z relacji kooperacyjnych (renty relacyjnej). Na potrzeby artykułu sformułowano następującą tezę: zbiór różnorodnych kompetencji występujących w klastrze i interakcje zachodzące między podmiotami klastra generują ekosystem predysponujący go do generowania rozwiązań na poziomie wymagań Przemysłu 4.0, co wymusza na koordynatorze klastra dbałość o skuteczność zarządzania kompetencjami relacyjnymi.

Celem artykułu jest przedstawienie propozycji modelu zarządzania kompetencjami relacyjnymi klastra z uwzględnieniem wymagań stawianych przez Przemysł 4.0. Artykuł został przygotowany w oparciu o przegląd literatury z zakresu relacji międzyorganizacyjnych, kompetencji relacyjnych, uwarunkowań rozwoju klastrów i zarządzania klastrami, wyzwań Przemysłu 4.0. Według autora artykuł stanowi wkład do literatury dotyczący zarządzania kompetencjami relacyjnymi w klastrze w obliczu wyzwań Przemysłu 4.0. Stanowi ponadto wzbogacenie literatury o postulowany model zarządzania kompetencjami relacyjnymi klastra i może być wykorzystany jako praktyczne narzędzie służące do podnoszenia sprawności procesu zarządzania klastrem jako ekosystem otwartych innowacji.

References/Bibliografia

Baran, M. (2013). Knowledge Management in Organizations. The Case of Business Clusters. Management and Business Administration. Central Europe, 21(4), 110–119. https://doi.org/10.7206/mba.ce.2084-3356.83

Batz, A., Kunath, M. & Winkler, H. (2018). Discrepancies between cluster services and SMEs' needs constraining the creation of a culture of innovation amidst industry 4.0. LogForum, 14(3), 387–405. https://doi.org/10.17270/J.LOG.2018.286

Bondyra, K. & Zagierski, B. (2019). Przemysł 4.0. Na jakim etapie przemysłowej rewolucji znajduje się województwo wielkopolskie? Poznań: Wielkopolskie Regionalne Obserwatorium Terytorialne.

Bosch. Przemysł 4.0 — rozpoczęła się czwarta rewolucja przemysłowa. https://www.bosch.pl/internet-rzeczy/artykuly/przemysl-4-0.html (29.12.2019).

Brasili, C. & Fanfani, R. (2002). Agri-food Districts: Theory and Evidence. Referat na X Kongres EAAE, Saragossa. In Skawińska, E. & Zalewski, R. I. (2009). Klastry biznesowe w rozwoju konkurencyjności i innowacyjności regionów. Świat — Europa — Polska. Warszawa: PWE.

Camarinha-Matos, L., Fornasiero, R. & Afsarmanesh, H. (2017). Collaborative Networks as a Core Enabler of Industry 4.0. In 18th Working Conference on Virtual Enterprises (PROVE), September 2017, Vicenza (pp. 3–17). https://doi.org/10.1007/978-3-319-65151-4_1

CGI GROUP INC. Industry 4.0 Making your business more competitive, www.cgi.com/manufacturing (27.12.2019).

Citkowski, M. (2016). Wyzwania w zarządzaniu organizacjami sieciowymi — perspektywa klastrowa. In W. T. Popławski & D. Kaczorowska-Spychalska, (Ed.). Nowe trendy w zarządzaniu — wybrane uwarunkowania innowacyjności i konkurencyjności. Przedsiębiorczość i Zarządzanie, XVII(7/3).

Citkowski, M. (2019). Klaster i zarządzanie klastrem jako ekosystemem w ramach przemysłu 4.0. In Wybrane problemy rozwoju społeczno-gospodarczego w nauce i praktyce (pp.127–140). Lublin: WSEiI.

Ciszewska-Mlinaric, M., Mlinaric, F. & Obłój, K. (2011). Zdolność relacyjna, kompetencje organizacyjne i wyniki finansowe małych i średnich firm słoweńskich. Master of Business Administration, (4), 23–35.

Coletti, M. (2010). Technology and industrial clusters: how different are they to manage? Science and Public Policy, 37(9), 679–68. https://doi.org/10.3152/030234210X12778118264413

Corsaro, D., Cantu, Ch. & Tunisini, A. (2012). Actors' Heterogonity in Innovation Networks. Industrial Marketing Management, 42, 780–789. https://doi.org/10.1016/j.indmarman.2012.06.005

Cygler, J. (2009). Kooperencja przedsiębiorstw. Czynniki sektorowe i korporacyjne. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Szkoła Główna Handlowa.

Czakon, W. (2003). Więzi międzyorganizacyjne jako źródło przewagi konkurencyjnej przedsiębiorstwa. In J. Pyka (Ed.), Nowoczesność przemysłu i usług. Katowice: Dom Organizatora TNOiK.

Czakon, W. (2007). Dynamika więzi międzyorganizacyjnych przedsiębiorstwa. Katowice: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej.

Czakon, W. (2008). Istota i przejawy kompetencji relacyjnej. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, (20), 58–65.

Czakon, W. (2011a). Paradygmat sieciowy w naukach o zarządzaniu. Przegląd Organizacji, (11), 3–8. https://doi.org/10.33141/po.2011.11.01

Czakon, W. (2011b). Metodyka systematycznego przeglądu literatury. Przegląd Organizacji, (3), 57–61. https://doi.org/10.33141/po.2011.03.13.

Czakon, W. (2012). Sieci w zarządzaniu strategicznym. Warszawa: Wolters Kluwer.

Czakon, W. (2015). Sieci międzyorganizacyjne w naukach o zarządzaniu — w kierunku sieciowych modeli biznesu. Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, (217).

Dalmarcoa, G., Ramalhoa, F. R., Barrosa, A. C & Soares, A. L. (2019). Providing industry 4.0 technologies: The case of a production technology cluster. Journal of High Technology Management Research, (30). https://doi.org/10.1016/j.hitech.2019.100355

Dyer, J. H. & Singh, H.(1998). Relational view: Coopertive strategy and sources of interorganizational competitive advantage. Academy of Management Reviev, 23(8), 660–679. https://doi.org/10.5465/amr.1998.1255632

Eisingerich, A. B., Bell, S. J. & Tracey, P. (2010). How can clusters sustain performance? The role of network strength, network openness, and environmental uncertainty. Research Policy, (39), 239–253. https://doi.org/10.1016/j.respol.2009.12.007

European Union (2013). Factories of the future multi-annual roadmap for the contractual PPP under Horizon 2020, European Commission Directorate-General for Research and Innovation. Luxembourg: Publications Office of the European Union.

European Union (2018). Skills for Smart Industrial Specialisation and Digital Transformation Interim Report. Luxembourg: Publications Office of the European Union.

Giuliani, E., Pietrobelli, C. & Rabellotti, R. (2005). Upgrading in Global Value Chains: Lessons from Latin American Clusters. World Development, 33(4), 549–573. https://doi.org/10.1016/j.worlddev.2005.01.002

Götz, M. (2019). The Industry 4.0 Induced Agility and New Skills in Clusters. Foresight and STI Governance, 13(2), 72–83. https://doi.org/10.17323/25002597.2019.2.72.83

Götz, M. & Jankowska, B. (2017). Clusters and industry 4.0: Do they fit together? European Planning Studies, 25(9), 1633–1653. https://doi.org/10.1080/09654313.2017.1327037.

Gronum, S., Verreynne, M.-L. & Kastelle, T. (2012). The role of networks in small and medium-sized enterprise innovation and firm performance. Journal of Small Business Management, 50(2), 257–282. https://doi.org/10.1111/j.1540-627X.2012.00353.x

Huang, F. & Rice, J. (2013). Does open innovation work better in regional cluster? Australasian Journal of Regional Studies, 19(1), 85–120.

Jankowska, B. (2009). Konkurencja czy kooperacja? Ekonomista, (1).

Jankowska, B., Götz, M. & Główka, C. (2017). Intra-Cluster Cooperation Enhancing SMEs' Competitiveness — The Role of Cluster Organisations in Poland. Investigaciones Regionales — Journal of Regional Research, (39), 195–214.

Jasinska, K. & Jasinski, B. (2019). Clustres under Industry 4.0 Conditions — Case Study: The Concept of Industry 4.0 Cluster in Poland. Transformations in Business & Economics, 18(2B)(47B), 802–823.

Kagermann, H., Anderl, R., Gausemeier, J., Schuh, G. & Wahlster, W. (2016). Industry 4.0 in a Global Context Strategies for Cooperating with International Partners (acatech STUDY). Munich: Herbert Utz Verlag.

Ketels, Ch.(2003). The Development of cluster concept — present experience and further developments. Prepare for NRW conference on clusters, Duisburg, Germany.

Ketels, Ch. & Sloveu, O. (2005). Clusters in the EU-10 new member countries. Europe Innova.

Khan, A. & Turowski, K. (2016). A Perspective on Industry 4.0: From Challenges to Opportunities in Production Systems. In Proceedings of the International Conference on Internet of Things and Big Data (IoTBD 2016) (441–448). https://doi.org/10.5220/0005929704410448

Klimas P. (2014). Sieci innowacji. Implikacje bliskości organizacyjnej. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach.

Knop, L. (2013). Zarządzanie klastrem. Koncepcje, strategie modele. Gliwice: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej.

Kohtamäki M., Vesalinen, J., Hnnenberg, S, Naude, P. & Ventresca, M. J. (2012). Enabling relationship structures nad relationship performance inprovement: The moderating role of relational capital. Industrial Marketing Management, 41(8), 1298–1309. Retrieved from Sulimkowska-Formowicz, M. (2018). Kompetencja relacyjna jako czynnik sukcesu przedsiębiorstwa we współpracy międzyorganizacyjnej. Warszawa: Difin. https://doi.org/10.1016/j.indmarman.2012.08.001

Komisja Europejska (2016). Cyfryzacja europejskiego przemysłu. Pełne wykorzystanie możliwości jednolitego rynku cyfrowego. Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów z dnia 19.04.2016 r. COM(2016) 180 final, 10. Bruksela.

Kordel, P. (2010). Zarządzanie sieciami międzyorganizacyjnymi. Gliwice: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej.

Kwiecień, A. (2018). Dynamiczne zarządzanie relacjami w kreacji sukcesu przedsiębiorstwa. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach.

Lis, A. (2017). Relacyjny wymiar zdolności organizacji do absorbcji wiedzy zewnętrznej. Organizacja i Kierowanie, (2), 313–327.

Lis, A. M., Rozkwitalska, M. (2020). Technological capability dynamics through cluster organizations. Baltic Journal of Management, 15(4). https://doi.org/10.1108/BJM-02-2020-0046

Lis, A. M., Žemguliene, J. (2020). Organizational competence vs transferability of knowledge in cluster and park structures. Engineering Management in Production and Services, 12(2), 83–98. https://doi.org/ 10.2478/emj-2020-0013

Lüthje, Ch. & Terstriepaand, J. (2018). European Innovation, knowledge and relations — on the role of clusters for firms 'innovativeness. Planning Studies, 26(11), 2167–2199. https://doi.org/10.1080/09654313.2018.1530152

Mazur, Z. & Orłowska, A. (2018). Jak zaplanować i przeprowadzić systematyczny przegląd literatury. Polskie Forum Psychologiczne, 23(2), 235–251. https://doi.org/10.14656/PFP20180202

McKinsey Global Institut (2015). Digital America: A tale of the have and have-mores. McKinsey&Company.

Möller, K. & Svahn, S. (2003). Mnaging Strategic Nets: A Capability Perpsective. Marketing Theory, 3(2), 209–234. https://doi.org/ 10.1177/14705931030032002

MPiT/Simens (2018). Smart Industry Polska 2018. Innowacyjność w sektorze mikro oraz małych i średnich przedsiębiorstw produkcyjnych w Polsce. Raport z badań. Warszawa: Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii/Siemens (MPiT/Simens).

MPiT/Simens (2019). Smart Industry Polska 2019. Inżynierowie w dobie czwartej rewolucji przemysłowej. Raport z badań. Warszawa: Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii/Siemens.

Piątek, Z. (2017). Czym jest Przemysł 4.0? http://przemysl-40.pl/index.php/2017/03/22/czym-jest-przemysl-4-0/ (27.12.2019).

Pietrewicz, L. (2018). Organizacje rozproszone i ponadbranżowe jako modelowe dla czwartej rewolucji przemysłowej. Ekonomika i Organizacja Przedsiębiorstwa, (3).

Porter, M. E. (2000). Porter o konkurencji. Warszawa: PWE.

Pôle SCS Cluster — Sophia Antipolis (2018). Cluster management abilities, capacities, skills and competences towards a smart industry (Cluster 4.0 and Industry 4.0). https://cluster4smart.eu/files/IO1_FINAL_REPORT-redesign_v2.pdf (28.19.2019).

Provan, K. G. & Kenis, P. (2008). Modes of Network Governance: Structure. Management and Effectiveness. Journal of Public Administration Research and Theory, 18(2). https://doi.org/10.1093/jopart/mum015

Romaniuk, K. (2016). Koopetycja jako model biznesu. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, (241), 508–518.

Rothaermel, F. T. & Deeds, D. L. (2006). Alliance type, Alliance experience and Alliance management capability in hight technology ventures. Journal of Business Venturing, 21(4), 429–460. https://doi.org/10.1016/j.jbusvent.2005.02.006

Rudny, W. (2015). Sieciowy model biznesowy. Elementy nowego paradygmatu. In P. Kosiń & B. Woźniak-Sobczak (Eds.), Studium efektywności przedsiębiorstwa w sieci. Perspektywa renty sieciowej (pp. 36–59). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach.

Runiewicz-Wardyn, M. (2011) The dynamics of high technology industries and the development of knowledge clusters. The case of the Route 128 cluster. Master of Business Administration, 4(114), 47–68.

Rüßmann, M., Lorenz, M., Gerbert, P., Waldner, M., Justus, J., Engel, P. & Harnisch, M. (2015). Industry 4.0: The future of productivity and growth in manufacturing industries. https://www.zvw.de/media.media.72e472fb-1698-4a15-8858-344351c8902f.original.pdf (26.12.2019).

Saniuk, S. & Saniuk, A. (2017). Analiza sytuacji polskich przedsiębiorstw w sieciach przemysłowych w dobie Industry 4.0. Managements Sciences, 2(31), 12–18, https://doi.org/10.15611/noz.2017.2.02

Sankowska, A. (2011). Wpływ zaufania na zarządzanie przedsiębiorstwem. Perspektywa wewnątrzorganizacyjna. Warszawa: Difin.

Schilke, O. & Goerzen, A. (2010). Alliance Management Capability: An Investigetion of the Construct and Its Measurement. Journal of Management, 36(5), 1192–1219. https://doi.org/10.1177/0149206310362102

Scott, S., Hughes, M. & Kraus, S. (2019). Developing relationships in innovation clusters. Entrepreneurship & Regional Development, 31(1–2), 22–45. https://doi.org/10.1080/08985626.2018.1537145

Sołoducho-Pelc, L. (2017). Strategia relacyjna jako strategia współdziałania małych i średnich przedsiębiorstw. In S. Lachiewicz & A. Zakrzewska-Bielawska (Ed.), Organizacja w sieci relacji. Łódź: Politechnika Łódzka.

Stańczyk-Hugiet, E. (2012). Paradygmat relacji — czy to nowa jakość w zarządzaniu? Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów SGH, 116, 163–172.

Sulimowska-Formowicz, M. (2018). Kompetencja relacyjna jako czynnik sukcesu przedsiębiorstwa we współpracy międzyorganizacyjnej. Warszawa: Difin.

Terstriepa, J. & Lüthjeb, Ch. (2018). Innovation, knowledge and relations — on the role of clusters for firms' innovativeness. European Planning Studies, 26(11), 2167–2199. https://doi.org/10.1080/09654313.2018.1530152

Woźniak-Sobczak, B.(2015). Poszukiwanie paradygmatu zarządzania siecią międzyorganizacyjną. In P. Kosiń & B. Wożniak-Sobczak, Studium efektywności przedsiębiorstwa w sieci. Perspektywa renty sieciowej. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach.

Wójcik-Karpacz, A. (2012). Zdolność relacyjna w tworzeniu efektów współdziałania małych i średnich przedsiębiorstw. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Szkoła Głowna Handlowa.

Zahara, S. & George, G. (2002). Absorptive Capacity: A Review, Reconceptualization, and Extension. Academy of Management Review, 27(2). https://doi.org/10.2307/4134351