Access to culture in the field of panorama law as a basis for limiting copyright
The article undertakes an analysis of the grounds, purpose and scope of copyright limitation in relation to works permanently displayed on publicly accessible roads, streets, squares or gardens in so-called freedom of panorama. With regard to copyright restrictions, which constitute an exception to their absolute protection provided for in the Act, it is reasonable to specify and justify the purpose of permitted public use. The article indicates and justifies the basis for the restriction as: access to culture, stating that this concept is not the same as the definition of a cultural good. To this end, a concise interpretation of the restrictive provision was made, as well as an analysis of legal guarantees in the field of access to culture, cultural heritage, cultural heritage in legal regulations, with particular emphasis on the definition of the good of culture, indicating the lack of coherence of the concepts of the work and the good of culture.
References
Bibliografia/References
Błeszyński, J. (1985). Prawo autorskie, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Błeszyńska, K. (2018). Wykorzystywanie utworów z przestrzeni publicznej w społeczeństwie informacyjnym jako ograniczenie praw autorskich. W: Prawo wobec kultury i sztuki. J. Sobczak, K. Chałubińska-Jentkiewicz, K. Kakareko (red.), Warszawa: Wolters Kluwer.
Błońska, B., Bojańczyk, K., Gołaszewska, A., Krasowicz, S., Krysińska, Nowotnik-Zajączkowska, M., Rząsa, G., Siciarek, Sobczyk-Sarbińska, K., Świętczak, M., Urbański, M., Zalewski, A. (2019). Prawo autorskie i prawa pokrewne. Komentarz, W. Machała, R. Sarbiński, (red.). Warszawa: Wolters Kluwer.
Barta, J., Błeszyński, J., Czajkowska-Dąbrowska, M., Giesen, B., Grzeszak, T., Grzybowski, S. & Wojnicka, E. (2013). System Prawa Prywatnego. Prawo autorskie, t. 13, Warszawa: C.H. Beck.
Barta, J., Markiewicz R. (red.). (2013). Prawo autorskie, Warszawa: Wolters Kluwer.
Barta, J., Czajkowska-Dąbrowska M., Ćwiąkalski Z., Markiewicz R. & Traple, E. (2011). Komentarz do ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Warszawa: Wolters Kluwer.
Bieczyński, M. M. (2018). Prawo do dziedzictwa kulturowego w prawie Unii Europejskiej — sprawa dwóch sądów. W: Prawo wobec kultury i sztuki. J. Sobczak, K. Chałubińska-Jentkiewicz, K. Kakareko (red.), Warszawa: Wolters Kluwer.
Bukowski, M., Flisak D., Okoń Z., Podrecki P., Raglewski J., Stanisławska-Kloc S. & Targosz, T. (2014). Prawo autorskie i prawa pokrewne. Komentarz Lex. Warszawa: Krajowa Izba Gospodarcza.
Chałubińska, K., Kakareko, K., Sobczak, J. (2018). Wstęp. W: Prawo wobec kultury i sztuki, K. Chałubińska, K. Kakareko, J. Sobczak, (red.), Warszawa: Wolters Kluwer.
Czarny-Drożdżejko, E. (2016). Dozwolony użytek utworów mediach. Warszawa: Difin.
Encyklopedia Popularna PWN, Warszawa 1996.
Frankiewicz, A. (2013). Przegląd Prawa Konstytucyjnego, 15 (3).
Garlicki, L. (2003). Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa: C.H. Beck, t. 3.
Jabłoński, M. (2002). Wolności z art. 73 Konstytucji RP. W: Prawa i wolności obywatelskie w Konstytucji RP, Banaszak B., Preisner A. (red.), Warszawa: C. H. Beck.
Jabłoński, M., Węgrzyn, J. (2018). Wolność twórczości artystycznej i naukowej oraz dostępu do dóbr kultury, http://www.repozytorium.uni.wroc.pl/Content/53683/37_M_Jablonski_J_Wegrzyn.pdf (30.05.2020 r.).
Kobylinski, Z. Czym jest, komu jest potrzebne i do kogo należy dziedzictwo kulturowe?, http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element. desklight-64b949dd-bc56-4ca4-ab26-05aef7137dac/c/msr_7_kobylinski.pdf (30.05.2020 r.).
Kopff, A. (2001). Wpływ postępu technicznego na prawo autorskie, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Wynalazczości i Ochrony Własności Intelektualnej, 78.
Grzybowski S., Kopff, A., Serda J. (1973). Zagadnienia prawa autorskiego. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe. „Kultura”, https://zapytaj.onet.pl/encyklopedia/69310,,,,kultura,haslo.html (30.05.2020 r.).
Marcinkowska, J., Matlak, A. (1999). Treść prawa autorskiego. W: Prawo autorskie a postęp techniczny, J. Barta, R. Markiewicz (red.), Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Wynalazczości i Ochrony Własności Intelektualnej, 48.
Michalak, A. (2019). Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Komentarz, M. Balicki, I. Bałos, K. Czyżewski, N. Daśko, K. Gliściński, M. Kubiak, K. Kulesza, A. Michalak, G. Pacek, A. Sewernik (red.), Warszawa: C.H. Beck.
Padlewska, J. (2017). Wolność panoramy w perspektywie porównawczej — Polska, Niemcy i Francja. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Wynalazczości i Ochrony Własności Intelektualnej, 2.
Preussner-Zamorska, J. (2013). W: System Prawa Prywatnego. Prawo autorskie, J. Barta (red.), Warszawa: C.H. Beck. t. 13, rozdz. VII.
Ritterman S. (1937). Komentarz do ustawy o prawie autorskim. Kraków: W. L. Anczyc.
Sarnecki P. (2005). Artykuł 5. W: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, L. Garlicki. (red.), Warszawa: C.H. Beck, t. V.
Sawicki, M. (2014). Google Street View a ochrona prywatności, wizerunku i praw autorskich, Monitor Prawniczy, 18, s. 959.
Serda, J. (1967). Przesłanki ochrony prawnej dzieł fotograficznych i tzw. fotosów filmowych. Państwo i Prawo, 8–9.
Sieniow, T., Włodarczyk, W. (2009). Własność intelektualna w społeczeństwie informacyjnym, Warszawa: Krajowa Izba Gospodarcza.
Szczepanowska-Kozłowska, K. (2009). Glosa do wyroku SN z 27.02.2009 r., V CSK 337/08, Orzecznictwo Sądów Powszechnych, 3, poz. 33.
Walter M. M., von Lewinski S. W: European Copyright Law. A Commentary, M. M. Walter, S. von Lewinski (red.), Oxford 2010.
Zeidler, K. (2007). Prawo ochrony dziedzictwa kultury, Warszawa: Wolters Kluwer.
Zeidler, K. (2007). Cultural Heritage and Human Rights, University of Oxford Faculty of Law Legal Studies Research Paper Series. Working Paper No 26/2007.
Orzeczenia sądowe/Judgments
Wyrok ETPCz w sprawie Beyeler v. Włochy, nr 33202/96, ECHR 2000-I.
Wyrok TK z 8.10.2007 r., K 20/07, Dz.U. nr 192, poz. 1394.
Wyrok SN z 30.05.1972 r., IICR 137/72, niepubl.
Wyrok SN z 21.10.2014 r., V CK 143/04, https://sip.lex.pl/orzeczenia-i-pisma-urzedowe/orzeczenia-sadow/v-ck-143-04-wyrok-sadu-najwyzszego-520679581.
Wyrok SN z 30.06.2005, IV CK 763/04, OSNC 2006/5, poz. 92.
Wyrok SN z 27.02.2009, V CSK 337/08, 337/08, OSP 2010/3, poz. 33.
Wyrok Sądu Apelacyjnego z 18.02.2009, I ACa 809/08, https://www.waw.sa.gov.pl/container/Orzeczenia//2008//pdf//I%20ACa%20809.08%20wyrok%20i%20uzasad.pdf.
Akty prawne/Legal acks
Dyrektywa 2001/29/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 22.05.2001 r. w sprawie harmonizacji niektórych aspektów praw autorskich i pokrewnych w społeczeństwie informacyjnym (Dz.Urz. L 167).
Europejska Konwencja Praw Człowieka, https://www.echr.coe.int/Documents/Convention_POL.pdf (30.05.2020 r.).
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2.04.1997 r. (Dz.U. z 1997 r., nr 78, poz. 483).
Konwencja berneńska z 9.09.1886 r. o ochronie dzieł literackich i artystycznych w brzmieniu Aktu paryskiego z 24.07.1967 r. (Dz.U. z 1990 r., nr 82, poz. 474).
Konwencja o ochronie dóbr kulturalnych w razie konfliktu zbrojnego z 14.05.1954 r. (Dz.U. z 1957, nr 46, poz. 212).
Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych z 19.12.1966 r., MPPGSiK, https://amnesty.org.pl/wp-content/uploads/2016/04/Miedzynarodowy-Pakt-Praw-gosp-spol-kult.pdf (30.05.2020 r.).
Mieędzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych z 16.12.1966 r., MPPOiP, http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU-19770380167 (30.05.2020 r.).
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka z 10.12.1948 r., PDPCz, http://libr.sejm.gov.pl/tek01/txt/onz/1948.html (30.05.2020 r.).
Raport Wydziału Badawczego Rady Europy (2011), Cultural Rights in the Case of the European Court of Human Rights, s. 9, 3https://www.culturalpolicies. net/web/files/154/en/ECHR_Research_report_cultural_rights_ENG.pdf.
Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (uwzględniający zmiany wprowadzone Traktatem z Lizbony) (Dz.U. z 2004 r., nr 90, poz. 864/2).
Ustawa o ochronie dóbr kultury z 15.02.1962 r. (Dz.U. nr 10, poz. 48 ze zm.).
Ustawa z 23.07.2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U. nr 162, poz. 1568 ze zm.).
Ustawa z 4.02.1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. nr 24 poz. 83 ze zm.).
Ustawa o restytucji narodowych dóbr kultury z 25.05.2017 r. (Dz.U. z 2017 r. poz. 1086).