Best prices Special offers for members of the PWE book club The cheapest delivery

Praca i Zabezpieczenie Społeczne nr 02/2016

ISSN: 0032-6186
Pages: 48
Publication date: 2016
Place publication: Warszawa
Binding: paperback
Article price
As file to download
4.00
Buy article
Price of the magazine number
13.00
Annual subscription 2024 (12 consecutive numbers)
195.00 €
156.00
Lowest price in last 30 days: 156.00
195.00 €
156.00
Lowest price in last 30 days: 156.00
From number:
Semi-annual subscription 2024 (6 consecutive numbers)
98.00 €
88.00
Lowest price in last 30 days: 88.00
98.00 €
88.00
Lowest price in last 30 days: 88.00
From number:

Praca i Zabezpieczenie Społeczne 02/2016

 

Numer 02/2016 do pobrania w wersji PDF

 

Spis treści

 

Radosław Pacud
(U)tracona sprawiedliwość międzypokoleniowa w ubezpieczeniu emerytalnym

 

Artykuł dotyczy relacji grupy obecnych emerytów do grupy przyszłych emerytów. Autor przedstawia te relacje z punktu widzenia sprawiedliwości międzypokoleniowej, umowy międzypokoleniowej i zasad solidarności międzypokoleniowej. Za klucz do obiektywizacji ocen aksjologicznych uznaje wartościowania ekonomiczne polegające na porównaniu różnic między wysokością otrzymywanych emerytur i wnoszonych składek oraz czasokresem korzystania ze świadczeń i opłacania składek. Na tej podstawie przyjmuje, że zróżnicowanie sytuacji między pokoleniami, które nie zostały dotknięte przez reformę emerytalną, w stosunku do pokoleń, które w całości lub znacznej części ponoszą konsekwencje przyjętych w 1999 r. unormowań emerytalnych, jest nadmierne. Prowadzi to do wniosku, że system emerytalny jest międzypokoleniowo niesprawiedliwy, a skutki ekonomiczno-społeczne rozwarstwienia sytuacji emerytów będą stopniowo narastać.

 

Słowa kluczowe: ubezpieczenie emerytalne, sprawiedliwość międzypokoleniowa, zdefiniowane świadczenie, zdefiniowana składka, nierówna sytuacja socjalna.

 

Is justice of inter-generation character lost in pension insurance?

 

The relation between group of contemporary pensioners and group of pay-roll payers (future pensioners) is the subject of article. It presents this relations in aspect of inter-generation justice, inter-generation contract and principles of inter-generation solidarity. Differentiations between generations are subject to economic evaluations of benefits and contributions what helps to conclude what is justifiable. The difference between amount of benefits and contributions of old generation, that remained intact by the 1999 pension reform (defined benefit system) and the benefits and contributions of young generation that was changed by this reform (defined contribution system) is excessive. It leads to the conclusion that the pension system is unjust in inter-generation aspect. Such differences in social-economic situation of pensioners’ will gradually increase.

 

Keywords: pension insurance, inter-generation justice, defined benefit, defined contribution, unequal social situation.

 

Daniel Eryk Lach
Europeizacja opieki zdrowotnej – trzy perspektywy

 

Kwestia europeizacji opieki zdrowotnej jest często sprowadzana do uprawnień do świadczeń migrujących w Unii Europejskiej pracowników oraz osób prowadzących działalność gospodarczą, wynikających z przepisów koordynujących systemy zabezpieczenia społecznego, a także praw pacjentów do świadczeń transgranicznej opieki zdrowotnej. Tymczasem jest to zagadnienie znacznie bardziej złożone. Autor omawia rozmaite czynniki wynikające z prawa europejskiego, a wpływające na funkcjonowanie krajowych systemów opieki zdrowotnej. Przyjmuje przy tym trzy perspektywy: osób uprawnionych do świadczeń, świadczeniodawców oraz organizatora systemu.

 

Słowa kluczowe: transgraniczna opieka zdrowotna, koordynacja zabezpieczenia społecznego, swoboda przepływu usług i towarów, prawo konkurencji UE.

 

Europeanization of the healthcare – three perspectives

 

The question of the Europeanization of the healthcare is often reduced to the rights to the services of the migrant EU workers and self-employed person according to the rules on the coordination of social security systems and to the patients’ rights in cross-border healthcare. However, this issue is much more complex. The subject of this study is the analysis of the various factors following the European law and affecting the functioning of national health care systems. There were three perspectives adopted: of the persons entitled to benefits, of the service providers and of the system organizer.

 

Keywords: cross-border healthcare, coordination of social security, free movement of goods and services, EU competition law.

 

Studia i opracowania

 

Barbara Surdykowska
Między samozatrudnieniem fałszywym a zależnym

 

Autorka przedstawia uwagi na tle orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej dotyczącego obejmowania układami zbiorowymi pracy osób samozatrudnionych, w tym fałszywie samozatrudnionych. W orzeczeniu C-413/13 FNV KunstenInformatie en Media z 4 grudnia 2014 r. Trybunał wskazał, iż prawo Unii należy interpretować w ten sposób, że postanowienie układu zbiorowego pracy, określającego stawki minimalne dla usługodawców prowadzących działalność na własny rachunek, należących do jednego ze związków zawodowych będących stroną układu zbiorowego, którzy wykonują na rzecz pracodawcy na podstawie umowy o dzieło takie same czynności jak pracownicy najemni tego pracodawcy, nie jest objęte zakresem zastosowania art. 101 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej wyłącznie jeżeli ci usługodawcy są „osobami pozornie prowadzącymi działalność na własny rachunek”, a więc usługodawcami znajdującymi się w sytuacji porównywalnej do sytuacji pracowników. Zdaniem autorki warto przyjrzeć się szeroko obecnie dyskutowanej kwestii pojawienia się mglistej, niedookreślonej sfery pośredniej między klasycznym zatrudnieniem pracowniczym a zatrudnieniem niezależnego usługodawcy. Prawo do rokowań zbiorowych powinno być traktowane jako prawo podstawowe, a jednocześnie cele społeczne (wskazane w Traktacie o Unii Europejskiej) powinny dotyczyć nie tylko osób wykonujących pracę podporządkowaną.

 

Słowa kluczowe: rokowania zbiorowe, związki zawodowe, fałszywe samozatrudnienie, praca podporządkowana.

 

Between bogus and depended self-employment

 

The paper presents the judgment of the Court of Justice of the European Union concerning the possibility to conclude collective agreement for self-employed persons, among them bogus self-employed persons. In the judgement C-413/13 FNV KunstenInformatieen Media from 4 December 2014 the Court implicate that provision of the collective agreement setting out minimum wage for self-employed persons, is not within the scope of Art.101 paragraph 1of the Lisbon Treaty only if these self-employed persons are "bogus self-employed persons" so their situation is comparable to that of employees. The judgement continues the so-called Albany exception line. In the authors’ opinion there is a lack of showing the right of collective bargaining as a fundamental right in FNV judgment - such discourse would show immediately the problem of reducing the "Albany exception" exclusively for negotiations in volving employees and bogus self-employed. The right to collective bargaining should be treated as the fundamental right and social objectives (as indicated in the Treaty on European Union) should accordingly inter alia to apply not only to those who perform subordinate work.

 

Keywords: collective bargaining, trade unions, bogus self-employment, subordinate work.

 

Wykładnia i praktyka

 

Agata Ludera-Ruszel
Ocena nowej regulacji umowy o pracę na czas określony – pozytywny kierunek zmian czy utrzymanie status quo?

 

W dobie globalizacji, która wymusza na rynku pracy coraz większą elastyczność, powszechne staje się stosowanie atypowych form zatrudnienia pracowników, a wśród nich zwłaszcza umowy o pracę na czas określony. Zastrzeżenia związane ze stosowaniem umowy o pracę na czas określony wiążą się z niską stabilizacją zatrudnienia na tej podstawie w porównaniu do zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony. Prowadzi to do nieuzasadnionego wykorzystywania umów o pracę na czas określony ponad ideę zatrudnienia bezterminowego. Autorka oceniając obowiązującą regulację prawną o umowie o pracę na czas określony w kontekście ostatnich zmian legislacyjnych, które weszły w życie 22 lutego br., podejmuje próbę odpowiedzi na pytanie, czy zmiany te są rzeczywiście wyrazem pozytywnego kierunku w zakresie przeciwdziałania nadużyciom w wykorzystywaniu przez pracodawców tej formy zatrudnienia.

 

Słowa kluczowe: prawo pracy, umowa o pracę na czas określony, dyrektywa 99/70/WE.

 

Evaluation of the new legal regulation concerning the employment contract– positive developments or maintaining the status quo?

 

At the age of globalization, that imply a greater labour market flexibility, the atypical forms of employment, and among them fixed-term employment contract, is becoming more and more common. The concerns relating to the use of fixed-term employment contract stimming from the low stabilisation of employment contrary to the indefinite-term employment contract. This leads to the unjustified use of fixed-term employment contract beyond the concept of the indefinite-term employment. In this regard, this article aims at evaluation of the legal regulation concerning the fixed-term employment contract, in the context of the recent legislative changes which became effective on 31 August 2015. The considerations addressing the question, whether the abovementioned legislative changes indeed reflect the positive developments in terms of counteracting the abuse of the use by employers of fixed-term employment contracts.

 

Keywords: labour law, fixed-term employment contract, directive 99/70/EC.

 

Krzysztof Stefański
Pojęcie miesiąca w kodeksie pracy w świetle orzecznictwa Sądu Najwyższego

 

Autor podejmuje kwestię pojęcia miesiąca w kodeksie pracy. Pojęcie to nie zostało zdefiniowane, a na tle poszczególnych przepisów prawa pracy jest bardzo różnie interpretowane. Prowadzi to do sytuacji, że miesiąc może trwać od 28 do 61 dni, co nie wydaje się rozwiązaniem właściwym. Autor analizuje sposób liczenia miesiąca w poszczególnych regulacjach kodeksowych na podstawie orzecznictwa, proponuje także przyjęcie nowych rozwiązań de lege ferenda.

 

Słowa kluczowe: terminy, kodeks pracy, miesiąc.

 

The notion of the month in the Labour Code in light of the jurisprudence of the Supreme Court

 

This paper focuses on the issue of the legal notion of the month in the Labour Code. This notion has not been defined and on the background of the various provisions of the labour law is interpreted very differently. This leads to the situation that month may last from 28 to 61 days, which does not seem the right solution. The author analyzes the method of calculating the month in individual regulations of Codex on the basis of case law also proposes the adoption of new solutions de lege ferenda.

 

Keywords: calculation of time, Labour Code, month.

 

Piotr Prusinowski
„Konieczność” wykonywania pracy poza normalnymi godzinami pracy (art. 1514 § 1 k.p.)

 

Przedmiotem artykułu jest próba interpretacji warunków zastosowania art. 1514 § 1 k.p. Wykonywanie pracy poza normalnymi godzinami przez pracowników zarządzających zakładem pracy w imieniu pracodawcy i kierowników wyodrębnionych komórek organizacyjnych jest limitowane. Zmienną pozostaje „konieczność” pracy. Przesłanka ta nie została zdefiniowana, a jej wykładnia językowa, systemowa i funkcjonalna niekoniecznie prowadzi do jednoznacznych wniosków. Ma to znaczenie, jeśli weźmie się pod uwagę, że wymienieni pracownicy nie zachowują prawa do wynagrodzenia oraz dodatku z tytułu pracy w godzinach nadliczbowych.

 

Słowa kluczowe: praca, godziny nadliczbowe, pracownik zarządzający, kierownik, konieczność pracy.

 

"Necessity" of work outside regular working hours (Article 151 4§ 1 of the Labour Code)

 

Performance of work outside regular working hours by employees who manage an employing establishment on behalf of the employer and managers of individual organizational units is limited. The "necessity" of work is a variable here. This premise has not been defined and its linguistic, systemic and functional interpretation does not necessarily lead to clear conclusions. This is important if we take into account that the said employees do not retain the right to remuneration and allowances for overtime. As a result, it is reasonable to consider an issue of the interpretation of the conditions for application of Article 1514 § 1 of the Labour Code.

 

Keywords: work, overtime, employees managing an employing establishment, manager, necessity of work.

 

Z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej

 

Dyskryminacja i jej skutki

 

Jak daje się zaobserwować, stosunkowo dużą liczbę pytań prejudycjalnych do Trybunału Sprawiedliwości UE w zakresie prawa pracy kierują sądy hiszpańskie. W ramach niniejszego przeglądu zwrócono uwagę na dwie sprawy, których przedmiot stanowiła szeroko pojęta problematyka nierównego traktowania. Wyrok z 9 lipca 2015 r., C-177/14 dotyczy wskazania obiektywnych powodów dla odmienności w kształtowaniu statusu różnych grup pracowników, a wyrok z 17 grudnia 2015 r., C-407/14 – sankcji za naruszenie zasady niedyskryminacji.

 

Słowa kluczowe: równe traktowanie, dyskryminacja, odszkodowanie z tytułu dyskryminacji.

 

Discrimination and its effects

 

One observes a vast number of requests for preliminary rulings referred to the Court of Justice of the EU by Spanish courts. I hereby present two cases concerning equal treatment regulations - the judgement of July 9th 2015, C-177/14 (justified reasons for unequal treatment) and the judgement of December 17th 2015, C-407/14 (compensation of damage resulting from discrimination).

 

Keywords: equal treatment, discrimination, compensation of damage resulting from discrimination.

 

Z orzecznictwa Sądu Najwyższego

 

Sankcja podwyższenia stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe

 

W opracowaniu przedstawiono orzecznictwo Sądu Najwyższego dotyczące problematyki sankcji podwyższenia stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe, ze szczególnym uwzględnieniem wyroku, który zawiera bardzo korzystne rozstrzygnięcie dla płatników będących dużymi (wielozakładowymi) przedsiębiorstwami w zakresie sankcji wzrostu składki z tytułu stwierdzonego kolejnego rażącego naruszenia przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy(art. 36 ustawy wypadkowej).

 

Słowa kluczowe: składki na ubezpieczenie wypadkowe, sankcja, zasada proporcjonalności, naruszenie przepisów bhp, pojęcie płatnika składek, pojęcie pracodawcy.

 

The sanction of increase interest's rate of accident insurance contribution

 

The author presents the case law of the Supreme Court in respect of sanction of increase interest's rate of accident insurance contribution with special emphasis on judgment, which contains a very favorable ruling for contribution payers who are large (multi-employer) companies linked to contribution’s increase sanctions in respect of finding another flagrant violation of health and safety regulations (art. 36 of the Accident Act).

 

Keywords: accident insurance contributions, sanction, principle of proportionality, violation of health and safety regulations, notion of contribution payer, notion of employer.

 

Zdaniem Państwowej Inspekcji Pracy

 

Stosunek pracy

 

Nowe przepisy

 

Przegląd Dzienników Ustaw za 2016 r. od poz. 1 do poz. 124

 

W czasopismach (8)

 

Wskaźniki i składki ZUS - według stanu na dzień 1 lutego 2016 r.

Czy sędziowie Trybunału Konstytucyjnego są pracownikami i co z tego wynika

 

W toczącym się od pewnego czasu sporze na temat legalności ostatnich wyborów sędziów Trybunału Konstytucyjnego w ogóle pomija się kwestię ich statusu prawnego jako pracowników oraz to, co z tego wynika. W moim przekonaniu, z uwagi na unormowania zarówno materialnoprawne jak i procesowe, sędziowie tego Trybunału mają status pracowników Trybunału Konstytucyjnego, jakkolwiek przepisy dotyczące sędziów – i to zarówno Konstytucji RP jak i ustaw – unikają określania ich mianem pracowników, a nawiązywany z nimi stosunek prawny nazywają stosunkiem służbowym, a nie stosunkiem pracy. W istocie jednak sędziów, w tym sędziów Trybunału Konstytucyjnego, łączy z pracodawcą (sądem, Trybunałem) stosunek pracy, chociaż ma on wiele cech szczególnych, które wszakże nie unicestwiają jego zobowiązaniowego charakteru. O ile nawiązanie stosunku pracy z sędziami sądów następuje w wyniku aktu powołania ich przez Prezydenta RP (w istocie przez ich mianowanie), o tyle powstanie stosunku pracy z sędziami Trybunału Konstytucyjnego jest wynikiem aktu ich wyboru dokonywanego przez Sejm (art. 194 Konstytucji). W tym drugim przypadku zastosowanie ma reguła wyrażona w art. 73 k.p., w myśl której nawiązanie stosunku pracy następuje na podstawie wyboru, jeżeli z wyboru wynika obowiązek wykonywania pracy w charakterze pracownika. Należy zgodzić się ze stanowiskiem wyrażonym w znanym wyroku Trybunału Konstytucyjnego, że sędzią tego Trybunału dana osoba staje się w wyniku dokonanego aktu wyboru, natomiast takiego skutku nie wywołuje przyjęcie od sędziego ślubowania przez Prezydenta RP, oraz że akt ten ma charakter symboliczny, choć jednocześnie warunkuje możliwość sprawowania urzędu sędziego (orzekania). Oznacza to, że z chwilą wyboru nawiązany zostaje stosunek pracy (stosunek służbowy - według terminologii przepisów dotyczących sędziów), chociaż objęcie urzędu następuje dopiero po upływie kadencji sędziego, na miejsce którego nastąpił wybór, oraz pod warunkiem złożenia ślubowania.

 

Należy także zgodzić się ze stanowiskiem, że przyjęcie ślubowania powinno nastąpić niezwłocznie, a w każdym razie w takim czasie, by została zachowana ciągłość orzekania, tj. by nowy sędzia mógł rozpocząć urzędowanie z chwilą wygaśnięcia kadencji sędziego, którego zastępuje. Oznacza to, że status sędziego Trybunału wybrana osoba uzyskuje z chwilą wyboru, natomiast stosunek pracy nawiązuje się z nią z upływem kadencji sędziego, który zostaje zastąpiony. Mamy tu do czynienia z pewną analogią do regulacji zawartej w art. 26 k. p. Nawiązanie stosunku pracy oznacza przede wszystkim możliwość uzyskiwania wynagrodzenia za świadczoną pracę, ale także istnienie roszczenia o umożliwienie jej świadczenia (art. 22 k.p.). Sędziemu Trybunału Konstytucyjnego, tak jak i pozostałym pracownikom, zgodnie z art. 81 k. p. za czas niewykonywania pracy, jeżeli był gotów do jej wykonywania, a doznał przeszkód z przyczyn dotyczących pracodawcy, przysługuje wynagrodzenie gwarancyjne. Sędziowie, którzy zostali wybrani, od których Prezydent RP nie przyjął ślubowania, ponieważ nie są dopuszczani do orzekania i nie pobierają wynagrodzenia, mogliby – w moim przekonaniu – o nie wystąpić, jakkolwiek nie dziwię się, że tego nie czynią, nie chcąc zaogniać konfliktu. Praprzyczyną sytuacji, w jakiej się znaleźli bez ich woli i winy oraz która skądinąd jest nie do pozazdroszczenia, była – w mojej ocenie – niezgodna z prawem decyzja Prezydenta RP o odmowie przyjęcia od nich ślubowania. Na tym tle, choć może wydawać się to wątpliwe, możliwe i zasadne byłoby wywodzenie z istniejącego stosunku pracy sędziego Trybunału Konstytucyjnego nie tylko roszczenia dochodzonego przed sądem pracy o wynagrodzenie gwarancyjne, ale także roszczenia o zobowiązanie Prezydenta RP do przyjęcia od niego ślubowania, które pełniłoby rolę roszczenia o dopuszczenie do pracy (roszczenia o dopuszczenie do sprawowania urzędu sędziego).

 

W toczącym się sporze podnosi się, że Trybunał Konstytucyjny nie jest upoważniony do kontrolowania prawidłowości aktów stosowania prawa, a konkretnie aktów wyboru sędziów tego Trybunału, z czym co do zasady należy się zgodzić. Nie oznacza to wszakże, iż akty tego rodzaju w ogóle nie podlegają żadnej zewnętrznej kontroli, bo do tego powołane są sądy, a ponieważ w rachubę wchodzą prawa sędziów Trybunału Konstytucyjnego jako pracowników (w tym prawo do sądu) – sądy pracy.

 

Mimo iż z wyroku Trybunału Konstytucyjnego wynika, że sędziowie (trzej), od których Prezydent RP nie przyjął ślubowania, zostali wybrani prawidłowo i są sędziami tego Trybunału w pojęciu Konstytucji RP, to jednak nie tylko że nie są dopuszczeni do urzędowania, ale nie otrzymują także wynagrodzenia, natomiast sędziowie wybrani później i niejako na ich miejsce wynagrodzenie dostają, choć także nie są dopuszczani do orzekania. Co najmniej brak w tym logiki. Wybór sędziego Trybunału na stanowisko prawidłowo już obsadzone w następstwie wcześniejszego wyboru nie jest możliwy, a to oznacza, że sędziowie wybrani później nie mogli być wybrani (wybór na stanowisko, którego nie ma, jest pojęciowo i prawnie niemożliwy), a wobec tego nie są sędziami, chyba że zakwestionuje się wyrok Trybunału Konstytucyjnego i uzna, że mimo jego treści to jednak wcześniej dokonany wybór trzech sędziów był nieprawidłowy. Oznaczałoby to jednak złamanie obowiązku wykonywania wyroków Trybunału Konstytucyjnego przez Prezesa tego Trybunału. W moim przekonaniu, jako organ pracodawcy (Trybunału Konstytucyjnego) powinien on skorzystać z możliwości wystąpienia na podstawie art. 189 k.p.c. z powództwem do sądu pracy o ustalenie nieistnienia stosunku pracy sędziów wybranych w wyniku uchwały Sejmu stwierdzającej brak skutku prawnego uchwał dotyczących wcześniej wybranych sędziów. Powództwo mogłoby dotyczyć także ustalenia istnienia stosunku pracy tej drugiej grupy sędziów. Mam świadomość, że rozstrzygnięcie tak złożonych kwestii, jak te, które wchodzą tu w rachubę, mogłoby zająć sądowi (sądom) bardzo wiele czasu, co jak przypuszczam motywowało Prezesa Trybunału Konstytucyjnego, by ze wspomnianymi powództwami nie występować, tym niemniej nie powinien on z nich rezygnować, bo prędzej czy później powstały konflikt (węzeł) prawny powinien być przecięty przez zewnętrzny organ kontrolny, a takim może być w tym przypadku tylko organ wymiaru sprawiedliwości (sąd pracy), który badając, czy został nawiązany stosunek prawny (stosunek pracy), upoważniony jest także do badania zgodności z prawem aktów (czynności prawnych) prowadzących do jego powstania.

 

Konflikt wywołany odmową przyjęcia ślubowania przez Prezydenta RP rodzi myśl, że być może bardziej opłacalna byłaby w ogóle rezygnacja w naszych przepisach z tego symbolicznego aktu (myśl taką starałem się uzasadnić w tekście opublikowanym w „Gazecie Prawnej” z 19 stycznia 2016 r.). Licząc się z tym, że propozycja taka nie wywoła entuzjazmu, warto byłoby – jak sądzę – rozważyć wprowadzenie do naszego prawa zasady, że odmowa przyjęcia ślubowania np. w ciągu 14 dni od dnia wyboru (mianowania, powołania) po upływie tego terminu jest równoznaczna z jego przyjęciem.

 

Walerian Sanetra

Odbiór osobisty 0 €
Inpost Paczkomaty 4 €
Kurier Inpost 4 €
Kurier FedEX 4 €
Free delivery in Reader's Club from 47 €