Praca i zabezpieczenie społeczne Nr 12/2006

W numerze:

Tadeusz Oleksyn

Zarządzanie kompetencjami - tendencje zmian
Zarządzanie kompetencjami cieszy się dużym zainteresowaniem od początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku. Można to wiązać z koncepcjami uczącej się organizacji i edukacji ustawicznej, ale także z przeżywającą swój rozkwit koncepcją gospodarki opartej na wiedzy ("knowledge economy"). Widoczna jest też zmiana postaw pracodawców, którzy są zainteresowani nie tyle zatrudnieniem, ile portfelami konkretnych, potrzebnych im kompetencji. Wielu z nich postrzega każdego nowego zatrudnionego jako kłopot i koszt. Nie lubią "zatrudnienia jako takiego", bo rodzi ono zobowiązania, odpowiedzialność, wydatki, zaskakujące nieraz niespodzianki i konflikty. Niechęć do trwałych związków i zobowiązań, apoteoza wolności i elastyczności stały się cechami charakterystycznymi "płynnej nowoczesności" - używając terminu Zygmunta Baumana; takie właśnie postawy są współcześnie częste zarówno w życiu prywatnym, jak i w stosunkach pracy - niezależnie od tego, co o tym myślimy. Bez portfeli potrzebnych im kompetencji pracodawcy nie mogą się jednak obejść i są gotowi za nie płacić. Nawet dużo, jeżeli tylko liczą na jeszcze większe efekty. Kilkanaście lat nie jest długim okresem, niemniej wystarcza dla oceny tendencji zmian. Warto je zarysować z uwagi na walory dydaktyczne i praktyczne takiej refleksji.

Studia i opracowania

Sławomir Driczinski

Brak regulacji w prawie pracy jako jedna z przesłanek stosowania przepisów kodeksu cywilnego - kilka refleksji ogólnych
Prawo pracy korzysta obecnie w stosunkowo szerokim zakresie z regulacji cywilistycznej. Wydaje się, że w doktrynie i orzecznictwie został wypracowany w miarę jednolity i efektywny model realizacji tej kwestii. Nie jest to jednak wniosek uprawniony. Praktyka dostarcza wielu przykładów, w których odesłanie z art. 300 k.p. nie spełnia roli, do której zostało przeznaczone. Jest to przede wszystkim związane ze znacznym rozwojem prawa pracy w ostatnim trzydziestoleciu, a także nowymi wyzwaniami wynikającymi z praktyki gospodarczej, z którymi prawo pracy musi sobie poradzić. Artykuł dotyka wybranych problemów z tym związanych. Zawiera również kilka postulatów "de lege ferenda", wartych rozważenia na gruncie planowanej szerokiej rekodyfikacji prawa pracy.

Barbara Godlewska-Bujok

Wpływ konsumentów na przestrzeganie prawa pracy
Od pewnego czasu w Polsce pojawiają się informacje dotyczące takich przedsięwzięć, jak sprawiedliwy handel ("Fair Trade") czy inicjatywy podejmowane przez wielu partnerów społecznych ("Multi-Stakeholder Initiatives"). Mogłoby się wydawać, że nie ma to nic wspólnego z prawem pracy. Tak jednak nie jest. W inicjatywach tych można upatrywać powstawania nowego społecznego modelu nadzoru nad warunkami pracy, który jest sprawowany w sposób nieformalny przez organizacje pozarządowe zajmujące się sprawami konsumenckimi lub quasi-konsumenckimi. Autorka stara się przybliżyć Czytelnikom to ciekawe i nowe zjawisko.

Wykładnia i praktyka

Stefan Płażek

Czas pracy w ustawie o pracownikach samorządowych
Regulacja czasu pracy w ustawie o pracownikach samorządowych od początku nazbyt skąpa przez niedokonywanie jej nowelizacji pozostaje w coraz większej rozbieżności wobec przepisów kodeksu pracy. Przestała już w istocie pełnić zamierzone cele (stworzenie pewnych przywilejów dla pracowników samorządowych przy jednoczesnym zapewnieniu prawidłowego funkcjonowania ich pracodawców), a stała się zbyt sztywnym i kosztownym gorsetem dla jednostek samorządowych.

Artur Tomanek

Nakaz płatniczy inspektora pracy w postępowaniu upadłościowym
Uprawnienie inspektora pracy do wydawania decyzji nakazujących pracodawcy wypłacenie pracownikowi należnego wynagrodzenia lub innego świadczenia majątkowego należy do kontrowersyjnych rozwiązań ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy. Autor podejmuje to zagadnienie w odniesieniu do pracodawców znajdujących się w stanie upadłości. Centralną kwestią opracowania jest problem dopuszczalności i praktycznej celowości stosowania nakazu płatniczego w warunkach postępowania upadłościowego, mając na względzie wpływ tego postępowania na pozycję prawną pracodawcy oraz jego obowiązki w stosunku do pracownika.

Z orzecznictwa Sądu Najwyższego

Pakiety socjalne zawarte w związku z przejściem zakładu pracy na nowego pracodawcę

Zdaniem Państwowej Inspekcji Pracy

Umowy o pracę zawierane z pracodawcą zagranicznym

Konsultacje i wyjaśnienia

Rozwiązanie stosunku pracy - kwestie różne

Nowe przepisy

Przegląd obejmuje Dzienniki Ustaw od numeru 196 z 30 października 2006 r. do numeru 212 z 23 listopada 2006 r.

Wskaźniki i składki ZUS

Według stanu na dzień 1 grudnia 2006 r.

Przegląd wydawnictw

Leszek Mitrus, Wpływ regulacji wspólnotowych na polskie prawo pracy - rec. Zbigniew Salwa