Najlepsze ceny Specjalne oferty dla członków klubu książki PWE Najtańsza dostawa
Dr hab. Paweł Kliber
ORCID: 0000-0001-7796-6418

Profesor Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu. Pracownik Katedry Ekonometrii, a w latach 2000–2016 Katedry Ekonomii Matematycznej. W latach 2010–2011 pracownik Instytutu Ekonomicznego NBP. Jego zainteresowania obejmują modelowanie ekonometryczne. Specjalizuje się w analizie szeregów czasowych.

 
DOI: 10.33226/1231-2037.2024.2.3
JEL: F14, Q56, R4, M2

Skracanie łańcuchów dostaw – perspektywa wymiany międzynarodowej

Due to the various crises and the geopolitical situation, it is emphasized that it is necessary to create resilient supply chains through nearshoring. The effect of this is the shortening of supply chains in the area of purchasing materials and components, i.e. in the sphere of supply management relations. This should result in changes at the level of trade in the area of purchases. The aim of the article is to diagnose whether there is a tendency to reduce the volume of supplies with the increase in the distance of supply sources from the perspective of their overall structure. The context of the considerations is the European Union, with special focus on Poland. Time series analysis was used as a research method to detect the nature of the phenomenon represented by a sequence of observations, as well as classic descriptive statistics. It was inter alia found that no reduction in the burden on international supply chains was observed in Poland and the EU, expressed in the volume of trade exchange in terms of value. Additionally, no positive structural changes towards shortening supply chains were observed, despite an increase in transport costs and pro-environmental policy. The research may support decision-making regarding ways to strengthen resilience in goods flows. Previously, research on this topic was usually conducted in an aggregate form. The new research contribution is an analysis that takes into account such moderators as short and long flows.

Z uwagi pojawiające się kryzysy różnej natury i sytuację geopolityczną podkreśla się, że konieczne jest tworzenie odpornych łańcuchów dostaw poprzez nearshoring. Efektem tego jest skracanie łańcuchów dostaw w przestrzeni zakupów materiałów i komponentów, czyli w sferze relacji zarządzania dostawami. Powinno to skutkować zmianami na poziomie wymiany handlowej w obszarze zakupów. Celem badania jest zatem zdiagnozowanie, czy istnieje tendencja do mniejszego obciążenia łańcucha dostaw z punktu widzenia dostaw międzynarodowych, czyli importu towarów. Przedmiotem rozważań jest Unia Europejska ze szczególnym uwzględnieniem Polski. Jako metodę badawczą do odkrywania natury zjawiska reprezentowanej przez sekwencję obserwacji oraz klasyczną statystykę opisową wykorzystano analizę szeregów czasowych. Stwierdzono m.in., że w Polsce i UE nie obserwuje się zmniejszenia obciążenia międzynarodowych łańcuchów dostaw wyrażonego wartościowo wolumenem wymiany handlowej. Dodatkowo, pomimo wzrostu kosztów transportu i polityki prośrodowiskowej, nie zaobserwowano pozytywnych zmian strukturalnych w kierunku skracania łańcuchów dostaw. Badania mogą pomóc w podejmowaniu decyzji dotyczących sposobów wzmocnienia odporności w przepływach towarów. Dotychczas badania na ten temat były prowadzone przeważnie w formie zagregowanej. Nowym wkładem badawczym jest dokonanie analizy uwzględniającej takie moderatory jak przepływy krótkie i długie.

Słowa kluczowe: import; resilience; reshoring; shortening supply chains; transport; European Union; Poland; disruption; logistics; deglobalization (import; odporność; reshoring; skracanie łańcuchów dostaw; transport; Unia Europejska; Polska; zakłócenia; logistyka; deglobalizacja)