Etyka i społeczna odpowiedzialność biznesu na przykładzie linii lotniczych

W dobie digitalizacji przepływ informacji, szczególnie negatywnych, wzrósł na przestrzeni lat. Doniesienia o niepożądanych zachowaniach zarówno przedsiębiorców, jak i ich pracowników potrafią rozprzestrzenić się za pomocą mediów społecznościowych w ciągu kilkunastu minut na cały świat. Chociaż nieetyczne działania można zaobserwować we wszystkich gałęziach biznesu, to w prezentowanym artykule szczególną uwagę zwrócono na rynek usług turystycznych. Zostały w nim przedstawione wybrane praktyki z zakresu społecznej odpowiedzialności biznesu (CRS) linii lotniczych (Easyjet, Ryanair oraz Wizz Air), a następnie dokonano oceny ich etyczności, co stanowiło cel artykułu. Na podstawie analizy raportów niefinansowych i studiów przypadków stwierdzono, że działania linii lotniczych z zakresu CSR skupiają się wokół dbania o środowisko. Aby zminimalizować negatywny wpływ na środowisko, analizowane linie lotnicze modernizują swoją flotę, co przekłada się na zmniejszenie emisji śladu węglowego. Ponadto stosują m.in. lżejsze fotele oraz serwują produkty spożywcze i napoje w ekologicznych opakowaniach, a piloci wykorzystują tablety zamiast papierowych instrukcji. Natomiast w działalności związanej ze świadczeniem przez nie usług należy zwrócić uwagę na opcjonalne jej rozszerzenia, które budzą wątpliwości co do etyczności sposobu ich reklamy. Analiza stron internetowych wykazała, że usługi dodatkowe, jak m.in. płatny wybór miejsc czy dodatkowy bagaż, są ofertą obligatoryjną i tym samym powodują dezorientację klienta.

Bibliografia/References

Bieńkowska, B. i Pochopień, P. (2018). Wykorzystanie instrumentów CSR w wybranych przedsiębiorstwach-próba oceny. Marketing i Rynek, (11), 29–39.

Biesok, G. i Wyród-Wróbel, J. (2018). Koncepcja metamodelu satysfakcji klienta na przykładzie usług turystycznych. Marketing i Rynek, 25(09), 55–61.

Bray, J., Johns, N. i Kilburn, D. (2010). An Exploratory Study into the Factors Impeding Ethical Consumption, Journal of Business Ethics, 98(4), 97–608. https://doi.org/10.1007/s10551-010-0640-9

Buczkowski, B., Dorożyński, T., Kuna-Marszałek, A., Serwach T. i Wieloch, J. (2016). Społeczna odpowiedzialność biznesu. Studium przypadków firm międzynarodowych. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. https://doi.org/10.18778/8088-109-9.01

Carroll, A. B. (2008). A history of corporate social responsibility: Concepts and practices. The Oxford handbook of corporate social responsibility, 19–46. https://doi.org/10.1093/oxfordhb/9780199211593.003.0002

Dawson, J., Johnston, M. J., Stewart, E. J., Lemieux, C. J., Lemelin, R. H., Maher, P. T. i Grimwood, B. S. R. (2011). Ethical considerations of last Chance tourism. Journal of Ecotourism, 10(3), 250–265. https://doi.org/10.1080/14724049.2011.617449

Dietl, J. i Gasparski, W. (Red.). (1997). Etyka biznesu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Easyjet (2020). http://corporate.easyjet.com/corporate-responsibility/environment (26.10.2020).

Fennell, D. A. (2017). Tourism ethics. Bristol: Channel View Publications. https://doi.org/10.21832/9781845416362

Galata, S. (2007). Biznes w przestrzeni etycznej: motywy, metody, konsekwencje. Warszawa: Difin.

Gasparski, W. (2012). Biznes, etyka, odpowiedzialność. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

González, J. L. L. (2018). Ethics and tourism: in dialogue with Dean MacCannell. Revista de Pensament y Analisi, (23), 239–248. https://doi.org/10.6035/Recerca.2018.23.11

Hall, S. S. J. (Red.). (1992). Ethics in hospitality management. East Lansing. Michigan: Educational Institute of the American Hotel and Motel Association.

Hultsman, J. (1995). Just tourism: An ethical framework. Annals of Tourism Research, 22(3), 553–567. https://doi.org/10.1016/0160-7383(95)00011-T

Iordache-Platis, M. (2019). Understanding the market and companies' behavior. W: S. Smyczek (red.), Consumer Protection Standards in Europe (75–93). Warszawa: Placet.

Kantor, A. i Kubiczek, J. (2020). Działalność biznesu na rzecz kultury w kontekście koncepcji CSR. W: B. Reformat i A. Kwiecień (red.), Biznes w kulturze - kultura w biznesie w kontekście koncepcji zrównoważonego rozwoju (41–52). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach.

Klimek, J. (2014). Etyka biznesu. Teoretyczne założenia, praktyka zastosowań. Warszawa: Difin.

Konarzewska, U. (2020). Raportowanie społecznej odpowiedzialności biznesu na polskim rynku kapitałowym. Marketing i Rynek, (9). DOI 10.33226/1231-7853.2020.9.3

Kopeć, K. (2014). Finansowanie kultury w ramach społecznej odpowiedzialności biznesu. Kraków: Libron.

Lund-Durlacher, D. (2015). Corporate social responsibility and tourism. W: Education for sustainability in tourism (59–73). Berlin & Heidelberg: Springer. https://doi.org/10.1007/978-3-662-47470-9_4

Maciąg, J. (2015). Jakość sieciowego produktu turystycznego — definiowanie, wymiary i cechy jakości. Studia Ekonomiczne, (215), 40–56.

McDonald, F. (2010). Ryanair near bottom of ' ethical ranking' list. https://www.irishtimes.com/news/ryanair-near-bottom-of-ethical-ranking-list-1.615902 (26.10.2020).

Rutkowska-Hajduk, J. (2020). Powszechna encyklopedia filozofii, http://www.ptta.pl/pef/pdf/e/etyka.pdf (26.10.2020).

Ryanair. (2020). ). https://investor.ryanair.com/esg/ (26.10.2020).

Saini, R. i Bala, I. (2020). Consumer awareness toward green marketing. W: S. Smyczek (red.), Consumer Rights Protection. Threats and opportunities for enhancing consumer awareness (15–22). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach.

Spence, P. R., Lachlan, K. A., Edwards, A. i Edwards, C. (2016). Tweeting fast matters, but only if I think about it: Information updates on social media. Communication Quarterly, 64(1), 55–71. https://doi.org/10.1080/01463373.2015.1100644

Stawicka, E. (2016). Aspekt społecznej odpowiedzialności w turystyce. Współczesne problemy rozwoju turystyki. Turystyka i Rozwój Regionalny (6), 99–111.

Tomczyk-Tołkacz, J. (1994). Etyka biznesu: wybrane problemy. Wrocław: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu.

Wizzair (2020). https://wizzair.com/pl-pl/informacje-i-uslugi/o-nas/zrownowazony-rozwoj#numbers (26.10.2020).