Kariera menedżerska kobiet na polskim rynku pracy

Przedmiotem badań prezentowanych w artykule jest kariera menedżerska kobiet analizowana w kontekście specyfiki polskiego rynku pracy. Sformułowano następujące pytania badawcze: 1. Które modele kariery są najczęściej realizowane przez kobiety? 2. Co charakteryzuje tzw. kobiecy styl zarzadzania? 3. Jak kształtuje się kariera menedżerska kobiet na polskim rynku pracy na tle innych krajów Europy i świata? Autorki wykorzystały metodę krytycznej analizy literatury przedmiotu oraz systematyczny przegląd raportów z badań. Sformułowano następujące wnioski: Udział kobiet na stanowiskach kierowniczych w polskich przedsiębiorstwach jest na tyle duży, że Polska zajmuje pod tym względem 3 miejsce wśród 32 krajów objętych badaniami „Women in Business 2020”. Są to jednak najczęściej niższe i średnie stanowiska kierownicze. Kobiety w Polsce zajmują zaledwie 6% stanowisk prezesa spółki i tylko 15% najwyższych stanowisk menedżerskich. Ponad połowa kobiet wyraża opinię, że doświadcza trudności w rozwoju swojej kariery ze względu na płeć. Kobiety, które osiągnęły sukces realizując menedżerską ścieżkę kariery, w zdecydowanej większości są zdania, że kobiety i mężczyźni nie mają w Polsce równych szans rozwoju zawodowego i takich samych perspektyw awansu. Kobiety znacząco rzadziej występują w roli ekspertów biznesowych w mediach i na konferencjach branżowych. Dzieje się tak, mimo że kobiety aktywne na polskim rynku pracy są osobami lepiej wykształconymi — aż 66% absolwentów szkół wyższych stanowią kobiety.

Bibliografia/References

Altman, Y. i Baruch, Y. (2012). Global protean careers: A new era in expatriates and repatriates. Personnel Review, 41(2), 233–255. https://doi.org/10.1108/00483481211200051

Blau, F. D. i Kahn, L. M. (2007). The gender pay gap: Have women gone as far as they can? Academy of Management Perspectives, 21(1). https://doi.org/10.5465/amp.2007.24286161

Bohdziewicz, P. (2010). Współczesne kariery zawodowe: od modelu biurokratycznego do przedsiębiorczego. Zarządzanie Zasobami Ludzkimi, (3–4), 39–56.

Dobosiewicz, E. (Red.). (2006). Społeczno-ekonomiczne konteksty sukcesu zawodowego kobiet. Instytut MillwardBrown SMG/KRC. Sondaż CAPIBUS.

Duda, W. (2019). Wzory przebiegu karier zawodowych kobiet — w kierunku łączenia ról rodzinnych i zawodowych, Szkoła–Zawód–Praca, (17), 112–126. https://doi.org/10.34767/SZP.2019.01.09

Dzieńdziora, J., Dacko-Pikiewicz, Z. i Smolarek, M. (2017). Rozwój kariery zawodowej kobiet województwa śląskiego. Zeszyty Naukowe WSH. Zarządzanie, (4), 229–243. https://doi.org/10.5604/01.3001.0010.8292

Dźwigoł-Barosz, M. (2016). Wpływ kobiet na biznes. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, (93), 129–140.

Eagly, A. H. i Johannesen-Schmidt, M. C. (2001). The leadership styles of women and men. Journal of Social Issues, 57(4), 781–797. https://doi.org/10.1111/0022-4537.00241

Fényes, H., Mohácsi, M. i Pallay, K. (2021). Career Consciousness and Commitment to Graduation Among Higher Education Students in Central and Eastern Europe. Economics & Sociology, (1), 61–75. https://doi.org/10.14254/2071-789X.2021/14-1/4

Fisher, H. (2003). Pierwsza płeć. Jak wrodzone talenty kobiet zmienią nasz świat. Warszawa: Wydawnictwo Jacek Santorski & Co.

Goleman, D., Boyatzis, R. i McKee, A. (2002). Naturalne przywództwo. Wrocław–Warszawa: Wydawnictwo Jacek Santorski.

Jakimiuk, B. (2015). Przygotowanie do kariery zawodowej w kontekście Krajowych Ram Kwalifikacji. W: W. Duda i D. Kukla (Red.), Współczesne uwarunkowania rynku pracy. Częstochowa: Wydawnictwo im. Stanisława Podobińskiego Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie.

Kamińska-Berezowska, S. (2020). Wybrane problemy badań jakościowych karier zawodowych kobiet w III RP. Górnośląskie Studia Socjologiczne, (11), 163–179. https://doi.org/10.31261/GSS_SN. 2020.11.06.11

Kazi, A., Sharif, N. i Ahmad, N. (2017). Factors Influencing Students Career Choices: Empirical Evidence from Business Students. Journal of Southeast Asian Research, Article ID 718849, 15 pages. https://doi.org/10.5171/2017.718849

Krause, E. (2021). Sytuacja kobiet na rynku pracy w czasie pandemii. Edukacja Ustawiczna Dorosłych, (1), 159–177. https://doi.org/10.34866/6gaf-2m32

Krause, E. (2016). Macierzyństwo kobiet-naukowców — o konflikcie roli rodzicielskiej i zawodowej. Szkoła–Zawód–Praca, (12), 153–167.

Kupczyk, T. (2009). Kobiety w zarządzaniu i czynniki ich sukcesów. Wrocław: Wyższa Szkoła Handlowa.

Lee, J. i Cheon, B. Y. (2009). Career aspirations of women in corporate management: the case of South Korea. Asian Journal of Women’s Studies, 15(3), 60–80. https://doi.org/10.1080/12259276.2009.11666073

Lisowska, E. (2009). Kobiecy styl zarządzania. Gliwice: Wydawnictwo One Press.

Marshall, J. (1984). Women managers: travellers in a male world. Chichester: John Wiley & Sons.

Mavin, S. i Williams, J. (2013). Women’s impact on women’s careers in management: Queen Bees, female misogyny, negative intra-relations and solidarity behaviours. W: S. Vinnicombe, R. Burke, S. Blake-Beard i L. Moore (Eds.), Handbook of Research on Promoting Women’s Careers. Cheltenham: Edward Elgar Publishing.

Mendryk, I. i Tor, A. (2017). Kierownicy wobec zarządzania różnorodnością — wyniki badań pilotażowych. Akademia Zarządzania, 1(1), 6–22.

Minta, J. (2014). Oblicza współczesnych karier w perspektywie poradoznawczej. Dyskursy Młodych Andragogów, (15), 113–127. https://doi.org/10.12775/RA. 2014.054

Moczydłowska, J. M. (2017a). Płeć osób na stanowiskach kierowniczych a efektywność zarządzania. Przedsiębiorczość i Zarządzanie, XVIII(11), 183–196.

Moczydłowska, J. M. (2017b). Percepcja cech i zachowań osób na stanowiskach kierowniczych przez pryzmat ich płci. Zarządzanie Zasobami Ludzkimi, (3–4), 9–21.

Moczydłowska, J. M., Korombel, A. i Bitkowska, A. (2017). Relacje jako kapitał organizacji. Warszawa: Difin.

Myszka-Strychalska, L. (2018). Typy, wzory i modele karier w przestrzeni elastycznego rynku pracy. Problemy Profesjologii, (1), 85–103.

On Wesarat, P., Sharif, M. Y. i Majid, A. H. (2014). A review of organizational and individual career management: A dual perspective. International Journal of Human Resource Studies, 4(1), 101–112. https://doi.org/10.5296/ijhrs.v4i1.5331

Pikuła, N. G. (2017). Czynniki różnicujące przebieg kariery zawodowej kobiet i mężczyzn — z perspektywy osób starszych. Teraźniejszość–Człowiek–Edukacja, 2(78), 95–111.

Polkowska, D. (2007). Bariery w dostępie kobiet do rynku pracy a kontrakt płci. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, (1), 231–243.

Powell, G. N. (2003). Przywództwo i płeć: Vive la différence? W: M. R. Walsh (Red.), Kobiety, mężczyźni i płeć. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.

Rakowska, A. (2020). Women’s Social Capital and Its Role in Their Professional Careers. Zarządzanie Zasobami Ludzkimi, 6(137), 71–94. https://doi.org/10.5604/01.3001.0014.5840

Rosener, J. B. (2003). Przywództwo i paradoks płci. W: M. R. Walsh (Red.), Kobiety, mężczyźni i płeć. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.

Siemieńska, R. (2019). Uwarunkowania akademickich karier kobiet i mężczyzn na świecie — zarys problematyki i przegląd badań. W: R. Siemieńska (Red.), Kariery akademickie kobiet i mężczyzn. Różne czy podobne? Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Still, L. V. (2016). Becoming a Top Woman Manager. London: Routledge. https://doi.org/10.4324/9781315276939

Suchar, M. (2009). Kariera i rozwój zawodowy. Gdańsk: Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr.

Super, D. E. (1976). Career Education and the Meanings of Work. Washington: U.S. Department of Health, Education, and Welfare, Office of Education.

Sztumski, J. (2014). Elity, ich miejsce i rola w społeczeństwie. Katowice: Wydawnictwo Naukowe „Śląsk”.

Turska, E. (2014). Kapitał kariery ludzi młodych: uwarunkowania i konsekwencje. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Wilk, A., Lewicka, D., Karp-Zawlik, P. i Pec, M. (2020). Percepcja uwarunkowań karier kobiet menedżerów średniego szczebla. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio H — Oeconomia, 4(54), 126–143. https://doi.org/10.17951/h.2020.54.4.125-143

Wiśniewska-Szałek, A. (2007). Płeć w miejscu pracy — rola kobiety we współczesnym zarządzaniu. Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, (5), 202–212.

Wojciszke, B. (2012). Psychologiczne różnice płci. Wszechświat, (1–3), 13–18.

Wziątek-Staśko, A. (2014). Diversity management — still underrated strategy of human resources management in modern organizations. Forum Scientiae Oeconomia, (2), 71–80.

Źródła internetowe/Internet Resources

Delab, „Tytanki pracy. Kobiety na rynku pracy w dobie cyfrowej transformacji. Raport 2021”. https://delab.uw.edu.pl/wp-content/uploads/2021/09/WomanUpdate_Raport_2021.pdf

Grand Thornton, „Women in Business 2020”. https://grantthornton.pl/wp-content/uploads/2020/03/Kobiety-w-biznesie-2020-RAPORT-Grant-Thornto-08-03-2020.pdf

Hays, „Kobiety na rynku pracy. Raport 2021”. https://www.hays.pl/en/kobiety

McKinsey & Company, „Win-win: Jak lepiej wykorzystać potencjał kobiet w polskiej gospodarce”, 22/09/2021. https://www.mckinsey.com/pl/ourinsights/win-win-raport