Osobowość marki pracodawcy. Walidacja konstruktu

Zasadniczym celem artykułu jest zaprezentowanie wyników walidacji teoretycznej konstruktu osobowości marki pracodawcy. Autorki wyjaśniają, w czym wyraża się specyfika marki pracodawcy, skąd wzięło się zainteresowanie osobowością marki, oraz wskazują na powody podejmowania badań w zakresie pomiaru osobowości marki pracodawcy. Mając na uwadze, że każdy projekt badawczy powinien obejmować walidację wykorzystanego (nowo powstałego) narzędzia, autorki dokonują oceny rzetelności i trafności zastosowanej w badaniach własnych skali osobowości marki pracodawcy. Użyta w badaniach skala to zmodyfikowana (dostosowana do specyfiki marki pracodawcy) polskojęzyczna skala osobowości marki produktu. Na podstawie analizy walidacyjnej autorki proponują, aby do badania osobowości marki pracodawcy stosować dwuwymiarową skalę złożoną z czternastu cech niższego rzędu. Tak przedstawiony konstrukt osobowości marki pracodawcy spełnia warunki rzetelności i trafności. Oznacza to, że opracowany konstrukt cechuje się odpowiednimi właściwościami psychometrycznymi i – tym samym – może być wykorzystywany w praktyce (w warunkach polskich). Artykuł ma zatem walory aplikacyjne; niniejsze opracowanie jest ponadto jednym z nielicznych polskojęzycznych tekstów poświęconych osobowości marki pracodawcy.

Bibliografia/References

Aaker, J. (1997). Dimensions of Brand Personality. Journal of Marketing Research, 34(3), 347–356. https://doi.org/10.2307/3151897

Aaker, J. L., Benet-Martinez, V., & Garolera, J. (2001). Consumption symbols as carriers of culture: A study of Japanese and Spanish brand personality constructs. Journal of Personality and Social Psychology, 81(3), 492–508. https://doi.org/10.1037/0022-3514.81.3.492

Alrawabdeh, W. (2014). How employees' loyalty programs impact organizational performance within Jordanian banks? International Business Research, 7(9), 119–129. https://doi.org/10.5539/ibr.v7n9p119

Ambler, T., & Barrow, S. (1996). The employer brand. Journal of Brand Management, 4(3), 185–206. https://doi.org/10.1057/bm.1996.42

Azoulay, A., & Kepferer, J.-N. (2003). Do brand personality scales really measure brand personality? Journal of Brand Management, 11(2), 143–155. https://doi.org/10.1057/palgrave.bm.2540162

Barrow, S., & Mosley, R. (2008). The Employer Brand. Bringing the Best of Brand Management to People at Work. John Wiley & Sons.

Biegańska, K. (2016). Przełom w karierze zawodowej i jego uwarunkowania. Edukacja Ekonomistów i Menedżerów, 40(2), 29–44. https://doi.org/10.5604/01.3001.0009.4424

Bogdanienko, J. (2017). Personifikacja organizacji. Problemy Zarządzania, 2(68), 73–87.

Brzeziński, J. (2005). Trafność i rzetelność testów psychologicznych. Wybór tekstów. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Carpentier, M., Van Hoye, G., & Weijters B. (2019). Attracting applicants through the organization's social media page: Signaling employer brand personality. Journal of Vocational Behavior, 115, https://doi.org/10.1016/j.jvb.2019.103326

Czakon, W. (2019). Walidacja narzędzia pomiarowego w naukach o zarządzaniu. Przegląd Organizacji, (4), 3–10. https://doi.org/10.33141/po.2019.04.01

Davies, G., Chun, R., da Silva, R.V., & Roper, S. (2004). A corporate character scale to assess employee and customer views of organisation reputation. Corporate Reputation Review, 7(2), 125–146. https://doi.org/10.1057/palgrave.crr.1540216

Fornell, C., & Larcker, D. F. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of Marketing Research, 18(1), 39–50. https://doi.org/10.2307/3151312

Gorbaniuk, O. (2011). Personifikacja marki. Perspektywa psychologiczna i marketingowa. Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.

Gorbaniuk, O., Wolska, A., Wojsa, A., Wiercioch, M., Samorajczyk, M., Samborska, A., Libor, M., Kryj, T., Kowal, H., Kaniowska, A., Gajor, R., & Długoborska, J. (2010). Psychospołeczne uwarunkowania osobowego wizerunku marki: badania eksploracyjne. Studia z Psychologii w KUL, 16, 91–112.

Green, J. M. (1996). A practical guide to analytical method validation. Analytical Chemistry, 68(9), 305A–309A. https://doi.org/10.1021/ac961912f

Hornowska, E. (2009). Testy psychologiczne: teoria i praktyka. Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Hoskisson, R. E., Hitt, M. A., Johnson, R. A., & Moesel D. D. (1993). Construct validity of an objective (entropy) categorical measure of diversification strategy. Strategic Management Journal, 14(3), 215–235. https://www.jstor.org/stable/2486923

Januszkiewicz, K. (2011). Współczesne perspektywy rozwoju zawodowego w naukach społecznych. Acta Universitatis Nicolai Copernici, 402, 169–182. https://doi.org/10.12775/AUNC_ECON.2011.013

Kall, J., Kłeczek, R., & Sagan, A. (2006). Zarządzanie marką. Oficyna Ekonomiczna.

Kanwal, H., Van Hoye, G., & Schollaert, E. (2022). Response to a crisis and applicant attraction: Signaling employer brand personality and organizational trust through warm and competent COVID-19 responses. International Journal of Selection and Assessment, 30(4), 486–502, https://doi-1org-10041daov264d.han3.lib.uni.lodz.pl/10.1111/ijsa.12394

Kapferer, J.-N. (2008). The New Strategic Brand Management. Kogan Page.

Karpińska-Krakowiak, M. (2018). Kapitał marki w mediach społecznościowych. Perspektywa konsumenta. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Kausel, E. E., & Slaughter, J. E. (2011). Narrow personality traits and organizational attraction: Evidence for the complementary hypothesis. Organizational Behavior of Human Decision Processes, 114(1), 3–14. https://doi.org/10.1016/j.obhdp.2010.08.002

Keller, K. L. (2008). Strategic Brand Management. Building, Measuring, and Managing Brand Equity. Prentice Hall.

Kotler, Ph. (1994). Marketing: analiza, planowanie, wdrażanie, kontrola. Gebethner & S-ka.

Lance, C. E., & Vandenberg, R. J. (2002). Confirmatory factor analysis. W: F. Drasgow, & N. Schmitt (Red.), Measuring and Analyzing Behavior in Organizations: Advances in Measurement and Data Analysis (221–254). Jossey-Bass.

Lewicka, D. (2006). Motywacyjna siła procedur personalnych. W: L. Zbigień-Maciąg (Red.), Nowe tendencje i wyzwania w zarządzaniu personelem (151–178). Wolters Kluwer.

Lievens, F., & Slaughter, J. E. (2016). Employer image and employer branding: What we know and what we need to know. Annual Review of Organizational Psychology and Organizational Behavior, 3(1), 407–440. https://doi.org/10.1146/annurev-orgpsych-041015-062501

Lipka, A., Winnicka-Wejs, A., & Acedański, J. (2015). Różnice między – i pozapokoleniowe w lojalności względem organizacji – metody diagnozy. Zarządzanie Zasobami Ludzkimi, 1(102), 9–23.

Łukaszewicz, M. (2018). Tożsamość marki jako odzwierciedlenie tożsamości jej kreatora/dyrektora kreatywnego. Handel Wewnętrzny, 3(374), 290–301.

Lutyński, J. (1968). Ankieta i jej rodzaje na tle podziału technik otrzymywania materiałów. W: Z. Gostkowski, & J. Lutyński (Red.), Analizy i próby technik badawczych w socjologii (10–56). Ossolineum.

Meyer, J. P., & Allen, N. J. (1991). A three-component conceptualization of organizational commitment. Human Resource Management Review, 1(1), 61–89. https://doi.org/10.1016/1053-4822(91)90011-Z

Meyer, J. P., & Herscovitch, L. (2001). Commitment in the workplace: Toward a general model. Human Resource Management Review, 11(3), 299–326. https://doi.org/10.1016/S1053-4822(00)00053-X

Paczosa, R., & Nikodemska-Wołowik, A. M. (2006). Symboliczny wymiar relacji konsument – osobowość marki. Ujęcie teoretyczno-aplikacyjne. W: J. Kall, & B. Sojkin (Red.), Zarządzanie produktem – wyzwania przyszłości (522–532). Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu.

Podsakoff, P. M., MacKenzie, S. B., Lee, J.-Y., & Podsakoff, N. P. (2003). Common method biases in behavioral research: A critical review of the literature and recommended remedies. Journal of Applied Psychology, 88(5), 879–903. https://doi.org/10.1037/0021-9010.88.5.879

Razmus, W., & Mielniczuk, E. (2018). Błąd wspólnej metody w badaniach kwestionariuszowych. Polskie Forum Psychologiczne, 23(2), 277–290. https://doi.org/10.14656/PFP20180204

Slaughter, J. E., Zickar, M. J., Highhouse, S., & Mohr, D. C. (2004). Personality trait inferences about organizations: Development of a measure and assessment of constructvalidity. Journal of Applied Psychology, 89(1), 85–102. https://doi.org/10.1037/0021-9010.89.1.85

Thorne, K., & Mackey, D. (2007). Everything You Ever Needed to Know about Training: A One-stop Shop for Everyone Interested in Training. Kogan Page.

Upshaw, L. B. (1995). Building Brand Identity: A Strategy for Success in Hostile Marketplace. John Wiley & Sons.

Van Bavel, J. J., Mende-Siedlecki, P., Brady, W. J., & Reinero, D. A. (2016). Contextual sensitivity in scientific reproducibility. Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America, 113(23), 6454–6459. https://doi.org/10.1073/pnas.1521897113