Does the institutional structure of consumer protection in the financial services market need to be changed?
The aim of this paper is to present in general terms (and not in detail) the challenges concerning the functioning of the institutional structure of consumer protection on the financial market in Poland (consumer protection network on the financial services market), especially in view of the need to counteract the abuses revealed in the post-crisis reality, aimed at providing them with real protection.
It is not about detailed characteristics of legal regulations concerning the status and competences of already functioning bodies and institutions of consumer protection of financial services, but only about indicating problems leading in general dimension and certain proposals of conceptual changes in the construction of this infrastructure of the consumer protection of financial services and its location within the framework of the financial market safety network.
The author, taking as a starting point the current infrastructure of consumer protection in the financial market in Poland and the tasks and competences of the bodies creating it (without their analysis, however), makes an attempt to answer questions that should be undertaken (both in the regulatory and actual), so that these entities create from the institutional (subjective and competence) point of view a coherent system, and the consumer protection network in the financial market was a guarantee of the actual enforcement of consumer financial market law (consumer protection law for financial services), both in the public and private legal dimension.
In particular, the author will propose the components of which this institutional structure should be built and what forms of cooperation between them would be indicated, in particular whether there is a need to create new bodies (new elements) of this structure equipped with additional competences and tasks? (without, however, taking into account detailed considerations in this respect, but only at the level of the general concept). Due to the limited framework of the present study, it is not the Author's goal to present exhaustively the entire concept and proposal of changes in the structure (network) of consumer protection in the financial market, but only to signal the need and necessity to undertake a discourse, both at the theoretical and practical level in this area.
References
Bibliografia
Alińska, A., Wasiak, K. (2014). Czy stabilność systemu finansowego można uznać za dobro publiczne? Studia Ekonomiczne, (198), 13–34.
Cyman, D. (2017). Ochrona konsumenta na rynku usług finansowych Unii Europejskiej. W: A. Drwiłło, A. Jurkowska-Zeidler (red.), System prawnofinansowy Unii Europejskiej (350–368). Warszawa: Wolters Kluwer.
Doradczy Komitet Naukowy przy Rzeczniku Finansowym. (2019). Raport. Nieprawidłowości na rynku finansowym a ochrona konsumenta. Warszawa: Rzecznik Finansowy, https://rf.gov.pl/pdf/DKN_Raport_nieprawidlowosci_wrzesien2019.pdf. https://doi.org/10.25167/osap.1149.
Fedorowicz, M. (2017a). O normatywnym pojęciu stabilności finansowej na rynku finansowym Unii Europejskiej w nowej architekturze nadzorczej. Studia Europejskie, (4), 73–94.
Fedorowicz, M., (2017b). Ochrona konsumenta w kontekście działań unijnych organów nadzoru nad rynkiem finansowym W: J. Monkiewicz,
E. Rutkowska-Tomaszewska (red.), Ochrona konsumenta na polskim i międzynarodowym rynku finansowym (127–145). Warszawa: Wolters Kluwer.
Fedorowicz, M. (2017c). Postanowienia ustawy z 23.03.2017 r. o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego
i agentami oraz rekomendacji S Komisji Nadzoru Finansowego a zapobieganie kryzysom bankowości hipotecznej. Studia Prawa Publicznego, 20(4), 9–31.
Fedorowicz, M. (2019). Nadzór makroostrożnościowy w Polsce, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM. https://doi.org/10.14746/spp.2017.4.20.1.
Frączek, B., Mitręga-Niestrój, K. (2015). Regulacyjno-instytucjonalne ramy ochrony konsumentów na rynku usług finansowych — wybrane doświadczenia międzynarodowe. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, (2), 5–15. https://doi.org/10.15678/znuek.2015.0938.0201.
Frątczak P. (2015). Umowy bankowe a stabilność finansowa, Bezpieczny Bank, (4), 67–94.
Gemzik-Selwach, A. (2017). Charakterystyka klientów instytucji pożyczkowych oraz determinanty wyboru przez nich oferty. W: A. Gemzik-Selwach (red.), Klienci instytucji pożyczkowych i ich ochrona (63–82). Warszawa: CeDeWu.
Helios, J. (2013). Publicyzacja prawa prywatnego. Prywatyzacja prawa publicznego w kontekście rozważań nad prawem europejskim. Acta Universitatis Wratislaviensis. Przegląd Prawa i Administracji, (92), 11–36.
Jurkowska-Zeidler, A. (2016). Konsekwencje zmian w systemie ochrony konsumenta usług finansowych. Gdańskie Studia Prawnicze, 36(2), 193–209.
Jurkowska-Zeidler, A. (2017a). Rola państwa w rozwiązywaniu kolizji interesów na rynku usług finansowych. Gdańskie Studia Prawnicze, 37(1), 187–201.
Jurkowska-Zeidler, A. (2017b). Rzecznik Finansowy: Nowa instytucja ochrony klienta na rynku usług finansowych. Gdańskie Studia Prawnicze, 38(2), s. 351–366.
Jurkowska-Zeidler, A., Olszak, M. (red.). (2016). Prawo rynku finansowego. Doktryna, instytucje, praktyka. Warszawa: Wolters Kluwer.
Lewicka-Strzałecka, A. (2018). Moralność finansowa Polaków. Raport z badań 2017, http://www.kpf.pl/pliki/raporty/moralnosc-finansowa-Polakow-raport-2017.pdf (27.07.2018). https://doi.org/10.18778/1899-2226.22.2.03.
Mączyńska, E., Pysz, P. (2016). Społeczna gospodarka rynkowa i jej współczesne znaczenie. Biuletyn PTE, 73(2), 16–22.
Monkiewicz, J., Monkiewicz, M. (2019). W poszukiwaniu nowego paradygmatu ochrony konsumentów na rynkach finansowych. W: J. Monkiewicz, E. Rutkowska-Tomaszewska (red.), Ochrona konsumenta na polskim i międzynarodowym rynku finansowym (33–51). Warszawa: Wolters Kluwer.
Monkiewicz, J., Rutkowska-Tomaszewska, E. (2019). Wstęp. W: J. Monkiewicz, E. Rutkowska-Tomaszewska (red.), Ochrona konsumenta na polskim i międzynarodowym rynku finansowym (21–32). Warszawa: Wolters Kluwer.
Nieborak, T. (2016). Tworzenie i stosowanie prawa rynku finansowego a proces ekonomizacji prawa. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM. https://doi.org/10.14746/rpeis.2018.80.1.28.
Nieborak, T., (2017). Rynek finansowy jako dobro wspólne. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, (3), 161–174.
Nieborak, T. (2019). Konsument a rynek finansowy w świetle koncepcji Business and Human Rights. W: J. Monkiewicz, E. Rutkowska-Tomaszewska (red.), Ochrona konsumenta na polskim i międzynarodowym rynku finansowym (72–85). Warszawa: Wolters Kluwer.
Pachuca-Smulska B. (2018). Nowy „paradygmat” ochrony konsumenta na rynku finansowym w świetle zmian regulacyjnych i instytucjonalnych po kryzysie finansowym 2007–2009. Studia Prawno-Ekonomiczne, (4), 107–126. https://doi.org/10.26485/spe/2018/109/7.
Rutkowska-Tomaszewska, E. (2011). Nadzór nad rynkiem finansowym a nieuczciwe praktyki rynkowe banków wobec konsumentów: zakres, potrzeba i możliwości podejmowanych działań. W: E. Fojcik-Mastalska, E. Rutkowska-Tomaszewska (red.), Nadzór nad rynkiem finansowym: aktualne tendencje i problemy dyskusyjne (97–112). Wrocław: Uniwersytet Wrocławski.
Rutkowska-Tomaszewska E. (2013). Ochrona prawna klienta na rynku usług bankowych (30). Warszawa: Wolters Kluwer.
Rutkowska-Tomaszewska, E. (2014a). Ewolucja zadań Komisji Nadzoru Finansowego w zakresie ochrony klienta usług finansowych w świetle ostatnich zmian legislacyjnych. W: Z. Ofiarski (red.), XXV lat przeobrażeń w prawie finansowym i prawie podatkowym: ocena dokonań i wnioski na przyszłość (829–839). Szczecin: Uniwersytet Szczeciński.
Rutkowska-Tomaszewska, E. (2014b). Kryzys na rynku finansowym a problem odpowiedzialnego udzielania kredytów konsumenckich.
W: W. Miemiec, K. Sawicka (red.), Instytucje prawnofinansowe w warunkach kryzysu gospodarczego (667–679. Warszawa: Wolters Kluwer.
Rutkowska-Tomaszewska, E. (2015). Ochrona konsumenta w zakresie umów dotyczących usług finansowych na odległość w ustawie o prawach
konsumenta legislacyjnych. W: D. Karczewska, M. Namysłowska, T. Skoczny (red.), Ustawa o prawach konsumenta (229–250). Warszawa: C.H. Beck.
Rutkowska-Tomaszewska, E. (2016). Usługi finansowe — dobrodziejstwo i (czy) zagrożenie dla konsumentów? Czy ochrona konsumenta usług finansowych jest obecnie efektywna i wystarczająca? W: M. Jagielska, E. Sługocka-Krupa, K. Podgórski (red.), Ochrona konsumenta na rynku usług (28–47). Warszawa: C.H. Beck.
Rutkowska-Tomaszewska, E. (2018). Zaufanie do rynku finansowego i instytucji finansowych jako przedmiot ochrony prawnej (Kilka uwag na tle nadużyć instytucji finansowych wobec klientów). Przedsiębiorczość i Zarządzanie, 19(9, cz. 2), 15–28.
Rutkowska-Tomaszewska, E., Paleczna, M. (2018). Idea odpowiedzialnego kredytowania na rynku niebankowych kredytów konsumenckich w Polsce. internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny, (6), 38–52. https://doi.org/10.7172/ikar.
Tereszkiewicz, P. (2015). Obowiązki informacyjne w umowach o usługi finansowe. Studium instrumentów ochronnym w prawie prywatnym i prawie unijnym. Warszawa: Wolters Kluwer.
Torończak M. (2019), Kilka uwag na temat nowej konstrukcji nadzoru nad rynkiem finansowym. Monitor Prawniczy, (10), 535.
Wasiak, K. (2014). Czy stabilność systemu finansowego można uznać za dobro publiczne?, Studia Ekonomiczne, (198), 13–34.
Wasilik, K. (2014). Trendy w zachowaniach współczesnych konsumentów — konsumpcjonizm a konsumpcja zrównoważona. Konsumpcja i Rozwój, 6(1), 66–74.
Wilkin, J. (2015). Ekonomia wolności i ekonomia zniewolenia. Kiedy ekonomia sprzyja poszerzaniu ludzkiej wolności, a kiedy ją ogranicza? W: E. Mączyńska (red.), Modele ustroju społeczno-gospodarczego. Kontrowersje i dylematy (19–29). Warszawa: Polskie Towarzystwo Ekonomiczne.
Wolska, G. (2018). Społeczna odpowiedzialność biznesu. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, (1), 301–310. https://doi.org/10.14746/rpeis.2018.80.1.23.
Zaleśkiewicz, T. (2013). Psychologia ekonomiczna, Warszawa: PWN.
Zieliński, A. (2006). Cywilnoprawne aspekty godzenia interesu indywidualnego z interesem publicznym. W: M. Wyrzykowski (red.), Prawa stają się prawem. Status jednostki a tendencje rozwojowe prawa (99–112). Warszawa: Liber.