Best prices Special offers for members of the PWE book club The cheapest delivery
DOI: 10.33226/0137-5490.2021.4.8
JEL: K15
Jacek Trzewik ORCID: 0000-0002-6462-6294 , e-mail: trzewik|kul.pl| |trzewik|kul.pl

The right to live in a clean environment allowing breathing with atmospheric air fulfilling the quality standards as a personal good — gloss to the legal issue registered in the Supreme Court, III CZP 27/20

The question of determining the legal situation of the individual in environmental protection law, especially with regard to the formulation of his or her asserted rights and freedoms, has been gaining an increasing legal recognition in recent years. The dynamics of climate change and the successive degradation of the environment, combined with the growing social awareness, have now clearly revealed the need to create a legal system of environmental protection that would enable effective protection of appropriate living conditions for humans not only in the area of public law, but also private law. The practical importance of this problem reflects in the legal issue posed by the District Court in Gliwice and referred to be resolved by the Supreme Court.

The aim of the gloss is to present arguments in favor of the admissibility of formulating a personal right in the form of the right to the environment as a subjective right protecting personal rights related to the environment.

Download article
Keywords: environmental protection; right to environment; personal interests

References

Bibliografia/References

Literatura/Literature

Feliksiak, M. (2016). Stan środowiska. W: M. Gwiazda, P. Ruszkowski (red.). Polacy o źródłach energii, polityce energetycznej i stanie środowiska. Opinie i Diagnozy, (34). Warszawa: CBOS.

Grzeszak, T. (2018). Dobro osobiste jako dobro zindywidualizowane. Przegląd Sądowy, (4), 26.

Grzybowski, S. (1957). Ochrona dóbr osobistych według przepisów ogólnych prawa cywilnego. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze.

Grzybowski, S. (1976). Glosa do Wyroku SN z dnia 10 lipca 1975 r., I CR 356/75. Orzecznictwo Sądów Polskich, (12), poz. 232.

Hejbudzki, M. (2019). Normatywne podstawy wprowadzenia do polskiego porządku prawnego koncepcji prawa podmiotowego do życia w czystym środowisku. Studia Prawnoustrojowe, (43), 121–139.

Mazur, P. (2006). Formy zbiorowe ochrony prawa osobistego do środowiska. Państwo i Prawo, (5), 102–115.

Mazur, P. (1999). Prawo osobiste do korzystania z wartości środowiska naturalnego. Państwo i Prawo, (11).

Panowicz-Lipska, J. (2018). Komentarz do art. 23. W: M. Gutowski (red.), Kodeks cywilny. Tom I. Komentarz do art. 1–352, Warszawa: C.H. Beck.

Panowicz-Lipska, J. (1975). Majątkowa ochrona dóbr osobistych. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze.

Partyk, A. (2020). Komentarz do art. 390. W: O. M. Piaskowska (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Postępowanie procesowe. Komentarz aktualizowany, Warszawa: Wolters Kluwer.

Pazdan, M. (2012). Dobra osobiste i ich ochrona. W: M. Safjan (red.), System Prawa Prywatnego. Tom I. Prawo cywilne — część ogólna, Warszawa: C.H. Beck.

Radecki, W. (1976). Cywilnoprawna ochrona środowiska. Problemy Praworządności, (11–12), 37 i n.

Radecki, W. (1986). Ochrona środowiska naturalnego a ochrona dóbr osobistych. W: J. St. Piątowski (red.), Dobra osobiste i ich ochrona w polskim prawie cywilnym. Zagadnienia wybrane, Wrocław: Ossolineum.

Radwański, Z., Olejniczak, A. (2015). Prawo cywilne — część ogólna, Warszawa: C.H. Beck.

Rakoczy, B. (2006). Ograniczenie praw i wolności jednostki ze względu na ochronę środowiska w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Toruń: TNOiK.

Rakoczy, B. (2007). Prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego a prawo do ochrony środowiska naturalnego — glosa do wyroku ETPCz 55723/00. Monitor Prawniczy, (22), 1272.

Redelbach, A. (2001). Natura praw człowieka. Strasburskie standardy ich ochrony. Toruń: TNOiK.

Skoczylas, J. J. (1980). Ochrona środowiska według przepisów o dobrach osobistych. Nowe Prawo, (7–8), 38 i n.

Sobolewski, P. (2020). Komentarz do art. 23. W: K. Osajda (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa: C.H. Beck.

Trzewik, J. (2017). Człowiek na tle społeczno-gospodarczych uwarunkowań ochrony środowiska. Studia Ecologiae et Bioethicae, (2), 63–73.

Trzewik, J. (2015). Essential barriers in formulating the subjective right of an individual to the environment. Przegląd Prawa Ochrony Środowiska, (2), 55–73.

Trzewik, J. (2014). Koncepcja teoretyczna prawa do środowiska w ujęciu publicznoprawnym. W: J. Sługocki (red.), Dziesięć lat polskich doświadczeń w Unii Europejskiej. Problemy administracyjnoprawne. Wrocław: Presscom.

Trzewik, J. (2016). Publiczne prawa podmiotowe jednostki w systemie prawa ochrony środowiska. Lublin: Wydawnictwo KUL.

Wereśniak-Masri, I. (2018). Prawo do czystego środowiska jako dobro osobiste. Monitor Prawniczy, (17), 944.

Wolter, A. Ignatowicz, J. Stefaniuk, K. (2017). Prawo cywilne — część ogólna. Warszawa: Wolters Kluwer.

 

Akty prawne/Legal acts

Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności sporządzona w Rzymie dnia 4.11.1950 r. (Dz.U. z 1993 r., nr 61, poz. 284).

Dyrektywa 2008/50/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 21.05.2008 r. w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy (Dz.Urz. UE L 152, s. 1).

Ustawa z 23.04.1964 r. — Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 1740 ze zm.).

Ustawa z 17.11.1964 r. — Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 1575 ze zm.)

Ustawa z 27.04.2001 r. — Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 1219).

Rozporządzenie Ministra Środowiska z 24.08.2012 r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz.U. z 2012 r., poz. 1031 ze zm.).

 

Orzecznictwo/Judgments

Postanowienie SN z 20.07.1984 r., II CR 5/84, Lex nr 8606.

Uchwała SN (7) z 16.07.1993 r., I PZP 28/03, Lex nr 3943.

Uchwała SN (7) z 18.10.2011 r., III CZP 25/11, Lex nr 960463.

Uchwała SN (7) z 27.03.2018 r., III CZP 36/17, Lex nr 2521621.

Uchwała SN z 19.11.2010 r., III CZP 79/10, Lex nr 612168.

Wyrok SN z 16.1.1976 r., II CR 692/75, Lex nr 1998.

Wyrok SN z 10.06.1977 r., II CR 187/77, Lex nr 7947.

Wyrok SN z 20.07.1984 r., II CR 619/70, Lex nr 1252.

Wyrok SN z 23.02.2001 r., II CKN 394/00, Lex nr 52630.

Wyrok SN z 6.04.2004 r., I CK 484/03, Lex nr 132396.

Wyrok SN z 14.12.2010 r., I PK 95/10, Lex nr 1120323.

Wyrok SN z 7.12.2011 r., III CZP 79/10, Lex nr 111272.

Wyrok SN z 7.07.2017 r., V CSK 609/16, Lex nr 2332331.

Wyrok SN z 13.12.2018 r., I CSK 690/17, Lex nr 2591586.

Wyrok SA w Katowicach z 23.01.2014 r., V ACa 649/13, Lex nr 1439040.

Wyrok SA w Warszawie z 10.06.2014 r., VI ACa 1446/13, Lex nr 1540954.

Wyrok SR w Rybniku z 30.05.2018 r., II C 1259/15, Lex nr 2579727.

Wyrok SR dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie z 24.01.2019 r., VI C 1043/18, Lex nr 2817690.

Wyrok SR dla miasta stołecznego w Warszawie z 1.10.2019 r., II C 661/19, Lex nr 2817676.

 

Inne źródła/Other sources

Pismo procesowe RPO z 30.11.2018 r., V. 7200.17.2018. ŁK, https://www.rpo.gov.pl/sites/default/files/pismo%20procesowe%20RPO%20ws%20smogu%20w%20Rybniku%2C%2030.11.2018.pdf (10.02.2021).

Article price
4.00
Price of the magazine number
15.00
Subscription
195.00 €
156.00
Lowest price in last 30 days: 156.00
get subscription