Retention of title in the case of professional resale of the original copy of the work

The purpose of this article is to analyse the legal effects of the retention of title in the case of professional resale of the original copy of the work. The following considerations are aimed at determining whether the retention of title affects the moment when the author's claim for remuneration arises. The article also examines the effectiveness of the extended retention of title, i.e. a provision whereby the buyer must pay not only the price but also other fees to acquire ownership. This provision, considered controversial in the literature, is often stipulated by auction houses whose standard terms require the buyer to pay auction fee to transfer ownership of the original copy of the work. This, in turn, may raise serious doubts since the buyer is typically a consumer. The considerations in the article take into account the provisions of standard terms used by the largest auction houses in Poland. The article also discusses the main positions presented in German literature.

Bibliografia/References

Literatura/Literature

Agra-Art. (2022). Regulamin aukcji stacjonarnych. Regulamin sprzedaży aukcyjnej. https://www.agraart.pl/regulaminy-aukcji/ (pobrano: 04.04.023).

Art in House. (2022). Regulamin sprzedaży aukcyjnej. https://artinhouse.pl/pl/dom-aukcyjny/regulamin (pobrano: 04.04.2023).

Artinfo.pl. (2022). Rekordowe pierwsze półrocze 2021 roku. artinfo.pl. https://artinfo.pl/artinformacje/rekordowe-pierwsze-polrocze-2021-roku-raport-artinfo-pl (pobrano: 04.04.2023).

Berek, M. (2020). Odstąpienie od umowy sprzedaży z zastrzeżeniem własności ze względu na zwłokę kupującego. W: M. Dumkiewicz, J. Szczotka, & K. Kopaczyńska-Pieczniak (Red.), Sto lat polskiego prawa handlowego. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Andrzejowi Kidybie. Tom 2 (201–216). Wolters Kluwer Polska.

Biernat, J. (2017). W: K. Osajda (Red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Własność i inne prawa rzeczowe. Tom II. C.H.Beck.

Błeszyński, J. (2014). Ewolucja i perspektywy polskiego prawa autorskiego. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Prawa Własności Intelektualnej, (126), 6–28.

Brox, H., & Walker, W.-D. (2022). Besonderes Schuldrecht (wyd. 46). C.H.Beck.

Brożyna, M. (2003). Odstąpienie od umowy przenoszącej własność a zastrzeżenie prawa własności. Kwartalnik Prawa Prywatnego, (2), 29–46.

Bullinger, W. (2019). W: A.-A. Wandtke, & W. Bullinger (Red.), Praxiskommentar Urheberrecht. UrhG, VGG, UnsO, UKlaG, KUG, EVtr, InfoSoc-RL (wyd. 5). C.H.Beck.

Bündenbender, U. (2021). W: B. Dauner-Lieb & W. Langen (Red.), BGB. Schuldrecht. Tom 2/1 (wyd. 4). Nomos.

DESA Unicum. (b.d.–a). Przewodnik dla klienta. Warunki sprzedaży aukcyjnej. https://desa.pl/pl/regulaminy/regulamin-aukcji/ (pobrano: 04.04.2023).

DESA Unicum. (b.d.–b). Regulamin aukcji. Warunki sprzedaży aukcyjnej. https://desa.pl/pl/regulaminy/regulamin-aukcji/ (pobrano: 04.04.2023).

Drzewiecki, A. (2021). W: E. Ferenc-Szydełko (Red.), Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych (wyd. 4). C.H.Beck.

Eberl, S. (2017). W: R. Schultze, H. Grziwotz, & R. Lauda (Red.), Bürgerliches Gesetzbuch. Kommentiertes Vertrags- und Prozessformularbuch (wyd. 3). Nomos.

Fikentscher, W., & Heinemann, A. (2017). Schuldrecht Allgemeiner und Besonderer Teil (wyd. 11). De Gruyter.

Freudenberg, C. (2018). W: H. Ahlberg & G.-P. Götting (Red.), Urheberrecht (wyd. 4). C.H.Beck.

Gawlik, Z. (2014). W: A. Kidyba (Red.), Kodeks cywilny (wyd. 2). Wolters Kluwer business.

Gliściński, K. (2019). W: A. Michalak (Red.), Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Komentarz. C.H.Beck.

Gołębiowski, K. (2021). W: E. Gniewek & P. Machnikowski (Red.), Kodeks cywilny. Komentarz (wyd. 10). C.H.Beck.

Główny Urząd Statystyczny. (2022). Rynek dzieł sztuki i antyków w 2021 r. 13.05.2022. https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/kulturaturystyka-sport/kultura/rynek-dziel-sztuki-i-antykow-w-2021-roku,17,6.html (pobrano: 04.04.2023).

Gniewek, E. (2020). Nabycie i utrata własności. W: E. Gniewek (Red.), Prawo rzeczowe. Tom 4 (wyd. 4) (256–341). C.H.Beck.

Górny, K. (2019). W: M. Gutowski (Red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Art. 353–626. Tom II (wyd. 2.). C.H.Beck.

Grunewald, B. (2020). W: H. P. Westermann, B. Grunewald, & G. Maier-Reimer (Red.), Bürgerliches Gesetzbuch. Handkommentar mit AGG, EGBGB (Auszug), ErbbauRG, LPartG, ProdHaftG, VBVG, VersAusglG und WEG. Tom I (wyd. 16). Otto Schmidt.

Grzeszak, T. (2021). Komentarz do ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. W: R. Markiewicz (Red.), Ustawy autorskie. Komentarz. Tom I. Wolters Kluwer Polska.

Haładyj, K. (2017). W: K. Osajda (Red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Zobowiązania. Część szczegółowa. Ustawa o terminach zapłaty. Tom IIIb (wyd. 21). C.H.Beck.

Jakimczuk, E. (2018). Droit de suite a wyczerpanie prawa. Zeszyty Naukowe KUL, (2), 307–319.

Jezioro, J. (2021). W: E. Gniewek & P. Machnikowski (Red.), Kodeks cywilny. Komentarz (wyd. 10). C.H.Beck.

Katner, W. J. (1995). Umowne nabycie własności ruchomości. Wydawnictwo Prawnicze.

Katner, W. J. (1996). Rodzaje sprzedaży w obrocie handlowym i konsumenckim. W: W. J. Katner, M. Stahl, & W. Nykiel, Umowa sprzedaży w obrocie gospodarczym (192–199). Dom Wydawniczy ABC.

Katner, W. J., & Pisuliński, J. (2018). Sprzedaż. W: J. Rajski (Red.), Prawo zobowiązań – część szczegółowa. Tom 7 (wyd. 4) (6–261). C.H.Beck.

Katzenberger, P., & Schierholz, A. (2020). W: U. Loewenheim, M. Leistner, & A. Ohly (Red.), Urheberrecht (wyd. 6). C.H.Beck.

Kępiński, M., & Kępiński, J. (2021). W: M. Gutowski (Red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Art. 1–44911. Tom I (wyd. 3). C.H.Beck.

Kopaczyńska-Pieczniak, K., & Pyka, M. (2020). Umowy w obrocie towarowym. W: M. Stec (Red.), Prawo umów handlowych. Tom 5b. C.H.Beck.

Korus, K. (2006). Prawo autorskie i prawa pokrewne. Komentarz do zmian wprowadzonych ustawą z dnia 23 marca 2006 r. o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. LEX/el.

Kozioł, A. (2018). W: M. Fras & M. Habdas (Red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Zobowiązania. Część szczegółowa. Tom IV. Wolters Kluwer Polska.

Krakowski Dom Aukcyjny. (2022). Regulamin aukcji. Regulamin Aukcji Dzieł Sztuki w Krakowskim Domu Aukcyjnym. https://krakowskidomaukcyjny.pl/regulamin (pobrano: 04.04.2023).

Kubiak-Cyrul, A. (2020). W: M. Załucki (Red.), Kodeks cywilny. Komentarz (wyd. 3). C.H.Beck.

Kućka, M., Pisuliński, J., & Przyborowski, Ł. (2020). Zabezpieczenie wierzytelności w obrocie handlowym. W: P. Stec (Red.), Prawo umów handlowych. Tom 5a (430–441). C.H.Beck.

Kunicki, A. (1967). Skutki prawne zastrzeżenia własności. Ruch Prawniczy, Ekonomicznych i Społeczny, (29), 31–46.

Looschelders, D. (2021). Schuldrecht. Besonderer Teil (wyd. 16). Franz Vahlen.

Machała, W., & Siciarek, M. (2019). W: W. Machała & R. M. Sarbiński (Red.), Prawo autorskie i prawa pokrewne. Komentarz. Wolters Kluwer.

Podhorecka, M. (2006). Skutki prawne zastrzeżenia prawa własności w obrocie międzynarodowym. Wybrane zagadnienia. Kwartalnik Prawa Prywatnego, (1), 119–150.

Polski Dom Aukcyjny. (2023). Regulamin aukcji. https://polskidomaukcyjny.com.pl/informacje/regulamin (pobrano: 04.04.2023).

Polswiss Art. (2020). Regulamin. https://www.polswissart.pl/pl/o-nas/regulamin (pobrano: 04.04.2023).

Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych. (2023). http://orzeczenia.ms.gov.pl/ (pobrano: 03.04.2023).

Pragaleria. (b.d.). Regulamin aukcji. https://pragaleria.pl/regulamin-aukcji/ (pobrano: 04.04.2023).

Rempex. (b.d.). Regulamin aukcji. https://rempex.com.pl/artykuly/11-regulamin-aukcji (pobrano: 04.04.2023).

Rudnicki, S. (1996). Zastrzeżenie własności rzeczy sprzedanej. Monitor Prawniczy, (12), 437–442.

Saenger, I. (2022). W: R. Schulze (Red.), Bürgerliches Gesetzbuch. Handkommentar (wyd. 11). Nomos.

Safjan, M. (2018). W: K. Pietrzykowski (Red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Art. 1–44910. Tom I (wyd. 9). C.H.Beck.

Sąd Najwyższy. (b.d.). Baza orzeczeń. http://www.sn.pl/orzecznictwo/SitePages/Baza_orzeczen.aspx (pobrano: 03.04.2023).

Schmidt, D. (2019). W: H. Prütting, G. Wegen, & G. Weinreich (Red.), Bürgerliches Gesetzbuch. Kommentar (wyd. 14). Luchterhnad.

Siemiątkowski, T., & Radomski, P. (2000). Sprzedaż z zastrzeżeniem prawa własności. Zagadnienia wybrane. Przegląd Sądowy, (11–12), 3–28.

Skąpski, J. (1976). Sprzedaż. W: S. Grzybowski (Red.), Prawo zobowiązań – część szczegółowa. Tom III. Część 2 (157–173). Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.

Sokołowska, D. (2018). Ewolucja droit de suite w prawie polskim. W: J. Sobczak, K. Chałubińska-Jentkiewicz, & K. Kakareko (Red.), Prawo wobec kultury i sztuki (103–118). Wolters Kluwer.

Sopocki Dom Aukcyjny. (b.d.). Regulamin. Regulamin sprzedaży aukcyjnej. https://www.sda.pl/regulamin,26,pl (pobrano: 04.04.2023).

Stec, P. (2001). Droit de suite w przededniu harmonizacji europejskiej. Przegląd Prawa Handlowego, (2), 23–32.

Szpunar, A. (1993). Zastrzeżenie własności rzeczy sprzedanej. Państwo i Prawo, (6), 29–38.

Trzaskowski, R., & Żuławska, C. (2017). W: J. Gudowski (Red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Zobowiązania. Część szczegółowa. Tom IV (wyd. 2). Wolters Kluwer Polska.

Ullrich, C. (2021). W: B. Dauner-Lieb & W. Langen (Red.), BGB. Schuldrecht. Tom 2/1 (wyd. 4). Nomos.

 

Orzecznictwo/Judgments

Wyrok SA w Katowicach z 09.02.2017, V ACa 246/16, Lex nr 2238280.

Wyrok SA w Krakowie z 13.12.2013, I ACa 1299/13, Lex nr 1656612.

Wyrok SA w Łodzi z 12.04.2013, I ACa 1389/12, Lex nr 1314772.

Wyrok SA w Łodzi z 09.04.2014, I ACa 1299/13, Lex nr 1458934.

Wyrok SA w Szczecinie z 17.09.2015, I ACa 344/15, Lex nr 1962929.

Wyrok SA w Warszawie z 20.09.2016, I ACa 726/14, Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych. http://orzeczenia.ms.gov.pl/ (pobrano: 03.04.2023).

Wyrok SA w Warszawie z 26.05.2021, I ACa 106/21, Lex nr 3232281.

Wyrok SN z 21.01.1999, I CKN 955/97, OSNC 1999, nr 10, poz. 169.

Wyrok SN z 16.09.2003, IV CKN 468/01, Lex nr 602299.

Wyrok SN z 25.09.2014, II CSK 664/13, OSNC-ZD 2015, nr 4, poz. 67.

Wyrok SN z 06.07.2017, IV CSK 653/15, OSNC 2017, nr 5, poz. 59.

Wyrok SN z 13.09.2018, II CSK 706/17, Lex nr 2569739.

Wyrok SO w Warszawie z 19.03.2018, II C 691/17, Lex nr 3029896.

Wyrok SO w Warszawie z 19.03.2019, I C 1147/18, Lex nr 2685103.

Wyrok WSA w Warszawie z 19.05.2010, VII SA/Wa 592/10, Lex nr 676185.

 

Akty prawne/Legal acts

Bürgerliches Gesetzbuch (BGB). (1896) (Niemcy).

Dyrektywa 2001/84/WE Parlament Europejskiego i Rady z 27.09.2001 r. w sprawie prawa autora do wynagrodzenia z tytułu odsprzedaży oryginalnego egzemplarza dzieła sztuki, Dz. Urz. L 272 z 13.10.2001 r., s. 32, wyd. spec. rozdział 17, t. 1, s. 240 (Unia Europejska).

Ustawa z 4.02.1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, Dz.U. z 2018 r., poz. 1191 z późn. zm.

Ustawa z 17.11.1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego, Dz.U. z 2021 r., poz. 1805 z późn. zm.

Ustawa z 25.06.2018 r. o zbiorowym zarządzaniu prawami autorskimi i prawami pokrewnymi, Dz.U. z 2018 r., poz. 1293.