Best prices Special offers for members of the PWE book club The cheapest delivery

Praca i Zabezpieczenie Społeczne nr 11/2017

ISSN: 0032-6186
Pages: 48
Publication date: 2017
Place publication: Warszawa
Binding: paperback
Article price
As file to download
4.00
Buy article
Price of the magazine number
14.00
Annual subscription 2024 (12 consecutive numbers)
195.00 €
156.00
Lowest price in last 30 days: 156.00
195.00 €
156.00
Lowest price in last 30 days: 156.00
From number:
Semi-annual subscription 2024 (6 consecutive numbers)
98.00 €
88.00
Lowest price in last 30 days: 88.00
98.00 €
88.00
Lowest price in last 30 days: 88.00
From number:

Praca i Zabezpieczenie Społeczne 11/2017

 

Plik do pobrania

 

Spis treści

 

Barbara Surdykowska
Europejski filar praw socjalnych – próba sprostania wielorakim wyzwaniom stojącym przed Unią Europejską

 

Zaproponowanie przez Komisję Europejską filaru praw socjalnych jest związane z odczuwalnym przez obywateli Unii deficytem wymiaru społecznego procesu integracji. Filar ma stanowić mapę drogową wskazującą na kierunki przyszłych działań UE w obszarze socjalnym. Jest próbą szukania odpowiedzi na pytanie, jak istniejące społeczne acquis może być wzmocnione, tak aby Unia faktycznie realizowała cele wskazane w art. 3 Traktatu o UE, tj. postęp społeczny i dobrobyt narodów. Ponadto filar odnosi się do wyzwania, jakim jest coraz bardziej rozmywająca się definicja pracownika. Zdaniem autorki wciąż nierozstrzygniętą kwestią jest relacja dorobku społecznego UE (w tym praw podstawowych) do regulacji z zakresu swobód traktatowych, filar nie przynosi tu bowiem jednoznacznej odpowiedzi. Europejskie związki zawodowe, oceniając filar względnie pozytywnie, postulują uzupełnienie prawa pierwotnego Unii o tzw. protokół o postępie społecznym.

 

Słowa kluczowe: prawa socjalne, integracja europejska, pracownik, prawa podstawowe.

 

European Pillar of Social Rights - an attempt to meet the various challenges facing the European Union

 

The European Commission's proposal for the Pillar of Social Rights is linked to deficit the social dimension of the European integration process, which is being felt by the citizens of the EU. The pillar is to constitute a roadmap indicating the directions of future EU actions in the social field. It seeks to find an answer to the question of how the existing social acquis can be strengthened so that the Union can actually pursue the objectives set out in Article 3 of the Treaty on European Union (TEU). In addition, the Pillar addresses the challenge of an increasingly blurring definition of employee. But the relationship between the EU's social acquis (including fundamental rights) and the Treaty freedoms legislation seems to be still unresolved. The Pillar does not provide a clear answer here. Therefore, the European trade unions, when assessing the Pillar relatively positively, demand that primary law be supplemented with the so-called Protocol on social progress.

 

Keywords: social rights, European integration, worker, fundamental rights.

 

Studia i opracowania

 

Jan Jończyk
O związkach zawodowych

 

W pierwszej części przedstawiono tezy artykułów wymienionych w wykazie literatury. W drugiej części, w przekonaniu o malejącej przydatności stworzonego w XX wieku modelu związków zawodowych, autor snuje rozważania na temat nowej prawnej konstrukcji stosunków między „zrzeszeniem pracy” i „zrzeszeniem gospodarczej działalności” w trzech wymiarach: krajowym, branżowym i podstawowym. Chodzi o określenie więzi w sprawach zatrudnienia, płacy i zabezpieczenia społecznego (poza zakresem ustawowego uregulowania). Jest też mowa o dopuszczalnym albo bezprawnym organizowaniu strajku/lokautu oraz o państwowym arbitrażu społeczno-gospodarczym do spraw spornych.

 

Słowa kluczowe: związki zawodowe, porozumienia zbiorowe pracy, strajk/lokaut, arbitraż społeczno-gospodarczy.

 

On Trade Unions

 

The first part of the article informes about the issues of listed literature (published in USA and UK). In the final part the Author shares the opinion that the model of trade unions and industrial relations created in the XX century is losing its socio-economic fnction and sketches in a loose form a possible alternative for the use in Poland.

 

Keywords: trade unions, collective bargaining, industrial relations, strike/lokout, arbitration.

 

Mateusz Gajda
Precarious Work. Current reality and perspectives - sprawozdanie z międzynarodowej konferencji naukowej (Łódź, 23-24 marca 2017 r.)

 

Wykładnia i praktyka

 

Zdzisław Kubot

Autonomia i zależność kwalifikacji kontraktów menedżerskich według prawa cywilnego, prawa ubezpieczeń społecznych oraz prawa podatkowego

 

Kontrakty menedżerskie dzielą się na dwa rodzaje: 1) kontrakty menedżerskie realizowane w ramach działalności wykonywanej osobiście, 2) kontrakty menedżerskie realizowane w ramach działalności gospodarczej. Wymienione rodzaje kontraktów menedżerskich podlegają zależnym kwalifikacjom według prawa cywilnego, prawa ubezpieczeń społecznych oraz prawa podatkowego. Są to spójne kwalifikacje prawne odpowiednie do właściwości, jakie posiada dany rodzaj kontraktów menedżerskich. Autonomia kwalifikacji kontraktów menedżerskich według prawa podatkowego względem prawa cywilnego ogranicza się do art. 13 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i wiąże się z użyciem wyrażenia „kontrakty menedżerskie i umowy o podobnym charakterze”. Zdaniem autora użycie terminu „umowy o podobnym charakterze” po terminie „kontrakty menedżerskie” powoduje zawężenie znaczenia zakresu terminu „kontrakty menedżerskie” wobec znaczenia tego terminu powszechnie przyjmowanego w rozważaniach prowadzonych na gruncie prawa cywilnego. Autonomia pojęć prawa podatkowego użytych w art. 13 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie podważa spójności kwalifikacji kontraktów menedżerskich według prawa cywilnego, prawa ubezpieczeń społecznych oraz prawa podatkowego. Jest to bowiem autonomia pojęć w zakresie kontraktów menedżerskich zawartych przez osoby fizyczne osobiście.

 

Słowa kluczowe: właściwości kontraktów menedżerskich, autonomia kwalifikacji, zależność kwalifikacji, działalność wykonywana osobiście, działalność gospodarcza.

 

Autonomy and dependence of qualification of managerial contracts according to civil law, social insurance law and fiscal law

 

Managerial contracts are divided into two types: 1) managerial contracts made personally by a natural person, 2) managerial contracts made by a natural person within the scope of a business activity. The mentioned types of contracts are subject to dependable qualifications according to the civil law, social insurance law and fiscal law. They are coherent legal qualifications, appropriate for the features possessed by a given type of managerial contracts. The autonomy of the qualifications of managerial contracts according to the fiscal law in relation to civil law are limited to Art. 13 item 9 of the Act on income tax and is associated to the use of phrase “managerial contracts and agreements of similar character”. Using the phrase “agreements of similar character” after the phrase “managerial contracts” causes a narrowing of the meaning range of the phrase “managerial contracts” versus the meaning of this phrase commonly accepted in discussions conducted on the grounds of civil law.

 

Keywords: features of managerial contracts, autonomy of qualification, qualification dependence, business activity conducted in person, business activity.

 

Magdalena Paluszkiewicz
Zatrudnienie tymczasowe po nowelizacji

 

Praktyka stosowania regulacji prawnej zatrudnienia tymczasowego skłoniła ustawodawcę do wprowadzenia licznych zmian. Mają one na celu zwiększenie poziomu ochrony wykonawców pracy tymczasowej. Według autorki nowe obowiązki podmiotów zatrudniających, służące jej zapewnieniu, ograniczają elastyczność tej formy zatrudnienia.

 

Słowa kluczowe: zasady zatrudnienia tymczasowego, ochrona wykonawców pracy tymczasowej, ograniczanie elastyczności zatrudnienia.

 

Temporary employment after the amendment

 

The practice of applying the regulation of temporary employment has induced the legislator to introduce numerous amendments to it. They aim to increase the level of protection of temporary workers. The new obligations of employing entities, to ensure the protection, limit the flexibility of this form of employment.

 

Keywords: temporary employment rules, temporary workers protection, limiting the flexibility of employment.

 

Agnieszka Zwolińska
Podstawa prawna obowiązku pracodawcy wypłaty ryczałtu za nocleg z tytułu podróży służbowej kierowcy w transporcie międzynarodowym - po wyroku TK z 24 listopada 2016 r. K 11/15

 

Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie, czy po wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 24 listopada 2016 r. przepisy powszechnie obowiązujące ustanawiają obowiązek pracodawcy wypłaty ryczałtów za noclegi w związku z odbywaniem podróży służbowej przez kierowcę wykonującego przewozy w drogowym transporcie międzynarodowym. Podstawą analizy jest orzecznictwo Sądu Najwyższego wydane po ogłoszeniu wyroku TK.

 

Słowa kluczowe: kierowcy w transporcie międzynarodowym, podróż służbowa kierowcy, ryczałt za nocleg w podróży kierowcy.

 

The legal basis for an employer’s obligation to pay the flat rate for a driver engaged in international road transport per night of the driver’s logistics trip (after the judgment of the Constitutional Tribunal of 24 November 2016 Ref No. K 11/15)

 

The article aims to answer to the question whether after the judgment of the Constitutional Tribunal of 24 November 2016 the universally binding law lays down an employer’s obligation to pay the flat rate for a driver engaged in international road transport per night of the driver’s logistics trip. The analysis concerns recent judgments of the Supreme Court issued after the publication of the Constitutional Tribunal’s judgement mentioned above.

 

Keywords: drivers in international road transport, a driver’s business trip, a flat rate payment per night of the driver’s logistics trip.

 

Wojciech Ostaszewski
Ochrona przedemerytalna po reformie wieku emerytalnego

 

Ustawa zmieniająca z dniem 1 października br. wiek emerytalny wprowadziła także zmiany dotyczące ochrony przedemerytalnej pracowników. Według autora precyzyjna regulacja w tym zakresie jest jednak wysoce kontrowersyjna z uwagi na relatywnie wąski zakres jej stosowania, i co za tym idzie - daleko idące różnicowanie sytuacji pracowników.

 

Słowa kluczowe: wiek emerytalny, ochrona przedemerytalna.

 

Pre-retirement protection after retirementage reform

 

The law amending the retirement age introduced, among its provisions, a regulation differing the scope of the employees' pre-retirement protection. Very precise regulation in this area is, however, highly controversial due to the relatively narrow scope of it sapplication, and consequently far-reaching differentiation of employees legal status.

 

Keywords: retirementage, pre-retirement protection.

 

Z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej

 

Wypowiedzenie zmieniające a procedura zwolnień grupowych

 

Trybunał Sprawiedliwości UE w dniu 21 września 2017 r. wydał dwa wyroki w polskich sprawach dotyczące ważnego zagadnienia stosowania procedury zwolnień grupowych w przypadku zamiaru pracodawcy złożenia pracownikom wypowiedzeń zmieniających. Zdaniem Trybunału pracodawca ma obowiązek przeprowadzenia konsultacji, jeżeli ma zamiar dokonać jednostronnej zmiany warunków wynagrodzenia na niekorzyść pracowników, która – w razie odmowy ich przyjęcia – skutkuje ustaniem stosunku pracy, pod warunkiem spełnienia przesłanek przewidzianych w art. 1 dyrektywy 98/59.

 

Słowa kluczowe: wypowiedzenie zmieniające, zwolnienia grupowe.

 

Notice of termination of work and remuneration conditions and collective redundancies

 

On 21 September 2017, the Court of Justice of the EU issued two judgments in Polish matters concerning the important issue of the application of the collective redundancies procedure in the case of an employer's intention to provide employees with notice of termination of work and remuneration conditions. According to the Court, an employer is required to carry out the consultations when he contemplates effecting such a unilateral amendment of the conditions of pay, to the detriment of the employees, which, in the event of an employee’s refusal, entails the termination of the contract of employment, in so far as the conditions laid down in Article 1 of Directive 98/59 are satisfied.

 

Keywords: notice of termination of work and remuneration conditions, collective redundancies.

 

Z orzecznictwa Sądu Najwyższego

 

Konstytucyjne uwarunkowania pozbawienia funkcjonariuszy nabytych przywilejów emerytalnych

 

Autorka omawia wybrane judykaty Sądu Najwyższego, w których Sąd odniósł się do charakteru konstytucyjnej zasady ochrony praw nabytych, a w których podkreślił, że zasada lex retro non agit nie ma charakteru absolutnego i dopuszczalne są od niej odstępstwa.

 

Słowa kluczowe: konstytucja, emerytura policyjna, zasada ochrony praw nabytych, zasada lex retro non agit.

 

Constitutional conditions for the deprivation of officers acquired pension privileges

 

The author discusses selected Supreme Court judgments, in which the Court referred to the character of the constitutional principle of the protection of acquired rights, and in which he emphasized that the principle lex retro non agit is not absolute and that derogations of this principle are admissible.

 

Keywords: constitution, police pension, principle of the protection of acquired rights, principle lex retro non agit.

 

Zdaniem Państwowej Inspekcji Pracy

 

Ochrona przedemerytalna

 

Nowe przepisy

 

Przegląd Dzienników Ustaw z 2017 r. od poz. 1821 do poz. 2041

 

Wskaźniki i składki ZUS - według stanu na dzień 1 listopada 2017 r.

Zatrudnieni w organizacjach międzynarodowych – funkcjonariusze czy pracownicy?

 

Proces globalizacji, Internet oraz wiele innych zjawisk sprawiają, że stale rośnie liczba, sfery i zakres działania, i tym samym znaczenie, organizacji międzynarodowych. Rośnie także liczba, zróżnicowanie, zakres działania i znaczenie zatrudnianych w nich osób. Na ogół istnieje przekonanie, że osoby zatrudnione w organizacjach międzynarodowych, a więc wykonujące w nich permanentnie pracę za wynagrodzeniem, pełnią w nich służę i wobec tego ich status prawny jest statusem innym niż status pracownika, są funkcjonariuszami tych organizacji i to niezależnie od tego, że wielu z nich jest zatrudnianych na podstawie umowy o pracę i nie korzysta z uprawnień władczych, zajmując głównie stanowiska inżynierskie (np. w Europejskiej Agencji Kosmicznej), inne stanowiska techniczne oraz pełniąc funkcje pomocnicze i usługowe, a nie ściśle administracyjne czy zarządcze. Koncepcja „funkcjonariusza” do organizacji międzynarodowych została przeniesiona z nowożytnego prawa służby publicznej, w którym przyjmuje się, że zatrudniani w aparacie publicznym mają status publicznoprawny (administracyjnoprawny), a nie zobowiązaniowy (pracowniczy). Mamy tu jednak do czynienia z zasadniczymi różnicami, bo model służby publicznej i pojęcie funkcjonariusza zostały stworzone dla państwa i realizacji jego potrzeb. W związku z tym status funkcjonariusza jest regulowany przez to państwo, które jest przy tym traktowane jako strona stosunku zatrudnienia tego funkcjonariusza.

 

Osoba zatrudniona przez organizację międzynarodową nie jest natomiast funkcjonariuszem państwa, lecz pozostaje w stosunku prawnym z tą organizacją jako odrębnym podmiotem prawnym, choć oczywiście muszą istnieć i istnieją różnego rodzaju skomplikowane związki między jej sytuacją prawną w tej organizacji a przynależnością do państwa ją tworzącego. Zasadniczo jej sytuację prawną nie kształtuje prawo danego państwa, lecz to, które jest tworzone przez organizację międzynarodową. Przyjmując, że zatrudniani przez organizacje międzynarodowe są funkcjonariuszami pełniącymi służbę na rzecz tych organizacji, jednocześnie zakłada się, że zasadniczo nie wymagają oni szczególnej ochrony, bo są korzystnie uposażeni, mają szczególnie interesujące zajęcie i korzystają ze szczególnego prestiżu, a poza tym rozwijaniu indywidualnych praw i wolności sprzeciwiają się w tym przypadku różnego rodzaju względy i ograniczenia praktyczne wynikające stąd, że mamy do czynienia nie z państwem, a ze swoistym podmiotem prawa międzynarodowego, jakim jest organizacja międzynarodowa, której możliwości oraz zakres i sposób działania wyznacza zgodna wola państw powołujących ją do życia, finansujących ją i ewentualnie ją zmieniających.

 

Wskazanemu podejściu do kwestii zakresu ochrony praw i wolności zatrudnionych w organizacjach międzynarodowych sprzyja przeniesienie na grunt tych organizacji koncepcji służby publicznej i traktowanie ich jako funkcjonariuszy pozostających w szczególnym stosunku publicznoprawnym z organizacją międzynarodową. Oznacza to między innymi, że zatrudnieni w tych organizacjach podlegają ograniczeniom w korzystaniu z wolności związkowych oraz praktycznie pozbawieni są prawa do rokowań (zawierania układów zbiorowych pracy). Ograniczeniom podlega także ich prawo do sądu, co wyraża się zwłaszcza w kierowaniu ich spraw do trybunałów administracyjnych, działających zasadniczo jako organy badające jedynie zgodność z prawem decyzji organizacji międzynarodowej, a nie jak typowe sądy powszechne (sądy pracy) rozpoznające ogół sporów między pracodawcami i pracownikami. Oznacza to w szczególności przedmiotowe ograniczenie zakresu spraw, w których zatrudnieni mogą kierować je na drogę postępowania sądowego. Ponadto tylko w przypadku nielicznych organizacji międzynarodowych przewidziane jest dwuinstancyjne postępowanie sądowoadministracyjne. Traktowanie wynagrodzenia zatrudnionego jako elementu stosunku publicznoprawnego umożliwia także - między innymi - ograniczenie jego ochrony, np. przez niestosowanie zasad dotyczących ograniczenia możliwości dokonywania potrąceń bez zgody funkcjonariusza i bez prawomocnego wyroku sądowego.

 

Pojawia się pytanie, czy przedstawiony stan rzeczy należy uznać za właściwy i czy wraz z ogólnym postępem w zakresie indywidualnej i zbiorowej ochrony praw i wolności pracowników (zatrudnionych), a także w związku ze wzrostem skali i znaczenia zatrudnienia w organizacjach międzynarodowych nie należałoby dążyć do stosownego jej poszerzenia i wzmocnienia. W moim przekonaniu postępowi w zakresie umacniania praw i wolności osób zatrudnionych, znajdujących wyraz m.in. w regulacjach ONZ, MOP, w Europejskiej Karcie Społecznej czy w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej, powinny towarzyszyć odpowiednie zmiany w regulacjach dotyczących organizacji międzynarodowych. Drogą do tego celu jest między innymi odrzucenie co do zasady (ewentualnie z wyłączeniem osób sprawujących funkcje ściśle władcze w organizacji) paradygmatu służby publicznej i funkcjonariusza w organizacjach międzynarodowych. Do pewnego stopnia wzorca można w tym przypadku poszukiwać w naszych rozwiązaniach prawnych, w których zasadniczo (pomijając służby mundurowe) pojęcie stosunku pracy i pracownika zostało rozciągnięte także na dawne stosunki administracyjnoprawne i dawnych funkcjonariuszy publicznych. W konsekwencji tego należałoby wyraźnie przyjąć, że zatrudnieni przez organizacje międzynarodowe są pracownikami, a nie funkcjonariuszami, ewentualnie uznając, że w nadrzędnym pojęciu pracownika mieści się także funkcjonariusz, z tym jednak, że jego status prawny jest statusem zobowiązaniowym, a więc pozostaje on w stosunku pracy, a nie w niepracowniczym stosunku zatrudnienia o charakterze administracyjnoprawnym. To z kolei musiałoby prowadzić między innymi do zasadniczej przebudowy regulacji prawnych, których celem jest zapewnienie prawa do sądu; nie powinien to być już trybunał administracyjny czy sąd działający na zasadach właściwych dla sądownictwa administracyjnego, którego celem co do zasady jest kontrola działalności administracji publicznej, a nie sprawowanie wymiaru sprawiedliwości. Wzorcem powinno być tu sądownictwo pracy znane z ustawodawstw krajowych. W moim przekonaniu zmiana w organizacjach międzynarodowych paradygmatu służby publicznej na paradygmat pracowniczy - jeżeli będzie następowała - będzie się mieścić w nurcie ogólnego postępu cywilizacyjnego i - co może wydawać się paradoksalne - powinna dobrze służyć także ich funkcjonowaniu zgodnie z wolą państw, które je tworzą.

 

Walerian Sanetra

Odbiór osobisty 0 €
Inpost Paczkomaty 4 €
Kurier Inpost 4 €
Kurier FedEX 4 €
Free delivery in Reader's Club from 47 €