Best prices Special offers for members of the PWE book club The cheapest delivery

Labour and Social Security Journal 5/2019

ISSN: 0032-6186
Pages: 48
Publication date: 2019
Place publication: Warszawa
Binding: paperback
Format: A4
Download the magazine
Article price
As file to download
4.00
Buy article
Price of the magazine number
14.00
Annual subscription 2024 (12 consecutive numbers)
195.00 €
156.00
Lowest price in last 30 days: 156.00
195.00 €
156.00
Lowest price in last 30 days: 156.00
From number:
Semi-annual subscription 2024 (6 consecutive numbers)
98.00 €
88.00
Lowest price in last 30 days: 88.00
98.00 €
88.00
Lowest price in last 30 days: 88.00
From number:

Praca i Zabezpieczenie Społeczne nr 5/2019 
Rok LX nr 5 (maj) ISSN 0032-6186

 

NUMER DO POBRANIA

Spis treści/Content list

 

Artykuły

 

dr hab. Irena Boruta, 

dr hab. Irena Boruta, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego/The Cardinal Wyszyński University in Warsaw

e-mail: iboruta1805@gmail.com

 

Niewymuszona usługa seksualna w zamian za korzyść w pracy. Aspekty prawne

DOI 10.33226/0032-6186.2019.5.1

Casus niewymuszonego seksu za korzyść w pracy dowodzi, że ochronie przed dyskryminacją nie podlegają, w zasadzie, najwięksi przegrani tej sytuacji, tj. osoby, które wskutek zaistnienia seksu za pracę utraciły możliwość uzyskania przysporzenia korzyści. Zdaniem autorki, zmianie tej sytuacji służyłoby m.in. przejęcie z prawa antydyskryminacyjnego zmiany reguły dowodzenia i uznanie, że to pracodawca musiałby udowodnić, iż nie dopuścił się złamania zasad współżycia społecznego, jeśli zostałoby uprawdopodobnione, że doszło do seksu za korzyść w pracy.

Słowa kluczowe: niewymuszony seks za korzyść w pracy, dyskryminacja, molestowanie, molestowanie seksualne, domniemanie dyskryminacji, ciężar dowodu w sprawach na tle dyskryminacji.

Legal aspects of unforced sex in exchange for benefit at work

Unforced sex in exchange for an advantage at work is in fact indifferent from the point of view of anti-discrimination law. This indicates the shortcomings of this right. In particular, those employees whose employer has not granted benefits remain without anti-discrimination protection. They should at least be able to benefit from the exemption from the obligation to take evidence, as provided for in the anti-discrimination law in case if this person would seek protection based on a civil law violation of the principles of social coexistence.

Keywords: unforced sex in exchange for work benefits, discrimination, harassment, sexual harassment, presumption of discrimination., the burden of proof.

 

Bibliografia

Adamiec, M. Kożusznik, B. (2000). Zarządzanie zasobami ludzkimi. Kraków: Wydawnictwo AKADE.

Boruta, I. (1996). Równość kobiet i mężczyzn w pracy w świetle prawa Wspólnoty Europejskiej. Implikacje dla Polski. Łódź.

Boruta, I. (2019a). Molestowanie a dyskryminacja. Zagadnienia prawne. W druku.

Boruta, I. (2019b). Numerus clausus podstaw dyskryminacji. W druku.

Fredman, S. (1992). European Community Discrimanation Law: a Critique. Industrial Law Journal, (2), https://doi.org/10.1093/ilj/21.2.119

Jędrzejko, M. (2006). Prostytucja – skala i charakter zjawiska w świetle badań. W: Prostytucja jako problem społeczny, moralny i zdrowotny. Pułtusk-Warszawa: Akademia Humanistyczna im. Aleksandra Gieysztora. Oficyna wydawnicza ASPRA-JR.

McKinnon, C. (1979). Sexual Harassment On Working Women. New Haven: Yale University Press.

Sztobryn, J. Gieruszkiewicz, J. (2004). Psychologiczne aspekty prostytucji. Łódź.

 

dr Jacek Lewkowicz

University of Warsaw, Faculty of Law and Administration, Faculty of Economic Sciences

ORCID: 0000-0001-9430-4926

e-mail:%20jlewkowicz|wne.uw.edu.pl| |: jlewkowicz|wne.uw.edu.pl

Why should we regulate labor markets? An interdisciplinary approach

DOI 10.33226/0032-6186.2019.5.2

The article is devoted to the issue of regulating labor markets from an interdisciplinary perspective. The first part of the text describes briefly the essence of law & economics as an approach that may be successfully applied in labor market problems. The essential element of the article is the part considering institutional premises for regulating labor market. The analysis covers also an attempt of formulating guidelines for developing optimal labor market regulations. Conclusions, apart from their scientific nature, may be valuable also for labor market participants and policymakers.

Keywords: labor markets, market regulations, law & economics.

Dlaczego należy regulować rynek pracy? Podejście interdyscyplinarne

Artykuł poświęcony jest problematyce regulowania rynku pracy w ujęciu interdyscyplinarnym. Na wstępie autor przedstawia krótką charakterystykę istoty ekonomicznej analizy prawa jako perspektywy badawczej, która może być z powodzeniem stosowana do analizy problemów z zakresu rynku pracy. Zasadniczym elementem artykułu jest fragment stanowiący rozważania nad instytucjonalnymi przesłankami dla regulowania rynku pracy. Analiza obejmuje także próbę sformułowania wytycznych dla kreowania optymalnych regulacji rynku pracy. Wnioski, poza aspektami naukowymi, mają wartość praktyczną także dla uczestników rynku pracy, w tym zwłaszcza dla prawodawcy.

Słowa kluczowe: rynek pracy, regulacje rynkowe, ekonomiczna analiza prawa.

 

Bibliography

Ashenfelter, O. Layard, R. (ed.). (1986). Handbook of LaborEconomics. Elsevier Science Publishers.

Becker. G. S. (1962). Investment in Human Capital: A Theoretical Analysis. Journal of Political Economy, 70(5), https://doi.org/10.1086/258724

Boeri, T. Van Ours, J. (2011). Ekonomia niedoskonałych rynków pracy. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.

Buchanan, J. (1959). Positive Economics, Welfare Economics, and Political Economy. Journal of Law & Economics, (2), https://doi.org/10.1086/466556

Calabresi, G. (1970). The Costs of Accidents: A Legal and Economic Analysis. New Haven: Yale University Press.

Card, D. Ashenfelter, O. (2011). Handbook of Labor Economics 4 (A). North Holland.

Ciccone, A. Peri, G. (2006). Identifying Human-Capital Externalities: Theory with Applications. Review of Economic Studies, 73(2), https://doi.org/10.1111/j.1467-937X.2006.00380.x

Clarke, E. H. (1971). Multipart pricing of public goods. Public Choice, 11(1), https://doi.org/10.1007/BF01726210

Coase, R. (1993). Law and Economics at Chicago. Journal of Law and Economics, (1), https://doi.org/10.1086/467274

Coase, R. (1994). Essays on Economics and Economists. Chicago: Chicago University Press, https://doi.org/10.7208/chicago/9780226051345.001.0001

Cooter, R. Ulen, T. (2011). Ekonomiczna analiza prawa. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.

Dahlman, C. J. (1979). The problem of externality. Journal of Law and Economics, 22(1), https://doi.org/10.1086/466936

Diamond, A. S. (1951). The revolution of law and order. London.

Freeman, R. B. (2002). The Labour Market in the New Information Economy. Oxford Review of Economic Policy, 18(3), https://doi.org/10.1093/oxrep/18.3.288

Georgakopoulos, N. L. (2006). Principles and Methods of Law and Economics. Basic Tools for Normative Reasoning. Cambridge: Cambridge University Press, https://doi.org/10.1017/CBO9780511511455

Gintis, H. (2000). Beyond Homo Economicus: evidence from experimental economics. Ecological Economics, 35(3), https://doi.org/10.1016/S0921-8009(00)00216-0

Greenwald, B. C. Stiglitz, J. E. (1986). Externalities in economies with imperfect information and incomplete markets. The Quarterly Journal of Economics, 101(2), https://doi.org/10.2307/1891114

Halperin, J. (2011). Law in Books and Law in Action: the Problem of Legal Change. Maine Law Review, 64(45).

Hersch, J. Viscusi, W. K. (2012). Law and economics as a pillar of legal education. Review of Law and Economics, 8(2), https://doi.org/10.1515/1555-5879.1574

Hicks, J. R. (1939). The foundations of welfare economics. Economic Journal, (49), https://doi.org/10.2307/2225023

Holmes, O. W. (1987). The Path of the Law. The FloatingPress.

Hoppe, H. H. (1989). Fallacies of the Public Goods Theory and the Production of Security. The Journal of Libertarian Studies, 9(1).

Kaldor, N. (1939). Welfare propositions and interpersonal comparison of utility. Economic Journal, (49), https://doi.org/10.2307/2224835

Kalleberg, A. L. (2007). The Mismatched Worker. New York: W. Norton & Company.

Katz, A. (1998). Foundations of Economic Approaches to Law. New York-Oksford: Oxford University Press.

Kelsen, H. (2014). Czysta teoria prawa. Warszawa: LexisNexis.

Layard, R. (1989). Why Does Unemployment Persist? The Scandinavian Journal of Economics, 91(2), https://doi.org/10.2307/3440117

Lewkowicz, J. Metelska-Szaniawska, K. (2016). De iure and de facto institutions - disentangling the interrelationships. The Latin American and Iberian Journal of Law and Economics, 2(2), https://doi.org/10.1007/978-1-4614-7883-6_661-1

Mackaay, E. (2000). History of Law and Economics. In: B. Bouckaert, G. De Geest (red.). Encyclopedia of Law and Economics. Cheltenham: Edward Elgar.

Manning, A. (2003). Monopsony in Motion: Imperfect Competition in Labor Markets. Princeton: Princeton University Press.

Mayntz, R. (ed.). (1980). Implementation politisher Programme. Koenigstein: Verlag Anton Hain.

Medema, S. G. Mercuro, N.W. Samuels, J. (2000). Institutional Law and Economics, In: B. Bouckaert, G. De Geest (ed.), Encyclopedia of Law and Economics. Cheltenham: Edward Elgar.

Mota Prado, M. Trebilcock, M. J. (2014). Advanced Introduction to Law and Development. Cheltenham: Edward Elgar, https://doi.org/10.4337/9781783473403

Padoa-Schiopa, F. (1991). Mis-match and Labour Mobility. Cambridge: Cambridge University Press, https://doi.org/10.1017/CBO9780511599316

Pareto, V. (1906). Manualle di Economia Politica con una Introduzione Alla Scienza Socialle. Mediolan: Piccola Biblioteca Scientifica.

Parisi, F. (2004). Positive, Normative and Functional Schools in Law and Economics. European Journal of Law and Economics, (18), https://doi.org/10.1007/s10657-004-4273-2

Pearson, H. (1997). Origins of Law and Economics - the Economists' New Science of Law 1830–1930. Cambridge: Cambridge University Press, https://doi.org/10.1017/CBO9780511572135

Posner, R. A. (1973). Economic Analysis of Law. Boston: Little, Brown & Co.

Posner, R. A. (1974). Theories of Economic Regulation. NBER Working Paper, (41), https://doi.org/10.3386/w0041

Posner, R. A. (1979). Utilitarianism, economics, and legal theory. The Journal of Legal Studies, (8), https://doi.org/10.1086/467603

Posner, R. A. (1981). The Economics of Justice. Cambridge: Harvard University Press.

Posner, R. A. (1987). The Law and Economics Movement. American Economic Review, 77(2).

Roeed, K. (1997). Hysteresis in Unemployment. Journal of Economic Surveys, 11(4), https://doi.org/10.1111/1467-6419.00040

Roche, J. P. (1955). Judicial Self-Restraint. American Political Science Review, 49(3), https://doi.org/10.2307/1951437

Rowley, Ch. (2005). An Intellectual History of Law and Economics: 1739–2003. In: F. Parisi, Ch. Rowley (ed.), The Origins of Law and Economics. Essays by the Founding Fathers. Cheltenham-Northampton: Edward Elgar.

Rutherford, D. (2002). Routledge dictionary of economics. London: Taylor & Francis Group, https://doi.org/10.4324/9780203000540

Schaefer, H.-B. Ott, C. (2004). The Economic Analysis of Civil Law. Cheltenham-Northampton: Edward Elgar.

Snowdon, B. Vane, H. (1998). Ewolucja współczesnej ekonomii z perspektywy monetarnej (cz. 2 wywiadu z Miltonem Friedmanem). Ekonomista, (10).

Snyder, F. (1993). The Effectiveness of European Community Law: Institutions, Processes, Tools and Techniques. The Modern Law Review, (56), https://doi.org/10.1111/j.1468-2230.1993.tb02852.x

Soskice, D. (1990). Wage determination: the changing role of institutions in advanced industrialized countries. Oxford Review of Economic Policy, 6(4), https://doi.org/10.1093/oxrep/6.4.36

Stroiński, R. (2003). Wprowadzenie do ekonomicznej analizy prawa. In: M. Bednarski, J. Wilkin (ed.), Ekonomia dla prawników i nie tylko. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis.

Topel, R. H. (1994). Regional Labor Markets and the Determinants of Wage Inequality. The American Economic Review, 84(2).

Wilkin, J. (2004). Ewolucja ekonomii politycznej i jej miejsce we współczesnej myśli ekonomicznej. In: J. Wilkin (ed.), Czym jest ekonomia polityczna dzisiaj? Warszawa: Wydawnictwo Wydziału Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego.

 

Studia i opracowania

 

mgr Vojtěch Kadlubiec

Uniwersytet Masaryka w Brnie (Republika Czeska), Wydział Prawa, Katedra Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

ORCID: 0000-0002-2376-2804

e-mail: kadlubiec.vojtech|gmail.com| |kadlubiec.vojtech|gmail.com

 

dr Jan Horecký

Uniwersytet Masaryka w Brnie (Republika Czeska), Wydział Prawa, Katedra Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

ORCID: 0000-0001-8933-6624

e-mail: jan.horecky|law.muni.cz| |jan.horecky|law.muni.cz

 

dr Ariel Przybyłowicz

Uniwersytet Wrocławski, Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii, Zakład Prawa Pracy

ORCID: 0000-0003-4219-0984

e-mail: ariel.przybylowicz2|uwr.edu.pl| |ariel.przybylowicz2|uwr.edu.pl

Regulacja prawna oraz praktyka oceniania braku przeciwwskazań do wykonywania pracy – czesko-polskie porównanie i inspiracja

DOI 10.33226/0032-6186.2019.5.3

Autorzy porównują polskie i czeskie regulacje prawne dotyczące badań profilaktycznych pracowników, których celem jest stwierdzenie istnienia lub brak przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania pracy przez pracownika. Przedstawiają obowiązujące w obu państwach rozwiązania, zwracając uwagę na takie kwestie, jak podmioty uprawnione do orzekania o braku przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania pracy, rodzaje badań profilaktycznych oraz sytuacje, w których muszą zostać one przeprowadzone, charakter prawny orzeczenia lekarskiego i jego treść. Podejmują  również próbę oceny obowiązujących przepisów, wskazując na problemy praktyczne oraz wady i zalety poszczególnych rozwiązań obowiązujących w obu krajach. Na tym tle formułują propozycje, w jakim kierunku powinny zmierzać zmiany legislacyjne w zakresie omawianej problematyki.

Słowa kluczowe: komparatystyka prawnicza, badania porównawcze, przeciwwskazania do wykonywania pracy, ocena przeciwwskazań do pracy, profilaktyczne badania pracowników, zdolność zdrowotna do pracy, orzeczenie lekarskie o zdolności do pracy.

Legal regulations and practice of the assessing the contraindications to work - Czech-Polish comparison and inspiration

The presented article deals with Polish and Czech legal regulations of the preventive medical examinations of employees, which are aimed at assessing the absence of the medical contraindications to perform work. Attention is paid to the legal solutions in the subject matter in both countries, in relation, inter alia, to the bodies authorized to assess the medical contraindications to work, to the types of the preventive occupational medical examinations, to the cases of their compulsory pursuance and, last but not least, to the medical certificate on the health capacity to work and to its content. The article also includes the critical evaluation of the current legislation and points to the practical problems and advantages and disadvantages of the legal solutions in both countries. Based on the conclusions of the conducted comparative analysis, the authors also formulate some proposals for the legislative changes in the subject area.

Keywords: legal comparative studies, comparative studies, assesment of contraindications to work, preventive occuaptional medical examinations, health capacity to work, medical certificate on the health capacity to work.

 

Bibliografia

Dawydzik, L. T. (2003). Ochrona zdrowia pracujących. Poradnik dla lekarzy i pracodawców. Warszawa: PZWL Wydawnictwo Lekarskie.

Dörre-Kolasa, D. (2017). Komentarz do art. 229 kodeksu pracy. W: A. Sobczyk (red.), Kodeks pracy. Komentarz. SIP Legalis.

Jakubowski, J. Badania profilaktyczne pracowników. Aktualny stan prawny. Najczęstsze pytania i kontrowersje, https://lodz.pip.gov.pl/pl/f/v/93627/Badania%20profilaktyczne%20pracownikow.%20Aktualny%20stan%20prawny.%20Najczestsze%20pytania%20i%20kontrowersje22.pdf (24.08.2018).

Janáková, A. (2011). Abecedabezpečnosti a ochrany zdravípřipráci. Olomouc: ANAG.

Jędrasik-Janowska, I. (2016). Pojęcia i konstrukcje prawne ubezpieczenia społecznego. Warszawa: Wolters Kluwer.

Kopias, J. A. (2015). Realia profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami w Polsce. Medycyna Pracy, 66(6), http://medpr.imp.lodz.pl/pdf-60495-3781?filename=Realia%20profilaktycznej.pdf (24.08.2018).

Kowalska, K. Rzemek, M. (2018). Zmiany w badaniach pracowników. Rzeczpospolita (online), http://www.rp.pl/Kadry/303299907-Zmiany-w-badaniach-pracownikow.html (29.03.2018).

Mitrus, L. (2018). Wypowiedzenie umowy o pracę z przyczyn dotyczących pracownika. Warszawa: C.H.Beck.

Parszuto, J. Zagożdżon, P. Jaremin, B. Ścisło, E. Korczak-Michałowska, A. (2008). Ocena jakości badań profilaktycznych pracowników wykonywanych przez lekarzy o różnych specjalizacjach i kwalifikacjach w województwie pomorskim w latach 2005–2008. Medycyna Pracy, 59(6), http://www.imp.lodz.pl/upload/oficyna/artykuly/pdf/full/2008/6_Parszuto.pdf (24.08.2018).

Pławucka, H. (2014). Ryzyko niezdolności do pracy dla celów rentowych – konstrukcja i treść. W: P. Bieniek i O. Rawski (red.), Niezdolność do pracy jako ryzyko w społecznym ubezpieczeniu rentowym. Warszawa-Chorzów: Poligrafia ZUS.

Sikorska, A. (2015). Granice obowiązków stron stosunku pracy w zakresie badań profilaktycznych. Monitor Prawa Pracy, (2).

Šubrt, B. Tuček, M. (2017). Pracovnělékařské služby. Povinnosti zaměstnavatelů a lékařů po novelách právních předpisů. Olomouc: ANAG.

Tomšej, J. (2018). Pracovnělékařské služby. Praga: Wolters Kluwer.

Wągrowska-Koski, E. Rybacki, M. Śliwińska-Kowalska, M. Walusiak-Skorupa, J. Lewańska, M. Pas-Wyroślak, A. Klimecka-Muszyńska, D. (2011). Problemy orzecznicze w badaniach profilaktycznych, http://www2.mz.gov.pl/wwwfiles/ma_struktura/docs/publikacja2_zd_24032011.pdf (24.08.2018).

Wittczak, T. (2018). Medycyna pracy. Profilaktyka i orzecznictwo. Warszawa: Difin.

 

prof. dr hab. inż. Halina Podsiadło

Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji

ORCID: 0000-0002-2202-6215

e-mail: h.podsiadlo|wip.pw.edu.pl| |h.podsiadlo|wip.pw.edu.pl

 

inż. Aleksander Balik

Pracownicy i ich motywacje a wyzwania w zarządzaniu zasobami ludzkimi

DOI 10.33226/0032-6186.2019.5.4

Pracownicy poszukują najlepszych miejsc pracy a pracodawcy najlepszych pracowników - to oczywisty truizm. Obecna sytuacja na rynku pracy sprawia, że podmioty zatrudniające muszą nie tylko szukać sposobów skutecznej rekrutacji pracowników, ale i utrzymania intratnej współpracy z już zatrudnionymi. Pracownicy oczekują więcej, a dawne dodatkowe profity stają się standardem. Ogłoszenia o pracę zachęcają pakietami motywacyjnymi, mimo tego brakuje rąk do pracy. Autorzy przedstawiają obecną sytuację na rynku pracy w Polsce  i wyzwania jakie ona niesie dla zarządzania zasobami ludzkimi.

Słowa kluczowe: zatrudnienie, motywacja, zarządzanie, bezrobocie, rekrutacja.

Employees and their motivations and challenges in managing human resources

Employees are looking for the best jobs and the best employers are employees - truism - the current situation exerts new solutions on the employers who want to start and maintain profitable cooperation. Employees expect more and the old additional goods become a standard. Job advertisements are encouraged by motivation packages, despite this good employees are missing. The article contains a description of basic concepts, statistical data, historical background, scientific achievements and describes the present situation on the labor market.

Keywords: employment, motivation, management, unemployment, recruitment.

Bibliografia

Bieniok, H. (red.). (2006). System zarządzania zasobami ludzkimi przedsiębiorstwa. Katowice.

Borkowska, S. (1985). System motywowania w przedsiębiorstwie. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.

Godziszewski, B. Haffer, M. Stankiewicz, M. J. Sudoł, S. (2011). Przedsiębiorstwo. Teoria i praktyka zarządzania. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.

Juchnowicz, M. (2012). Zaangażowanie pracowników. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. (2018). Rynek pracy w Polsce w 2017 roku. Ministerstwo Rodziny, Pracy

i Polityki Społecznej. Departament Rynku Pracy.

Pietroń-Pyszczek, A. (2007). Motywowanie pracowników. Wskazówki dla menedżerów. Wrocław: Wydawnictwo MARINA.

Sidor-Rządkowska, M. (2000). Kształtowanie nowoczesnych systemów ocen pracowników. Kraków.

Sikora, J. (2000). Motywowanie pracowników. Bydgoszcz.

Witucki, M., http://extra.innpoland.pl/rynek-pracownika-to-mit

(15.04.2018).

 

Wykładnia i praktyka

 

dr hab. Monika Latos-Miłkowska

Uniwersytet Warszawski, Wydział Prawa i Administracji, Katedra Prawa Pracy i Polityki Społecznej

ORCID: 0000-0001-6851-8971

e-mail: m.latos-milkowska@wpia.uw.edu.pl

Reprezentatywność zakładowych organizacji związkowych po nowelizacji ustawy o związkach zawodowych – nowa jakość czy stracona szansa?

DOI 10.33226/0032-6186.2019.5.5

Celem artykułu jest pogłębiona analiza nowej regulacji reprezentatywności zakładowych organizacji związkowych po nowelizacji ustawy o związkach zawodowych i próba odpowiedzi na pytanie, czy wprowadzone zmiany stanowią istotnie nową jakość w zbiorowym prawie pracy, czy też zostało zachowane dotychczasowe status quo.

Słowa kluczowe: zakładowa organizacja związkowa, reprezentatywność, związek zawodowy, zasada, osoby wykonujące pracę zarobkową, kryteria reprezentatywności.

Representativeness of trade union organizations after the amendment of the Trade Unions Act - new quality or missed opportunity?

This article is devoted to the issues of the representativeness of establishment trade union organizations after the amendment of the Trade Unions Act. Its purpose is to deepen the analysis of the new regulation and attempt to answer the question whether the introduced changes constitute a significantly new quality in the collective labour law or whether the current status quo has been preserved.

Keywords: establishment trade union organisation, representativeness, trade union, principle, persons conducting paid work, criteria of representativeness.

 

Bibliografia

Baran, K.W. (2018). O zakresie koalicji w związkach zawodowych po nowelizacji prawa związkowego z dnia 5 lipca 2018 r. Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (9).

Florek, L. (2018). Zakres podmiotowy wolności związkowej. W: J. Stelina, J. Szmit (red.), Zbiorowe prawo zatrudnienia. Warszawa.

Gładoch, M. (2014). Dialog społeczny w zbiorowym prawie pracy. Toruń.

Goździewicz, G. (2000). Podstawowe zasady zbiorowego prawa pracy. W: G. Goździewicz (red.), Zbiorowe prawo pracy w społecznej gospodarce rynkowej. Toruń.

Grzebyk, P. Pisarczyk, Ł. (2019). Krajobraz po reformie. Zbiorowa reprezentacja praw i interesów zatrudnionych niebędących pracownikami. Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (1).

Kowalczyk, A. (2014). Pojęcie i skutki prawne zasady reprezentatywności związków zawodowych w prawie polskim. Rzeszów.

Latos-Miłkowska, M. (2007). Reprezentatywność w zbiorowych i w indywidualnych stosunkach pracy. W: L. Florek (red.), Zbiorowe a indywidualne prawo pracy. Warszawa.

Latos-Miłkowska, M. (2018). Porozumienie transferowe de lege latade lege ferenda. Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (1).

Piątkowski, J. (2018). W: K.W. Baran (red.), Kodeks pracy. Komentarz. Warszawa.

Pisarczyk, Ł. (2013). Przejście zakładu pracy na nowego pracodawcę. Warszawa.

Rączka, K. (2008). W: Z. Salwa (red.), Kodeks pracy. Komentarz. Warszawa.

Szmit, J. (2019). Reprezentatywność zakładowych organizacji związkowych w świetle nowelizacji ustawy o związkach zawodowych. Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (3).

 

dr Marcin Krajewski

Uniwersytet Łódzki, Wydział Prawa i Administracji, Katedra Prawa Pracy

ORCID: 0000-0002-8869-0362

e-mail: marcin.krajewski|wpia.uni.lodz.pl| |marcin.krajewski|wpia.uni.lodz.pl

Limit rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe – na marginesie wyroku Trybunału Konstytucyjnego sygn. K 1/18

DOI 10.33226/0032-6186.2019.5.6

Celem artykułu jest ukazanie wad i zalet likwidacji limitu rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe. Ustawą z 15 grudnia 2018 r. znowelizowano art. 19 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Zasadniczym celem nowelizacji przepisów była potrzeba obniżenia deficytu w Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Ustawa wprowadzała wyższe obciążenia z tytułu ubezpieczenia emerytalnego i rentowego najlepiej zarabiających pracowników. Przyjęte przepisy wymusiłyby działania optymalizacyjne po stronie płatników składek. W konkluzji autor krytykuje założenia nowelizacji ustawy.

Słowa kluczowe: ubezpieczenie emerytalne, ubezpieczenie rentowe, składka na ubezpieczenia społeczne, tytuł ubezpieczenia.

The limit of the annual contribution calculation basis to old-age and disability insurance – in connection with the judgment of the Constitutional Tribunal, reference number K 1/18

The purpose of this paper is to present advantages and disadvantages of liquidation of the limit of the annual contribution calculation basis to old-age and disability insurance. The Act of December 15, 2018 amended art. 19 para. 1 of the Act of 13 October 1998 on the Social Insurance System. The main aim of the amendment to the Act was to decrease of State budget subsidy to cover the deficit in the Social Insurance Fund. The regulations introduced higher old-age and disability contributions for the best-earning employees. This will result in optimization activities on the payers' side. In conclusion the author criticizes the amendments to the Act.

Keywords: old-age insurance, disability insurance, social insurance contribution, insurance title.

 

Bibliografia

Bartnicki, M. (2014). Komentarz do art. 15 ustawy. W: K. Antonów (red.), Emerytury i renty z FUS. Emerytury pomostowe. Okresowe emerytury kapitałowe. Warszawa: Lex a Wolters Kluwer business;

Bińczycka-Majewska, T. (2000). Zbieg tytułów ubezpieczenia emerytalnego i rentowego w nowym systemie ubezpieczeń społecznych. Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (12).

Bińczycka-Majewska, T. (2007). Kumulacja i rozłączność tytułów ubezpieczenia społecznego. Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (1).

Jędrasik-Jankowska, I. (2003). Ubezpieczenie społeczne. Tom 1. Część ogólna. Warszawa: PWN.

Krajewski, M. (2018). Obciążenia dochodów podatkiem dochodowym i składkami na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne – w kierunku jednej daniny czy pozostawienia obecnego modelu. Studia BAS, (2).

Uziak, W.(2009). Podstawa wymiaru składek. W: A. Wypych-Żywicka (red.), Leksykon prawa ubezpieczeń społecznych. 100 podstawowych pojęć. Warszawa: C.H. Beck.

Wantoch-Rekowski, J. (2005). Składki na ubezpieczenia emerytalne. Konstrukcja i charakter prawny. Toruń: Dom Organizatora.

Wilczyński, M. (2011). Komentarz do art. 19 ustawy. W: B. Gudowska, J. Strusińska-Żukowska (red.), Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych. Komentarz. Warszawa: C.H. Beck.

Zarzycki, M. (2017). Bezwarunkowy dochód podstawowy - przyszłość prawa pracy i ubezpieczeń społecznych czy utopia? Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (6).

 

Z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej

 

dr Aleksandra Ziętek-Capiga

Uniwersytet Warszawski, Wydział Prawa i Administracji

e-mail: a.zietek-capiga@wpia.uw.edu.pl

Przepisy krajowe przyznające niektórym pracownikom dzień wolny od pracy w Wielki Piątek a dyskryminacja bezpośrednia ze względu na religię

Trybunał Sprawiedliwości UE w dniu 22 stycznia 2019 r. wydał wyrok w sprawie C-193/17, Cresco Investigation GmbH przeciwko Markusowi Achatziemu, zgodnie z którym przyznanie w Wielki Piątek dnia wolnego od pracy tylko pracownikom będącym członkami niektórych Kościołów chrześcijańskich stanowi bezpośrednią dyskryminację ze względu na religię. Jest to kolejne w ostatnim czasie orzeczenie, w którym Trybunał zajmował się problemem odmiennego traktowania ze względu na religię.

Słowa kluczowe: równe traktowanie w zakresie zatrudnienia i pracy, dyskryminacja bezpośrednia ze względu na religię.

National legislation granting certain employees a day’s holiday on Good Friday and direct discrimination on grounds of religion

According to the judgment of the Court of Justice of the EU of 22 January 2019, C-193/17, case Cresco Investigation GmbH vs. Markus Achatzi, granting a public holiday on Good Friday only for employees who are members of certain Christian churches constitutes direct discrimination on grounds of religion. This is another ruling in the recent time, in which the Tribunal dealt with the problem of the different treatment on grounds of religion.

Keywords: equal treatment in employment and occupation, direct discrimination on grounds of religion.

 

Z orzecznictwa Sądu Najwyższego

 

dr Eliza Maniewska

Uniwersytet Warszawski

e-mail: e.maniewska@wpia.uw

Powództwo restytucyjne w czasie trwania stosunku pracy a ochrona pracy kobiet – najnowsze orzecznictwo

Autorka omawia najnowszy judykat Sądu Najwyższego, w którym Sąd przełamał bezwarunkowość tezy, że w przypadku trwania stosunku pracy powództwo restytucyjne nie może być uwzględnione, wskazując, że podstawą do tego może być art. 10 pkt 3 dyrektywy 92/85/EWG.

Słowa kluczowe: ochrona pracy kobiet.

Restitution action during the employment relationship and the protection of women's work - the latest case-law of the Supreme Court

The author discusses the latest judgment of the Supreme Court, in which the Court brake the unconditionality of the thesis that during the employment relationship the restitution claim can not be taken into account.The basic for that can be Article 10 point 3 of Directive 92/85 / EEC.

Keywords: protection of women's work.

 

Poniższe stałe rubryki nie mają charakteru artykułów naukowych/Permanent columns below do not have the status of scientific articles

 

Zdaniem Państwowej Inspekcji Pracy

 

Katarzyna Pietruszyńska

Departament Prawny Głównego Inspektoratu Pracy

e-mail: katarzyna.pietruszynska@gip.pip.gov.pl

Odszkodowanie za skrócenie okresu wypowiedzenia

 

Nowe przepisy

 

dr Agnieszka Zwolińska, Uniwersytet Warszawski

e-mail: a.zwolinska@wpia.uw.edu.pl

Przegląd Dzienników Ustaw z 2019 r. od poz. 593 do poz. 763

 

 

Jeden czy wiele Sądów Najwyższych?

Przyzwyczajeni jesteśmy do tego, a wynika to chociażby z użytych słów, że Sąd Najwyższy jest jeden i usytuowany jest najwyżej w hierarchii sądowniczej. Nie zawsze jednak tak było i nie zawsze tak musi być. Z naszej historii wiemy, że w pewnych okresach obok Sądu Najwyższego istniał Najwyższy Sąd Wojskowy. Wspomnieć też można - choć kwestia ta wymagałaby dalszych objaśnień - że swego czasu istniał Trybunał Ubezpieczeń Społecznych pełniący rolę najwyższego organu sądowego w sprawach ubezpieczeń społecznych. W europejskiej tradycji kontynentalnej, obok pionu sądownictwa powszechnego i wojskowego, ukształtowały się jako odrębne sądy administracyjne i sądy konstytucyjne. Tak jest też od dłuższego już czasu w naszym państwie. W następstwie tego można nieraz spotkać stwierdzenie, że w naszym kraju mamy do czynienia z trzema najwyższymi organami sądowymi, a mianowicie Sądem Najwyższym jako najwyższym sądem w sprawach należących do sądownictwa powszechnego i wojskowego, Naczelnym Sądem Administracyjnym, pełniącym funkcje najwyższego organu w zakresie kontroli działalności administracji publicznej, oraz z Trybunałem Konstytucyjnym, będącym jedynym i tym samym najwyższym ciałem sądowym rozstrzygającym zwłaszcza w sprawach zgodności ustaw z Konstytucją.

Według terminologii i rozwiązań przyjętych w Konstytucji RP Sąd Najwyższy jest jeden i niejako z istoty rzeczy stanowi ustrojową jedność i całość. W myśl art. 183 ust. 1 Konstytucji RP sprawuje on nadzór nad działalnością sądów powszechnych i sądów wojskowych w zakresie orzekania. Oznacza to, że nadzór ten nie może być powierzony innym sądom i że w sprawowaniu tego nadzoru w charakterze najwyższego organu nie może on zostać zastąpiony przez inny „najwyższy” sąd. Powierzenie „najwyższego” nadzoru nad orzecznictwem sądów powszechnych i wojskowych jednemu organowi, tj. Sądowi Najwyższego, ma w szczególności na celu zapewnienie spójności i jednolitości rozstrzygnięć sądów niższych instancji. Z rozwiązań przyjętych w Konstytucji RP wynika, że prawodawca nie może ustawą ustanowić ani formalnie, ani faktycznie czy pośrednio więcej niż jednego Sądu Najwyższego. O zapewnieniu jedności Sądu Najwyższego w sposób zgodny z Konstytucją RP można mówić tylko wtedy, gdy stanowi on nie tylko jeden organizm pod względem jurysdykcyjnym, ale także pod względem organizacyjnym, administracyjnym i finansowym.

Sąd Najwyższy co roku rozpoznaje tysiące spraw, nic więc dziwnego, że jego struktura orzecznicza i organizacyjno-administracyjna musi być znaczne rozbudowane i złożona. W jej kształtowaniu należy wszakże stale mieć na względzie to, że naczelnym zadaniem Sądu Najwyższego jest według Konstytucji RP sprawowanie nadzoru judykacyjnego nad orzecznictwem sądów powszechnych i sądów wojskowych, co z istoty rzeczy oznacza, że nadzór ten powinien być prawidłowy, a o tym, czy taki jest, rozstrzyga zwłaszcza to czy i w jakim stopniu orzecznictwo Sądu Najwyższego gwarantuje jednolitość orzecznictwa sadów niższych instancji, co skądinąd wynika z ustawy z 8 grudnia 2017 r. o Sądzie Najwyższym – i ustaw wcześniejszych – która na czele zadań tego Sądu stawia zapewnienie zgodności z prawem i jednolitości orzecznictwa sądów powszechnych i sądów wojskowych. Warunkiem realizacji tego zadania jest zaś ustanowienie mechanizmów zapewniających jednolitość orzecznictwa samego Sądu Najwyższego, a to z kolei zależy od stworzenia odpowiednich rozwiązań ustrojowych dotyczących jego instrumentów nadzoru judykacyjnego, ale także określonych mechanizmów organizacyjno-administracyjnych i finansowych. Rozwiązania te nie mogą być byle jakie czy jakiekolwiek, bo jeżeli jest inaczej, to sensownie można i należy stawiać zarzut ich sprzeczności z art. 183 Konstytucji RP.

Zgodnie z przyjętym u nas zwyczajem Sąd Najwyższy podzielony jest na izby o stosunkowo dużej autonomii orzeczniczo-organizacyjnej. Do tej pory autonomia ta nie przekraczała uzasadnionych potrzeb i nie rozbijała judykacyjnej i organizacyjnej jedności Sądu Najwyższego, choć od zmian w 1990 r. problem wewnętrznej integracji tego Sądu ciągle był aktualny z uwagi zwłaszcza na potrzebę stałej i wzmożonej troski o jednolitość jego rozstrzygnięć i tym samym o ujednolicający jego wpływ na orzecznictwo sądów niższych instancji. Po ostatnich wszakże zmianach można mieć poważne wątpliwości, czy konstytucyjna zasada jednego Sądu Najwyższego, mimo zachowania jego nazwy, w istocie nie została zlikwidowana.

Jedności Sądu Najwyższego jako odrębnej instytucji nie służy mnożenie izb. W ustawie z 8 grudnia 2017 r. słusznie zlikwidowano Izbę Wojskową, ale bez merytorycznego powodu wprowadzono dwie nowe izby (Izbę Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych oraz Izbę Dyscyplinarną). Jedności Sądu Najwyższego, w tym zwłaszcza jednolitości jego orzecznictwa, i tym samym orzecznictwa sądów niższych instancji, nie służy także powiększanie liczby sędziów tego Sądu (ma ich być co najmniej 120, gdy wcześniej było ich około 80). Wspomnianą jedność i jednolitość rozbija także zróżnicowanie składów orzekających poprzez wprowadzenie ławników w sprawach skarg nadzwyczajnych i w sprawach dyscyplinarnych. Dodatkowo jest to wywoływane tym, że pojawienie się czynnika społecznego w Sądzie Najwyższym spowodowane zostało nie tyle realną potrzebą, co widać wyraźnie zwłaszcza w przypadku powierzenia rozpoznawania skarg nadzwyczajnych składom, w których uczestniczą ławnicy Sądu Najwyższego, ale jest jawnym wyrazem nieufności ze strony ustawodawcy, a w istocie ugrupowania rządzącego, wobec sędziów tego Sądu, powołanych jeszcze przed jego „reformą”, a właściwie jego zdemolowaniem. Podobne uwagi nasuwają się w związku z wprowadzeniem nowego trybu powoływania sędziów Sądu Najwyższego, który z uwagi na kontekst polityczny i przyjęte reguły oraz towarzyszące im zarzuty niekonstytucyjności, niejako z istoty rzeczy doprowadził do kadrowego rozbicia środowiska sędziowskiego Sądu Najwyższego, co musi sprzyjać tendencjom odśrodkowym i rozbieżności orzecznictwa tego Sądu i co – jak sądzę – fatalnie zaciąży na jego działalności przez wiele lat.

Z punktu widzenia zasady jednego Sądu Najwyższego najwięcej zastrzeżeń wywołuje utworzenie Izby Dyscyplinarnej. Po pierwsze, sprawy dyscyplinarne - także sędziów - nie są tej miary i nie niosą za sobą takiego stopnia złożoności interpretacyjnej, by koniecznie musiał się nimi zajmować Sąd Najwyższy. Po drugie, w ramach Sądu Najwyższego Izba Dyscyplinarna uzyskała wyjątkowy, odrębny status organizacyjny i finansowy, a jej prezes zasadniczo w ramach tej Izby przejął kompetencje Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego. Po trzecie, mimo - jak przewiduję - wyraźnie mniejszych obciążeń, sędziom tej Izby przysługuje dodatek w wysokości 40% wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego, co - w moim przekonaniu - trudno uzasadnić (jeżeli są to sędziowie tego samego sądu) jako rodzaj dyskryminacji „pozytywnej”; jest to po prostu dyskryminacja wynikająca z obsesyjnej walki obecnych władz z „kastą” sędziowską, w której to walce cel uświęca środki. Po czwarte, w przypadku Izby Dyscyplinarnej aktualne są także wszystkie wyżej wskazane, ważniejsze czynniki i rozwiązania dezintegrujące wewnętrznie Sąd Najwyższy.

W świetle regulacji ustawy z 8 grudnia 2017 r. faktycznie i formalnie w sposób pośredni Izba Dyscyplinarna w gruncie rzeczy uzyskała status odrębnego sądu w ramach Sądu Najwyższego, co koliduje z zasadą jednego Sądu Najwyższego, wynikającą z art. 183 Konstytucji RP. Obok Sądu Najwyższego faktycznie w jego ramach istnieje Najwyższy Sąd Dyscyplinarny. By pogodzić ten stan rzeczy z Konstytucją RP, należy ten Sąd wyprowadzić z Sądu Najwyższego, przy czym jeżeli ma już on istnieć, to można by go np. nazwać Naczelnym Trybunałem Dyscyplinarnym, a nie Sądem Najwyższym Dyscyplinarnym, bo Sąd Najwyższy jest jeden.

Walerian Sanetra

Odbiór osobisty 0 €
Kurier Inpost 4 €
Kurier FedEX 4 €
Inpost Paczkomaty 4 €
Free delivery in Reader's Club from 47 €