Best prices Special offers for members of the PWE book club The cheapest delivery

Labour and Social Security Journal 8/2019

ISSN: 0032-6186
Pages: 56
Publication date: 2019
Place publication: Warszawa
Binding: paperback
Format: A4
Download the magazine
Article price
As file to download
4.00
Buy article
Price of the magazine number
14.00
Annual subscription 2024 (12 consecutive numbers)
195.00 €
156.00
Lowest price in last 30 days: 156.00
195.00 €
156.00
Lowest price in last 30 days: 156.00
From number:
Semi-annual subscription 2024 (6 consecutive numbers)
98.00 €
88.00
Lowest price in last 30 days: 88.00
98.00 €
88.00
Lowest price in last 30 days: 88.00
From number:

Praca i Zabezpieczenie Społeczne nr 8/2019 
Rok LX nr 8 (sierpień) ISSN 0032-6186

Numer do pobrania

Spis treści/Content list

 

Artykuły

 

dr Piotr Kapusta

Uniwersytet Zielonogórski, Wydział Prawa i Administracji

ORCID: 0000-0003-2002-5419

e-mail: p.kapusta|wpa.uz.zgora.pl| |p.kapusta|wpa.uz.zgora.pl

Partycypacja własnościowa pracowników

DOI 10.33226/0032-6186.2019.8.1

Partycypacja pracownicza jest realizowana na wielu płaszczyznach. Dokonuje się nie tylko w prostych formach informacyjnych. Niejednokrotnie pracownikom są przyznawane uprawnienia oddziałujące na sferę własności pracodawcy. Związki takie mogą występować m.in. ze względu na możliwość podejmowania przez pracowników wiążących pracodawcę decyzji skutkujących ograniczeniem jego samodzielności. Własnościowy wymiar partycypacji polega również na włączeniu pracowników w podział uzyskiwanego zysku czy uczynieniu z pracowników właścicieli swojego pracodawcy lub środków produkcji. Autor wskazuje, że odnalezienie w sobie partnerów przez strony stosunku pracy poprzez budowanie wspólnoty zakładu pracy przyczynia się do jego rozwoju.

Słowa kluczowe: partycypacja pracownicza, partycypacja kapitałowa, akcjonariat pracowniczy, wspólnota zakładu pracy.

Ownership participation of employees

Employee participation is carried out on many levels. It is done not only in simple information forms. Often employees are granted rights that affect the employer's sphere of property. Such compounds may occur, e.g. due to the possibility of making binding employer's decisions resulting in limiting his independence. The ownership dimension of participation also includes the inclusion of employees in the division of profits, as well as making employees of their employer's owners or means of production. Finding partners in the parties by the employment relationship by building a workplace community contributes to its development.

Keywords: Employee participation, capital participation, employee share ownership, the workplace community.

Bibliografia

Baehr, J. (1993). Spółka z udziałem kapitałowym pracowników. Warszawa-Poznań.

Błaszczyk, B. (2105). Partycypacja finansowa pracowników w przedsiębiorstwach. Szansa czy iluzja? Studia Ekonomiczne, (1).

Chyłek, M. (2011). Współczesne zarządzanie przedsiębiorstwem a partycypacja pracownicza. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach. Seria Administracja i Zarządzanie, 90.

Garlicki, L., Zubik, M. (2016). Artykuł 20. W: L. Garlicki, M. Zubik (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Warszawa.

Gładoch, M. (2008). Uczestnictwo pracowników w zarządzaniu przedsiębiorstwem w Polsce. Problemy teorii i praktyki na tle prawa wspólnotowego. Toruń.

Izdebski, H. (2014). Prawne narządzie tworzenia spółki pracowniczej. W: Spółki pracownicze. Przepis na sukces. Warszawa.

Kapusta, P., Michalska, J. (2017). Partycypacja pracownicza. W: P. Kuczma (red.), Aktualne wyznania demokracji partycypacyjne w Polsce i na świecie. Polkowice.

Knudsen, H. (1995). Employee participation in Europe. Londyn.

Kosikowski, C., Śniegucki, M. (1997). Komercjalizacja i prywatyzacja przedsiębiorstw państwowych. Komentarz. Warszawa.

Kozłowski, M. (2013). Pracownicza partycypacja finansowa. Geneza, uwarunkowania rozwoju, rezultaty. Łódź, https://doi.org/10.18778/7525-885-1

Kubot, Z. (1992). Spółki pracownicze (pojęcie i rodzaje). Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (2).

Kubot, Z. (1993). Spółki pracownicze i spółki menedżerskie. Zielona Góra.

Kuciński, J., Wołpiuk, W. J. (2012). Zasady ustroju politycznego państwa w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 roku. Warszawa.

Kuczma, P. (2014). Prawa pracownicze. W: M. Jabłoński (red.), Realizacja i ochrona konstytucyjnych wolności i praw jednostki w polskim porządku prawnym. Wrocław.

Leski, M. (2017). Problematyka akcjonariatu pracowniczego w Polsce na tle doświadczeń międzynarodowych. Warszawa.

Markowski, A., Pawelec, R. (2001). Wielki słownik wyrazów obcych i trudnych. Warszawa.

Martini, C. M. (1995). Jaka polityka? Warszawa.

Matuszewska-Pierzynka, A. (2010). Miejsce spółek pracowniczych w  prywatyzacji polskich przedsiębiorstw państwowych. Acta Univeristatis Lodziensis. Folia Oeconomica, 236.

Ministerstwo Gospodarki. (2011). Akcjonariat pracowniczy. Przewodnik dla przedsiębiorców i pracowników. Warszawa: Ministerstwo Gospodarki.

Piasecki, P. (2014). Partycypacja pracownicza w podejmowaniu decyzji a satysfakcja pracy w MŚP – analiza relacji z wykorzystaniem modelu AMO. Organizacja i Kierowanie, (3).

Piotrkowski, K. (2000). Kierowanie zespołami ludzi. Warszawa.

Piwowarczyk, J. (2006). Partycypacja w zarządzaniu a motywowanie pracowników. Kraków.

PricewaterhouseCoopers (2017). Pracownicze programy akcyjne – szansa dla firm, szansa dla Polski. Raport. PwC Polska.

Przestalski, A. (2013). Własnościowe aspekty partycypacji pracowniczej. Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne, (8).

Rosen, C., Case, J., Staubus, M. (2016). Własność pracownicza. Jak wspiera rozwój biznesu. Warszawa: Kurhaus.

Schindler, J. (2015). Autoteliczność i instrumentalność kapitału społecznego. Zoon Politikon, (6).

Sobczyk, A. (2013). Prawo pracy w świetle Konstytucji RP. Tom I. Teoria publicznego i prywatnego indywidualnego prawa pracy. Warszawa.

Sobczyk, A. (2013a). Prawo pracy w świetle Konstytucji RP. Tom II. Wybrane problemy i instytucje prawa pracy a konstytucyjne prawa i wolności człowieka. Warszawa.

Sobczyk, A. (2015). Wolność pracy i władza. Warszawa.

Sobczyk, A. (2015a). Wspólnota zakładu pracy jako emanacja społecznej gospodarki rynkowej. Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (5).

Sobol, E. (red.). (1997). Słownik wyrazów obcych. Wydanie nowe. Warszawa.

Szałkowski, A. (2000). Uczestnictwo personelu w zarządzaniu firmą. Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie. Prace z Zakresu Zarządzania Zasobami Ludzkimi, (552).

Szkiłądź, H., Bik, S., Pakosz, B., Szkiłądź, C. (red.). (1979). Słownik języka polskiego. Tom drugi L-P. Warszawa.

Szubert, W. (1964). O charakterze prawnym stosunku pracy. Państwo i Prawo, (6).

Turska, A. (2014). Firmy zagraniczne chcą sprzedawać akcje pracownikom, ale to nie takie proste. Dziennik Gazeta Prawna z 2.10.2014 r.

Walczak-Duraj, D. (2014). Wolność gospodarcza a poczucie odpowiedzialności za dobro wspólne. Annales. Etyka w życiu gospodarczym, (3).

Włodyka, S. (2012). Spółki z udziałem pracowników. W: S. Włodyka (red.), System prawa handlowego. Tom 2. Prawo spółek handlowych. Warszawa.

Wratny, J. (2005). Akcjonariat pracowniczy w świetle badań w przedsiębiorstwach sprywatyzowanych. Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (5).

Wratny, J. (2014). Partycypacja pracownicza. W: K. W. Baran (red.), System prawa pracy. Tom V. Zbiorowe prawo pracy. Warszawa.

Wratny, J. (2019). Fenomen partycypacji pracowniczej w nurcie przemian stosunków pracy. Warszawa

Żołyński, J. (2017). O pojęciu wspólnoty załogi w prawie pracy. Studia z Zakresu Prawa Pracy i Polityki Społecznej, (3).

 

dr hab. prof. UAM Anna Musiała

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Prawa i Administracji, Katedra Prawa Pracy i Prawa Socjalnego

ORCID: 0000-0001-5788-9144

e-mail: musiala@amu.edu.pl

Stosunek pracy – zagadnienia podstawowe (część 2): kontraktowa czy deliktowa odpowiedzialność pracodawcy?

DOI 10.33226/0032-6186.2019.8.2

Jeśli przyjąć, że istota modelowo ujętej odpowiedzialności kontraktowej sprowadza się do obowiązku pokrycia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, gdzie regulacje prawne w tym zakresie są w zasadzie „skąpe” – pojawia się kwestia, jak traktować w prawie pracy występujące przypadki bardzo szczegółowej prawnej regulacji zasad odpowiedzialności pracodawcy. Autorka stawia tezę, że w kontekście prawnego charakteru umowy o pracę i całokształtu unormowania stosunku pracy reżim odpowiedzialności kontraktowej w pewnym sensie idzie w „poprzek” wizji odpowiedzialności pracodawczej, i podejmuje próbę odpowiedzi na pytanie: czy w przedmiotowym zakresie nie wchodzi w rachubę możliwość zastosowania reguł odpowiedzialności deliktowej. Przedmiotem pierwszej części artykułu, opublikowanej w numerze 6/2019, była kwestia, czy kontrowersje wobec monistycznej bądź dualistycznej koncepcji stosunku pracy są rzeczywiście aktualne.

Słowa kluczowe: stosunek pracy, odpowiedzialność deliktowa/kontraktowa w stosunku pracy.

Employment relationship – basic issues (part 2): contractual or tort liability of the employer?

If you recognise that the essence of the model contractual liability boils down to the obligation to cover the damage resulting from a non-performance or improper performance of an obligation, with relevant legal regulations being actually „scarce”, the question that emerges is how to treat all these cases of a very detailed legal regulation of the rules and principles of the employer’s liability in the framework of the labour law. The author offers a thesis that in the context of the legal character of a contract of employment and the entire legislation on the employment relationship, the regime of contractual liability is in a way “in defiance” of the vision of employer’s liability. She poses a question whether it is possible to apply the rules of tort liability in this respect.

Keywords: employment relationship, tort/contractual liability in employment relationship.

Bibliografia

Dejours, Ch. (2018). Travail vivant et accomplissement de soi? W: P. Musso, A. Supiot (red.), Qu’est-ce qu’un régime de travail réellement humain? Paris.

Dunn, E. (2008). Prywatyzując Polskę. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.

Gersdorf, M. (2008). Otwarte drzwi dla odpowiedzialności pracodawcy za wadliwe zwolnienie pracownika – i co dalej (felieton). Praca i Zabezpieczenie Społeczne (1).

Liszcz, T. (1977). Nieważność czynności prawnych w umownych stosunkach pracy. Warszawa: PWN.

Liszcz, T. (2008). Odpowiedzialność odszkodowawcza pracodawcy wobec pracownika – cz. 1. Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (12).

Menger, P-M. (2018). Travail instrumental et travail expressif. A quelle conditions le travail peut-il revêtir une valeur pleinement positive? W: P. Musso, A. Supiot (red.), Qu’est-ce qu’un régime de travail réellement humain? Paris.

Musso, P., Supiot, A. (red.). (2018). Qu’est-ce qu’un régime de travail réellement humain? Paris.

Pisarczyk, Ł. (2002). Odszkodowanie z tytułu wadliwego wypowiedzenia lub rozwiązania umowy o pracę przez pracodawcę. Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (8).

Raczkowski, M. (2009). Odpowiedzialność cywilna za szkodę wywołaną wadliwym rozwiązaniem stosunku pracy – kilka uwag praktycznych. Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (6).

Sanetra, W. (2008). Odszkodowanie „cywilne” za wadliwe rozwiązanie umowy o pracę – czyli o poglądach nadal godnych uwagi. W: Z. Niedbała, M. Skąpski (red.), Problemy zatrudnienia we współczesnym ustroju pracy. Księga Jubileuszowa na 55-lecie pracy naukowej i dydaktycznej Profesora Włodzimierza Piotrowskiego. Poznań.

Sobczyk, A. (2015). Wolność pracy i władza. Warszawa.

Szkoła Główna Handlowa w Warszawie. Instytut Gospodarstwa Społecznego (2003). Pamiętniki bezrobotnych. T. 1-4. Warszawa.

Zieliński, T. (1968). Nieważne rozwiązanie stosunku pracy. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego CXXVII. Prace Prawnicze, (39).

Ziembiński, Z. (1980). Problemy podstawowe prawoznawstwa. Warszawa.

 

dr hab. prof. USWPS Monika Lewandowicz-Machnikowska

professor at SWPS University of Social Sciences and Humanities

ORCID: 0000-0001-5140-2921

e-mail: mlewandowicz-machnikowska@swps.edu.pl

 

dr hab. Agnieszka Górnicz-Mulcahy

assistant professor at the Labour Law Department, Faculty of Law, Administration and Economics at the University of Wroclaw

ORCID: 0000-0003-1767-4709

e-mail: agnieszka.gornicz-mulcahy@uwr.edu.pl

Employee’s consent as an instrument for shaping his legal position

DOI 10.33226/0032-6186.2019.8.3

The legislator sometimes uses the construction of consent in the regulations of individual and collective labour law. The paper discusses three selected examples, in which the legalization of employer's activities takes place in this way. These are the employee's consent as an element of the process of work organisation (Article 178 paragraph 2 of the Labour Code), as an instrument of the employee's disposition of his right (Article 91 paragraph 1 of the Labour Code) and as an element of a legal act (Article 42 paragraph 3 of the Labour Code). A selection of examples shows that an employee's consent is a very diverse activity, both in terms of its construction, meaning and form. The legislator assumes that consent is the exercise of the freedom of decision of the entity granting it. However, in the process of granting consent, it cannot be ruled out that an employer may act with intent to coerce the employee into giving the consent. The employee's consent is not only a legal category, but also a psychological behaviour. Lack of equivalence in the relationship between entities undermines the assumption that consent is grounded in the freedom of decision of the entity that grants it. Therefore, one can critically assess consent as an instrument by which the legislator allows the employee to shape his or her own legal situation and wonder whether, in all the cases in which the legislator reaches for it, the benefits resulting from the existence of such a possibility exceed the risks that may arise from it.

Keywords: consent of the employee, notice of termination of employment, deduction from wages, childcare, work protection.

Zgoda pracownika jako instrument kształtowania jego sytuacji prawnej

Ustawodawca posługuje się niekiedy w regulacjach indywidualnego i zbiorowego prawa pracy konstrukcją zgody. W artykule omówiono trzy wybrane przykłady, w których legalizacja działań pracodawcy odbywa się w ten właśnie sposób. Są nimi: zgoda pracownika jako element procesu organizacji pracy (art. 178 § 2 k.p.), jako instrument dysponowania przez pracownika przysługującym mu prawem (art. 91 § 1 k.p.) i jako element czynności prawnej (art. 42 § 3 k.p.). Dobór przykładów pokazuje, że zgoda pracownika jest działaniem bardzo różnorodnym zarówno co do konstrukcji, znaczenia, jak i formy. Ustawodawca zakłada, że zgoda jest realizacją swobody decyzji podmiotu, który jej udziela. Jednak w procesie udzielania zgody nie można wykluczyć celowego działania pracodawcy zmierzającego do wymuszenia jej na pracowniku. Zgoda pracownika jest bowiem nie tylko kategorią prawną, ale też zachowaniem uwarunkowanym psychologicznie. Brak równorzędności w relacji zachodzącej między podmiotami podważa założenie, że zgoda jest ugruntowana w swobodzie decyzji podmiotu, który jej udziela. Można zatem krytycznie oceniać zgodę jako instrument, za pomocą którego ustawodawca pozwala pracownikowi na kształtowanie jego własnej sytuacji prawnej, i zastanawiać się, czy we wszystkich przypadkach, w jakich ustawodawca po niego sięga, korzyści wynikające z istnienia takiej możliwości przewyższają zagrożenia, jakie mogą w związku z nią powstać.

Słowa kluczowe: zgoda pracownika, wypowiedzenie zmieniające, potrącenie z wynagrodzenia za pracę, opieka nad dzieckiem, ochrona pracy.

Bibliography

Latos-Miłkowska, M. (2017). In: L. Florek (ed.), Kodeks pracy. Komentarz. Warszawa.

Machnikowski, P. (2013). In: E. Gniewek, P. Machnikowski (ed.), Kodeks cywilny. Komentarz. Warszawa.

Mitrus, L. (2014). In: A. Sobczyk (ed.), Kodeks pracy. Komentarz. Warszawa.

Nowak, M. (2014). In: Z. Góral (ed. ), Wynagrodzenie za pracę. Warszawa.

Piankowski, M. (2004). In: U. Jackowiak (ed.), Kodeks pracy z komentarzem. Gdynia.

Pietruszyńska, K. (2015). Zdaniem Państwowej Inspekcji Pracy. Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (10).

Prusinowski, P. (2014). Gloss to the judgment of the Supreme Court of 3 August 2012, I BP 2/12 ,LEX nr 1286331. Orzecznictwo Sądów Polskich, (1).

Prusinowski, P. (2019). In: K. W. Baran (ed.), Kodeks pracy. Komentarz. Warszawa.

Sobczyk, A. (2014). In: A. Sobczyk (ed.), Kodeks pracy. Komentarz. Warszawa.

Świątkowski, A. M. (2018). Kodeks pracy. Komentarz. Warszawa.

Walczak, K. (2017). Problematyka wynagrodzenia w świetle Europejskiej Karty Społecznej i Zrewidowanej Europejskiej Karty Społecznej i jej odzwierciedlenie w polskich realiach. Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (1).

Walczak, K. (2019). In: K. Walczak (ed.), Kodeks pracy. Komentarz. Warszawa.

Włodarczyk, M. (2019). In: K. W. Baran (ed.), Kodeks pracy. Komentarz. Warszawa.

Zieliński, T. (1986). Prawo pracy zarys systemu. Część III. Prawo stosunku pracy. Warszawa.

 

Studia i opracowania

mgr Marzena Szuba

Uniwersytet Jagielloński, Wydział Prawa i Administracji, doktorantka w Katedrze Prawa Pracy i Polityki Społecznej

ORCID: 0000-0002-9728-037

e-mail: marzena.szuba|student.uj.edu.pl| |marzena.szuba|student.uj.edu.pl

Pracownicze plany kapitałowe (PPK) – ratunek dla polskiego systemu emerytalnego?

DOI 10.33226/0032-6186.2019.8.4

Autorka przedstawia założenia i cechy pracowniczych planów kapitałowych, które w opinii polskiego ustawodawcy mają stworzyć rzeczywistą możliwość zebrania odpowiednich oszczędności na czas po osiągnięciu wieku emerytalnego, zapewniających dostani poziom życia. Analizuje koszty PPK dla osoby zatrudnionej, podmiotu zatrudniającego, a także państwa. Na tym tle podejmuje próbę oceny wprowadzonego przez ustawodawcę sposobu oszczędzania na okres po zaprzestaniu działalności zawodowej.

Słowa kluczowe: zabezpieczenie społeczne, oszczędności, emerytura, osoba zatrudniona.

Employee Capital Plans – rescue for the polish pension system?

This study aims to discuss the topics of Employee Capital Plans (pracownicze plany kapitałowe). The indicated novelty under the polish legislation should create a real opportunity to collect the appropriate savings for time after reaching the retirement age, which will ensure an appropriate standard of living. As part of this study, the basic assumptions and characteristics of this regulation will be discussed. Next, the will be analyzed the costs of Employee Capital Plans for the employed person, the employing entity and the state. At the end there will be presented a comprehensive assessment of the method of saving introduced by the Polish legislator for the period after cessation of professional activity.

Keywords: social security, savings, retirement, employee.

Bibliografia

Borowska, A. (2013). Determinanty i bariery przedsiębiorczości kobiet w Polsce. Ekonomia i Zarządzanie, (3).

Jaśkowski, K., Maniewska, E. (2017). Minimalne wynagrodzenie w umowach zlecenia i o świadczenie usług. Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (2).

Patulski, A. (2015). Sposoby aktywizacji zawodowej młodych w świetle nowelizacji ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, Studia Iuridica Lublinensia, (3).

Rutecka, J. (2014). Dodatkowe zabezpieczenie emerytalne - charakterystyka i czynniki rozwoju. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, (342).

Starczewska-Krzysztoszek, M. (2008). Bariery rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce. Infos, (4).

Stasiak, J. (2006). Koszty pracy w Polsce w latach 1993-2003. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica, (201).

Szukalski, P. (1998). Proces starzenia się społeczeństw Europy: spojrzenie perspektywiczne. Gerontología Polska, (2).

Zieleniecki, M. (2015). Kilka refleksji na temat podwyższenia wieku emerytalnego w Polsce (na marginesie wyroku Trybunału Konstytucyjnego w sprawie K 43/120). Gdańskie Studia Prawnicze, (33).

 

Wykładnia i praktyka

dr hab. Monika Latos–Miłkowska

Uniwersytet Warszawski, Wydział Prawa i Administracji, Katedra Prawa Pracy i Polityki Społecznej

ORCID: 0000-0001-6851-897

e-mail: m.latos-milkowska|wpia.uw.edu.pl| |m.latos-milkowska|wpia.uw.edu.pl

Status prawny uczelni w świetle ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy

DOI 10.33226/0032-6186.2019.8.5

Status prawny wyższej uczelni w świetle ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy jest bardzo złożony. Zależy w szczególności od tego, czy uczelnia jest uczelnią publiczną, czy niepubliczną oraz czy prowadzi (w ramach dopuszczonych przez ustawę o szkolnictwie wyższym i nauce) działalność gospodarczą. Przekłada się to na znaczne zróżnicowanie poziomu ochrony udzielanej pracownikom uczelni w razie niewypłacalności pracodawcy. Autorka dokonuje krytycznej analizy obowiązującej regulacji, ze szczególnym uwzględnieniem jej zgodności z prawem europejskim.

Słowa kluczowe: uczelnia publiczna, uczelnia niepubliczna, pracodawca, niewypłacalność, przedsiębiorca, działalność gospodarcza.

Legal status of University in the light of Act on the protection of employee claims in case of insolvency of an employer

The legal status of university in the light of the Act on the protection of employee claims in case of the insolvency of an employer is very complex. It depends in particular on whether the university is a public or private university and on whether it runs economic activity. It results in the significant differentiation of the level of protection provided to university employees in case of employer's insolvency. This text is a critical analysis of existing regulations, with particular regard to their compliance with the European law.

Keywords: public University, private University, employer, insolvency, entrepreneur, economic activity.

Bibliografia

Florek, L. (2010). Europejskie prawo pracy. Warszawa.

Janda, P. (2018). Prawo upadłościowe. Komentarz. LEX/el.

Komierzyńska-Orlińska, E. (2019). Komentarz do ustawy Prawo przedsiębiorców. W: M. Wierzbowski (red.), Konstytucja biznesu. Warszawa.

Kruszewski, A. (2019). W: A. Pietrzak (red.), Prawo przedsiębiorców. Komentarz. Warszawa.

Salamonowicz, Z. (2014). Publiczna szkoła wyższa jako przedsiębiorca. Studia Prawnoustrojowe UWM, 14.

Szymańska, A. (2013). W: W. Sanetra, M. Wierzbowski (red.), Prawo o szkolnictwie wyższym. Warszawa.

Zimmerman, P. (2018). Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz. Warszawa.

 

dr hab. Grzegorz Wolak

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II w Lublinie, Wydział Zamiejscowy Prawa i Nauk o Społeczeństwie w Stalowej Woli

ORCID: 0000-0003-3636-8440

e-mail: wolaczek|kul.pl| |wolaczek|kul.pl

O zbiegu roszczeń z art. 45 i art. 49 kodeksu pracy

DOI 10.33226/0032-6186.2019.8.6

Autor omawia relacje między przepisami art. 49art. 45 § 12 k.p. odnoszącymi się do wadliwości oświadczeń woli o wypowiedzeniu umowy o pracę na czas nieokreślony. Przede wszystkim rozważa, czy można mówić o zbiegu roszczeń o wynagrodzenie za wymagany okres wypowiedzenia (art. 49 k.p.) oraz o odszkodowanie z tytułu nieuzasadnionego wypowiedzenia umowy o pracę (art. 45 § 1 k.p.), czy też prawidłowa wykładnia tych przepisów powinna prowadzić do wniosku, że w przypadku ich zbiegu stosuje się tylko jeden z nich, a tym samym pracownikowi przysługuje jedno z przewidzianych w tych przepisach roszczeń.

Słowa kluczowe: umowa o pracę, wypowiedzenie, okres wypowiedzenia, zbieg roszczeń, odszkodowanie.

On the concurrence of claims under Article 45 and 49 of the Labour Code

The article discusses in general issues of relations between provisions of Article 49 Labour Code and Article 45 paragraph 1 and 2 Labour Code that refer to the defectiveness of a declaration of intent to terminate an employment contract for an indefinite period. It is, among other things, about whether one can talk about the concurrence of claims for remuneration for the required period of notice (Article 49 Labour Code) and for compensation for unjustified termination of a contract of employment (Article 45 paragraph 1 Labour Code), or whether the correct interpretation of these provisions should lead to the conclusion that in the case of their concurrence, only one of them is used, and thus the employee is entitled to one of the claims provided for in these provisions.

Keywords: employment contract, notice of termination, notice period, concurrence of claims, compensation.

Bibliografia

Florek, L. (2016). Prawo pracy. Warszawa.

Florek, L. (2017). W: L. Florek (red.), Kodeks pracy. Komentarz. Warszawa.

Gersdorf, M. (2014). W: M. Gersdorf, M. Raczkowski, K. Rączka, Kodeks pracy. Komentarz. Warszawa.

Góral, Z. (2018). W: K. Baran (red.), Kodeks pracy. Komentarz. Warszawa.

Jaśkowski, K. (2019). W: K. Jaśkowski, E. Maniewska, Kodeks pracy. Komentarz. Warszawa.

Kucharski, P. (1994). Kwestia zastosowania art. 45 k.p. do rozwiązania stosunku pracy z mianowanym nauczycielem akademickim w rozumieniu art. 97 ust.1 ustawy z 12.10.1990 o szkolnictwie wyższym. Glosa do uchwały SN z dnia 4 listopada 1992 r., I PZP 63/92. Państwo i Prawo, (6).

Liszcz, T. (2017). Prawo pracy. Warszawa.

Muszalski, W. (2018). Kodeks pracy. Komentarz. Warszawa.

Piankowski, M. (2004). W: U. Jackowiak (red.), Kodeks pracy. Komentarz. Warszawa.

Rycak, A. (2016). W: J. Stelina (red.). Prawo pracy. Warszawa.

Świątkowski, M. (2018). Kodeks pracy. Komentarz, Warszawa.

Wąż, P. (2018). W: K. Walczak (red.), Kodeks pracy. Komentarz. Warszawa.

Wypych-Żywicka, A. (2004). W: U. Jackowiak (red.), Kodeks pracy z komentarzem. Gdynia.

Zieliński, T. (1986). Prawo pracy. Zarys systemu. Cz. 2. Prawo stosunku pracy. Warszawa-Kraków.

 

mgr Łukasz Duśko

Uniwersytet Jagielloński, Wydział Prawa i Administracji, doktorant w Katedrze Prawa Karnego

e-mail: lukaszdusko@gmail.com

Niedopełnienie obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne jako zachowanie sprawcze czynu zabronionego z art. 218 § 1a kodeksu karnego

DOI 10.33226/0032-6186.2019.8.7

Zgodnie z ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych z momentem zawiązania stosunku pracy pracownik podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu i wypadkowemu. Uprawnienia wynikające ze stosunku ubezpieczenia społecznego stanowią przedmiot prawnokarnej ochrony przewidzianej przez przepisy rozdziału XXVIII kodeksu karnego. Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie, czy niedopełnienie obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne mieści się w zakresie penalizowanych przez art. 218 § 1a k.k. zachowań sprawczych.

Słowa kluczowe: ubezpieczenia społeczne; uprawnienia pracownika; czynność sprawcza.

Failure to pay social security insurance contributions as causative behavior of the offense under Article 218 paragraph 1a of the Criminal Code

Pursuant to the Act on the Social Insurance System, at the time when the employment relationship is established, the employee is subject to compulsory retirement, disability, sickness and accident insurance. The rights resulting from the social insurance relationship are the subject of criminal-law protection provided for by the provisions of Chapter XXVIII of the Criminal Code. The aim of this study is to decide whether the failure to pay social security and health insurance premiums falls within the scope of penalized by Article 218 paragraph 1a Criminal Code causative behavior.

Keywords: social insurance; employee rights; efficient activity.

Bibliografia

Daniluk, P. (2018). W: R. Stefański (red.), Kodeks karny. Komentarz. Warszawa.

Gardocki, L. (2013). Pojęcie przestępstwa i podziały przestępstw w polskim prawie karnym. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Lublin-Polonia, LX(2).

G.Hryniewicz, E. (2017). W: M. Królikowski, R. Zawłocki (red.), Kodeks karny. Część szczególna. Tom I. Komentarz do artykułów 117-221. Warszawa.

Lachowski, J. (2004). Odpowiedzialność karna płatnika składek - wybrane zagadnienia. Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (12).

Łabanowski, M. (2015). W: J. Wantoch-Rekowski (red.), Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych. Komentarz. Warszawa.

Łabuda, G. (2014). W: J. Giezek (red.), Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz. Warszawa.

Siwik, Z. (2016). W: M. Filar (red.), Kodeks karny. Komentarz. Warszawa.

Szeleszczuk, D. (2018). W: A. Grześkowiak, K. Wiak (red.), Kodeks karny. Komentarz. Warszawa.

Tomporek, A. (2002). Przedmiot ochrony i podmioty przestępstwa naruszenia praw pracownika (art. 218 k.k.). Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (7).

Wróbel, W.(2017). W: W. Wróbel, A. Zoll (red.), Kodeks karny. Część szczególna. Tom II. Komentarz do art. 212-277d. Warszawa.

 

Z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej

dr Aleksandra Ziętek-Capiga

Uniwersytet Warszawski, Wydział Prawa i Administracji

e-mail: a.zietek-capiga@wpia.uw.edu.pl

Przeniesienie usług finansowych a przejście zakładu pracy na nowego pracodawcę

DOI 10.33226/0032-6186.2019.8.8

Trybunał Sprawiedliwości UE 8 maja 2019 r. wydał wyrok w sprawie C-194/18, Jadran Dodič przeciwko Banka Koper, Alta Invest, zgodnie z którym przejęcie instrumentów finansowych na podstawie umowy, do której zawarcia zobowiązuje ustawodawstwo krajowe, nawet gdy klienci przedsiębiorstwa mogą swobodnie decydować o niepowierzaniu nowemu przedsiębiorstwu zarządzania swoimi papierami wartościowymi na giełdzie, może stanowić przejęcie przedsiębiorstwa albo części przedsiębiorstwa, jeśli zostanie wykazane przejęcie klientów.

Słowa kluczowe: przejęcie przedsiębiorstwa, przejęcie klientów.

Transfer of the financial services and transfer of an undertaking

The Court of Justice of the EU on 8 May 2019 issued a judgement in case C-194/18, Jadran Dodič vs. Banka Koper, Alta Invest, according to which the transfer of financial instruments under a contract the conclusion of which is required by national legislation, even though clients remain free not to entrust the management of their stock market securities to the new undertaking, may constitute a transfer of an undertaking or of part of an undertaking if it is established that there was a transfer of clients.

Keywords: transfer of undertakings, transfer of clients.

 

Z orzecznictwa Sądu Najwyższego

dr Eliza Maniewska

Uniwersytet Warszawski

e-mail: e.maniewska@wpia.uw

Warunki zatrudnienia po powrocie z urlopu rodzicielskiego (macierzyńskiego) – najnowsze orzecznictwo

DOI 10.33226/0032-6186.2019.8.9

Autorka przedstawia judykaturę Sądu Najwyższego odnoszącą się do wykładni art. 1832 kodeksu pracy, uwzględniając jej najnowsze trendy.

Słowa kluczowe: urlop rodzicielski – ochrona.

Conditions of employment after return from parental leave (maternity) - the latest case law

The author presents the judicature of the Supreme Court referring to the interpretation of Article 1832 of Labour Code taking into account its latest trends.

Keywords: parental leave - protection.

 

Poniższe stałe rubryki nie mają charakteru artykułów naukowych/Permanent columns below do not have the status of scientific articles

 

Zdaniem Państwowej Inspekcji Pracy

Katarzyna Pietruszyńska

radca prawny, Departament Prawny Głównego Inspektoratu Pracy

e-mail: katarzyna.pietruszynska@gip.pip.gov.pl

Świadectwo pracy - cd.

DOI 10.33226/0032-6186.2019.8.10

 

Nowe przepisy

dr Agnieszka Zwolińska, Uniwersytet Warszawski

e-mail: a.zwolinska|wpia.uw.edu.pl| |a.zwolinska|wpia.uw.edu.pl

Przegląd Dzienników Ustaw z 2019 r. od poz. 1189 do poz. 1421

DOI 10.33226/0032-6186.2019.8.11

 

Przegląd wydawnictw

dr hab. Krzysztof Walczak (rec.), Uniwersytet Warszawski

kwalczak@wz.uw.edu.pl

Jerzy Wratny: Fenomen partycypacji pracowniczej w nurcie przemian stosunków pracy

DOI 10.33226/0032-6186.2019.8.12

Partie polityczne a niezależność sądów i niezawisłość sędziów

 

Niezależność i odrębność sądów oraz niezawisłość sędziów wynikają zwłaszcza z art. 10, 45, 173 i 186 Konstytucji RP. Dość często pisze się, że ta niezależność i odrębność polega na wykluczeniu ingerencji czynnika czy nacisków politycznych na władzę sądowniczą, z reguły mając na myśli niedopuszczalne oddziaływanie na nią władzy wykonawczej, rzadziej władzy ustawodawczej. Związane jest to z obserwowanym od czasu dojścia do władzy tzw. dobrej zmiany szczególnie jaskrawym nasileniem się zjawiska niedopuszczalnego wpływania na władzę sądowniczą przez władzę ustawodawczą, co polega na uchwalaniu ustaw kształtujących system sądowniczy wbrew regułom zapisanym w Konstytucji RP, oraz przez władzę wykonawczą, w następstwie mniej lub bardziej bezpośredniego ingerowania w sferę niezależności sądownictwa, w tym głównie przez ministra sprawiedliwości. Niezależność i odrębność władzy sądowniczej względem władzy ustawodawczej i wykonawczej są jednoznacznie sformułowane w Konstytucji RP i stąd nie może budzić wątpliwości, że tak pojmowany czynnik polityczny (tj. władza ustawodawcza i władza wykonawcza) nie może naruszać konstytucyjnej niezależności sądów i niezawisłości sędziów.

W ukształtowanej po wygranej PiS rzeczywistości główny problem polega jednakże na tym, iż zasadnicze, ale także konkretne, bieżące decyzje, w tym rozstrzygnięcia kadrowe, na co dzień zapadają poza konstytucyjnie umocowanymi organami, tj. organami władzy ustawodawczej i władzy wykonawczej, co oznacza, że podstawowe, realne zagrożenie dla niezależności władzy sądowniczej wcale nie pochodzi od tych organów, ale od rządzącej partii politycznej, a w istocie od jej prezesa, skoro to on w praktyce decyduje o tym, co i jak jest uchwalane w Sejmie oraz jakie decyzje podejmuje rząd. W mniejszym stopniu chodzi więc o niedopuszczalną ingerencję we władzę sądowniczą przez wąsko pojęty czynnik polityczny, tj. ingerencję ze strony władzy ustawodawczej i władzy wykonawczej, natomiast zasadniczy problem sprowadza się do ingerowania w sądownictwo przez partię rządzącą, która na co dzień nie tylko rządzi, ale i kieruje bieżącymi sprawami państwa, w tym także tymi, które dotyczą wymierzania sprawiedliwości. Niedopuszczalna ingerencja ze strony partii politycznej, tj. partyjnego czynnika politycznego, może polegać i w naszych obecnych warunkach polega na pośrednim wpływaniu na sądownictwo poprzez skłanianie czy wręcz wymuszanie na ustawodawcy uchwalania ustaw kształtujących je w sposób niezgodny z Konstytucją RP oraz na wymuszaniu podobnego typu rozstrzygnięć na władzy wykonawczej. Ingerencja ta może polegać także na próbach bezpośredniego wpływania przez władze partii rządzącej na określone rozstrzygnięcia sądów w konkretnych sprawach. Zarówno pierwszy jak i drugi typ działań jest oczywiście niedopuszczalny w zakresie, w jakim koliduje z zasadami Konstytucji RP. Zakaz ingerowania przez czynnik partyjny w sferę władzy sądowniczej wynika chociażby z art. 45 Konstytucji RP, który gwarantuje każdemu prawo do rozpatrzenia sprawy przez niezależny, bezstronny i niezawisły sąd, a więc przez sąd, który między innymi i przede wszystkim nie może podlegać jakimkolwiek – w tym także pośrednim - wpływom partyjnym.

Konstytucja RP - z jednej strony - gwarantuje niezależność i odrębność władzy sądowniczej, co między innymi oznacza zakaz bezpośredniego (w danej sprawie) jak i pośredniego (w wyniku niekonstytucyjnych rozstrzygnięć władzy ustawodawczej i wykonawczej) ingerowania politycznego czynnika partyjnego w sferę wymiaru sprawiedliwości oraz - z drugiej strony - brak w niej przepisów, z których, np. na zasadzie wyjątku, dałoby się takie upoważnienie dla tego czynnika wywieść. Partia polityczna, niezależnie od tego, czy jest tzw. partią rządzącą czy nie, według Konstytucji RP nie ma pozycji organu władzy, któremu przysługuje część władztwa państwowego. Zgodnie z tą Konstytucją władza ustawodawcza, władza wykonawcza i władza sądownicza należy do określonych organów państwa i tym samym nie należy do partii politycznej, nawet jeżeli jest to partia rządząca. Według art. 11 Konstytucji RP celem partii politycznych nie jest sprawowanie władzy, lecz jedynie „wpływanie na kształtowanie polityki państwa” i to tylko metodami demokratycznymi. Partia rządząca, a zwłaszcza jej prezes, który skupia w swych rękach władzę podobną do tej, którą kiedyś dysponował pierwszy sekretarz KC PZPR, działa wbrew art. 11 Konstytucji RP i tym samym popełnia delikt konstytucyjny. Partia ta nie jest ani władzą ustawodawczą, ani wykonawczą, ani też władzą sądowniczą, nie może też tej władzy faktycznie zastępować ani też ograniczać swobody korzystania z kompetencji przysługujących jej z woli Konstytucji RP. W szczególności zaś dotyczy to władzy sądowniczej, której odrębność i niezależność od innych władz, ale też i odrębności i niezależności w ogólności została w osobny i w konstytucyjnie szczególnie mocny sposób wysłowiona.

W obecnej rzeczywistości mówiąc o zagrożeniu dla wymiaru sprawiedliwości ze strony czynnika politycznego do pewnego stopnia zaciemniamy istotę problemu. Nazywając bowiem rzecz po imieniu należałoby przede wszystkim mówić o tym, że główne zagrożenie dla niezależności władzy sądowniczej płynie ze strony systemu partyjnego, a ściśle biorąc ze strony partii rządzącej, bo to ona - a w gruncie rzeczy jej prezes - miała i ma decydujący wpływ na kształtowanie sytuacji prawnej i faktycznej w wymiarze sprawiedliwości, która w wielu aspektach koliduje z wymaganiami Konstytucji RP.

Po uchwaleniu Konstytucji RP przez długie lata w praktyce nie ujawniał się problem dominacji partii rządzących nad konstytucyjnymi organami władzy państwowej, która między innymi prowadzi do zjawiska tzw. partyjniactwa czy powrotu do wzorów znanych z czasów PRL. Sytuacja uległa radykalnej zmianie po zdobyciu władzy przez PiS i sformułowaniu przez jej prezesa koncepcji centralnego ośrodka dyspozycji politycznych, której istotę można sprowadzić do tego, że ma być to ośrodek pozaparlamentarny i pozarządowy, a więc partyjny, w istocie decydujący o najważniejszych sprawach państwa, nieponoszący za nie prawnej odpowiedzialności, przy czym w praktyce podejmujący także bieżące decyzje zarządcze i kadrowe o zróżnicowanym charakterze i znaczeniu. Praktyka pokazuje, że wspomniana koncepcja obejmuje - co skądinąd oczywiste - także władzę sądowniczą, która nie powinna czy też nie może wymykać się centralnemu ośrodkowi decyzji politycznych. Potwierdza to tezę, że główne, realne zagrożenie dla niezależności sądów i niezawisłości sędziów w chwili obecnej płynie ze strony partyjnego czynnika politycznego, a nie ze strony władzy ustawodawczej czy władzy wykonawczej. Koncepcja partii rządzącej - z jej przewodniczącym o autokratycznych uprawnieniach - jako centralnym ośrodkiem decyzji politycznych, w mojej ocenie wyraźnie koliduje z rolą partii politycznych przyznaną im przez art. 11 Konstytucji RP, bo czym innym jest przecież „wpływanie na kształtowanie polityki państwa”, a czym innym jest prowadzenie tej polityki. Prowadzenie tej polityki należy do organów władzy państwowej, które przecież nie bez przyczyny i w sposób nieprzypadkowy zostały w miarę konkretny i szczegółowy ukształtowane w Konstytucji RP. Unormowania dotyczące partii politycznych mają natomiast charakter szczątkowy i do czasu „dobrej zmiany” były wystarczające. Od czasu tej zmiany rodzi się wszakże pytanie, czy konstytucyjne zabezpieczenia przed przejmowaniem w sposób nieuprawniony przez instancje partyjne, a zwłaszcza przez przewodniczącego partii rządzącej - z czym obecnie mamy do czynienia - kompetencji należących do organów władzy państwowej, nie powinny zostać wzmocnione. Ustanowienie w Konstytucji RP wyraźnego zakazu faktycznej ingerencji czy faktycznego przejmowania przez partie polityczne kompetencji przyznanych określonym organom władzy publicznej wydaje się w świetle praktyki ostatnich lat być istotne i użyteczne także, a może zwłaszcza, z punktu widzenia wzmocnienia niezależności władzy sądowniczej względem partyjnego czynnika politycznego. Już teraz należałoby wszakże zmienić szczególnie szkodliwą i kolidującą z Konstytucją RP praktykę w tym zakresie.

Walerian Sanetra

Odbiór osobisty 0 €
Kurier Inpost 4 €
Kurier FedEX 4 €
Inpost Paczkomaty 4 €
Free delivery in Reader's Club from 47 €