The problem of not being subject to social insurance for performing work based on civil law contracts (comments on the relationship between Article 8(2a) of the System Act and Article 9(1) of the System Act)

Abstract The article deals with the admissibility of qualifying civil law contracts as compulsory social insurance titles with the use of abuse clauses or circumvention of social insurance law. The subject of the article is also to examine whether the legal relations of civil law, labour law, commercial law can be verified by applying social security law, in particular with legal effect for these branches of law. The article also refers to the possibility of violating social security law by applying civil law institutions (e.g. contracts of mandate), commercial law (e.g. company form) or labour law, which were applied on the basis of these branch of law in a lawful manner.

Bibliografia/References

Antonów, K. (2001). Dobrowolne i kontynuowane ubezpieczenia społeczne. Przegląd Ubezpieczeń Społecznych i Gospodarczych, (11).

Antonów, K. (2021). Kompetencje ZUS w zakresie weryfikacji prowadzenia działalności gospodarczej oraz deklarowanej podstawy wymiaru składek z tego tytułu. Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (2). https://doi.org/10.33226/0032-6186.2021.2.1

Antonów, K. (2020). Właściwości prawa ubezpieczeń społecznych. W: A. Wypych-Żywicka (Red.), System prawa ubezpieczeń społecznych. Część ogólna, C.H.Beck.

Babińska-Górecka, R. (2015). Ewolucja treści ryzyka socjalnego „zatrudnionych” na podstawie umów cywilnoprawnych. W: M. Szabłowska-Juckiewicz, M. Wałachowska, J. Wantoch-Rekowski (Red.), Umowy cywilnoprawne w ubezpieczeniach społecznych, Wolters Kluwer.

Babińska-Górecka, R. 2020a, Instytucje i pojęcia prawa cywilnego a prawo ubezpieczeń społecznych, Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (8). https://doi.org/10.33226/0032-6186.2020.8.1

Babińska- Górecka, R. 2020b, Właściwości regulacji prawnej ubezpieczeń społecznych, W: A. Wypych-Żywicka (Red.), System prawa ubezpieczeń społecznych. Część ogólna, Warszawa.

Babińska-Górecka, R. 2020c (1), Zagadnienie stosowania przepisów kodeksu cywilnego do określenia niektórych następstw relacji płatnik – ubezpieczony z punktu widzenia założenia racjonalności pracodawcy, W: M. Jabłoński, S. Jarosz-Żukowska (Red.), Przegląd Prawa i Administracji, tom CXX, część 2. https://doi.org/10.19195/0137-1134.120.91

Baran. K.W. (2020). Kodeks pracy. Komentarz, Tom I, wyd. 5, K.W. Baran (Red.), Wolters Kluwer.

Bińczycka-Majewska, T. (2014). Powszechność systemu ubezpieczeń społecznych- teoria i praktyka, W: System ubezpieczeń społecznych- między solidaryzmem a indywidualizmem. Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Brzeziński, B. (2008). Kilka refleksji o związkach oraz instytucjach prawa cywilnego z prawem podatkowym, Studia Iuridica Toruniensia, tom IV. D. Janicka (Red.). Toruń.

Czarnecki, P. (2017). Glosa do uchwały SN z dnia 16 czerwca 2016 r., III UZP 6/16, Orzecznictwo Sądów Polskich, (7–8).

Dąbek, P. (2012). Wpływ cywilnoprawnej instytucji „przedsiębiorstwa” na stosowanie prawa podatkowego, W: B. Gnela (Red.), Zastosowanie instytucji prawa cywilnego w prawie podatkowym, Difin.

Gersdorf, M. (2013). Prawo zatrudnienia, Wolters Kluwer.

Hajn, Z. (1997). Pojęcie pracodawcy po nowelizacji Kodeksu pracy, cz. II, Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (6).

Janik, E. (2012). Instytucja potrącenia jako efektywny sposób wygaśnięcia zobowiązania podatkowego, W: B. Gnela (Red.), Zastosowanie instytucji prawa cywilnego w prawie podatkowym, Difin.

Jończyk, J. (2006). Prawo zabezpieczenia społecznego, Wolters Kluwer.

Jończyk, J. (2012a). Umowa o zatrudnienie, Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (2).

Jończyk, J. (2012b). Rodzaje i formy zatrudnienia, Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (6).

Jończyk, J. (2013). Ochrona pracy, Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (3).

Kaczmarek, A. (2010). Zakres podmiotowy ubezpieczenia chorobowego, W: A. Malaka, B. Wagner (Red.), Ubezpieczenia chorobowe, Iwonicz-Zdrój.

Kaczmarek, A., Krajewski, M. (2017). Zbieg tytułów ubezpieczenia emerytalnego i rentowego- analiza obecnego stanu prawnego oraz koncepcja budowy nowego modelu, Ubezpieczenie Społeczne. Teoria i Praktyka, (2).

Kubot, Z. (2014). Odcinkowa zdolność pracodawcza spółki dominującej w grupie kapitałowej, Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (9).

Lanckoroński, B. (2016). Kwestia autonomicznej kwalifikacji umów cywilnoprawnych w systemie ubezpieczeń społecznych, Zeszyty Prawnicze Biura Studiów i Analiz Sejmowych, (4).

Liszcz, T. (1997). Ubezpieczenia społeczne i zaopatrzenie społeczne w Polsce, Wydawnictwo Zakamycze.

Nowakowski, T. (2021). Umowa o dzieło a umowa o świadczenie usług w świetle orzecznictwa sądów pracy i rozważań doktryny prawa cywilnego, Monitor Prawa Pracy, (3).

Ostaszewski, W., Wiącek, M. (2022). Krytyka koncepcji tzw. wspólnika iluzorycznego, Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (3). https://doi.org/10.33226/ 0032-6186.2022.2.5

Parchomiuk, J. (2018). Nadużycie prawa w prawie administracyjnym, C.H.Beck.

Pisarczyk, Ł. (2008). Ryzyko pracodawcy, Wolters Kluwer.

Płażek, S. (1996). Autonomia prawa ubezpieczenia społecznego. W: B. Wagner (Red.) Problemy prawa ubezpieczenia społecznego, Kraków.

Prusinowski, P. (2011). Obowiązek zapłaty składek a definicja pracownika w prawie ubezpieczeń społecznych, Monitor Prawa Pracy, (6).

Raczkowski, M. (2009). Powiązania kapitałowe pracodawcy a stosunek pracy, Państwo i Prawo, (3).

Sobczyk, A. (2012). Wynagrodzenie minimalne zleceniobiorców, Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (8).

Ślebzak, K. (2014). Aksjologiczne podstawy prawa ubezpieczeń społecznych ze szczególnym uwzględnieniem solidarności i sprawiedliwości, W: K. Ślebzak, M. Skąpski (Red.), Aksjologiczne podstawy prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, Ars boni et aequi.

Ślebzak, K. (2017). Kontrola przez ZUS ważności umów o pracę stanowiących tytuł do ubezpieczenia społecznego – wybrane zagadnienia. Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (2), 29–41. https://doi.org/10.7206/kp.2080-1084.117

Ślebzak, K., Zieliński, M. (2020). Kontrola przez ZUS prowadzonej działalności gospodarczej w kontekście weryfikacji podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe oraz wysokości świadczeń z tego tytułu (w świetle najnowszego orzecznictwa Sądu Najwyższego), Praca i Zabezpieczenie Społeczne (11). https://doi.org/10.33226/0032-6186.2020.11.5

Ślebzak, K. (2021). O niektórych założeniach konstrukcyjnych systemu ubezpieczeń społecznych. W: R. Babińska-Górecka, A. Przybyłowicz, K. Stopka, A. Tomanek (Red.), Prawo pracy i prawo socjalne. Teraźniejszość i przyszłość. Księga Jubileuszowa dedykowana Profesorowi Herbertowi Szurgaczowi, E-Wydawnictwo. Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa. Uniwersytet Warszawski. https://doi.org/10.18778/8142-018-1.03

Ślebzak, K. (2015). Prawo do zabezpieczenia społecznego w Konstytucji RP. Zagadnienia podstawowe, C.H.Beck.

Wagner, B. (2010). Zasada równego traktowania w ubezpieczeniu chorobowym (w:) Ubezpieczenie chorobowe, Iwonicz Zdrój. Polskie Stowarzyszenie Ubezpieczenia Społecznego.

Zieleniecki, M. (2013). Zakres podmiotowy ubezpieczenia społecznego, W: Ubezpieczenie społeczne – dawniej i dziś. W 80- lecie uchwalenia ustawy o ubezpieczeniu społecznym. Wrocław. Polskie Stowarzyszenie Ubezpieczenia Społecznego.

Zieliński, T. (1994). Ubezpieczenia społeczne pracowników. Zarys systemu praw – część ogólna, PWN.