Determinanty i modele zachowań konsumenta. Wnioski z przeglądu literatury

Celem artykułu jest identyfikacja determinant i modeli wyjaśniających zachowania konsumentów. Jako metodę badawczą autorzy wykorzystali krytyczną i porównawczą analizę literatury. Scharakteryzowali typy determinant wpływających na zachowania konsumentów oraz przeanalizowali i porównali modele zachowań konsumentów dostępne w literaturze światowej. Z przeprowadzonej przez autorów analizy wynika, że opracowane dotychczas modele uwzględniają liczne aspekty zachowań konsumenta, a także strukturalizują je do postaci procesu podejmowania przez konsumenta decyzji i jego zachowań. Wciąż jednak nie zaproponowano modelu, który w sposób ilościowy wyjaśniałby zachowania konsumenta z uwzględnieniem wszystkich omawianych w artykule aspektów.

Bibliografia/References

Ajzen, I. (1985). From intentions to actions: A theory of planned behavior. W: J. Kuhn i J. Beckman (red.), Action-control: From cognition to behavior. Heidelberg: Springer. https://doi.org/10.1007/978-3-642-69746-3_2

Ajzen, I. (1991). The theory of planned behavior. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 2(50). https://doi.org/10.1016/0749-597(91) 90020-T

Armstrong, G. i Kotler, P. (2012). Marketing. Wprowadzenie. Warszawa: Wolters Kluwer.

Blackwell, R. (2001). Consumer Behaviour. 9th ed. Orlando: Harcourt.

Büttner, O. B. i Florack, A. (2013). Shopping orientation as a stable consumer disposition and its influence on consumers' evaluations of retailer communication. European Journal of Marketing, (5/6).

Bywalec, C. i Rudnicki, L. (2002). Konsumpcja. Warszawa: PWE.

Bywalec, C. (2007). Konsumpcja w teorii i praktyce gospodarowania. Warszawa: PWN.

Bywalec, C. (2010). Konsumpcja a rozwój gospodarczy i społeczny. Warszawa: C.H.Beck.

Carpenter, J. M. i Balija, V. (2010). Retail format choice in the US consumer electronics market. International Journal of Retail & Distribution Management, (4). https://doi.org/10.1108/09590551011032081

Conner, M., Norman, P. i Bell, R. (2002). The theory of planned behavior and healthy eating. Health Psychology, (2). https://doi.org/10.1037/0278-6133.21.2.194

Dillard, J. i Pfau, M. (2002). The Persuasion Handbook: Developments in Theory and Practice. Oaks-London-New Delphi.

Erasmus, A. C., Boshoff, E. i Rousseau, G. G. (2001). Consumer decision-making models within the discipline of consumer science: a critical approach. Journal of Family Ecology and Consumer Sciences, 1(29). https://doi.org/10.4314/jfecs.v29i1.52799

Eroglu, E. (2013). Factors Affecting Consumer Preferences For Retail Industry And Retailer Selection Using Analytic Hierarchy Process. KAU IIBFDergisi, 4(6).

Evans, M., Jamal, A. i Foxall G. (2009). Consumer Behaviour. Hoboken: John Wiley & Sons.

Fishbein, M. i Ajzen, I. (2011). Predicting and changing behavior: the reasoned action approach. New York: Psychology Press.https://doi.org/10.4324/9780203838020

Foscht, T. i Swoboda, B. (2007). Käuferverhalten. Wiesbaden: Gabler Verlag.

Grzelak, A. i Gałązka, M. (2011). Związki potrzeb, popytu i konsumpcji żywności — ujęcie teoretyczne. Roczniki Ekonomiczne Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej w Bydgoszczy, (4).

Hino, H. (2012). Shopping at different food retail formats. Understanding cross-shopping behavior through retail format selective use patterns. European Journal of Marketing, (3/4).

Holt, G. i Amilien, V. (2007). Introduction: From Local Food to Localised Food. Anthropology of Food. March, S2. https://doi.org/10.4000/aof.405

Howard, J. A. i Sheth, J. M. (1969). The Theory of Buyer Behaviour. London: John Wiley & Sons.

Janoś-Kresło, M. i Mróz, B. (2006). Konsument i konsumpcja we współczesnej gospodarce. Warszawa: Wyd. SGH.

Jaravaza, D. i Chitando, P. (2013). The Role of Store Location in Influencing Customers' Store Choice. Journal of Emerging Trends in Economics and Management Sciences, 3(4).

Jeżewska-Zychowic, M., Jeznach, M. i Kosicka-Gębska, M. (2012). Zainteresowanie konsumentów słodyczami funkcjonalnymi a ich preferencje. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 3(19).

Kassem, N. O. i Lee, J. W. (2004). Understanding soft drink consumption among male adolescents using the theory of planned behavior. Journal of Behavioral Medicine, 3(27). https://doi.org/10.1023/B:JOBM.0000028499.29501.8f

Kieżel, E. (red.). (2000). Rynkowe zachowania konsumentów. Katowice: Wyd. AE w Katowicach.

Kieżel, E. (2010). Konsument i jego zachowania na rynku europejskim. Warszawa: PWE.

Kim, K., Reicks, M. i Sjoberg, S. (2003). Applying the Theory of Planned Behavior to Predict Dairy Product Consumption by Older Adults. Journal of Nutrition Education and Behavior, 6(35). https://doi.org/10.1016/S1499-4046(06)60343-6

Korneta, P. (2014). What makes customers willing to recommend a retailer — the study on roots of positive net promoter score index. Central European Review of Economics & Finance, 2(5).

Kuß, A. i Tomczak, T. (2007). Käufervehalten. Eine marketingorientierte Einführung. Stuttgart: UTB.

Łatuszyńska, M. i Wawrzyniak, A. (2013). Metody symulacji komputerowej w badaniach marketingowych. Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie, (10).

Lee, M., Atkins, K., Kim, Y. K. i Park, S. H. (2006). Competitive analyses between regional malls and big-box retailers: a correspondence analysis for segmentation and positioning. Journal of Shopping Center Research, 1(13).

Liczmańska, K. (2015). Kluczowe czynniki determinujące zachowania konsumenckie na przykładzie mieszkańców województwa kujawsko-pomorskiego. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Problemy Zarządzania, Finansów i Marketingu, 41(2). https://doi.org/10.18276/pzfm.2015.41/2-09

Lotko, M. (2013). Praktyki z zakresu pracy jako obszar adaptacji koncepcji społecznej odpowiedzialności biznesu. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, (31).

Moital, M. L. (2007). An Evaluation of the factors influencing the adoption of e-commerce in the purchasing of leisure travel by the residents of Cascais. Bournemouth: Bournemouth University.

Mruk, H. (2012). Marketing. Satysfakcja klienta i rozwój przedsiębiorstwa. Warszawa: PWN.

Mukherjee, M., Cuthbertson, R. i Banerjee, M. (2013). Capturing the uncertainties of retail development: The case of emerging markets. University of Oxford.

Muzondo, N. i Mutandwa, E. (2011). The seven Ps of marketing and choice of main grocery store in a hyperinflationary economy. Contemporary Marketing Review, 9(1).

Naylor, G. i Frank, K. E. (2000). The impact of retail sales force responsiveness on consumers' perceptions of value. Journal of Services Marketing, 4(14). https://doi.org/10.1108/08876040010334529

Nowak, L. (1995). Pozaekonomiczne determinanty zachowań nabywców. Poznań: Wyd. AE w Poznaniu.

Ordun, G. (2015). Millennial (Gen Y) Consumer Behavior, Their Shopping Preferences and Perceptual Maps Associated With Brand Loyalty. Canadian Social Science, 4(11).

Pawłowska, B. (2009). Teorie motywacji. Łódź: Katedra Socjologii Organizacji i Zarządzania Uniwersytetu Łódzkiego.

Penz, E. i Hogg, M. (2011). The role of mixed emotions in consumer behaviour. European Journal of Marketing, (1/2). https://doi.org/10.1108/03090561111095612

Pioch, E. A. i Schmidt, R. A. (2000). Consumption and the retail change process: a comparative analysis of toy retailing in Italy and France. The International Review of Retail, Distribution and Consumer Research, 2(10). https://doi.org/10.1080/095939600342352

Prashar, A. (2013). Drivers of Store Choice in an Evolving Market: An empirical study. International Journal of Advancements in Research & Technology, 8(2).

Przybylowski, K., Hartley, S. W., Kerin, R. A. i Rudelius, W. (1998). Marketing. Warszawa: Wyd. ABC.

Rampl, L. V. i Eberhardt, T. (2012). Consumer trust in food retailers: conceptual framework and empirical evidence. International Journal of Retail & Distribution Management, 4(40). https://doi.org/10.1108/09590551211211765

Rand, W. i Rust, R. T. (2011). Agent-Based Modeling in Marketing: Guidelines for Rigor. International Journal of Research in Marketing, 3(28). https://doi.org/10.1016/j.ijresmar.2011.04.002

Robbins, S. P. i Judge, T. A. (2013). Organizational Behavior. Cloth: Pearson.

Rudnicki, L. (2004). Zachowania rynkowe nabywców. Mechanizmy i uwarunkowania. Kraków: Wyd. AE w Krakowie.

Rudnicki, L. (2009). Determinanty zachowań konsumentów na rynku. Nowy Sącz: Wyd. PWSZ w Nowym Sączu.

Rudnicki, L. (2012). Zachowania konsumentów na rynku. Warszawa: PWE.

Sargent, R. (2010). Verification and validation of simulation models. W: B. Johansson, S. Jain, J. Montoya-Torres i E. Yucesan (red.), Proceedings of the 2010 Winter Simulation Conference. https://doi.org/10.1109/WSC.2010.5679166

Senyszyn, J. (1995). Potrzeby konsumpcyjne. Gdansk: Wyd. Uniwersytetu Gdańskiego.

Siebers, P. O. i Aickelin, U. (2008). Introduction to multi-agent simulation. W: F. A. P. Humphreys (red.), Encyclopedia of decision making and decision support technologies. Pennsylvania: Idea Group Publishing. https://doi.org/10.4018/978-1-59904-843-7.ch062

Słowińska, K. (2006). Interdyscyplinarność marketingu na przykładzie zastosowania psychologii w modelach podejmowania decyzji konsumenckich. Studenckie Prace Prawnicze, Administratywistyczne i Ekonomiczne, (4).

Smyczek, S. i Sowa, I. (2005). Konsument na rynku: zachowania, modele, aplikacje. Warszawa: Difin.

Solomon, M. (2008). Consumer Behaviour: Buying, Having and Being. 8th edition. New Jersey: Prentice Hall.

Solomon M., Bamossy, G., Askegaard, S. i Hogg, M. K. (2006). Consumer Behaviour. A European Perspective. Harlow: Prentice Hall.

Stefańska, M. (2011). Zróżnicowanie postaw klientów małych sklepów detalicznych. Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge Management, (52).

Światowy, G. (2006). Zachowania konsumentów. Warszawa: PWE.

Swoboda, B., Berg, B., Pop, N. A. i Dabija, Ch. (2009). Consumer Perceptions of Grocery Retail Formats in Romania: The Varying Impact of Retailer Attributes. European Retail Research, 1(23). https://doi.org/10.1007/978-3-8349-8203-2_6

Trommsdorff, V. (2004). Konsumentenverhalten. Stuttgart: Kohlhammer.

Urban, S. i Michałowska, M. (2013). Determinanty wyboru konsumentów dotyczące miejsca zakupu. Nauki o Zarządzaniu, 3(16).

Urbaniak, M. (1999). Jakość w marketingu. Poznań: Oficyna Wydawnicza Sami Sobie.

Vermeir, I. i Verbeke, W. (2008). Sustainable food consumption among young adults in Belgium: Theory of planned behaviour and the role of confidence and values. Ecological Economics, 3(64). https://doi.org/10.1016/j.ecolecon.2007.03.007

Vrontis, D. i Yhrassou, A. (2007). A new conceptual framework for business-consumer relationship. Marketing Intelligence & Planning, 7(25). https://doi.org/10.1108/02634500710834223

Woś, J., Racocka, J. i Kasperek-Hoppe, M. (2011). Zachowania konsumentów — teoria i praktyka. Poznań: Wyd. UE w Poznaniu.

Wright, R. (2006). Consumer Behaviour. London: Thomson Learning.

Zalega, T. (2012). Konsumpcja. Determinanty. Teorie. Modele. Warszawa: PWE.

Żelazna, K., Kowalczuk, I. i Mikuta, B. (2002). Ekonomika konsumpcji. Elementy teorii. Warszawa: Wyd. SGGW.