Trendy globalne i poziom rozwoju gospodarczego jako determinanty kształtowania przyszłego popytu na pracę w ujęciu sektorowym i zawodowym na przykładzie województwa podlaskiego

Celem artykułu jest prognoza przyszłego popytu na pracę w ujęciu sektorowym i zawodowym, którego wystąpienie będzie najbardziej prawdopodobne, na przykładzie rynku pracy województwa podlaskiego. W badaniu uwzględniono kontekst poziomu rozwoju gospodarczego tego regionu oraz zidentyfikowane trendy globalne. Za przykład do analiz posłużył region klasyfikowany statystycznie jako słabo rozwinięty. Zarówno poziom rozwoju określonej gospodarki, jak i zidentyfikowane trendy globalne silnie determinują popyt na określone kategorie pracowników. Zasadniczo terytoria w procesie rozwoju doświadczają przemian strukturalnych na poziomie podstawowych sektorów gospodarki. Zasoby siły roboczej migrują z sektora rolniczego do sektora przemysłu i usług. Na różnice w poziomie i tempie tych zmian wpływa szereg czynników. Fakt przekształceń strukturalnych w obrębie trzech podstawowych sektorów gospodarki oraz założenie o poddaniu gospodarek oddziaływaniu pewnych zjawisk o zasięgu globalnym przy jednoczesnej obserwacji tego, co dzieje się w gospodarkach terytoriów lepiej rozwiniętych, pozwala przewidywać zmiany czekające rynki pracy gospodarek słabiej rozwiniętych pod względem przyszłego popytu na pracę.

Bibliografia/References

ABSL. (2020). Sektor nowoczesnych usług biznesowych w Polsce 2020. https://absl.pl/storage/app/uploads/public/5ee/887/8d5/5ee8878d59858995982318.pdf

Acemoglu, D. (2002). Technical change, inequality, and the labor market. Journal of Economic Literature, XL.

Arendt, Ł. (2015). Zmiana technologiczna faworyzująca wysokie kwalifikacje czy polaryzacja polskiego rynku pracy – zarys problemu. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, (401). https://doi.org/10.15611/pn.2015.401.01

Arendt, Ł. (2018). Is the Polish labour market heading towards polarisation? Olsztyn Economic Journal, 13(3), 309–322. https://doi.org/10.31648/oej.2755

Autor, D. H., Katz, L. F., & Kearney, M. S. (2008). Trends in U.S. wage inequality: Revising the revisionists. The Review of Economics and Statistics, 90(2), 300–323. https://direct.mit.edu/rest/article-abstract/90/2/300/57725/Trends-in-U-S-Wage-Inequality-Revising-the?redirectedFrom=fulltext

Autor, D. H., Levy, F., & Murnane, R. J. (2003). The skill content of recent technological change:An empirical exploration. Quarterly Journal of Economics, 118(4), 1279–1333. https://doi.org/10.1162/003355303322552801

Baumol, W. J., Blackman, S. A. B., & Wolff, E. N. (1989). Productivity and American Leadership: The Long View. MIT Press.

Blinder, A. S. (2007). Offshoring: Big Deal, or Business as Usual? CEPS Working Paper, No. 149. https://www.princeton.edu/~blinder/papers/07juneCEPSwp149.pdf

Boppart, T. (2011). Structural change and the Kaldor facts in a growth model with relative price effects and non-Gorman preferences. Working Paper, No. 2, Department of Economics, University of Zurich. https://doi.org/10.2139/ssrn.1782676

Business Insider Polska. (2022). Sektory gospodarki w Polsce. Definicja i podział. https://businessinsider.com.pl/gospodarka/sektory-gospodarki-w-polsceoto-jej-podzial-i-definicja/hnvm0ml

Card, D., & DiNardo, J. E. (2002). Skill-biased technological change and rising wage inequality: Some problems and puzzles. Journal of Labor Economics, 20(4). https://doi.org/10.3386/w8769

Cirillo, V. (2018). Job polarization in European industries. Labour Review, 157, 39–63. https://doi.org/10.1111/ilr.12033

Dąbrowska, E. (Red.). (2020a). Diagnoza strategiczna województwa podlaskiego – synteza. UMWP.

Dąbrowska, E. (Red.). (2020b). Diagnoza strategiczna województwa podlaskiego. Strategia rozwoju województwa podlaskiego 2030. UMWP.

Dąbrowska, E. (Red.). (2021). Zawody przyszłości na rynku pracy województwa podlaskiego w kontekście globalnych trendów gospodarczych i stopnia rozwoju regionalnej gospodarki. UMWP.

Domański, H. (1998). Dwie transformacje w krajach Europy Środkowo-Wschodniej a ruchliwość społeczna. W: A. Sułek, & M., S. Szczepański (Red.), Śląsk – Polska – Europa. Zmieniające się społeczeństwo w perspektywie lokalnej i globalnej. Xięga X Ogólnopolskiego Zjazdu Socjologicznego. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Goos, M., Manning, A., & Salomon, A. (2009). Job polarization in Europe. American Economic Review: Papers & Proceedings, 99(2), 58–63. https://doi.org/10.1257/aer.99.2.58

Gordon, J. R. (2000). Does the 'New Economy' measure up to the great inventions of the past? Journal of Economic Perspectives, 14, 49–74. https://doi.org/10.1257/jep.14.4.49

Grabowski, W. (2019). Modele wielopoziomowe. Wykorzystanie danych regionalnych w badaniach mikroekonomicznych i socjologicznych. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. https://doi.org/10.18778/8142-419-6

Greenwood, J., Hercowitz, Z., & Krusell, P. (1997). Long-run implications of investment- specific technological change. American Economic Review, 87, 342–362. https://doi.org/10.21034/dp.76

Growiec, J., Gradzewicz, M., Hagemejer, J., Jankiewicz, Z., Popowski, P., Puchalska, K., Strzelecki, P., & Tyrowicz, J. (2014). Rola usług rynkowych w procesach rozwojowych gospodarki Polski. NBP. Materiały i Studia, (308).

Gumtree. (2018). Aktywni+. Przyszłość rynku pracy 2017. https://www.delab.uw.edu.pl/wp-content/uploads/2017/04/DELabUW_raport_Aktywni.pdf

GUS. (b.r.). Rocznik statystyki międzynarodowej 2021. Główny Urząd Statystyczny, gus.stat.gov.pl

Hellwig, Z. (1967). Regresja liniowa i jej zastosowania w ekonomii. PWE.

IPC. (2020). Wpływ rozwoju sektora IT/ICT na rynek pracy w województwie podlaskim. Wojewódzki Urząd Pracy w Białymstoku.

Koerner, K. (2022). The wage effects of offshoring to the East and West: Evidence from the German labor market. Review of World Economics, 158(4). https://doi.org/10.1007/s10290-022-00471-4/ https://www.springer.com/journal/10290

Kongsamut, P., Rebelo, S., & Xie, D. (2001). Beyond balanced growth. Review of Economic Studies, 68(4), 869–882. https://www.jstor.org/stable/2695912

Krüger, J. J. (2008). Productivity and Structural Change: a review of the literature. Journal of Economic Surveys, 22(2), 330–363. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/j.1467-6419.2007.00539.x

Kuznets, S., (1957). Quantitative aspects of the economic growth of nations: II. Industrial distribution of national product and labour force. Economic Development and Cultural Change, 5 (supplement). https://www.jstor.org/stable/1151943

Kuznets, S., (1966), Modern Economic Growth: Rate, Structure, and Spread. Yale University Press.

Kwiatkowska, W., Kwiatkowski, E., Stasiak, J., & Zarychta H. (1993). Zatrudnienie i bezrobocie: dynamika, struktura i polityka państwa, Biała Księga: Polska – Unia Europejska. Opracowania i Analizy. Gospodarka, (32). Urząd Rady Ministrów. Biuro ds. Integracji Europejskiej oraz Pomocy Zagranicznej.

Lewandowski, P., & Magda, I. (Red.). (2013). Zatrudnienie w Polsce 2013. Praca w dobie przemian strukturalnych. Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich. https://ibs.org.pl/publications/zatrudnienie-w-polsce-2013-praca-w-dobie-przemian-strukturalnych-publikacja/

Łobodzińska, A. (2016). Starzejące się społeczeństwo wyzwaniem dla zrównoważonego rozwoju. Prace Geograficzne, 144, 127–142. https://www.ejournals.eu/Prace-Geograficzne/2016/Numer-144/

Manning, A., (2004). We can work it out: The impact of technological change on the demand for low-skill workers. Scottish Journal of Political Economy, 51(5), 581–608. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/j.0036-9292.2004.00322.x

Niemietz, K., & Wellings, R. (2016). Stuck in Brussels: Should transport policy be determined at EU level? IEA Discussion Paper, No. 71. The Institute of Economic Affairs. https://iea.org.uk/publications/research/stuck-in-brussels-should-transport-policy-bedetermined-at-eu-level

Oliner, D. & S., Sichel, E. D. (2000). The resurgence of growth in the late 1990s: Is information technologythe story? Journal of Economic Perspectives, 14, 3–22. https://www.aeaweb.org/articles?id=10.1257/jep.14.4.3

Pawłowska, Z. (2020). Czynniki wpływające na warunki środowiska pracy w przedsiębiorstwach wdrażających technologie Przemysłu 4.0. Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy. https://doi.org/10.54215/BP.2022.10.25.Pawlowska

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 7 sierpnia 2014 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania, Dz.U. z 2018 r., poz. 227. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20140001145/O/D20141145.pdf

Rozporządzenie Rady Ministrów z 24 grudnia 2007 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD), Dz.U. 2007 r., nr 251. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20072511885/O/D20071885.pdf

Szczukocka, A. (2013). Statystyczna ocena sektora usług w gospodarce Polski. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Szukalski, M. (2011). Teoria trzech sektorów a rzeczywistość gospodarcza u progu XXI wieku. Co zostało z teorii trzech sektorów? W: P. Marzec (Red.),

Servire veritati, Księga Jubileuszowa z okazji siedemdziesiątych urodzin Profesora Kazimierza A. Kłosińskiego. Wydawnictwo KUL.

U.S. Bureau of Labor Statistics (b.d.). https://www.bls.gov/ooh/legal/home.htm (20.10.2022).

Ulbrych, M. (2016). Serwicyzacja produkcji przemysłowej. Wnioski dla Polski. Finanse. Rynki Finansowe. Ubezpieczenia, 3(81). https://doi.org/10.18276/frfu.2016.81-22

UMWP. (2020). Strategia Rozwoju Województwa Podlaskiego 2030. https://strategia.wrotapodlasia.pl/pl/strategia_rozwoju_wojewdztwa_podlaskiego_2030/

Zajączkowski, K., Kędzierska, J., & Pankiewicz, K. (2019). Unia Europejska a rynki wschodzące. Wydawnictwo Instytutu Nauki o Polityce.

Zeliaś, A., Pawełek, B., & Wanat, S. (2003). Prognozowanie ekonomiczne. Teoria, przykłady, zadania. Wydawnictwo Naukowe PWN.