W kierunku smart mobility. Proces transportu publicznego z perspektywy pandemii COVID-19 na przykładzie metropolii Warszawa

Rozwój procesu transportu publicznego odgrywa istotną rolę z perspektywy budowania inteligentnych miast (smart city), a zwłaszcza inteligentnego transportu (smart mobility). Popyt wśród pasażerów na usługi transportowe wpływa na długoterminowe planowanie i krótkoterminowe działania w zakresie kontroli transportu publicznego z wykorzystaniem nowoczesnych rozwiązań technologicznych, w tym Industry 4.0. Artykuł prezentuje uwarunkowania procesu transportu publicznego podczas pandemii COVID-19 w metropolii Warszawa. Przedstawiono analizy w zakresie realizacji procesu transportu publicznego wraz z perspektywą podążania w kierunku smart mobility.

Bibliografia/References

Bitkowska, A., & Łabędzki, K. (2021). Koncepcja inteligentnego miasta – definicje, założenia, obszary. Marketing i Rynek, (2), 3–11. https://doi.org/10.33226/1231-7853.2021.2.1

Combined use of PLS-SEM and NCA. Transportation Research Part A, 158, 239–250. https://doi.org/10.1016/j.tra.2022.03.012

Curtis, A., Droste, N., Coomber, K., Guadanog, B., Mayshak, R., Hyder, S., Hayley, A., & Miller, P. (2019). Off the rails-Evaluating the nightlife impact of Melbourne, Australia's 24-h public transport trial. International Journal of Drug Policy, 63, 39–46. https://doi.org/10.1016/j.drugpo.2018.10.006

Gierszewska, G. (red.). (2020). Zarządzanie w przedsiębiorstwie N.0. Droga do przyszłości. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej.

Grobelny, M. (2009). Tramwaje na topie. Portal Gospodarczy. https://www.wnp.pl/wiadomosci/tramwaje-na-topie,-5519.html (dostęp 18.11.2023).

Goździewska, A. (2012). Analiza procesów transportowych przy budowie nawierzchni wybranych autostrad w Holandii. Logistyka, (6), s. 764–773.

Jerzyło, P., & Wawrzyńska, A. (2017). Analiza procesu transportowego ładunków skonteneryzowanych i nienormatywnych na dolnej Wiśle w relacji Gdańsk–Warszawa. Autobusy. Technika, Eksploatacja, Systemy Transportowe, (12).

Kang, M. J., Ataeian, S., & Mahdi Amiripour, S. M. (2021). A procedure for public transit OD matrix generation using smart card transaction data. Public Transport, 13. https://doi.org/10.1007/s12469-020-00257-7

Kerstin, J. S., Tuitjer, L., & Levin-Keitel, M. (2021). Transport disrupted – substituting public transport by bike or car under COVID-19. Transportation Research Part A, 153, 202–217. https://doi.org/10.1016/j.tra.2021.09.002

Khanh, Q. V., Hoai, N. V., Manh, L. D., Le, A. N., & Jeon, G. (2022). Wireless communication technologies for IoT in 5G: Vision, applications, and challenges. Wireless Communications and Mobile Computing, 3229294. https://doi.org/10.1155/2022/3229294

Khemmar, R., Mauri, A., Dulompont, C., Gajula, J., Vauchey, V., Haddad, M., & Boutteau, R. (2022). Road and railway smart mobility: A high-definition ground truth hybrid dataset. Sensors, 22(1), 3922. https://doi.org/10.3390/s22103922

Kieu, L. M., & Cai, C. (2018). Stochastic selective model of public transport passenger arrival process. IET Intelligent Transport Systems, 12(9). 1027–1035. https://doi.org/10.1049/iet-its.2018.0085

Kisielnicki, J., & Sobolewska, O. (2022). Organizacje sieciowe jako nośniki innowacyjnego rozwoju gospodarki. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego. https://doi.org/10.7172/978-83-235-5796-8.swwz.9

Knight Frank London, & Urząd m.st. Warszawy. (2018). Warszawa w kierunku Smart City. https://pawilonzodiak.pl/wpcontent/uploads/2018/10/kfsmartwawa2018pl.pdf (dostęp 16.11.2023).

Kudłak, R., Kisiała, W., & Kołsut, B. (2023). Determinanty posiadania samochodu w Polsce. Wyniki modelowania w ujęciu przestrzennym w latach 2005 i 2019. Ekonomista, (2), 152–173. https://doi.org/10.52335/ekon/166246

Li., X., Li, A. J., & Du, B. (2021). COVID-19. Steam Cell Research, 55, 1–2. https://doi.org/10.1016/j.scr.2021.102468

Lyons, G. (2018). Getting smart about urban mobility – Aligning the paradigms of smart and sustainable. Transportation Research Part A, 115, 4–14. http://dx.doi.org/10.1016/j.tra.2016.12.001

Łabędzki, K. (2022). Smart mobility – studium przypadku metropolii Warszawa. Przegląd Organizacji, (8), 29–38.

Łukasik, Z., & Olszańska, S. (2016). Kształtowanie kosztów międzynarodowej obsługi transportowej w systemie Just-In-Time. Autobusy. Technika, Eksploatacja, Systemy Transportowe, (6), 643–646.

Nikitas, A., Michalakopoulou, K., Njoya, E. T., & Karampatzakis, D. (2020). Artificial intelligence, transport, and the smart city: Definitions and dimension of new mobility era. Sustainability, 12(2789), 1–19. https://doi.org/10.3390/su12072789

Parry, J. (2020). Pneumonia in China: Lack of information raises concerns among Hong Kong health workers, BMJ, 368. https://www.bmj.com/content/bmj/368/bmj.m56.full.pdf (dostęp 3.11.2023).

Pawłowska, B. (2017). Transport jako element inteligentnego miasta. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, (475), 227–237. https://doi.org/10.15611/pn.2017.475.20

Pieriegud, J. (2018). Aglomeracje przyszłości. Koncepcje i wyzwania w erze cyfrowej. W: J. Gajewski, W. Paprocki, & J. Pieriegud, (red.), Mobilność w aglomeracjach przyszłości. Europejski Kongres Finansowy. Centrum Myśli Strategicznych.

Przybylowski, A., Stelmak, S., & Suchanek, M. (2021). Mobility behaviour in view of the impact of the COVID-19 pandemic – public transport users in Gdansk. Case study. Sustainability, 13(1). https://doi.org/10.3390/su13010364

Pyza, D. (2009). Wybrane aspekty modelowania obsługi transportowej w podsystemach dystrybucji. Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej. Transport, (70), 139–149.

Regulski, P., & Abramek, K. F. (2017). Analiza potoków pasażerskich komunikacji miejskiej na trasie przebiegającej wzdłuż linii kolejowej nr 406 na odcinku Szczecin Główny–Police. Przewoźnicy i Systemy Transportowe, (5), 30–31.

Rostek, K. (2023). Key technologies in the digital transformation of finance. W: L. Gąsiorkiewicz, & J. Monkiewicz (red.), Digital Finance and the Future of the Global Financial System. Disruption and Innovation in Financial Services (45–64). Routledge.

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 14 czerwca 2023 r. w sprawie odwołania na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego, Dz.U. 2023, poz. 1118.

Schaefer, K. J., Tuitjera, L., & Levin-Keitel, M. (2022). Transport disrupted – substituting public transport by bike or car under Covid-19. Transportation Research Part A, 153, 202–217. https://doi.org/10.1016/j.tra.2021.09.002

Schulz, T., Bohm, M., Gewald, H., & Krcmar, H. (2020). Smart mobility – an analysis of potential customers preference structure. Electronic Markets, 31, 105–124. https://doi.org/10.1007/s12525-020-00446-z

So, J., An, H., & Lee, Ch. (2020). Defining smart mobility levels via text mining. Sustainability, 12, (9293), 1–14. https://doi.org/10.3390/su122219293

Sukhov, A., Olsson, L. E., & Friman, M. (2022). Necessary and sufficient conditions for attractive public transport: Combined use of PLSSEM and NCA. Transportation Research Part A: Policy and Practice, 158, 239–250.

Tundys, B., & Wisniewski, T. (2023). Smart mobility for smart cities – electromobility solution analysis and development directions. Energies, 16(1958). https://doi.org/10.3390/en16041958

Ustawa z dnia 13 maja 2022 r. o publicznym transporcie zbiorowym, Dz.U. 2022, poz. 1343.

Walczak, R., Koszewski, K., Olszewski, R., Ejsmont, K., & Kalman, A. (2023). Acceptance of IoT edge-computing-based sensors in smart cities for universal design purposes. Energies, 16(3), 1024. https://doi.org/10.3390/en16031024

Winkowska, J. (2021a). Analiza wdrożeń smart city w Polsce i na świecie. Akademia Zarządzania, 5(3).

Winkowska, J. (2021b). Koncepcje zarządzania rozwojem miast w świetle idei smart. Akademia Zarządzania, 5(4).

WTP. (b.d.). Komunikacja w Warszawie. https://www.wtp.waw.pl/komunikacja-w-warszawie/ (dostęp 17.11.2023).

Young, C. (2020). COVID-19 The isolation that has brought us together. Journal of the American College of Cardiology, 75(20), 2639–2641. https://doi.org/10.1016/j.jacc.2020.04.014

ZTM. (2022). Informator statystyczny ZTM z miesięcy: styczeń, luty, marzec, kwiecień, maj, czerwiec, lipiec, sierpień, wrzesień. https://www.ztm.waw.pl/statystyki/ (dostęp 16.11.2023).

ZTM. (b.d.). Informator statystyczny ZTM z lat: 2018, 2019, 2020, 2021, 2022. https://www.ztm.waw.pl/statystyki/ (dostęp 16.11.2023).