Wirtualizacja konsumpcji w zachowaniach konsumenckich wielkomiejskich srebrnych singli w Polsce

Artykuł ma charakter badawczy. Celem opracowania jest identyfikacja i ocena zachowań nabywczych srebrnych singli, które wpisują się w ideę wirtualizacji konsumpcji. Opracowanie składa się z trzech części: teoretycznej, metodologicznej i empirycznej. W pierwszej z nich omówiono pojęcie i istotę wirtualizacji konsumpcji jako trendu konsumenckiego. W części metodologicznej omówiono konceptualizację badań i dobór próby badawczej. Natomiast w części empirycznej, opierając się na wynikach badań własnych, skoncentrowano się na omówieniu: kluczowych czynników decydujących o robieniu zakupów online przez samotnych seniorów, uchwyceniu zachowań respondentów wpisujących się w trendy zakupowe, takich jak showrooming i webrooming, form płatności wybieranych najczęściej przez srebrnych singli podczas robienia zakupów w sklepie internetowym, najczęstszych powodów korzystania przez respondentów z telefonu komórkowego/smartfona podczas robienia zakupów w sklepie stacjonarnym oraz powodów robienia zakupów online i offline. Narzędziem wykorzystanym do przeprowadzenia badania był autorski kwestionariusz ankiety. Badanie zostało przeprowadzone w dwóch etapach w latach 2018–2022. Samotni seniorzy wyżej ocenili swoje zaangażowanie w wirtualizację konsumpcji niż samotne seniorki. Zaobserwowano, że wskaźnik wpływu cyfrowego zwiększa się wraz z miesięcznym rozporządzalnym dochodem, ale niekoniecznie jest związany z miejscem zamieszkania respondenta. Najbardziej scyfryzowaną grupą wiekową pozostają srebrni single w wieku podeszłym, natomiast wart podkreślenia jest wzrost korzystania z narzędzi cyfrowych wśród samotnych seniorów w wieku sędziwym. Z uwagi na ograniczone możliwości finansowe badania przeprowadzono wyłącznie w największych miastach Polski.

Aldridge, A. (2006). Konsumpcja. Wydawnictwo Sic!.

Arora, S., & Sahney, S. (2019). Examining consumers' webrooming behavior: An integrated approach. Marketing Intelligence & Planning, 37(3), 339–354. https://doi.org/10.1108/MIP-05-2018-0152

Bhatnagar, A., Misra, S., & Rao, H. R. (2000). On risk, convenience, and internet shopping behavior. Communications of the ACM, 43(11), 98–105. https://doi.org/10.1145/353360.353371

Bywalec, Cz. (2010). Konsumpcja a rozwój gospodarczy i społeczny. C.H.Beck.

Chang, J., & Samuel, N. (2004). Internet shopper demographics and buying behaviour in Australia. Journal of American Academy of Business (Camb), 5(1/2), 171–176.

Chipperfield, J. G. (2008). Everyday physical activity as a predictor of late-life mortality. The Gerontologist, 48, 349–57.

Cumming, E., & Henry, W. E. (1961). Growing old: The Process of Disengagement. Basic Books. Cambridge University Press.

Dzięgielewska, M. (2006). Wolontariat ludzi starszych. W: S. Steuden, & M. Marczuk (red.) Starzenie się a satysfakcja życia. Wydawnictwo KUL.

Eagly, A. H., & Chaiken, S. (1993). The Psychology of Attitudes. Wadsworth Cengage Learning.

Eurostat Statistics Explained. (2023). Household composition statistics. https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Household_composition_statistics (dostęp 28.07.2023).

Flavián, C., Ibánez-Sánchez, S., & Orús, C. (2019). The impact of virtual, augmented and mixed reality technologies on the customer experience. Journal of Business Research, 100, 547–560. https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2018.10.050

Flavián, C., Gurrea, R. & Orús, C. (2020). Combining channels to make smart purchases: The role of webrooming and showrooming. Journal of Retailing and Consumer Services, 52, 101923. https://doi.org/10.1016/j.jretconser.2019.101923

Gensler, S, Neslin, S. A., & Verhoef, P.C. (2017). The showrooming phenomenon: It's more than just about price. Journal of Interactive Marketing, 38(1), 29–43. https://doi.org/10.1016/j.intmar.2017.01.003

Halibas, A. S., Van Nguyen, A. T., Akbari, M., Akram, U., & Hoang, M. D. T. (2023). Developing trends in showrooming, webrooming, and omnichannel shopping behaviors: Performance analysis, conceptual mapping, and future directions. Journal of Consumer Behaviour, 1–28. https://doi.org/10.1002/cb.218628

Iyer R., Eastman, J., & Liao-Troth, S. (2014). The role of involvement on millennia's mobile technology behaviors: The moderating impact of status consumption, innovation, and opinion leadership. Journal of Marketing Theory and Practice, 22(4), 455–470. https://doi.org/10.2753/MTP1069-6679220407

Jason, J. (2016). The VR Book: Human Centered Design for Virtual Reality. ACM Books.

Krajowy Instytut Mediów. (2023). Usługi medialne i infrastruktura do ich odbioru w gospodarstwach domowych w Polsce w 2022 roku. Wyniki badania założycielskiego Krajowego Instytutu Mediów. https://kim.gov.pl/wyniki-badan (dostęp 02.03.2023).

Lampinen, P., Heikkinen, R. L., Kauppinen, M., & Heikkinen, E. (2006). Activity as a predictor of mental well-being among older adults. Aging & Mental Health, 10, 454–466. https://doi.org/10.1080/13607860600640962

Laukkanen, T. (2016). Does market orientation pay off without brand orientation? A study of small business entrepreneurs. Journal of Marketing Management, 32(7–8), 673–694.

Mann, B. J., & Sahni, S. K. (2012). Profiling adopter categories of internet banking in India: An empirical study. Vision: The Journal of Business Perspective, 16(4), 283–295. https://doi.org/10.1177/0972262912460187

Nanda, A., Xu, Y., & Zhang, F. (2021). How would the COVID-19 pandemic reshape retail real estate and high streets through acceleration of E-commerce and digitalization? Journal of Urban Management, 10(2), 110–124. https://doi.org/10.1016/j.jum.2021.04.001

Park, D.-H. (2019). Virtuality changes consumer preference: The effect of transaction virtuality as psychological distance on consumer purchase behavior. Sustainability 11(23), 6618. https://doi.org/10.3390/su11236618

Passyn, K. A., Diriker, M., & Settle, R. B. (2011). Images of online versus store shopping: Have the attitudes of men and women, young and old really changed? Journal of Business & Economics Research, 9(1), 99–110.

Pendergast, D. (2010). Getting to Know the Y Generation. W: P. Benckendorff, G. Moscardo, & D. Pendergast (red.). Tourism and Generation Y. CAB International.

Philips, C. (2013). Webrooming – new trend holds promise for in-store sales. Power Retail Report. http://www.powerretail.com.au/multi- channel/ accenture-seamlessretail- study/ (dostęp 15.05.2019).

Puccinelli, N. M., Goodstein, R. C., Grewal, D., Price, R., Raghubir, P., & Stewart, D. (2009). Customer experience management in retailing: Understanding the buying process. Journal of Retailing, 85(1), 15–30.

Ritzer, G. (2015). The "new" word of prosumption: Evolution, "return of the same" or revolution? Sociological Forum, 30(1), 1–17. https://doi.org/10.1111/socf.12142

Stafford, R., & Grimes, A. (2012). Memory enhances the mere exposure effect. Psychology & Marketing, 29(12), 995–1003. https://doi.org/10.1002/mar.20581

Stammerjohan, C. A., Capella, L. M., & Taylor, R. D. (2007). Retirement and transition phenomena in the family purchase process. Psychology & Marketing, 24(3), 225–251.

Strauss, W., & Howe, N. (1991). Generations: The history of America's future. 1584 to 2069. William Morrow and Company.

Taufik, D., Kunz, M. C., & Onwezen, M. C. (2021). Changing consumer behaviour in virtual reality: A systematic literature review. Computers in Human Behavior Reports, 3, 100093. https://doi.org/10.1016/j.chbr.2021.100093

Torlak, Ö., Spillan, J. E., & Harcar, T. (2011). Young consumers' cell phone usage in developing market: The case of Turkish youth market. Journal of Marketing Development and Competitiveness, 5(3), 47–67.

Urry, J. (2009). Socjologia mobilności. Wydawnictwo Naukowe PWN.

Walsh, G., & Mitchell, V. W. (2010). The effect of consumer confusion proneness on word of mouth, trust, and customer satisfaction. European Journal of Marketing, 44(6), 838–859.

Wan, Y., Nakayama, M., & Sutcliffe, N. (2012). The impact of age and shopping experiences on the classification of search, experience, and credence goods in online shopping. Information Systems and e-Business Management, 10(1), 135–148.

Wang, J., & Wang, S. (2022). Revisiting the showrooming effect on online and offline retailers: The strategic role of in-store service. Journal of Retailing and Consumer Services, 66, 102884. https://doi.org/10.1016/j.jretconser.2021.102884

Williams, K. C., & Page, R. A. (2011). Marketing to the Generations. Journal of Behavioral Studies in Business, 3, 37–52.

Wnuk, W. (2005). Portret starszej kobiety na przykładzie słuchaczek Uniwersytetu Trzeciego Wieku we Wrocławiu. W: E. Zierkiewicz, & A. Łysak (red.) Starsze kobiety w kulturze i społeczeństwie. MarMar Marian Kaczorowski.

Wu, Z., Aw, E. C.-X. & Chuah, S. H.-W. (2023). Webrooming as the new retail experience: A smart-shopping perspective. International Journal of Retail & Distribution Management, 51(6), 736–754. https://doi.org/10.1108/IJRDM-09-2022-0352

Yu, U.-J., Niehm, L. S., & Russell, D. W. (2011). Exploring perceived channel price, quality, and value as antecedents of channel choice and usage in multichannel shopping. Journal of Marketing Channels, 18(2), 79–102. https://doi.org/10.1080/1046669X.2011.558826

Zalega, T. (2017). Virtualisation of consumer behaviours of Polish seniors. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 50(2), 256–275. https://doi.org/10.15584/nsawg.2017.2.16

Zalega, T. (2019). Dimensions of the influence of the virtualization of the consumption on the decision-making of young Polish consumers. Nierówności Społeczne i Wzrost Gospodarczy, 58(2), 69–91. http://dx.doi.org/10.15584/nsawg.2019.2.5

Zalega, T. (2020). The sharing economy and the behaviour of young Polish singles: The case of BlaBlaCar. Gospodarka Narodowa. The Polish Journal of Economics, 4(304), 105–134. https://doi.org/10.33119/GN/128215

Zimmerman, A. (2012). Showdown over "showrooming". The Wall Street Journal, January 23, B1, B5.