Zrównoważona konsumpcja żywności funkcjonalnej a prozdrowotny styl życia

Problem bezpieczeństwa ekologicznego Ziemi, w tym zrównoważonej konsumpcji, od ponad sześciu dekad stanowi jeden z najważniejszych tematów debat prowadzonych przez ekonomistów, socjologów, polityków, naukowców i biznesmenów, dotyczy on bowiem przyszłości naszej planety. Celem artykułu jest określenie warunków zrównoważonej konsumpcji dla utrwalania i ulepszania prozdrowotnego stylu życia. Badania oparto na literaturze przedmiotu, a zrównoważona konsumpcja została omówiona w ramach ujęcia zawężonego do wyborów konsumenckich, nakierowanych na aspekt ekologiczny oraz związany z jakością życia, a postrzegany w kontekście żywności funkcjonalnej. Żywność funkcjonalna ma wymiar proekologiczny, służy maksymalizowaniu użyteczności konsumpcji, przy jednoczesnym zachowaniu zasobów naturalnych i poszanowaniu całego ekosystemu.

Bibliografia/References

Abel, T. (1991). Measuring health lifestyles in a comparative analysis: Theoretical issues and empirical findings. Social Science and Medicine, 32(8), 899–908. https://doi.org/10.1016/0277-9536(91)90245-8

Allardt, E. (1993). Having, Loving, Being: An Alternative to the Swedish Model of Welfare Research. In M. A. Nussbaum & A. Sen (Eds.), The Quality of Life. Oxford University Press.

Borys, T. (2014). Wybrane problemy metodologii pomiaru nowego paradygmatu rozwoju — polskie doświadczenia. Optimum. Studia Ekonomiczne, 3(69), 3–21. https://doi.org/10.15290/ose.2014.03.69.01

Bywalec, Cz. (2010). Konsumpcja a rozwój gospodarczy i społeczny. Wydawnictwo C.H.Beck.

Centrum Prawa Żywnościowego i Produktowego A. Szymecka-Wesołowska D. Szostek Sp.k. (b.d.). Żywność prozdrowotna. Pobrane z: https://foodlaw.pl/baza-wiedzy/zywnosc-prozdrowotna/ (24.01.2022).

Cikała-Kaszowska, K. (2017). Umiar w społeczeństwie konsumpcyjnym. Logos i Ethos', 45 (numer specjalny), 177–189. https://doi.org/10.15633/lie.2345

Cockerham, W. C. (2005). Health Lifestyle Theory and the Convergence of Agency and Structure. Journal of Health and Social behavior, 46(1), 51–67.https://doi.org/10.1177/002214650504600105

Dąbrowska, A., Bylok, F., Janoś-Kresło, M., Kiełczewski, D., & Ozimek, I. (2015). Kompetencje konsumentów. Innowacyjne zachowania, zrównoważona konsumpcja. PWE.

Dąbrowska, A., & Ozimek, I. (2011). Zdrowy styl życia jako nowy trend w zachowaniach współczesnych konsumentów. Handel Wewnętrzny: Marketing, Rynek, Przedsiębiorstwo, 4, 50–59.

Farley, J., & Costanza, R. (2002). Envisioning shared goals for humanity: A detailed, shared vision of a sustainable and desirable USA in 2100. Ecological Economics, 43(2), 245–259. https://doi.org/10.1016/S0921-8009(02)00218-5

Filipiak-Florkiewicz, A., Florkiewicz, A., Topolska, K., & Cabała, A. (2015). Żywność funkcjonalna (prozdrowotna) w opinii klientów specjalistycznych sklepów z żywnością. Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, 2, 166–175.

Fuchs, D., & Lorek, S. (2005). Sustainable Consumption Governance: A History of Promises and Failures. Journal of Consumer Policy, 28(3), 261–288.

Gavryshkiv, A. V. (2019). Trendy w zachowaniach współczesnych konsumentów — od konsumpcjonizmu do zrównoważonej konsumpcji. W Organizacyjne i ekonomiczne aspekty funkcjonowania współczesnej organizacji — nowe paradygmaty w zarządzaniu. Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej,

Gęsiak, K. (2012). Niech żywność będzie Twoim lekarstwem, a lekarstwo Twoją żywnością”, czyli o żywności funkcjonalnej. Pobrane z: https://www.prawozywnosciowe.info/niech-zywnosc-bedzie-twoim-lekarstwem-a-lekarstwo-twoja-zywnoscia-czyli-o-zywnosci-funkcjonalnej/ (29.01.2021).

Górski, J. (2021). Europejski rynek żywności funkcjonalnej wzrósł. Pobrane z: https://www.forummleczarskie.pl/aktualnosci/8301,europejski-rynekzywnosci-funkcjonalnej-wzrosl (02.01.2022).

Goryńska-Goldmann, E. (2017). The Dimensions of Enterprise Innovation vs Selected Trends on the Food Market. Zeszyty Naukowe Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego w Zielonej Górze, 6, 36–47.

Gruszczyńska, M., Bąk-Sosnowska, M., & Plinta, R. (2015). Zachowania zdrowotne jako istotny element aktywności życiowej człowieka. Stosunek Polaków do własnego zdrowia. Hygeia Public Health, 50(4), 558–565.

Grzega, U. (2015). Tradycyjne i alternatywne mierniki poziomu życia ludności w ujęciu teoretycznym. Współczesne Problemy Ekonomiczne, 10, 77–87.

Kata, J. (2018). Funkcjonowanie psychospołeczne i poczucie jakości życia dziecka w rodzinie w wymiarze ekonomicznym i społecznym. Cywilizacja i Polityka, 16, 401–409.

Kieżel, E. (Red.) (2010). Konsument i jego zachowania na rynku europejskim. PWE.

Kołodko, G. (2014). Nowy Pragmatyzm, czyli ekonomia i polityka dla przyszłości, Ekonomista, (3), 161–180.

Korbutowicz, T. (2018). Żywność funkcjonalna na rynku światowym. Studia i Prace WNEIZ US, 53(2), 209–220. https://doi.org/10.18276/sip.2018.53/2-16

Kramer, J. (2011). Konsumpcja — ewolucja ról i znaczeń. Konsumpcja i Rozwój, (1), 5–15.

Kubiczek, J. (2020). Etyka i społeczna odpowiedzialność biznesu na przykładzie linii lotniczych. Marketing i Rynek, (10), 23–29. https://doi.org/10.33226/1231-7853.2020.10.3

Lorek, S., & Fuchs, D. (2011). Strong Sustainable Consumption Governance — Precondition for a Degrowth Path? Journal of Cleaner Production, 38, 1–8. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2011.08.008

Łuczka, W. (2016). Zrównoważona konsumpcja i uwarunkowania jej rozwoju. Handel Wewnętrzny, 6 (365), 136–145.

Łysak, J. (2018). Raport Cheers — nawyki żywieniowe Polaków 2018. Pobrane z: https://cheers.com.pl/wiedza/nawyki-zywieniowe-polakow/ (05.01.2022).

Malińska, M. (2016). Zdrowy styl życia — zalecenia dla pracowników starszych. Poradnik. Przykłady dobrych praktyk. Centralny Instytut Ochrony Pracy — Państwowy Instytut Badawczy.

Marciniak, G., Sapa, A., Kobus-Cisowska, J., Goryńska-Goldmann, E., & Marciniak, M. (2019). Rozwój rynku żywności funkcjonalnej na przykładzie produktów nabiałowych. Intercathedra, 4(41), 357–367.

Mirski, A. (2009). Dobrostan jako kategoria społeczna i ekonomiczna. Państwo i Społeczeństwo, (2), 169–189.

Morawiak, A. (2015). Społeczeństwo konsumpcyjne a zrównoważony rozwój konsumpcji, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, 414, 286–294. https://doi.org/10.15611/pn. 2015.414.22.

Neale, A. (2015). Zrównoważona konsumpcja. Źródła koncepcji i jej zastosowanie. Prace Geograficzne, (141), 141–158. https://doi.org/10.4467/20833113PG. 15.014.4066

Nowalska, D. (2007). Rekonstrukcja wzorów zachowań konsumpcyjnych wśród kobiet na przykładzie województwa śląskiego. Instytut Socjologii Uniwersytetu Śląskiego (praca niepublikowana).

Piontek, B. (2002). Koncepcja rozwoju zrównoważonego i trwałego Polski. PWN.

Płachciak, A. (2011). Geneza idei rozwoju zrównoważonego. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. Ekonomia, (214), 231–248.

Poczta-Wajda, A., & Sapa, A. (2017). Paradygmat rozwoju zrównoważonego — ujęcie krytyczne. Progress in Economic Sciences, (4), 131–142.

Poskrobko, B. (2013). Paradygmat zrównoważonego rozwoju jako wiodący kanon w badaniu nowych obszarów ekonomii. Ekonomia i Środowisko, 3(46), 10–24.

Sander-Grabowska, M., & Przystaś, B. (2019). Prozdrowotny styl życia młodzieży w wieku 11–15 lat inwestycją w przyszłość społeczeństwa. Zeszyty Naukowe Zbliżenia Cywilizacyjne, 15(3), 112–128. https: //doi. org/10.21784/ZC. 2019.022

Schulz, M. (2016). Oczekiwania konsumentów na rynku produktów prozdrowotnych i przyjaznych dla środowiska. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 45(1/2016), 122–130. https: //doi. org/10.15584/nsawg. 2016.1.13 ISSN 1898-5084

Seyfang, G. (2010). Community action for sustainable housing: Building a low-carbon future. Energy Policy, 38, 7624–7633. https://doi.org/0.1016/j.enpol.2009.10.027

Solomon, M. R. (2006). Zachowania i zwyczaje konsumentów. One Press.

Stanny, M., & Czarnecki, A. (2011). Zrównoważony rozwój obszarów wiejskich Zielonych Płuc Polski. Próba analizy empirycznej. Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa Polskiej Akademii Nauk.

Świderski, F. (2006). Żywność wygodna i żywność funkcjonalna. WNT.

Szubański, K. (2018). Badaczka: coraz ważniejszy jest prozdrowotny charakter żywności. Pobrane z: https://wdolnymslasku.com/2018/10/31/badaczka-coraz-wazniejszy-jest-prozdrowotny-charakter-zywnosci/ (28.12.2021).

UNIC Warsaw (2015). Zrównoważony rozwój i Cele Zrównoważonego Rozwoju. Pobrane z: http://www.unic.un.org.pl/strony-2011-2015/zrownowazony-rozwoj-i-cele-zrownowazonego-rozwoju/2860 (03.01.2022).

Walczak, D. (b.d.). Polityka Zrównoważonego Rozwoju. Pobrane z: https://szkolenia-sgp.pl/baza-wiedzy/technologie-i-rozwoj/polityka-zrownowazonego-rozwoju (02.01.2022).

Ware, J. E., & Sherbourne, J. R. (1992). The MOS 36-item short-form health survey (SF-36). In Conceptual framework and item selection. Med Care, 30(6), 473–483.

Wiśniewska, E., Zagroba, M., Ostrowska, B., & Marcysiak, M. (2017). Jakość życia w zdrowiu i chorobie — charakterystyka pojęcia. W B. Kowalewska, B. Jankowiak, H. Rolka & E. Krajewska-Kułak (Red.), Jakość życia w naukach medycznych i społecznych Tom I. Uniwersytet Medyczny w Białymstoku.

Wnęk, D. (2021). Żywność funkcjonalna. Pobrane z: https://www.mp.pl/pacjent/dieta/zasady/65766,zywnosc-funkcjonalna (06.01.2022).

Woźniak, M., Brukwicka, I., Kopański, Z., Kollár, R., Kollárová, M., & Bajger, B. (2015). Związki stylu życia ze zdrowiem. Journal of Clinical Healthcare, (4), 4–9.