Celem niniejszego opracowania było przedstawienie wyników badań dotyczących trwałości projektów w kontekście regulacji unijnych i krajowych obowiązujących zarówno w perspektywie finansowej na lata 2014–2020, jak i 2021–2027. W obu poddanych analizie okresach programowania podstawę prawną zasady trwałości stanowią przepisy unijne, tj. odpowiednio: art. 71 rozporządzenia 1303/2013 oraz art. 65 rozporządzenia 2021/1060. Zasadnicza wada tych unormowań polega na użyciu sformułowania dopuszczającego naruszenie zasady trwałości w sytuacji, gdy zmiana, która istotnie wpływa na charakter, cele lub warunki wdrażania projektu, może doprowadzić do naruszenia celów pierwotnych tego projektu. Konsekwencją takiej konstrukcji powołanych przepisów jest możliwość przypisania pełnej odpowiedzialności beneficjentom za niezachowanie okresu trwałości w przypadku wystąpienia jedynie prawdopodobieństwa, że taka zmiana rzeczywiście zaszła. Jednakże NSA w swoim orzecznictwie wyraził pogląd, że w pewnych sytuacjach powodujących naruszenie zasady trwałości należy odstąpić od zwrotu określonej kwoty dofinansowania projektu ze środków UE.