Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego nr 6/2019

Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego nr 6/2019 
Rok LXXII nr 6 (czerwiec) ISSN 0137-5490

 

NUMER DO POBRANIA

Spis treści/Content list

 

Artykuły

 

 

prof. dr hab. Zbigniew Ofiarski

Uniwersytet Szczeciński/University of Szczecin

E-mail: zbigniew.ofiarski@usz.edu.pl; nr ORCID: 0000-0003-1675-933X

 

Rejestr instytucji pożyczkowych — prawny instrument poprawy bezpieczeństwa na rynku pożyczek konsumenckich

DOI 10.33226/0137-5490.2019.6.1

Wprowadzenie od 2017 r. obowiązku wpisu instytucji pożyczkowych do rejestru publicznego, prowadzonego przez Komisję Nadzoru Finansowego, jest kolejnym etapem prac legislacyjnych zmierzających do poprawy ogólnego poziomu bezpieczeństwa na pozabankowym rynku pożyczek pieniężnych udzielanych konsumentom. Wcześniejsze zmiany ustawodawstwa  dokonane  w 2015  r.  polegały  na  sformułowaniu  ustawowych  warunków  (organizacyjnych,  kapitałowych i personalnych),  których  spełnienie  uprawnia  do  prowadzenia  działalności  w charakterze  instytucji  pożyczkowej.

W opracowaniu przeprowadzono szczegółową analizę regulacji prawnych warunkujących uzyskanie statusu instytucji pożyczkowej. Wykazano, że wpis do rejestru instytucji pożyczkowych ma charakter konstytutywny, ponieważ od niego uzależniono możliwość podjęcia działalności w zakresie udzielania pożyczek w sposób ciągły, zorganizowany i odpłatny, a więc mający znamiona działalności gospodarczej. Ponadto ustalono, że działalność instytucji pożyczkowych jest działalnością regulowaną w rozumieniu Prawa przedsiębiorców. Zidentyfikowano dwie podstawowe funkcje realizowane przez rejestr instytucji pożyczkowych, tzn. selektywną (wobec podmiotów ubiegających się o wpis do rejestru) oraz informacyjną (o podmiotach już ujętych w rejestrze). Ustalono istotę i charakter opłat pobieranych za dokonanie wpisu do rejestru lub jego zmianę albo wykreślenie z rejestru. W konkluzji oceniono, że wprowadzenie obowiązkowego wpisu do rejestru umożliwiło pozytywne wyróżnienie instytucji pożyczkowych w ogólnej kategorii parabanków.

Słowa kluczowe: pożyczka, konsument, instytucja pożyczkowa, rejestr publiczny, bezpieczeństwo na rynku pożyczek

 

Register of loan institutions – legal instrument for safety improvement on the consumer loan market

Introduced in 2017 obligation to register loan institutions in the public register kept by the Polish Financial Supervision Authority, shall be another stage of legislative works aimed at the improvement of the general safety level on the non-bank market of financial loans offered to consumers. Legislation changes introduced in 2015 consisted in the formation of legal conditions (organizational, capital and personal) to be met in order to be authorized to conduct activity as a loan institution. This work includes a detailed analysis of the regulatory policies conditioning receiving the loan institution status.  It proves that the entry to the register of loan institutions is of constitutive nature, since it determines the ability to undertake activity in scope of granting loans in a continuous and paid way, thus with the features of economic activity. Additionally,  it  is  determined  that  the  loan  institutions'  activity  is  regulated  within  the  meaning  of  the  act  —  Prawo przedsiębiorców [Entrepreneurs' Act]. Two basic functions of the register of loan institutions are identified, i.e. selective function (in relation to the entities applying for the entry to the register) and informative function (about the entities included in the register). The essence and nature of the fees collected for the entry to the register or for a change or deletion from the register have been determined. The conclusion states that introduction of the compulsory entry to the register enables positive identification of loan institutions among the general category of near banks.

Key words: loan, consumer, loan institution, public register, safety on loan market

 

JEL: G21, G 23

 

Bibliografia

Bernat, M. (2018). Analiza regulacji prawnych dotyczących sektora parabankowego — firm pożyczkowych. W: I. Jakubowska-Branicka (red.), Rynek firm pożyczkowych w Polsce. Teoria i praktyka (57–94). Warszawa: Polskie Towarzystwo Ekonomiczne.

Czech, T. (2018). Kredyt konsumencki. Komentarz. Warszawa: Wolters Kluwer.

Domańska-Szaruga, B. (2015). Rynek firm pożyczkowych w Polsce i propozycje jego uregulowania. W: J. Ostaszewski (red.), O nowy ład finansowy w Polsce. Rekomendacje dla animatorów życia gospodarczego (19–31). Warszawa: Wydawnictwo Szkoły Głównej Handlowej.

Etel, M. (2017). Kontrola i odpowiedzialność jako problemy charakteryzujące regulowaną działalność gospodarczą (analiza z uwzględnieniem działalności telekomunikacyjnej). Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, (495), 18–32.

Grochowski M. (2018). Komentarz do art. 59aa. W: K. Osajda (red.), Ustawa o kredycie konsumenckim. Komentarz. Legalis: C.H. Beck.

Herman, A. (2018). Struktura i dynamika pozabankowego sektora pożyczkowego w Polsce. W: I. Jakubowska-Branicka (red.), Rynek firm pożyczkowych w Polsce. Teoria i praktyka (95–142). Warszawa: Polskie Towarzystwo Ekonomiczne.

Konfederacja Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce. (2018). Wyzwania dla instytucji pożyczkowych w roku 2018. https://kpf.pl (28.03.2019).

Księżopolski, R. (2012). Finansowanie potrzeb konsumenckich przez parabanki w Polsce. W: G. Kotliński, K. Waliszewski (red.), Instytucje parabankowe na rynku usług bankowych w Polsce (113–130). Warszawa: Wydawnictwo CeDeWu.

Malarewicz-Jakubów, A. (2018). Komentarz do art. 43. W: G. Kozieł (red.), Prawo przedsiębiorców. Przepisy wprowadzające do Konstytucji Biznesu. Komentarz (255–262). Warszawa: C.H. Beck.

Markowski, K., Tymoczko, D. (red.). (2015). Rozwój systemu finansowego w Polsce w 2014 r. Warszawa: Narodowy Bank Polski.

Tomkowicz, R. (2018). Sektor firm pożyczkowych w Polsce po pierwszej połowie 2018 r., Raport cykliczny Konferencji Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce. https://kpf.pl (5.12.2018).

Waliszewski, K. (2012). Miejsce i rola parabanków w systemie finansowym i gospodarce. W: G. Kotliński, K. Waliszewski (red.), Instytucje parabankowe na rynku usług bankowych w Polsce (53–76). Warszawa: Wydawnictwo CeDeWu.

Akty prawne

Ustawa z 23.04.1964 r. — Kodeks cywilny (Dz.U. z 2018 r. poz. 1025 ze zm.).

Ustawa z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2019 r. poz. 865 ze zm.).

Ustawa z 29.08.1997 r. — Prawo bankowe (Dz.U. z 2018 r. poz. 2187 ze zm.).

Ustawa z 27.07.2002 r. — Prawo dewizowe (Dz.U. z 2019 r. poz. 160 ze zm.).

Ustawa z 5.11.2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych (Dz.U. z 2018 r. poz. 2386 ze zm.).

Ustawa z 12.05.2011 r. o kredycie konsumenckim (Dz.U. z 2018 r. poz. 993 ze zm.).

Ustawa  z 5.08.2015  r.  o rozpatrywaniu  reklamacji  przez  podmioty  rynku  finansowego  i o Rzeczniku  Finansowym  (Dz.U.  z 2018  r.  poz.  1038 ze zm.).

Ustawa z 5.08.2015 r. o zmianie ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1357).

Ustawa z 15.01.2016 r. o podatku od niektórych instytucji finansowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 1410 ze zm.).

Ustawa z 1.03.2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Dz.U. poz. 723 ze zm.).

Ustawa z 6.03.2018 r. — Prawo przedsiębiorców (Dz.U. poz. 646 ze zm.).

Ustawa z 12.04.2018 r. o zasadach pozyskiwania informacji o niekaralności osób ubiegających się o zatrudnienie i osób zatrudnionych w podmiotach sektora finansowego (Dz.U. z 2018 r. poz. 1130).

 

mgr Agnieszka Wachnicka

Uniwersytet Wrocławski/University of Wrocław

E-mail: wachnicka.agnieszka@gmail.com; nr ORCID ID: 0000-0002-0797-4073

 

Nowe technologie na rynku kredytów konsumenckich, ze szczególnym uwzględnieniem pożyczek pozabankowych

DOI 10.33226/0137-5490.2019.6.2

Na przestrzeni ostatnich lat kredyt konsumencki przestał być domeną sektora bankowego. Wraz z postępem technologicznym na rynku kredytów konsumenckich pojawiają się nowe podmioty, zarówno udzielające kredytów i stanowiące  bezpośrednią  konkurencję  dla  banków,  jak  i podmioty  pośredniczące  oraz  platformy  umożliwiające  zawieranie umów pożyczek bezpośrednio pomiędzy zainteresowanymi stronami. Silniejsza konkurencja przekłada się na większą różnorodność i dostępność kredytów, przeciwdziałając zjawisku wykluczenia finansowego oraz rozwoju szarej strefy. Rozwój nowych technologii wymaga jednak uwagi pod względem adekwatności regulacji chroniących interesy konsumentów, obserwacji zjawiska nadmiernego zadłużenia oraz cyberbezpieczeństwa.

Słowa kluczowe: kredyt konsumencki, instytucja pożyczkowa, pożyczka pozabankowa, peer-to-peer lending, scoring

 

New technologies on the consumer credit market with the specific emphasis on non-bank loansmgr

Consumer credit has ceased to be the domain of banks in recent years. Along with the technological progress new players have emerged on the consumer credit market, both granting credits and intermediating, as well as platforms enabling loan agreements to be concluded directly between the parties concerned. Stronger competition reflects in increased diversity and availability of credits, counteracting financial exclusion and the development of the shadow economy. However, the development  of  new  technologies  requires  attention  in  terms  of  the  adequacy  of  regulations  protecting  consumer interests, the observation of over-indebtedness and cyber-security.

Key words: consumer credit, lending company, non-bank loan, peer-to-peer lending, scoring

 

JEL: K15, O33

 

Bibliografia

Główny Urząd Statystyczny. (2018). Działalność przedsiębiorstw pośrednictwa kredytowego w 2017 r. http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/podmioty-gospodarcze-wyniki-finansowe/przedsiebiorstwa-finansowe/dzialalnosc-przedsiebiorstw-posrednictwa-kredytowego-w-2017-roku,1,12.html (11.06.2019).

Jakubowska-Branicka, I. (red.). (2018). Rynek firm pożyczkowych w Polsce. Teoria i praktyka. Warszawa: Polskie Towarzystwo Ekonomiczne.

Klimontowicz, M., Harasim, J. (2015). Tendencje rozwojowe na rynku alternatywnych instrumentów finansowych. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, XLIX(4), 227–235.

Kocoń, K. (2017). Prawnopodatkowe aspekty pozyskiwania kapitału w ramach finasowania społecznościowego przez mikro i małe przedsiębiorstwa (cz. 2). Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia, 88(4), 207–218.

Kondek,  G.,  Ożarowska,  E.  (2018).  InfoDOK:  Raport  o dokumentach. https://zbp.pl/getmedia/76f16600-5197-4ffa-a0f2-b13fed789ff5/infodok-2018-10-12-wydanie-36-sklad-190127-gk5 (13.02.2019).

PBS. (2016). Badanie opinii publicznej „Jak Polacy zawierają umowy i rola dziennikarstwa ekonomicznego” przeprowadzone w związku z Nagrodą Dziennikarstwa Ekonomicznego Press Club Polska, na zlecenie Axa i Provident Polska. http://pressclub.pl/wp-content/uploads/2016/11/Jak-Polacy-zawieraj%C4%85-umowy-i-rola-dziennikarstwa-ekonomicznego.pdf, (7.02.2019).

Krajowy Rejestr Długów. (2018). Pokolenie Y — (nie) dorośli do długów. https://krd.pl/Centrum-prasowe/Informacje-prasowe/2018/Pokolenie-Y-(nie)-dorosli-do-dlugow, (7.02.2019).

Rutkowska-Tomaszewska, E., Paleczna, M. (2018). Idea odpowiedzialnego kredytowania na rynku niebankowych kredytów konsumenckich w Polsce. Internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny, (6), 38–52.

Szpringer, W. (2017). Nowe technologie a sektor finansowy. FinTech jako szansa i zagrożenie. Warszawa: Poltext.

Utzig, M. (2015). Kredyty i depozyty bankowe gospodarstw domowych w Polsce na tle Unii Europejskiej. Handel Wewnętrzny (5), 395–409.

Wałęga, G. (2008). Regulacyjna rola państwa na rynku kredytów konsumpcyjnych w Polsce. W: Z. Dach (red.), Państwo a rynek we współczesnej gospodarce. Wybrane problemy. Kraków: Polskie Towarzystwo Ekonomiczne.

Wałęga, G. (2015). Zmiany w polityce kredytowej banków a zadłużenie polskich gospodarstw domowych. Konsumpcja i Rozwój, 10 (1), 44–55.

Związek  Firm  Pożyczkowych.  (2013).  Raport  Mikropożyczki  w Polsce.  Pierwsze  badanie  produktów,  kosztów  i obsługi  pożyczek  internetowych. http://static1.squarespace.com/static/51bf101ae4b010d205f86e84/t/5391fdc3e4b0dd94905fec79/1402076611218/Mikropo%C5%BCyczki+w+Polsce.pdf (12.02.2019).

Akty prawne

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/48/WE z 23.04.2008 r. w sprawie umów o kredyt konsumencki oraz uchylająca dyrektywę Rady 87/102/EWG (Dz.Urz. UE L 133, s. 66, ze zm.)

Rekomendacja  T  dotycząca  dobrych  praktyk  w zakresie  zarządzania  ryzykiem  detalicznych  ekspozycji  kredytowych  (Dz.Urz.  KNF  z 2013  r. poz. 11).

Ustawa z 29.08.1997 r. — Prawo bankowe (Dz.U. z 2018 r. poz. 2187 ze zm.).

Ustawa z 12.05.2011 r. o kredycie konsumenckim (Dz.U. z 2018 r. poz. 993 ze zm.).

Ustawa z 5.08.2015 r. o zmianie ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym i niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1357).

Ustawa  z 23.03.2017  r.  o kredycie  hipotecznym  oraz  nadzorze  nad  pośrednikami  kredytu  hipotecznego  i agentami  (Dz.U.  z 2017  r.  poz.  819 ze zm.).

Źródła internetowe

http://www.credit-check.pl/wp-content/uploads/2018/06/Statystyki-2017.pdf (04.02.2019)

 

Konrad Kopystyński

Uniwersytet Wrocławski/University of Wrocław

E-mail: konrad.kopystynski@uwr.edu.pl; ORCiD: 0000-0003-3382-3110

 

Zarządca sukcesyjny jako przedsiębiorca

DOI 10.33226/0137-5490.2019.6.3

Przedmiotem artykułu jest analiza statusu prawnego zarządcy sukcesyjnego pod kątem przesłanek definiujących przedsiębiorcę w rozumieniu Prawa przedsiębiorców. Bezsporne wydaje się, że zarządzanie przedsiębiorstwem w spadku nosi  cechy  zarobkowości,  zorganizowania  i ciągłości,  w istocie  stanowi  bowiem  kontynuację  działalności  wykonywanej uprzednio przez zmarłego przedsiębiorcę. Najwięcej wątpliwości w tym kontekście budzi przesłanka wykonywania działalności  gospodarczej  we  własnym  imieniu,  i to  pomimo  ustawowego  sformułowania,  że  zarządca  sukcesyjny  działa w imieniu własnym, na rachunek właściciela przedsiębiorstwa w spadku. W doktrynie wskazuje się jednak, że w istocie zarządca sukcesyjny nie dokonuje czynności w imieniu własnym, lecz w imieniu właściciela przedsiębiorstwa w spadku. Niemniej zarządcę sukcesyjnego należy uznać za przedsiębiorcę przynajmniej w odniesieniu do działalności polegającej na profesjonalnym świadczeniu usług w przedmiocie zarządzania przedsiębiorstwem w spadku.

Słowa kluczowe: zarządca sukcesyjny, przedsiębiorca, działalność gospodarcza

 

The successional administrator as an entrepreneur

The subject of this article is an analysis of a legal status of the successional administrator from the perspective of premises of the economic activity within the meaning of provisions of the entrepreneurs law. Undisputedly, the administrating an enterprise  in  inheritance  should  be  considered  as  a  commercial,  organized  and  continuous  activity.  In  fact,  that  is  a continuation of economic activity performed by a deceased entrepreneur. The most doubts are relating to the premise of performing on its own behalf. That is even though legal provisions literally provide that a successional administrator performs on his own behalf, but the same he performs on the owner's of enterprise in inheritance account. It is indicated in a doctrine that in fact the successional administrator performs not in his own behalf, but in owner's of enterprise in inheritance behalf. However, he should be considered as an entrepreneur at least in the scope of an activity which is consisting in professional providing services in the form of the administrating an enterprise in inheritance.

Key words: successional administrator, entrepreneur, economic activity

 

JEL: K20

 

Bibliografia

Adamus, R. (2019). Prawo upadłościowe. Komentarz. Warszawa: C.H. Beck.

Bieluk, J. (2019). Ustawa o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej. Komentarz. Legalis.

Bierć, A. (1998). Osoba fizyczna jako przedsiębiorca. Studia Prawnicze, (4), 5–61.

Bierć, A. (1999). Sytuacja prawna przedsiębiorcy. Zagadnienia wybrane. Studia Prawnicze, (3), 5–69.

Brożyna, M., Kohutek, K., Molis, J., Szuster, S. (2005). Swoboda działalności gospodarczej. Komentarz. LEX.

Ereciński, T. (red.). Gudowski, J. (2016). Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz (t. 4). Warszawa: Wolters Kluwer.

Frąckowiak, J. (2018). W: J. Rajski (red.). System Prawa Prywatnego (t. 7). Prawo zobowiązań — część szczegółowa. Warszawa: C.H. Beck.

Gawrylczyk, W. (2000). Przedstawicielstwo. Monitor Prawniczy, (12), 760–767.

Gniewek, E. (2014). W: Gniewek, E. (red.), Machnikowski, P. (red.). (2014). Kodeks cywilny. Komentarz. Warszawa: C.H. Beck.

Gronkiewicz-Waltz, H., Jaroszyński, K. (2017). W: H. Gronkiewicz-Waltz (red.), M. Wierzbowski (red.). Prawo gospodarcze. Zagadnienia administracyjnoprawne. Warszawa: Wolters Kluwer.

Grzybczyk, G. (1998). Różne formy pośrednictwa. Rejent, (2), 45–58.

Jezioro, J. (2004). W: E. Gniewek (red.). Kodeks cywilny. Komentarz. Warszawa: C.H. Beck.

Katner, W. J. (2003). Prawo działalności gospodarczej. Komentarz. Warszawa: Lexis Nexis.

Kocowski, T. (2018). W: R. Hauser, (red.), Z. Niewiadomski (red.), A. Wróbel (red.). System Prawa Administracyjnego (t. 8A). Publiczne prawo gospodarcze. Warszawa: C.H. Beck

Kopaczyńska-Pieczniak, K. (2018). Status prawny zarządcy sukcesyjnego. Przegląd Prawa Handlowego, (12), 4–11.

Kosikowski, C. (2009). Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej. Komentarz. Warszawa: Lexis Nexis.

Miczek, Z. (2005). Osoba fizyczna jako przedsiębiorca — na tle ustawy o swobodzie działalności gospodarczej i kodeksu cywilnego. Przegląd Prawa Handlowego, (9), 24–28.

Odachowski, J. (2003). Ciągłość działalności gospodarczej. Glosa, (10), 30–33.

Pawełczyk, M. (2007). W: A. Powałowski (red.). Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej. Komentarz. Warszawa: ABC a Wolters Kluwer business.

Sieradzka, M. (2018). Zarząd sukcesyjny przedsiębiorstwem osoby fizycznej — analiza i ocena nowych rozwiązań prawnych (cz. 2). Monitor Prawniczy, (23), 1242–1250.

Stoga K. (2000). W: J. Sommer, K. Stoga, R. Potrzeszcz. Prawo działalności gospodarczej, Warszawa: Twigger.

Strzyczkowski, K. (2005). Prawo gospodarcze publiczne. Warszawa: Lexis Nexis.

Szczurowski, T. (2018). Zarząd sukcesyjny przedsiębiorstwem w spadku. Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego, (11), 31–36.

Szydło, M. (2005). Swoboda działalności gospodarczej. Warszawa: C.H. Beck.

Zdyb, M. (2000). Prawo działalności gospodarczej. Komentarz. Kraków: Zakamycze.

Zimmerman, P. (2018). Prawo upadłościowe. Komentarz. Warszawa: C.H. Beck.

Ustawa z 25.02.1964 r. — Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. z 2017 r. poz. 682 ze zm.).

Ustawa z 23.04.1964 r. — Kodeks cywilny (Dz.U. z 2018 r. poz. 1025 ze zm.).

Ustawa z 28.02.2003 r. — Prawo upadłościowe (Dz.U. z 2019 r. poz. 498 ze zm.).

Ustawa z 6.03.2018 r. — Prawo przedsiębiorców (Dz.U. poz. 646 ze zm.).

Ustawa z 5.07.2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej (Dz.U. poz. 1629).

Uzasadnienie projektu ustawy o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej, Sejm VIII kadencji, druk nr 2293.

Wyrok SA w Katowicach z 14.12.1995 r., I ACr 712/95, Legalis nr 33882.

Wyrok WSA we Wrocławiu z 27.04.2005 r., I SA/Wr 3237/03, LEX nr 496830.

 

Marek Ruciński

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu/Adam Mickiewicz University Poznań

E-mail: : marekrucinski@windowslive.com

 

Stosunek dominacji i zależności powstały wskutek wywierania decydującego wpływu na działalność spółki kapitałowej oraz porozumień wspólników

DOI 10.33226/0137-5490.2019.6.4

Artykuł odnosi się do relatywnie rzadko poruszanego w doktrynie prawa problemu powstawania między spółkami stosunku dominacji i zależności opartego na przesłankach innych niż kapitałowe oraz personalne. Analizie poddawane są kwestie zawierania tzw. umów holdingowych z art. 7 k.s.h., porozumienia wspólników spółki oraz pozaumowne okoliczności powodujące ziszczenie się przesłanki wywierania decydującego wpływu na działalność innej spółki. Głównym wnioskiem płynącym z przeprowadzonej wykładni przepisów Kodeksu spółek handlowych jest niedoskonałość regulacji ustawowej wynikająca z kadłubowego charakteru polskiej regulacji prawa grup spółek oraz wysoce niejednoznacznego brzmienia obowiązujących przepisów. Sytuacja ta przekłada się na brak pewności prawa w odniesieniu do istnienia stosunków dominacji i zależności. Ze względu na daleko idące ograniczenia, które ustawa nakłada na spółki pozostające w takich stosunkach, należy uznać, że brak możliwości jednoznacznego określenia istnienia stosunku dominacji i zależności narusza bezpieczeństwo obrotu gospodarczego oraz zasadę pewności prawa. Przesłanki dominacji omawiane w poniższym artykule wywołują kontrowersje w niemalże każdym aspekcie; zamierzeniem autora było podjęcie próby opisania najistotniejszych wątpliwości pojawiających się na gruncie wykładni art. 4 § 1 pkt 4 lit. f k.s.h. w związku z art. 7 k.s.h. i zabranie głosu w dyskusji na ich temat.

Słowa kluczowe: dominacja i zależność, umowy holdingowe

 

Relation of domination and control arose as an effect of decisive influence on the activity of the capital company and of shareholders' agreements

The article refers to the issue, relatively rarely raised in the jurisprudence, of the creation of domination and control relations based  on  the  premises  other  than  capital  and  personal.  The  analysis  concentrates  on  conclusion  of  so  called  holding agreements referred to in the art. 7 of the Polish Commercial Companies Code ("the CCC"), shareholders' agreements and extracontractual circumstances triggering realization of the premise of decisive influence on the activity of another company. The main conclusion deriving from the conducted interpretation of the provisions of the CCC is the imperfection of those regulations, being an effect of limited scope of the Polish regulations regarding groups of companies and highly ambiguous wording of the binging provisions. This situation implicates lack of legal certainty with regard to existence of relation of domination and control. Due to the grave limitations imposed by the provisions of the law on the companies remaining in such relations, it shall be stated that lack of possibility of clear identification of the domination and control relation infringes the safety of economic trade as well as certainty of the law. The premises of domination described in hereby article causes controversies in almost all its aspects; the intention of the author was to attempt to describe to most essential doubts arising with regard to art. 4 § 1 point 4 letter f with regard to art. 7 od the CCC and participation in the discussion in this matter.

Key words: domination and control, holding agreements

 

JEL: K19

 

Bibliografia

Tofel, M. (2011). Komentarz do art. 7. W: Bieniak, J., Bieniak, M., Nita-Jagielski, G., Oplustil, K., Pabis, R., Rachwał, A., Spyra, M., Suliński, G.,

Tofel, M., Zawłocki, R. Kodeks spółek handlowych. Komentarz. Warszawa: C.H. Beck.

Tofel, M. (2015). Komentarz do art. 7. W: Bieniak, J., Bieniak, M., Nita-Jagielski, G., Oplustil, K., Pabis, R., Rachwał, A., Spyra, M., Suliński, G.,

Tofel, M., Zawłocki, R. Kodeks spółek handlowych. Komentarz. Warszawa: C.H. Beck.

Domański, G. (2008). Brakuje uniwersalnej definicji grupy kapitałowej. Prawo koncernowe w Polsce. Legislacyjna biała plama. Gazeta Prawna, (76).

Kidyba, A. (2007). Kodeks spółek handlowych. Komentarz. Warszawa: Wolters Kluwer.

Litwińska-Werner, M. (2007). Kodeks spółek handlowych. Komentarz. Warszawa: C.H. Beck.

Michalski, M. (2004). Kontrola kapitałowa nad spółką akcyjną. Kraków: Zakamycze.

Opalski, A. (2012). Prawo zgrupowań spółek. Warszawa: C.H. Beck.

Pinior, P. (2015). Komentarz do art. 6. W: J. Strzępka (red.), Kodeks spółek handlowych. Komentarz, (32–44). Warszawa: C.H. Beck.

Rodzynkiewicz, M. (2014). Kodeks spółek handlowych. Komentarz. Warszawa: Wolters Kluwer.

Romanowski, M. (2004). Pojęcie spółki dominującej w kodeksie spółek handlowych. Państwo i Prawo, (5), 76–87.

Ruciński, M. (2018). Przesłanki wytoczenia powództwa o uchylenie uchwały organów właścicielskich spółek kapitałowych. Zeszyt Studencki Kół

Naukowych Wydziału Prawa i Administracji UAM, (8), 197–210.

Siwik, R. (2017). Komentarz do art. 7. W: Z. Jara (red.), Kodeks spółek handlowych. Komentarz (36–38). Warszawa: C.H. Beck.

Sołtysiński, S., Szajkowski, A., Szumański, Szwaja, A. (2001). Kodeks spółek handlowych (t. 1). Przepisy ogólne. Spółki osobowe. Komentarz do artykułów 1–150. Warszawa: C.H. Beck.

Sołtysiński, S., Szajkowski, A., Szumański, A. i Szwaja, A. (2006). Kodeks spółek handlowych (t. 1). Przepisy ogólne. Spółki osobowe. Komentarz do artykułów 1–150. Warszawa: C.H. Beck.

Szumański, A. (2001). Ograniczona regulacja prawa holdingowego (prawa grup spółek) w Kodeksie spółek handlowych. Państwo i Prawo, (3), 20–39.

Targosz, T. (2003). Art. 7 Kodeksu spółek handlowych — czy rzeczywiście zalążek regulacji prawa holdingowego?. Rejent, (1), 105–132.

Włodyka, S. (2003). Prawo koncernowe, Kraków: Wolters Kluwer.

Akty prawne

Ustawa z 23.04.1964 r. — Kodeks cywilny (Dz.U. z 2018 r. poz. 1025 ze zm.).

Ustawa z 25.09.1981 r. o przedsiębiorstwach państwowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2152).

Ustawa z 30.04.1993 r. o narodowych funduszach inwestycyjnych i ich prywatyzacji (Dz.U. Nr 44, poz. 202 ze zm.).

Ustawa z 30.08.1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji (Dz.U. z 2018 r. poz. 2170 ze zm.).

Ustawa z 15.08.2000 r. — Kodeks spółek handlowych (Dz.U. z 2019 r. poz. 505 ze zm.).

 

dr hab. Ewa Przeszło

Uniwersytet Śląski w Katowicach/University of Silesia in Katowice

E-mail: eprzeszlo@wp.pl; nr ORCID: 0000-0002-9649-4134

 

dr Hanna Wolska

Uniwersytet Gdański/University of Gdańsk

E-mail: hanna.wolska@prawo.ug.edu.pl; nr ORCID: 0000-0002-9806-6336

 

Koncesje w prawie geologicznym i górniczym

DOI 10.33226/0137-5490.2019.6.5

Granice  dopuszczalnej  ingerencji  państwa  w  obszarze  działalności  gospodarczej  związanej  z    gospodarowaniem kopalinami wyznacza klauzula ważnego interesu publicznego. Klauzula ta koresponduje z prawną konstrukcją koncesji opartej na uznaniowym charakterze decyzji administracyjnej, co umożliwia organowi koncesyjnemu wzięcie pod uwagę wszelkich  aspektów,  jakie  składają  się  na  rozumienie  tego  pojęcia  w  kontekście  gospodarowania  kopalinami.

Jednocześnie  należy  uwzględnić  fakt,  że  ważny  interes  publiczny  jest  kategorią  niedookreśloną  i  wymagającą rozważnego podejścia w interpretacji, przy uwzględnieniu interesów różnych podmiotów z punktu widzenia potrzeb ogółu.  Niniejszy  artykuł  nie  tylko  wskazuje  na  istotę  koncesji  jako  jednej  z  form  reglamentacji  działalności gospodarczej, ale również przedstawia specyfikę koncesji w prawie geologicznym i górniczym.

Słowa kluczowe: koncesje, reglamentacje, kopaliny, ważny interes publiczny

 

Concessions in geological and mining law

The extent of the state's interference with the freedom of economic activity in the filed of natural resource management is regulated by the Important Public Interest Clause. The Clause corresponds with the legal structure of a concession based on the discretionary nature of an administrative decision. Therefore, the concession authority is able to consider all relevant aspects when deciding on this matter within the field of natural resource management. However, the term "Important Public Interest" is vague and requires careful interpretation taking into account interests of various entities and having the public interest in mind. This article discusses a concession as a mean of state control over the economic activity and describes concessions in geological and mining law.

Key words: concession, state control, natural resources, important public interest

 

Bibliografia

 

Bachowski, C. (2014). Pozyskiwanie koncesji na wydobywanie kopalin pod rządami nowej ustawy Prawo geologiczne i górnicze. Przegląd Górniczy, (8), 11–16.

Bąkowski,  T.  (2015).  Koncesja.  W:  A.  Powałowski  (red.),  Leksykon  prawa  gospodarczego  publicznego.  100  podstawowych  pojęć.  Warszawa: C.H. Beck.

Ciechanowicz-McLean, J. (2012). Prawnośrodowiskowe uwarunkowania wydobywania gazu łupkowego w Polsce. Gdańskie Studia Prawnicze (28), 83–98.

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2014/23/UE z 26.02.2014 r. w sprawie udzielania koncesji (Dz.Urz. UE L 94, s. 1, ze zm.)

Iserzon, E. (1970). W: E. Iserzon, J. Starościak, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, teksty, wzory i formularze. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze.

Kiczka, K. (2013). O praktyce ograniczania wolności działalności gospodarczej. W: J. Grabowski (red.), K. Pokryszka (red.), K. Hołda-Wydrzyńska (red.), 25 lat fundamentów wolności działalności gospodarczej. Tendencje rozwojowe (313–329). Katowice: Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa.

Klimek, G. (2016). Znaczenie i rola koncesji w ustawie — Prawo geologiczne i górnicze. W: B. Rakoczy (red.), Wybrane problemy prawa geologicznego i górniczego. Warszawa: Wolters Kluwer.

Kocowski, T. (2013). W: J. Grabowski (red.), L. Kieres (red.), A. Walaszek-Pyzioł (red.), System Prawa Administracyjnego (t. 8A). Publiczne prawo gospodarcze. Warszawa: C.H. Beck.

Kosikowski, C. (1996). Koncesje w prawie polskim. Kraków: IPSiIZ.

Kosikowski, C. (2002). Koncesje i zezwolenia na działalność gospodarczą. Warszawa: Lexis Nexis.

Lipiński, A. (2017). Cofnięcie koncesji w prawie geologicznym i górniczym. Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, (100), 141–156.

Lipiński, A. (2004). Prawne podstawy ochrony środowiska. Kraków: Zakamycze.

Mikosz, R. (2008). Koncesja na wydobywanie kopalin jako prawny instrument ochrony środowiska. Gospodarka Surowcami Mineralnymi, 24(2/4), 9–25.

Nawrot, J. (2015). Interes publiczny. W: A. Powałowski (red.), Leksykon prawa gospodarczego publicznego. 100 podstawowych pojęć, Warszawa: C.H. Beck.

Nieć, M., Radwanek-Bąk, B. (2014). Ochrona i racjonalne wykorzystywanie złóż kopalin. Kraków: Wydawnictwo IGSMiE.

Popowska, B. (2016). Kwalifikacja prawna umowy koncesji. Instrument „mieszany” czy typowy dla realizacji zadań gospodarczych przez administrację publiczną? W: A. Powałowski (red.). Prawne instrumenty oddziaływania na gospodarkę. Warszawa: C.H. Beck.

Powałowski, A. (2009). Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej. Komentarz. Warszawa: Wolters Kluwer.

Stefanowicz, J. A. (2011). Koncesje i użytkowanie górnicze w nowym prawie geologicznym i górniczym. Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, (81), 5–29.

Strzyczkowski, K. (2009). Prawo gospodarcze publiczne, Warszawa: Lexis Nexis.

Szydło, M. (2004). Koncepcja koncesji w ujęciu klasycznym i jej recepcja w prawie polskim. Państwo i Prawo (1), 46–56.

Szydło, W. (2014). Zakres władzy dyskrecjonalnej i współdziałania organów samorządu terytorialnego przy udzielaniu koncesji geologicznych i górniczych. Samorząd Terytorialny, (11), 45–60.

Akty prawne

Ustawa z 14.06.1960 r. — Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2018 r. poz. 2096 ze zm.).

Ustawa z 30.08.2002 r. — Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2018 r. poz. 1302 ze zm.).

Ustawa z 29.01.2004 r. — Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2018 r. poz. 1986 ze zm.).

Ustawa z 9.06.2011 r. — Prawo geologiczne i górnicze (Dz.U. z 2019 r. poz. 868 ze zm.).

Ustawa z 21.10.2016 r. o umowie koncesji na roboty budowlane lub usługi (Dz.U. poz. 1920 ze zm.).

Ustawa z 6.03.2018 r. — Prawo przedsiębiorców (Dz.U. poz. 646 ze zm.).

Waligórski, M. (2009). Koncesje na działalność gospodarczą w prawie polskim. Poznań: Wydawnictwo Forum Naukowe.

Wolska, H. (2018). Realizacja zadań publicznych przez spółkę komunalną w systemie zamówień publicznych. Warszawa: C.H. Beck.