Ekologiczny aspekt transportu miejskiego w kontekście bezpieczeństwa na drogach: analiza wypadków drogowych w Polsce w latach 2014–2021

Rosnące zatłoczenie centrów miast, związane z tym zanieczyszczenie powietrza i hałas powodują dyskomfort mieszkańców. Należy więc propagować korzystanie z alternatywnych form transportu. Celem ogólnym artykułu jest pokazanie, jak zmiana sposobu podróżowania na ekologiczny wpływa na zmniejszenie ryzyka wypadku drogowego, jednocześnie stanowiąc element polityki zielonego transportu. Rozważania teoretyczne zawierają przegląd literatury – przedstawiono zasady zrównoważonego rozwoju, w tym zielonego transportu. Część empiryczna dotyczy badania, w jaki sposób cel zrównoważonego rozwoju SDG-13 pod nazwą „działania w dziedzinie ochrony klimatu” (takie jak ograniczenie korzystania z samochodów spalinowych) jest powiązany z bezpieczeństwem na drogach, stanowiącym element celu SDG-3 pod nazwą „dobre zdrowie i jakość życia”. Badanie wypadkowości na drogach w Polsce potwierdziło tezę o mniejszym ryzyku udziału w wypadku komunikacyjnym w przypadku poruszania się rowerem, motocyklem lub pieszo w porównaniu z kierowaniem samochodem osobowym, co może stanowić argument zachęcający do zmiany pojazdu ze spalinowego samochodu osobowego na bardziej ekologiczny i przyczyni się do realizacji celów zrównoważonego rozwoju w aspekcie środowiskowym.

Bibliografia/References

Aldred, R. (2012). Governing transport from welfare state to hollow state: The case of cycling in the UK. Transport Policy, 23 (September), 95–102. https://doi.org/10.1016/j.tranpol.2012.05.012

Allemann, D., & Raubal, M. (2015). Usage differences between bikes and e-bikes. W: F. Bacao, M. Santos, & M. Painho (Eds.), Agile 2015. Lecture Notes in Geoinformation and Cartography. Springer. https://doi.org/10.1007/978-3-319-16787-9_12

Alvanides, S. (2014). Active transport: Why and where do people (not) walk or cycle? Journal of Transport & Health, 1(4), 211–213. https://doi.org/10.1016/j.jth.2014.11.002

Banister, D. (2008). The sustainable mobility paradigm. Transport Policy, 15(2), 73–80. https://doi.org/10.1016/j.tranpol.2007.10.005

Baseline. (2023). Baseline report on the KPI Helmet use among Cyclists and PTWs. January 2023. https://www.baseline.vias.be/en/publications/kpi-reports/ (dostęp 10.08.2023).

Brand, Ch., Dons, E., Anaya-Boig, E., Avila-Palencia, I., Clark, A., de Nazelle, A., Gascon, M., Gaupp-Berghausen, M., Gerike, R., Götschi, T., Iacorossi, F., Kahlmeier, S., Laeremans, M., Nieuwenhuijsen, M., Orjuela, J. P., Racioppi, F., Raser, E., Rojas-Rueda, D., Standaert, A., Stigell, E., Sulikova, S., Wegener, S., & Panis, L. (2021). The climate change mitigation effects of daily active travel in cities. Transportation Research Part D: Transport and Environment, 93. https://doi.org/10.1016/j.trd.2021.102764

Caglar, A. E., Yavuz, E., Mert, M., et al. (2022). The ecological footprint facing asymmetric natural resources challenges: Evidence from the USA. Environmental Science and Pollution Research, 29. 10521–10534. https://doi.org/10.1007/s11356-021-16406-9

Dai, J., Alvarado, R., Ali, S., et al. (2023). Transport infrastructure, economic growth, and transport CO2 emissions nexus: Does green energy consumption in the transport sector matter? Environmental Science and Pollution Research, 30, 40094–40106. https://doi.org/10.1007/s11356-022-25100-3

Dupuy, G., Fol, S., Coutard, O., Froud, J., & Williams, K. (2002). La pauvreté entre assignation territoriale et dépendance automobile: Comparaison France-Royaume-Uni. Research report. Université de Paris X, Nanterre.

Eurostat. (b.d.). https://ec.europa.eu/eurostat/web/transport/data/database?node_code=tran_sf_road (dostęp 26.07.2023).

Giles-Corti, B., Foster, S., Shilton, T., & Falconer, R. (2010). The co-benefits for health of investing in active transportation. New South Wales Public Health Bulletin, 21, 122–127. https://doi.org/10.1071/NB10027

Godil, D. I., Yu, Z., Sharif, A., Usman, R., & Khan, S. (2021)., Investigate the role of technology innovation and renewable energy in reducing transport sector CO2 emission in China: A path toward sustainable development. Sustainable Development, 29(4), 694–707. https://doi.org/10.1002/sd.2167

GUS. (2015). Badanie pilotażowe zachowań komunikacyjnych ludności w Polsce. Streszczenie raportu końcowego w języku nietechnicznym. https://stat.gov.pl/files/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultstronaopisowa/5851/1/1/streszczenie_raportu_badanie_pilotazowe_zachowan_komunikacyjnych.pdf (dostęp 14.08.2023).

Kamel, M., Sayed, T., & Bigazzi, A. (2020). A composite zonal index for biking attractiveness and safety. Accident Analysis & Prevention, 137. https://doi.org/10.1016/j.aap.2020.105439

Khan, S., Zhang, Y., Kumar, A., Zavadskas, E., & Streimikiene, D. (2020). Measuring the impact of renewable energy, public health expenditure, logistics, and environmental performance on sustainable economic growth. Sustainable Development, 28(4), 833–843, https://doi.org/10.1002/sd.2034

Komisja Europejska. (2019). Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej, Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów. Europejski Zielony Ład. Bruksela.

KRBRD. (2023). Stan bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działania realizowane w tym zakresie w 2022 r. https://www.krbrd.gov.pl/baza-wiedzy/raporty-o-stanie-brd/ (dostęp 10.08.2023).

Ling, Z., Cherry, Ch., Yang, H., & Jones, L. (2015). From e-bike to car: A study on factors influencing motorization of e-bike users across China. Transportation Research Part D: Transport and Environment, 41, 50–63. https://doi.org/10.1016/j.trd.2015.09.012

Nedeliakova, E., & Stasiak-Betlejewska R. (2019). Zarządzanie transportem w polskich miastach w kontekście europejskiej koncepcji zrównoważonego transportu. Transportation Research Procedia, 40, 1150–1157. https://doi.org/10.1016/j.trpro.2019.07.160

Osama, A., & Sayed, T. (2016). Evaluating the impact of bike network indicators on cyclist safety using macro-level collision prediction models. Accident Analysis & Prevention, 97, 28–37. https://doi.org/10.1016/j.aap.2016.08.010

Parlament Europejski, Pernice, D., & Debyser A. (2023). Transport drogowy. Przepisy Ruchu drogowego i bezpieczeństwa. Dokumenty informacyjne o Unii Europejskiej. https://www.europarl.europa.eu/factsheets/pl/sheet/129/transport-drogowy-przepisy-ruchudrogowego-i-bezpieczenstwa (dostęp 10.08.2023).

Policja.pl. (b.d.). Wypadki drogowe w 2021 roku. Raport roczny. www.statystyka.policja.pl (dostęp 17.08.2023).

Pucher, J., & Buehler, R. (2010). Walking and cycling for healthy cities. Built Environment, 36(4), 391–414. https://doi.org/10.2148/benv.36.4.391

Reigner, H., & Brenac, T. (2019). Safe, sustainable… but depoliticized and uneven – A critical view of urban transport policies in France. Transportation Research Part A: Policy and Practice, 121, 218–234. https://doi.org/10.1016/j.tra.2019.01.023

Reisi, M., Sabri, S., Agunbiade, M., Rajabifard, A., Chen, Y., Kalantari, M., Keshtiarast, A., & Li, Y. (2020). Transport sustainability indicators for an enhanced urban analytics data infrastructure. Sustainable Cities and Society, 59. https://doi.org/10.1016/j.scs.2020.102095

Schwanen, T. (2016). Geographies of transport (I): Reinventing a field? Progress in Human Geography, 40(1), 126–137. https://doi.org/10.1177/0309132514565725

Stowarzyszenie Zdrowy Rower. (b.d.). Rowerzyści w Polsce 2021. Raport badawczy. https://www.zdrowy-rower.pl/wpcontent/uploads/2021/05/Raport-bezpiecznie-na-rowerze-2021.pdf (dostęp 10.08.2023).

Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. z 2022 r., poz. 988, z późn. zm.).