Decyzje zakupowe przedstawicieli Pokolenia Z na przykładzie branży modowej

W dobie szybkiego rozwoju technologicznego dostęp do informacji jest większy i jednocześnie inne niż ogólnie przyjęte aspekty determinują decyzje konsumentów. Brane pod uwagę są nie tylko podstawowe czynniki, takie jak cena, marka sklepu czy dostępność produktów. Na decyzje zakupowe wpływa coraz częściej aspekt ekologiczny, związany z etyczną produkcją, wykonanie produktu z trwałych materiałów, presja towarzysząca jednorazowej okazji zakupowej bądź wpływ osób z mediów społecznościowych. Dlatego celem niniejszego artykułu jest identyfikacja determinant decyzji zakupowych przedstawicieli pokolenia Z w odniesieniu do branży modowej. W procesie badawczym zastosowano metodę ilościową. Przeprowadzono badania ankietowe techniką CAWI. Kwestionariusz wypełniło 508 respondentów z pokolenia Z (osób urodzonych po 1995 roku) oraz 95 przedstawicieli innych pokoleń. Zabieg ten miał na celu określenie relacji pomiędzy wiekiem konsumentów a determinantami decyzji zakupowych. Podczas analizy użyto tabel wielodzielcznych. W celu wskazania różnic między grupami wiekowymi posłużono się nieparametrycznym testem U Manna-Whitneya.

Bibliografia/References

Accenture i Fashionbiznes.pl. Jak kupuje generacja Z (Dokument elektroniczny). Tryb dostępu https://www.accenture.com/_acnmedia/pdf-98/accentureraport-2019.pdf (20.07.2022).

Agarwal, J., Das, G., Spence, M. T. (2022). Online group buying behavior: A study of experiential versus material purchases. Psychology and Marketing, 39(10), 1946–1963. https://doi.org/10.1002/mar.21710

Baran, M., & Kłos, M. (2014). Pokolenie Y — prawdy i mity w kontekście zarządzania pokoleniami. Marketing i Rynek, (5), 923–929.

Bejtkovský, J. (2016). The Employees of Baby Boomers Generation, Generation X, Generation Y and Generation Z in Selected Czech Corporations as Conceivers of Development and Competitiveness in their Corporation. Journal of Competitiveness, 8(4), 105–123. https://doi.org/10.7441/joc.2016.04.07

Bencsik, A., Horváth-Csikós, G., & Juhász, T. (2016). Y and Z Generations at Workplaces. Journal of Competitiveness, 2016, 8(3), 90–106. https://doi.org/10.7441/joc.2016.03.06

Bencsik, A., Molnar, P., Juhasz, T., & Machova, R. (2018). Relationship between knowledge sharing willingness and life goals of generation Z, Proceedings of the European Conference on Knowledge Management. ECKM, (1), 84–94.

Bilińska-Reformat, K. (2014). Information and Communication Technologies as Determinant of the Growth in Competitiveness of Commercial Enterprise. Raporty IBRKK. Handel Wewnętrzny w Polsce. Instytut Badań Rynku, Konsumpcji i Koniunktur.

Boateng, S. L. (2021). Electronic word of mouth (eWOM) and makeup purchase intention among Gen-Z females: The serial mediting effect of brand image and brand integrity. International Journal of Customer Relarionship Marketing and Management, 12(2), 17–35. https://doi.org/10.4018/IJCRMM.2021040102

Budiman, S., & Dananjoyo, R. (2021). The Effect of Café Atmosphere on Purchase Decision: Empirical Evidence from Generation Z in Indonesia. Journal of Asian Finance, Economics and Business, 8(4), 483–490.

Czerniawska, M., & Szydło, J., (2020). The worldview and values — analysing relations. WSEAS Transactions on Business and Economics, 17, 594–607. https://doi.org/10.37394/23207.2020.17.58

Dewi, C. A., Pahriah, P., & Purmadi, A. (2021). The Urgency of Digital Literacy for Generation Z Students in Chemistry Learning. International Journal of Emerging Technonogies Learning, 16(11), 88–103. https://doi.org/10.3991/ijet.v16i11.19871

DiMattio, M. J. K., & Hudacek, S. S. (2020). Educating generation Z: Psychosocial dimensions of the clinical learning environment that predict student satisfaction. Nurse Education in Practice, 49. https://doi.org/10.1016/j.nepr.2020.102901

Dlaczego Pokolenie Z jest przyszłością branży mody? https://fashionbiznes.pl/dlaczego-pokolenie-z-jest-przyszloscia-branzy-mody/ (20.03.2022).

Filipiak, O. (2018). Nowe trendy w konsumpcji we współczesnym społeczeństwie. Refleksja socjologiczna. Rozprawy Społeczne, 12. https://doi.org/10.29316/rs.2018.33

Glińska, E., & Tomaszewska, E. (2017). Customer Preferences Related to Shopping Online. Annales H — Oeconomia, 51(2), 87–95. https://doi.org/10.17951/h.2017.51.2.87

Glińska, E., & Ryciuk, U. (2018). Factors Motivating Customers from Poland, Lithuania and Latvia to Shop Online — a Comparative Analysis. Handel Wewnętrzny, (4), 79–88.

Gregor, B., & Kalińska-Kula, M. (2020). Handel internetowy. Perspektywa e-konsumenta. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Grzega, U., & Kieżel, E. (2017). Trendy w zachowaniach konsumentów, [w:] M. Bartosiuk-Purgat (red.), Zachowania konsumentów. Globalizacja, nowe technologie, aktualne trendy, otoczenie społeczno- kulturowe. Wydawnictwo Naukowe PWN.

Hajli, N., & Shirazi, F. (2021). Introduction to the Special Issue on Social Commerce Advancements and New E-commerce Technologies: The Current Challenges. Journal of Electronic Commerce Research, 22(1).

Heimberger, A., Bachman, D., & Brytan-Jędrzejowska, A. Raport. The power of social & live commerce (Dokument elektroniczny). Tryb dostępu https://www.kobietyebiznesu.pl/wp-content/uploads/2021/06/Raport-social-live-commerce-Fundacja-Kobiety-e-biznesu.pdf (20.07.2022).

High fashion. https://fashionistki.pl/czym-charakteryzuje-sie-moda-high-fashion/ (19.03.2022).

Holzer, B. M., Ramuz, O., Minder, C. E., & Zimmerli, L. (2022). Motivation and personality factors of Generation Z high school students aspiring to study human medicine. BMC Medical Education, 22(1). https://doi.org/10.1186/s12909-021-03099-4

Justyna, M., & Kasprowicz, P. (2021, luty). Branża modowa w Polsce. Przegląd Branżowy. Polska Agencja Inwestycji i Handlu Grupa PFR.

Kall, J., Parchla-Włosik, A., Raciniewska, A., & Semperuch-Krzemińska, K. (2022). Marka modowa. Jak zrozumieć konsumenta mody i stworzyć markę szytą na miarę? PWE.

Kall, J., & Sempruch-Krzemińska, K. (2017). Blogi modowe — silne narzędzie w ręku marketera. Marketing i Rynek, (7), 23–34.

Kaplan, A. M., & Haenelein, M. (2010). Users of the World Unite! The Challenges and Opportunities of Social Media. Business Horizons, 53(1), 59–68. https://doi.org/10.1016/j.bushor.2009.09.003

Król, K., & Zdonek, D. (2020). Social media use and its impact on intrinsic motivation in Generation Z: a case study from Poland. Global Knowledge, Memory and Communication, 70(4–5), 442–458. https://doi.org/10.1108/GKMC-08-2020-0113

Krzepicka, A., & Tarapata, J. (2013). Psychological factors in consumer behavior on the market. Nowoczesne Systemy Zarządzania, (8), 145–155. https://doi.org/10.5604/18969380.1159096

Kukla, D., & Nowacka, M. (2019). Charakterystyka podejścia do pracy przedstawicieli pokolenia Z — praca w systemie wartości młodych, cz.1. Polish Journal of Constinuing Education, (3).

Liczmańska, K. (2015). Kluczowe czynniki determinujące zachowania konsumenckie na przykładzie mieszkańców województwa kujawsko-pomorskiego. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Problemy Zarządzania, Finansów i Marketingu, 2(41), 107–118. https://doi.org/10.18276/pzfm.2015.41/2-09

Linkiewicz, A., & Bartosik-Purgat, M. (2017). Konsument oraz proces decyzyjny w warunkach globalizacji. W M. Bartosik-Purgat (Red.), Zachowania konsumentów. Globalizacja, nowe technologie, aktualne trendy, otoczenie społeczno-kulturowe. PWN.

Maciejewski, G. (2016). Zakupy on-line w opiniach e-konsumentów z wybranych krajów Europy. Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania Uniwersytetu Szczecińskiego, 43(3), 219–230. https://doi.org/10.18276/sip.2016.43/3-20

Mahmoud, A. B., Fuxman, L., Mohr, I., Reisel, W. D., & Grigoriu, N. (2020). We aren't your reincarnation" workplace motivation across X, Y and Z generations. International Journal of Manpower, 42(1), 193–209. https://doi.org/10.1108/IJM-09-2019-0448

Moda zrównoważona — co to jest? Rewear, reuse, recycle. https://volcano.pl/blog/post/moda-zrownowazona-co-to-jest-rewear-reuse-recycle (20.03.2022).

Moczydłowska, J. M. (2018). Organizacja Inteligentna Generacyjnie. Difin.

Murad, A. M., Irsheid, A. A., Najdawi, M. A., & Anaya, M. A. (2022). Investigation of Consumer Intention toward Online Shopping During Covid-19 Pandemic. Information Sciences Letters, 11(6), 2035–2051. https://doi.org/10.18576/isl/110617

Nguyen, X. T. (2019). Factors Impacting on Korean Consumer Goods Purchase decision of Vietnam's Generation Z. Journal of Distribution Science, 17(10), 61–71. https://doi.org/10.15722/jds.17.10.201910.61

Nie nosisz? Sprzedaj! https://www.vinted.pl/about (20.03.2022).

Pandemia, a moda. Wiganna Papina: zaczął obowiązywać styl domowy, wygodny bo jednocześnie sportowy. https://www.polskieradio24.pl/130/5646/Artykul/2879987,Pandemia-a-moda-Wiganna-Papina-zaczal-obowiazywac-styl-domowy-wygodny-bo-jednoczesnie-sportowy (19.03.2022).

Perchla-Włosik, A., & Cebula, M. (2014). Młodzi konsumenci wobec wyzwań współczesnej konsumpcji w perspektywie rynku mody i teorii socjokulturowych. Handel Wewnętrzny, 4(351).

Pokolenia. https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-pokolenia-w-pracy-cz-4-pokolenie-z (13.03.2022).

Proporas, C. V., Stylos, N., & Fotiadis, A. K. (2017). Generation Z consumers' expectations of interactions in smart retailing: A future agenda. Computer in Human Behavior, 77, 374–381. https://doi.org/10.1016/j.chb.2017.01.058

Przybylska, K., & Pytlik, M. (2016). Proces podejmowania decyzji zakupu produktów farmaceutycznych. Polski Przegląd Nauk o Zdrowiu, 4(49).

Raport PWC. Nowy obraz polskiego konsumenta. Postawy i zachowania Polaków w obliczu pandemii koronawirusa. (2020). https://www.pwc.pl/pl/pdf-nf/2020/raport-pwc-nowy-obraz-polskiego-konsumenta.pdf (04.08.2022).

Reisenwitz, T. H., & Iyer, R. (2009). Differences in generation X and generation Y: Implications for the organization and marketers. Marketing Management Journal, 19(2), 91–103.

Rudnicki, L. (2012). Zachowania konsumentów na rynku. PWE.

Second Hand — co tak naprawdę jest? https://inspired.sklep.pl/second-hand/ (20.03.2022).

Sanchez-Hernandez, M., Gonzales-Lopers, O. R., Buenadicha-Mateos, M., & Tato-Jimenez, J. L. (2019). Work-life balance in great companies and pending issues for engaging new generations at work. Internetional Journal od Enviromental Research and Public Health, 16(24). https://doi.org/10.3390/ijerph16245122

Schultz, D. E., & Block, M. P. (2015). U.S. Online Shopping: Facts, Fiction, Hopes and Dreams. Journal of Retailing and Consumer Services, 23, 99–106. https://doi.org/10.1016/j.jretconser.2014.10.010

Sempruch-Krzemińska, K., Kall, J., Perchla-Włosik, A., & Raciniewska, A. (2016). Zmiany w zachowaniach na rynku mody. Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania Uniwersytetu Szczecińskiego, 44(2), 371–380. https://doi.org/10.18276/sip.2016.43/3-34

Streetwear. https://dstreet.pl/Streetwear-co-to-za-styl-i-jakie-ubrania-streetwearowe-warto-nosic-blog-pol-1559290632.html# (19.03.2022).

Szwajda, W. (2021). Globalne Trendy Konsumenckie 2021 według raportu Mintel. https://cmoinsider.pl/globalne-trendy-konsumenckie-2021-wedlug-raportumintel/ (02.07.2022).

Szydło, J. (2017). Differences between Values Preferred by Generations X, Y and Z., cz. 1. Przedsiębiorczość i Zarządzanie, 18(3), 89–100.

Tolsitkova, I., & Ignatjeva, O., Kondratenko, K., & Pletnev, A. (2021). Generation Z Social Capital as a Result of Digital Socialization. CEUR Workshop Proceedings.

Vrtana, D. (2021). The Importance of Irrational Purchasing Behaviour in Applying the Marketing Strategy of Selected Global Brands. SHS Web of Conferences. The 20th International Scientific Conference Globalization and its Socio-Economic Consequences 2020, 92. https://doi.org/10.1051/shsconf/20219206042

What is Slow Fashion? https://goodonyou.eco/what-is-slow-fashion/ (20.03.2022).

Whitham, D., Whitham, S., Trowell, M., & Otter, S. (2021). Podiatry as a career in the UK — what attracts Generation Z? A qualitative exploration with university and college students. Journal of Foot an Ankle Research, 14(1). https://doi.org/10.1186/s13047-021-00470-y

Widelska, U. (2011). Determinanty komunikacji marketingowej na rynku bielizny. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, (208), 493–502.

Widelska, U. (2014). Budowanie relacji z klientem w sektorach kreatywnych i wrażliwych na przykładzie branży tekstylno-odzieżowej. Marketing i Rynek, (8).

Wolny, R. (2016). Zmiany zachowań nabywczych polskich e-konsumentów. Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, (270),) 285–293.

Wong, M. C. (2021). Does corporate social responsibility affect Generation Z purchase intention in the food industry. Asian Journal of Business Ethics, 10(2), 391–407. https://doi.org/10.1007/s13520-021-00136-9

Wyrażanie siebie poprzez ubiór. https://dagmarasobczak.pl/wyrazanie-siebie-poprzez-ubior/, (19.03.2022).