Stosowanie SPO w pracy kontrolerów ruchu lotniczego w Polsce z perspektywy bezpieczeństwa pracy

The COVID-19 pandemic period proved to be a difficult test for air traffic management systems in countries around the world. During this period, discussions on the acceptability of the use of Single Person Operations (SPO) intensified. In Poland, the use of SPO has been possible since 2012. In 2020, there was an extension of its use, which became the main background of a widely reported conflict in the public space between the Polish Air Navigation Services Agency (PANSA) and representatives of air traffic controllers. The purpose of this article is to present the problems and risks of using of SPO in the work of air traffic controllers in Poland based on a recent collective dispute in this area and an attempt to assess SPO from the perspective of work safety, and, more specifically, on the rights in this area, the exercise of which, due to the application of SPO, may be severely limited. The considerations take into account data on SPO contained in the Information on the results of the Supreme Audit Office of Poland (NIK), The activities of the Polish Air Navigation Services Agency and the supervision of authorised bodies over these activities.

Okres pandemii COVID-19 okazał się trudnym sprawdzianem dla systemów zarządzania ruchem lotniczym w krajach na całym świecie. W tym okresie nasiliły się dyskusje na temat dopuszczalności stosowania operacji jednoosobowych (SPO). W Polsce korzystanie z SPO jest możliwe od 2012 r. W 2020 r. nastąpiło rozszerzenie jego stosowania, co stało się głównym tłem szeroko relacjonowanego w przestrzeni publicznej konfliktu pomiędzy Polską Agencją Żeglugi Powietrznej (PAŻP) a przedstawicielami kontrolerów ruchu lotniczego. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie problemów i zagrożeń związanych ze stosowaniem SPO w pracy kontrolerów ruchu lotniczego w Polsce, z uwzględnieniem toczącego się w ostatnim czasie na tym tle sporu zbiorowego oraz podjęcie próby oceny SPO z perspektywy bezpieczeństwa pracy, a dokładniej uprawnień z tego obszaru, których realizacja może być mocno ograniczona z uwagi na stosowanie SPO. W rozważaniach uwzględniono dane dotyczące SPO zawarte w Informacji o wynikach kontroli Najwyższej Izby Kontroli (NIK), Działalność Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej oraz nadzór uprawnionych organów nad tą działalnością.

Praca zdalna w Polsce. Perspektywa prawna i społeczna (szanse i zagrożenia)

The outbreak of the COVID-19 pandemic has led to increased interest in remote working. In Poland, the legislative body chose to legally standardize remote working, placing it among the tools used to counteract the pandemic and its effects. For some time now, there have been works on including remote work in the Polish Labour Code on a permanent basis. However, owing to the specific way of organizing work accompanying the remote form of its performance, in the course of creating a new legal framework for this institution, the social dimension of its functioning in practice should also be taken into account. To this end, the article analyzes remote working from the perspective of the employee and the employer, based on research conducted in this area both in Poland and in other countries.

Wybuch pandemii COVID-19 doprowadził do wzrostu zainteresowania pracą zdalną. W Polsce ustawodawca zdecydował się nawet na jej prawne unormowanie, sytuując ją wśród narzędzi służących przeciwdziałaniu pandemii oraz jej skutkom. Od pewnego czasu trwają prace nad włączeniem pracy zdalnej do polskiego kodeksu pracy na stałe, jako rozwiązania, z którego strony stosunku pracy mogłyby korzystać zarówno w normalnych warunkach, jak i w szczególnych okolicznościach, takich jak np. stan epidemii. Jednak ze względu na specyficzny sposób organizacji pracy towarzyszący zdalnej formule jej wykonywania, w toku tworzenia nowych ram prawnych tej instytucji należy uwzględnić także społeczny wymiar jej funkcjonowania w praktyce. W tym celu w artykule dokonano analizy pracy zdalnej z perspektywy pracownika i pracodawcy, opierając się na badaniach przeprowadzonych w tym obszarze zarówno w Polsce, jak i w innych państwach.