Najlepsze ceny Specjalne oferty dla członków klubu książki PWE Najtańsza dostawa
DOI: 10.33226/0032-6186.2022.2.4
JEL: K39
Beata Rutkowska ORCID: 0000-0002-1920-8261 , e-mail: beatarut|umk.pl| |beatarut|umk.pl

Remote working in Poland. Legal and social perspective (opportunities and threats)

Praca zdalna w Polsce. Perspektywa prawna i społeczna (szanse i zagrożenia)

The outbreak of the COVID-19 pandemic has led to increased interest in remote working. In Poland, the legislative body chose to legally standardize remote working, placing it among the tools used to counteract the pandemic and its effects. For some time now, there have been works on including remote work in the Polish Labour Code on a permanent basis. However, owing to the specific way of organizing work accompanying the remote form of its performance, in the course of creating a new legal framework for this institution, the social dimension of its functioning in practice should also be taken into account. To this end, the article analyzes remote working from the perspective of the employee and the employer, based on research conducted in this area both in Poland and in other countries.

Wybuch pandemii COVID-19 doprowadził do wzrostu zainteresowania pracą zdalną. W Polsce ustawodawca zdecydował się nawet na jej prawne unormowanie, sytuując ją wśród narzędzi służących przeciwdziałaniu pandemii oraz jej skutkom. Od pewnego czasu trwają prace nad włączeniem pracy zdalnej do polskiego kodeksu pracy na stałe, jako rozwiązania, z którego strony stosunku pracy mogłyby korzystać zarówno w normalnych warunkach, jak i w szczególnych okolicznościach, takich jak np. stan epidemii. Jednak ze względu na specyficzny sposób organizacji pracy towarzyszący zdalnej formule jej wykonywania, w toku tworzenia nowych ram prawnych tej instytucji należy uwzględnić także społeczny wymiar jej funkcjonowania w praktyce. W tym celu w artykule dokonano analizy pracy zdalnej z perspektywy pracownika i pracodawcy, opierając się na badaniach przeprowadzonych w tym obszarze zarówno w Polsce, jak i w innych państwach.

Pobierz artykul
Słowa kluczowe: remote work; COVID-19 pandemic; employee; employer; telework (praca zdalna; pandemia COVID-19; pracownik; pracodawca; telepraca)

Bibliografia

References/Bibliografia

Allen, T. D., Golden, T. D., & Shockley, K. M. (2015). How Effective Is Telecommuting? Assessing the Status of Our Scientific Findings. Psychological Science in the Public Interest, 16(2), 40–68. https://doi.org/10.1177/1529100615593273

Anderson, D., & Kelliher, C. (2020). Enforced remote working and the work-life interface during lockdown. Gender in Management: An International Journal, 35(7–8), 677–683. https://doi.org/10.1108/GM-07-2020-0224

Baran, K. W., Książek, D., & Witoszko, W. (2020). Komentarz do niektórych przepisów ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych. In K. W. Baran (Ed.), Tarcza antykryzysowa 1.0–4.0, ustawa o dodatku solidarnościowym i inne regulacje, jako szczególne rozwiązania w prawie pracy, prawie urzędniczym i prawie ubezpieczeń społecznych związane z COVID-19. Komentarz. Warszawa.

Brynjolfsson, E., Horton, J. J., Ozimek, A., Rock, D., Sharma, G., & TuYe, H. (2020). Covid-19 and remote work: an early look at US data. NBER (National Bureau of Economic Research) Working Paper 27344. https://doi.org/10.3386/w27344

Chirkowska-Smolak, T. (2008). Równowaga między pracą a życiem osobistym. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, (1), 235–249.

Chomicki, M., & Mierzejewska, K. (2020). Przygotowanie polskich przedsiębiorstw do świadczenia pracy zdalnej w okresie pandemii COVID-19. E-mentor (5), 45–54. https://doi.org/10.15219/em87.1492

Cockburn, W., European Agency for Safety and Health at Work (2020). EU Guidance. COVID-19: Back to the Workplace. Adapting workplaces and protecting workers. Available at: https://osha.europa.eu/en/publications/covid-19-back-workplace-adapting-workplaces-and-protecting-workers (accessed 16 September 2021).

De Spiegelaere, S., & Piasna, A. (2020). Dlaczego warto i jak należy skrócić czas pracy. European Trade Union Institute.

Dolot, A. (2020). Wpływ pandemii COVID-19 na pracę zdalną — perspektywa pracownika. E-mentor, (1), 35–43. https://doi.org/10.15219/em83.1456

European Parliament, Committee on Employment and Social Affairs (2020). The right to disconnect. Available at: https://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/BRIE/2020/642847/EPRS_BRI(2020)642847_EN.pdf (accessed 16 September 2021).

Gładoch, M. (2020). Praca zdalna w praktyce. Zagadnienia prawne. Warszawa.

Jeran, A. (2016). Praca zdalna jako źródło problemów realizacji funkcji pracy. Opuscula Sociologica, (2), 49–61. https://doi.org/10.18276/os.2016.2-04

Kuba, M. (2021). Ochrona danych osobowych w kontekście pracy zdalnej — wybrane zagadnienia. In M. Mędrala (Ed.), Praca zdalna w polskim systemie prawnym. Warszawa.

Lorenz, K. (2011). Telepraca a środowisko naturalne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Studia Informatica, (27), 153–158.

Makowski, D. (2020). Kilka uwag o pracy zdalnej. Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (10), 10–16. https://doi.org/10.33226/0032-6186.2020.10.2

Mascherini, M., & Bisello, M. (2020). COVID-19 fallout takes a higher toll on women, economically and domestically. Available at: https://www.eurofound.europa.eu/pl/publications/blog/covid-19-fallout-takes-a-higher-toll-on-women-economically-and-domestically (accessed 17 September 2021).

Mierzejewska, K., & Chomicki, M. (2020). Psychospołeczne aspekty pracy zdalnej. Wyniki badań przeprowadzonych w trakcie trwania pandemii COVID-19. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, (3), 31–44. https://doi.org/10.15678/ZNUEK.2020.0987.0302

Mitrus, L. (2020). Praca zdalna de lege lata i de lege ferenda — zmiana miejsca wykonywania pracy czy nowa koncepcja stosunku pracy? Część 1. Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (10), 3–9. https://doi.org/10.33226/0032-6186.2020.10.1

Molino, M., Ingusci, E., Signore, F., Manuti, A., Giancaspro, M. L., Russo, V., Zito, M., & Cortese, C. G. (2020). Wellbeing Costs of Technology Use during Covid-19 Remote Working: An Investigation Using the Italian Translation of the Technostress Creators Scale. Sustainability, 12(15), 5911. https://doi.org/10.3390/su12155911

Naumowicz, K. (2021). Prawo do bycia offline a praca zdalna. In M. Mędrala (Ed.), Praca zdalna w polskim systemie prawnym. Warszawa.

Personal Data Protection Office (2020a). Dokumentacja papierowa zawierająca dane osobowe a praca zdalna. Available at: https://uodo.gov.pl/pl/138/1513 (accessed 17 September 2021).

Personal Data Protection Office (2020b). Ochrona danych osobowych podczas pracy zdalnej. Available at: https://uodo.gov.pl/pl/138/1459 (accessed 18 September 2021).

Schall, M. A. (2019). The Relationship Between Remote Work and Job Satisfaction: The Mediating Roles and Perceived Autonomy, Work-Family Conflict, and Telecommuting Intensity. Master’s Theses. 5017.

Sęczkowska, K. (2019). Konsekwencje psychospołeczne pracy zdalnej. Problemy Nauk Humanistycznych i Społecznych. Teoria i Praktyka, (2), 10–16.

Statistics Poland (2020a). Wpływ epidemii COVID-19 na wybrane elementy rynku pracy w Polsce w I kwartale 2020 r. Available at:

https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rynek-pracy/popyt-na-prace/wplyw-epidemii-covid-19-na-wybrane-elementy-rynku-pracy-w-polsce-w-pierwszymkwartale-2020-roku,4,1.html (accessed 18 September 2021).

Statistics Poland (2020b). Wpływ epidemii COVID-19 na wybrane elementy rynku pracy w Polsce w II kwartale 2020 r. Available at: https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rynek-pracy/popyt-na-prace/wplyw-epidemii-covid-19-na-wybrane-elementy-rynku-pracy-w-polsce-w-drugimkwartale-2020-roku,4,2.html (accessed 18 September 2021).

Statistics Poland (2020c). Wpływ epidemii COVID-19 na wybrane elementy rynku pracy w Polsce w III kwartale 2020 r. Available at: https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rynek-pracy/popyt-na-prace/wplyw-epidemii-covid-19-na-wybrane-elementy-rynku-pracy-w-polsce-w-trzecimkwartale-2020-roku,4,3.html (accessed 18 September 2021).

Statistics Poland (2020d). Wpływ epidemii COVID-19 na wybrane elementy rynku pracy w Polsce w IV kwartale 2020 r. Available at: https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rynek-pracy/popyt-na-prace/wplyw-epidemii-covid-19-na-wybrane-elementy-rynku-pracy-w-polsce-w-czwartymkwartale-2020-r-,4,4.html (accessed 18 September 2021).

Twardowska, J. (2016). Korzyści wynikające z wirtualnej organizacji pracy. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, (444). https://doi.org/10.15611/pn.2016.444.45

Vargas Llave, O., & Weber, T. (2020). Regulations to address work-life balance in digital flexible working arrangements. Report. Eurofound. Luxembourg: New forms of employment series, Publications Office of the European Union. Available at: https://www.eurofound.europa.eu/publications/report/2020/regulations-to-address-work-life-balance-in-digital-flexible-working-arrangements (accessed 19 September 2021).

Vatcha, A. (2020). Workplace Surveillance Outside the Workplace: An Analysis of E-Monitoring Remote Employees. iSCHANNEL, 15(1), 4–9.

Wang, B., Liu, Y., Qian, J., & Parker, S. K. (2021). Achieving Effective Remote Working During the COVID-19 Pandemic: A Work Design Perspective. Applied Psychology: An International Review, 70(1), 16–59. https://doi.org/10.1111/apps.12290

Cena artykułu
16.00
Prenumerata
840.00 zł
672.00
Najniższa cena z 30 dni: 672.00
zamów prenumeratę