Najlepsze ceny Specjalne oferty dla członków klubu książki PWE Najtańsza dostawa
Dr Mikołaj Rylski
ORCID: 0000-0001-6422-2815

Doktor nauk prawnych, adiunkt w Instytucie Nauk Prawnych Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego.

 
DOI: 10.33226/0032-6186.2024.8.4
JEL: K31

Szczególna ochrona trwałości stosunku pracy powstałego na podstawie powołania budzi w praktyce wątpliwości interpretacyjne, z uwagi między innymi na charakterystyczną dla tego aktu niestabilność (nietrwałość) wykreowanej nim więzi prawnej. Kontrowersje budzi zwłaszcza stosowanie przepisów art. 72 § 2 i 3 k.p., statuujących ochronę przed zwolnieniem dla kobiet w ciąży i pracowników znajdujących się w wieku przedemerytalnym, co dotyczy w największym stopniu dwóch kwestii. Po pierwsze, sposobu rozumienia zwrotu „inna praca, odpowiadająca kwalifikacjom zawodowym pracownika”, występującego na gruncie rzeczonych regulacji. Chodzi tu w szczególności o kryteria, w świetle których należy oceniać, czy zaoferowana przez pracodawcę „inna” praca jest „odpowiednia” dla pracowników objętych szczególną ochroną przed zwolnieniem. Po drugie, należy rozstrzygnąć do jakich konsekwencji prawnych dla stron stosunku pracy prowadzi zaoferowanie przez pracodawcę pracy „nieodpowiedniej” z punktu widzenia „kwalifikacji zawodowych” osób szczególnie chronionych przez art. 72 § 2 i 3 k.p. Rozstrzygnięcie powyższych kwestii ma dla praktyki obrotu gospodarczego najdonioślejsze znaczenie, toteż właśnie im poświęcona została zasadnicza część niniejszego artykułu. Autor doszedł w tym zakresie do wniosku, że zaoferowana odwołanemu pracownikowi praca nie musi być „rodzajowo tożsama” lub „znacząco podobna” do tej, którą wykonywał on przed odwołaniem, a pracodawca, przy ocenie jej „odpowiedniości” dla pracownika, nie tylko może, ale i powinien brać pod uwagę dotychczasowy przebieg pracy na stanowisku, z którego pracownik został odwołany. Zwrócił on także uwagę na konieczność, co do zasady, ścisłego trzymania się literalnego brzmienia interpretowanych przepisów w zakresie statuowanych nimi kryteriów ocennych (kwalifikacje zawodowe), odnosząc się również do roli czynników nieujętych w nich wprost, takich jak możliwości zdrowotne pracownika czy miejsce, w którym zaoferowana praca ma być świadczona. Co do konsekwencji prawnych zaoferowania przez pracodawcę pracy „nieodpowiedniej” z punktu widzenia „kwalifikacji zawodowych” osób szczególnie chronionych przez art. 72 § 2 i 3 k. p. wyraził natomiast przekonanie, iż w takim przypadku dochodzi do definitywnego zakończenia stosunku pracy, o ile pracownik nie przyjmie złożonej mu przez pracodawcę oferty. Tym samym pracownikowi, w rzeczonej wyżej sytuacji, nie przysługują roszczenia o ustalenie istnienia stosunku pracy, a także roszczenie o wynagrodzenie za okres pozostawania bez pracy czy też za przestój, a co najwyżej roszczenie o odszkodowanie.

Słowa kluczowe: powołanie; ochrona przedemerytalna; stosunek pracy na podstawie powołania; akt powołania
DOI: 10.33226/0032-6186.2023.2.3
JEL: K31

Autor prowadzi rozważania na temat zjawiska pozorowania stosunku pracy z kobietą w ciąży w celu uzyskania przez nią korzyści z systemu ubezpieczeń społecznych, czyniąc to z perspektywy prawa cywilnego, prawa pracy, prawa karnego, a także zasad współżycia społecznego. Badania tej problematyki zostały zaprezentowane w formie dwuczęściowego artykułu. Niniejsza część, część druga, została poświęcona rodzajom, roli i ocenie okoliczności (kryteriów) faktycznych, które winny być brane pod uwagę przy ustalaniu pozorności nawiązania stosunku pracy, a także przedstawiono w niej zalecany schemat postępowania przy ustalaniu pozorności stosunku pracy. Wątek ten dopełniony został przez trzy kwestie. Po pierwsze, o ocenę możliwości dokonywania przez organ rentowy, w sposób wiążący, kwalifikacji prawnej umowy łączącej strony oraz jednostronnej modyfikacji wysokości podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Po drugie, o kwestię odpowiedzialności karnej rzekomego pracownika i pracodawcy. Po trzecie wreszcie, o możliwość pociągnięcia do odpowiedzialności odszkodowawczej Skarbu Państwa za nadużycie uprawnień kontrolnych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych wobec kobiet w ciąży lub krótko po porodzie.

Słowa kluczowe: pozorność; wada oświadczenia woli; zasiłek macierzyński; stosunek pracy; kobieta w ciąży
DOI: 10.33226/0032-6186.2023.1.3
JEL: K31

Autor prowadzi rozważania na temat zjawiska pozorowania stosunku pracy z kobietą w ciąży w celu uzyskania przez nią korzyści z systemu ubezpieczeń społecznych, czyniąc to z perspektywy prawa cywilnego, prawa pracy, prawa karnego, a także zasad współżycia społecznego. Badania tej problematyki zostały zaprezentowane w formie dwuczęściowego artykułu. Część pierwsza została poświęcona omówieniu wątpliwości teoretyczno-prawnych wiążących się z aktualnie obowiązującymi przepisami prawa, a w szczególności wzajemnej relacji przepisów art. 22 § 11 k.p., art. 65 k.c. i 83 k.c. w zw. z art. 300 k.p., a także zaprezentowaniu „istoty” pozorności, z którą mamy do czynienia w przypadku kobiet w ciąży, które we współpracy z pracodawcą chcą uzyskać świadczenia chorobowe i macierzyńskie z systemu ubezpieczeń społecznych. W części tej przedstawiono również zagadnienie motywacji, jaką z reguły kierują się strony przy symulowaniu zatrudnienia pracowniczego oraz jej roli dla ostatecznego rozstrzygnięcia, a także oceniono zasadność prezentowanego w judykaturze poglądu, iż działania stron podejrzewanych o pozorowanie zatrudnienia winny być oceniane przez pryzmat zasad współżycia społecznego, a w szczególności w świetle zakazu świadomego osiągania nieuzasadnionych korzyści z systemu ubezpieczeń społecznych kosztem innych uczestników tego systemu.

Słowa kluczowe: pozorność; wada oświadczenia woli; zasiłek macierzyński; stosunek pracy; kobieta w ciąży