Praca i Zabezpieczenie Społeczne nr 01/2016
Rok wydania: 2016
Miejsce wydania: Warszawa
Oprawa: miękka
Praca i Zabezpieczenie Społeczne 01/2016
Numer 01/2016 do pobrania w wersji PDF
Spis treści
Walerian Sanetra
Sąd Najwyższy – jedność i specjalizacja (zróżnicowanie wewnętrzne)
Sąd Najwyższy stanowi jednolitą strukturę. Dla zapewnienia jednolitości jego funkcjonowania potrzebne jest jednak jego wewnętrzne zróżnicowanie i wewnętrzna specjalizacja. Sąd Najwyższy ma swoją strukturę administracyjną i orzeczniczą. Tę ostatnią stanowią składy orzekające, poprzez które Sąd Najwyższy realizuje swoją główną funkcję, tj. wymiar sprawiedliwości. Dla jedności i specjalizacji funkcjonowania Sądu Najwyższego istotne znaczenie ma podział na izby (izbę karną, izbę cywilną, izbę pracy, ubezpieczeń społecznych i spraw publicznych oraz izbę wojskową). Kwestia jedności funkcjonowania Sądu Najwyższego ma aspekt organizacyjny, orzeczniczy i kadrowy. Autor zwraca szczególną uwagę na te dwa pierwsze aspekty oraz na to, w jakim stopniu podział na izby wpływa na jedność działań całego Sądu Najwyższego i na jednolitość jego orzecznictwa.
Słowa kluczowe: jedność i zróżnicowanie wewnętrzne Sądu Najwyższego, jednolitość orzecznictwa, izby Sądu Najwyższego.
Supreme Court – unity and specialization (internal diversity)
Supreme Court is a unified structure. For its operation is needed, however, its internal differences and internal specialization. The Supreme Court has its own administrative and judicial structures. The latter constitute formations of the through which the Supreme Court performs its main function, ie. the judiciary. For uniformity and specialization functioning of the Supreme Court it is of high importance division into chambers (the chamber of criminal, the civil chamber, the chamber work, social insurance and public affairs, the military chamber) The issue of uniformity in functioning of the Supreme Court has the organizational aspects, jurisprudence and personnel. The study drew particular attention on the first two aspects, and for this, the extent to which the division into chambers affects the unity of action around the Supreme Court and uniformity of its case.
Keywords: unity and internal diversity of the Supreme Court, uniformity of case, divisions of the Supreme Court.
Studia i opracowania
Zdzisław Kubot
Konstrukcje i konfiguracje władzy: NFZ-oferenci
Konstrukcja władzy faktycznej komisji konkursowej jest konstrukcją złożoną. Konstrukcja ta obejmuje nie tylko czynności w dwustronnych negocjacjach, ale także wyniki tych negocjacji, w tym końcowy ranking ofert. Faktyczna władza komisji konkursowej jest negocjacyjną władzą kauzalną, a jej istotę stanowi zdolność osiągania zamierzonych skutków w zakresie końcowego rankingu ofert. Faktyczna władza komisji konkursowej pozostaje w konfiguracji z podwójnym władztwem administracyjnym obejmującym rozpatrzenie odwołania oferenta oraz rozpatrzenie wniosku oferenta o ponowne rozpatrzenie sprawy.
Słowa kluczowe: konstrukcja władzy faktycznej, władza uzurpowana, władza nierozpoznana, władza ukryta.
Structures and configurations of authority: NFZ–bidders
Summary The structure of the actual authority of the competition commission is a complex structure. It embraces not only the actions in bilateral negotiations, but also the results of these negotiations, including the final ranking of the offers. The actual authority of the competition commission is a causative negotiative authority, and its essence is the ability to achieve intended effects pertaining to the final ranking of the bids. The actual authority if the competition commission remains in the configuration with doubled administrative holding incorporating consideration of a bidder’s appeal and re-consideration of the matter.
Keywords: structure of actual authority, usurped authority, nonsurped authority, concealed authority.
Wykładnia i praktyka
Robert Stefanicki
Nadużycie formy prawnej spółki w zgrupowaniu w aspekcie prawa pracy
Z tworzeniem i funkcjonowaniem grup kapitałowych i nadzoru korporacyjnego wiążą się określone korzyści ekonomiczne dla tzw. jednego organizmu gospodarczego, ukierunkowanego na osiąganie efektywności gospodarczej. Jednak działania związane z integracją w ramach grupy kapitałowej mogą w praktyce prowadzić do naruszeń prawa, w tym także pogwałcenia uprawnień pracowniczych. W obecnym stanie prawnym nie są przewidziane szczególne konstrukcje normatywne, które pozwoliłyby na skuteczne przeciwdziałanie nadużyciom podmiotowości (osobowości) prawnej spółek. W zasadzie nie wypełniają tej funkcji konstrukcje ogólne prawa cywilnego ze względu na konieczność uruchamiania drogi sądowej, związanych z nią kosztów i stan niepewności co do końcowego rozstrzygnięcia. Przedstawione w artykule judykaty pokazują, że jesteśmy dopiero na początku drogi kształtowania przejrzystych standardów orzeczniczych w przedmiotowym zakresie.
Słowa kluczowe: grupa spółek, nadużycie formy prawnej, nierówne traktowanie, spółka dominująca.
A formal abuse of company within groups - the aspect of labor law
With the establishment and operation of groups of companies and corporate governance are linked to certain economic benefits for the so-called a single economic entity, in order to ensure greater economic efficiency. However, activities related to the integration within the group may in practice lead to violations of the law, including a negative impact on employee rights. In the current legal status they are not provided specific normative structures that would allow for the effective prevention in situation of abuse of the legal personality of companies. In principle, the general structures of civil law do not fulfill this function, because of the need for litigation related costs and uncertainty as to the final outcome. The material judgments show that we are just beginning development of transparent standards of jurisprudence in this respect.
Keywords: group of companies, abuse of the legal form, unequal treatment, the parent undertaking (company).
Ewelina Kumor-Jezierska
Z problematyki prawa wykroczeń ochrony stosunku pracy przy przejściu zakładu pracy
Celem artykułu jest analiza znamion strony przedmiotowej wykroczenia stypizowanego w art. 281 pkt 3 k.p. W przypadku wystąpienia konstrukcji przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę istotne znaczenie ma zbadanie, czy penalizacja z art. 281 pkt 3 k.p. obejmuje zachowania polegające na wskazaniu przyczyny wypowiedzenia, która na drodze postępowania sądowego okaże się bezzasadna, lub podania przyczyny, która jest nieuzasadniona w świetle art. 231 § 6 k.p. Zarówno dotychczasowy jak i nowy pracodawca mogą dokonywać zmian w treści umów o pracę pracowników. Zmiany te mogą być dokonywane w drodze porozumienia zmieniającego lub wypowiedzenia zmieniającego. Ważne jest zatem ustalenie, czy penalizacją z art. 281 pkt 3 k.p. są objęte również zachowania polegające na rażącym naruszaniu przepisów prawa pracy przez pracodawcę lub osobę działającą w jego imieniu przy dokonywaniu wypowiedzeń zmieniających warunki pracy i płacy.
Słowa kluczowe: przejście zakładu pracy, ochrona stosunku pracy, wykroczenie przeciwko prawom pracownika, przyczyna wypowiedzenia, wypowiedzenie warunków pracy i płacy.
Issues arising from the law of transgression against protection of an employment relationship at the takeover of an employing establishment
The aim of the article is to analyze the features of the party committing a transgression which is unified in article 281, item 3 of the labor code. In the case of takeover of an employing establishment or its part by another employer, it is essential to investigate if the classification of transgression from article 281, item 3 of the labor code covers behaviors which indicate the reason for termination that in the course of trial proceedings turns out to be groundless or the reason which is unjustified in the light of article 231 § 6 of the labor code. Previous employer, as well as the new employer may introduce changes in the content of workers' employment contracts. Such changes can be made in the course of an alternating agreement or alternating termination. Therefore, it is crucial to investigate if the penalization in article 281, item 3 of the labor code also covers behaviors that lead to the gross violation of the labor law by the employer or the person acting in their behalf, when making a termination alternating conditions of work and remuneration.
Keywords: takeover of an employing establishment, protection of an employment relationship, transgression against employee's rights, reason for termination, termination conditions of work and remuneration.
Z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej
Wypowiedzenie zmieniające i porozumienie rozwiązujące w ramach zwolnień grupowych
W opracowaniu przedstawiono orzeczenie TSUE w sprawie Pujante Rivera (wyrok z dnia 11 listopada 2015 r., C-422/14), które niewątpliwie wywrze istotny wpływ na praktykę i judykaturę polskiego prawa pracy. Nie tylko stanowi ono swoistą odpowiedź na wątpliwości, które ujawniły się już w odniesieniu do wypowiedzeń zmieniających w kontekście zwolnień grupowych, ale także wymusza reformę poglądów na istniejące zasady uwzględniania porozumień rozwiązujących zawartych z inicjatywy pracodawcy.
Słowa kluczowe: wypowiedzenie zmieniające, porozumienie rozwiązujące, zwolnienia grupowe.
Unilateral amendment of an employment relationship and agreement on the termination thereof during collective redundancies
Summary The judgement of the CJ of the EU of November 11,2015 (case C-422/14, Pujante Rivera) shall have a huge impact on the practice and judiciary of polish labour law. Not only does it answer to doubts concerning unilateral amendments and collective redundancies, but forces to change the attitude so far presented towards agreements on the termination of labour relationship as well.
Keywords: unilateral amendment of an employment relationship, agreement on the termination of an employment relationship, collective redundancies.
Z orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego
Marcin Czechowski
Glosa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 3 marca 2015 r. (K 39/13) dotyczącego zabezpieczenia społecznego funkcjonariuszy Służby Celnej
3 marca 2015 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł, że nieobjęcie funkcjonariuszy Służby Celnej systemem zaopatrzenia emerytalnego jest częściowo niezgodne z przepisami Konstytucji RP. Celnicy w przeciwieństwie do funkcjonariuszy pozostałych formacji umundurowanych i specjalnych podlegają regulacjom ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Wyrok z 3 marca 2015 r. ma przełomowe znaczenie. Autor analizuje przesłanki, którymi kierował się Trybunał przy wydawaniu orzeczenia, oraz ocenia zasadność stanowisk zajętych w sprawie przez uczestników postępowania.
Słowa kluczowe: status służbowy celników, formacje umundurowane i specjalne, prawo do zabezpieczenia społecznego, zaopatrzenie emerytalne.
The commentary on the jedgement of the Constitutional Tribunal on 3 March 2015 (K 39/13) concerning social security of customs officers
On 3 March 2015 Constitutional Tribunal ruled that social security of customs officers is partially unconstitutional. Unlike officers from other uniformed and special services, customs officers fall within the Act of 17 December 1998 on pensions from Social Insurance Fund. The judgement of 3 March 2015 has crucial significance. It was therefore justified to analyse premises which were taken by Tribunal into consideration and appraise legitimacy of attitudes taken by proceeding’s participants.
Keywords: official status of customs officers, uniformed and special services, right to social security, pension supply.
Z orzecznictwa Sądu Najwyższego
Skutki wadliwej reprezentacji spółki kapitałowej przy zawieraniu umowy o pracę z członkiem zarządu – najnowsze orzecznictwo
Opracowanie jest poświęcone najnowszej wypowiedzi Sądu Najwyższego z tytułowego zakresu. Zmodyfikowano w nim dotychczasowe orzecznictwo zajmowane w tej kwestii. Uznano, między innymi, że dotąd wadliwie przyjmowano sankcję bezwzględnej nieważności takiej umowy, podczas gdy czynność ta jest czynnością względnie nieważną, która może być następczo konwalidowana.
Słowa kluczowe: stosunek pracy członka zarządu spółki kapitałowej; nieważność umowy o pracę.
The effects of the invalid representation of the company by concluding a contract of employment with a member of the board –most recent case law
The study is focused on the latest expression of the Supreme Court of the title scope. It modified its previous case-law in this matter. It was adopted, among other things, that till now, it has been incorrectly accepted the sanction of absolute nullity of the contract, while the act is relative ineffectiveness, which may be succeeding retrospectively validated.
Keywords: the employment relationship of the company bord’s member; nullity of the employment contract.
Nowe przepisy
Przegląd Dzienników Ustaw z 2015 r. od poz. 1985 do poz. 2367
Przegląd wydawnictw
Czynnik czasu w nowej gospodarce. W jakim kierunku zmierzamy? Red. naukowa Helena Strzemińska i Marek Bednarski
rec. Jerzy Wratny
Wskaźniki i składki ZUS - według stanu na dzień 1 stycznia 2016 r.
I po służbie
30 grudnia 2015 r. uchwalono ustawę o zmianie ustawy o służbie cywilnej oraz niektórych innych ustaw. Ustawa choć niezbyt obszerna, to jednak bardzo ważna dla modelu funkcjonowania administracji rządowej. Najważniejsza jej część dotyczy obsadzania wyższych stanowisk w służbie cywilnej. Ale zacznijmy od początku. Służba cywilna została zakotwiczona w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Jej art. 153 ust. 1 stanowi bowiem, że w celu zapewnienia zawodowego, rzetelnego, bezstronnego i politycznie neutralnego wykonywania zadań państwa, w urzędach administracji rządowej działa korpus służby cywilnej. W Europie i na świecie istnieją różnie modele administracji rządowej. Inny jest model takiej administracji w Stanach Zjednoczonych, inny we Francji, ale to nie oznacza, że każdy z nich odpowiada wymogom polskiej Konstytucji. Nie można twierdzić, że polska ustawa zasadnicza dopuszcza każdy model, jeżeli nazwiemy go służbą cywilną. Konstytucja RP dopuszcza tylko taki model, który zapewnia osiągnięcie celów wskazanych w jej art. 153 ust. 1. Trafność tego stanowiska potwierdza art. 1 ustawy z 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej, który stanowi, że w celu zapewnienia zawodowego, rzetelnego, bezstronnego i politycznie neutralnego wykonywania zadań państwa ustanawia się służbę cywilną oraz określa się zasady dostępu do tej służby, zasady jej organizacji, funkcjonowania i rozwoju. Przepis ten wyraźnie wskazuje, dla osiągnięcia jakich celów powołana jest służba cywilna, i tym celom powinny służyć m.in. zasady dostępu do niej. Rozważmy zatem, czy ustanowione ostatnio unormowania dotyczące obsadzania wyższych stanowisk w służbie cywilnej służą osiąganiu celów zapewnienia zawodowego, rzetelnego, bezstronnego i politycznie neutralnego wykonywania zadań państwa.
Przede wszystkim wskazać wypada, że z ustawy o służbie cywilnej usunięto przepisy, które dotychczas regulowały dostęp do wyższych stanowisk w służbie cywilnej w drodze otwartego i konkurencyjnego naboru (por. art. 53 ustawy). Obecnie obsadzanie tych stanowisk będzie następować w drodze powołania w rozumieniu kodeksu pracy. Dyrektora generalnego urzędu powołuje i odwołuje właściwy minister, kierownik urzędu centralnego, szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów lub wojewoda. Z kolei tak powołany dyrektor generalny urzędu będzie powoływał dyrektorów departamentów, a także ich zastępców. I podobny jest nowy mechanizm obsadzania innych wyższych stanowisk w służbie cywilnej. Należy dodać, iż zgodnie z nowym art. 53a ust. 5 ustawy o służbie cywilnej powołanie na wyższe stanowisko w służbie cywilnej jest równoznaczne z nawiązaniem stosunku pracy na podstawie powołania w rozumieniu przepisów kodeksu pracy. Kodeksowy stosunek pracy z powołania jest zaś najsłabiej chronionym, najmniej stabilnym rodzajem stosunku pracy. Przypomnieć wypada, że w myśl art. 70 § 1 k.p. pracownik zatrudniony na podstawie powołania może być w każdym czasie - niezwłocznie lub w określonym terminie - odwołany ze stanowiska przez organ, który go powołał. Skoro powołania na wyższe stanowisko w służbie cywilnej dokonuje podmiot z nadania politycznego, skoro może on w każdej chwili odwołać tę osobę, to nie ma żadnych gwarancji jej apolityczności, a to otwiera drogę do powołań czysto politycznych. Skoro osoby zajmujące wyższe stanowiska w służbie cywilnej będą z nadania politycznego, to jak będą one gwarantować apolityczność całego korpusu służby cywilnej. Powyższe ustalenia prowadzą do wniosku, iż nowy sposób obsadzania wyższych stanowisk w służbie cywilnej nie gwarantuje jej bezstronnego i politycznie neutralnego wykonywania zadań państwa, a tym samym narusza art. 153 ust. 1 Konstytucji RP i jest niespójny z art. 1 ustawy o służbie cywilnej.
Inna ważna zmiana dotyczy uchylenia niektórych kryteriów dostępu do wyższych stanowisk w służbie cywilnej. W art. 53 ustawy uchylono pkt 4 i 5, które stanowiły o wymogu minimalnego stażu pracy, w tym stażu pracy na stanowiskach kierowniczych w jednostkach sektora finansów publicznych. Oznacza to, że na wyższe stanowisko w służbie cywilnej może być powołana osoba bez żadnego doświadczenia w pracy w sektorze publicznym, np. świeżo wypromowany absolwent studiów magisterskich, wszak to, czy posiada on np. kompetencje kierownicze, będzie oceniać bez żadnej kontroli podmiot go powołujący. Czy takie zasady dostępu do wyższych stanowisk w służbie cywilnej zapewniają zawodowe i rzetelne wykonywanie jej zadań, o czym stanowi art. 153 ust. 1 Konstytucji RP i art. 1 ustawy o służbie cywilnej? Pytanie chyba retoryczne.
Krzysztof Rączka
Kurier FedEX | 14 zł |
Inpost Paczkomaty | 14 zł |
Kurier Inpost | 14 zł |
Odbiór osobisty | 0 zł |
Darmowa dostawa | od 250 zł |
Darmowa dostawa w Klubie Książki | od 200 zł |