Najlepsze ceny Specjalne oferty dla członków klubu książki PWE Najtańsza dostawa

Praca i Zabezpieczenie Społeczne nr 01/2017

ISSN: 0032-6186
Liczba stron: 48
Rok wydania: 2017
Miejsce wydania: Warszawa
Oprawa: miękka
Cena artykułu
Wersja elektroniczna
16.00
Kup artykuł
Cena numeru czasopisma
57.90
Prenumerata roczna 2024 (12 kolejnych numerów)
840.00 zł
672.00
Najniższa cena z 30 dni: 672.00
840.00 zł
672.00
Najniższa cena z 30 dni: 672.00
Od numeru:
Prenumerata półroczna 2024 (6 kolejnych numerów)
420.00 zł
378.00
Najniższa cena z 30 dni: 378.00
420.00 zł
378.00
Najniższa cena z 30 dni: 378.00
Od numeru:

Praca i Zabezpieczenie Społeczne 01/2017

 

Numer 01/2017 do pobrania w wersji PDF

 

Spis treści

 

Krzysztof Walczak
Problematyka wynagradzania w świetle Europejskiej Karty Społecznej oraz Zrewidowanej Europejskiej Karty Społecznej i jej odzwierciedlenie w polskich realiach

 

Autor podejmuje próbę oceny sposobów wdrożenia postanowień Europejskiej Karty Społecznej oraz Zrewidowanej Europejskiej Karty Społecznej dotyczących problematyki wynagradzania w polskim ustawodawstwie pracy i w autonomicznych źródłach prawa pracy, tj. układach zbiorowych i regulaminach wynagradzania. Pokazuje, w jaki sposób postanowienia tych dokumentów znajdują odzwierciedlenie w opracowanej przez niego autorskiej koncepcji zasad wynagradzania, w tym m.in. zasadzie partykularyzmu, godziwości, zakazu dyskryminacji i ochrony wynagrodzenia oraz formalizmu i ekwiwalentności zmodyfikowanej.

 

Słowa kluczowe: wynagrodzenie, autonomiczne źródła prawa pracy, dyskryminacja, godziwość wynagrodzenia, zasady wynagradzania.

 

The issue of remuneration in the light of the European Social Charter and Revised European Social Charter and its reflection in Polish realities

 

This article analyzes the provisions of the European Social Charter and the Revised European Social Charter regarding the issue of remuneration. The Author assesses ways in which the provisions of these documents are implemented in Polish labour law and in autonomous sources of labour law. At the end he describes how the provisions of these Charters are reflected in his conception of the principles of remuneration.

 

Keywords: remuneration, autonomous sources of labour law, discrimination, respectful remuneration, principles of remuneration.

 

Studia i opracowania

 

Arkadiusz Sobczyk, Paweł Korus

Test Spijkersa i test Süzen a pojęcie części zakładu pracy opartej o kryterium osobowe

 

Autorzy przedstawiają kwestie wiążące się z przejęciem większości pracowników jako kryterium uznania, iż dochodzi do transferu zakładu pracy lub jego części. W szczególności analizują problem, czy i jakie znaczenie dla uznania, że dochodzi do transferu, ma wola samych pracowników. O ile bowiem wola pracowników nie ma większego znaczenia w przypadku przedsiębiorstw opartych o składniki majątkowe, o tyle w sytuacji przedsiębiorstw opartych na wiedzy wydaje się ona mieć znaczenie kluczowe.

 

Słowa kluczowe: test Spijkersa, test Süzen, wolność pracy, transfer, zakład oparty na wiedzy.

 

The Spijkers test and the Süzen test and the concept of the part of an undertaking based on the personal criterion

 

The authors analyse problems which are related to the criterion of taking over a majority of employees as a deciding criterion of the transfer of an undertaking or a part thereof. In particular, they analyse the problem of the influence of the will of the employees on the effectiveness of the transfer. While such will is of little import in case of undertakings based on material components, it seems to have key meaning in case of undertakings based on knowledge.

 

Keywords: Spijkers test, Süzen test, freedom of work, transfer, undertakings based on knowledge.

 

Wykładnia i praktyka

 

Artur Tomanek
Status osoby samozatrudnionej w świetle znowelizowanych przepisów o minimalnym wynagrodzeniu za pracę

 

Brak prawnej definicji samozatrudnienia wpływa na zróżnicowanie charakterystyki tego zjawiska w wypowiedziach doktryny. Ponowne podjęcie rozważań nad statusem prawnym samozatrudnionego jest uzasadnione w świetle ustawy z 22 lipca 2016 r. o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę oraz niektórych innych ustaw, która nadała prawo do minimalnego wynagrodzenia za pracę wykonawcom niektórych umów cywilnoprawnych, w tym również osobom fizycznym prowadzącym działalność gospodarczą, które nie zatrudniają pracowników. Na tle dotychczasowego stanu prawnego ustawa ta przedstawia się jako najdalej idące przedsięwzięcie ustawodawcze zmierzające do zapewnienia osobom samozatrudnionym niektórych uprawnień wiążących się ze statusem pracowniczym. Prowadzona przez autora analiza podmiotowego zasięgu powyższej ustawy stanowi punkt wyjścia do ogólniejszej refleksji nad kształtem rozwiązań prawnych regulujących zjawisko samozatrudnienia.

 

Słowa kluczowe: samozatrudniony, minimalne wynagrodzenie za pracę, prawo pracy, działalność gospodarcza, umowa o świadczenie usług.

 

The legal status of self-employed person in the light of amended minimum wage regulations

 

The notion of self-employment which is not legally defined in Polish labour law should be reconsidered in the light of the Act of 22 July 2016 amending the Act of the Minimum Wage and other Laws. The above-mentioned act has granted a right of minimum wage to natural persons who render services on the basis of civil law agreements such as a service contract. The analogous protection applies to natural persons who carry out an economic activity but do not employ other persons. In the author’s opinion the amendment of above-mentioned act is the most important legislator’s decision which aims at ensuring to civil law contractors the same scope of protection which has been earlier reserved for employees by labour law. The text focuses on the status of self-employed person in the context of newly established law. The critical analysis of this notion gives rise to general remarks on the attitude of Polish labour law towards the issue of self-employment.

 

Keywords: self-employed, minimum wage, labour law, economic activity, service contract.

 

Zuzanna Jęcek
Status zarządcy masy sanacyjnej w prawie pracy

 

Przedmiotem artykułu są wzajemne relacje zarządcy i dłużnika w postępowaniu sanacyjnym w sprawach z zakresu prawa pracy w sytuacji częściowego utrzymania przez dłużnika prawa zarządu masą sanacyjną w zakresie zwykłego zarządu oraz w przypadku przekazania tych kompetencji zarządcy. Zdaniem autorki co do zasady zarządca masy sanacyjnej jest podmiotem wyłącznie właściwym do dokonywania za pracodawcę czynności w sprawach z zakresu prawa pracy.

 

Słowa kluczowe: postępowanie sanacyjne, dłużnik, zarządca, pracodawca, prawo pracy.

 

The administrator of the the sanation estate status in the labour law

 

The author analyze the interactions between the debtor and the administrator of the sanation estate - in the situation of the debtor remaining his rights to manage the sanation estate within the scope of ordinary business and entrusting his rights to the administrator. The author comes to the conclusion, that as a rule, the administrator of the sanation estate is the only subject authorized to act on behalf of an employer in cases involving labour law, after the opening of the sanation proceeding.

 

Keywords: sanation proceeding, debtor, administrator, employer, labour law.

 

Z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejkiej

 

Zezwolenie na przeprowadzenie zwolnień grupowych

 

Dyrektywa 98/59 w sprawie zbliżania ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do zwolnień grupowych przewiduje obowiązkową procedurę konsultacyjną, której cel stanowi - w najbardziej optymistycznym wariancie – uniknięcie zwolnień (art. 2 ust. 2). Cel ten odpowiada nie tylko samym zainteresowanym stronom – pracodawcy i pracownikom – ale także państwu, które nie zawsze i nie w pełnym zakresie jest w stanie radzić sobie ze skutkami zwolnień grupowych. Wyrok z 21 grudnia 2016 r., C-201/15 (w sprawie AGET Iraklis przeciwko greckiemu Ministrowi Pracy, Zabezpieczenia Społecznego i Solidarności Społecznej) pokazuje, że niezależnie od instrumentów dialogu państwa (tu Grecja) podejmują dalej idące kroki zmierzające do ograniczenia zwolnień. Ich ocena wymaga złożonego badania nie tylko z odwołaniem do dyrektywy 98/59, ale także przewidzianych traktatami swobód.

 

Słowa kluczowe: zwolnienia grupowe, dialog społeczny, swoboda przedsiębiorczości.

 

Consent for collectiveredundancies

 

Council Directive 98/59 provides a mandatory dialogue procedure aiming at – what is preferred most - refraining by the employer from redundancies (art. 2 section 2). Not only social parties value this target, but the state as well as it may not be able to cope with the results of the redundancies. The CJEU judgement of December 21st 2016 (case AGET Iraklis vs. greek Minister for Labor, Social Security and Social Solidarity) proves EU member states (hereby Greece) tend to introduce further steps to limit dismissals. To evaluate them one needs to refer to the Directive 98/59 as well as to the freedoms guaranteed by the Treaties.

 

Keywords: collective redundancies, social dialogue, freedom of establishment.

 

Z orzecznictwa Sądu Najwyższego

 

Zbieg roszczenia o odszkodowanie z art. 183d k.p. za dyskryminacyjną przyczynę wypowiedzenia z roszczeniami z art. 45 § 1 k.p. – najnowsze orzecznictwo

 

Uchwałą składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 28 września 2016 r., III PZP 3/16, ostatecznie przesądzono, że wniesienie przez pracownika odwołania od wypowiedzenia (wystąpienie z roszczeniami z tytułu naruszającego prawo wypowiedzenia umowy o pracę na podstawie art. 45 § 1 k.p.) nie jest warunkiem zasądzenia na jego rzecz odszkodowania z art. 18 3d k.p. z tytułu dyskryminującej przyczyny wypowiedzenia lub dyskryminującej przyczyny wyboru pracownika do zwolnienia z pracy. Podkreślenia wymaga jednak, że w judykacie tym oprócz przesądzenia autonomicznego charakteru tytułowych roszczeń Sąd Najwyższy zmodyfikował przejmowane w dotychczasowym orzecznictwie rozumienie zasady, zgodnie z którą zakwestionowanie zgodności z prawem (zasadności) rozwiązania umowy o pracę przez pracodawcę możliwe jest wyłącznie przez zgłoszenie roszczenia z art. 45 § 1 k.p. i art. 56 § 1 k.p. z zachowaniem odpowiedniego terminu (art. 264 k.p.). Z tych względów judykat ten bez wątpienia zasługuje na odnotowanie i szersze omówienie.

 

Słowa kluczowe: zbieg roszczeń, odszkodowanie z tytułu dyskryminacji, dyskryminacyjna przyczyna wypowiedzenia umowy o pracę, dochodzenie roszczeń z art. 45 § 1 k.p.

 

The confluence of a claim for compensation under Article 183d of the Labour Code for a discriminatory reason for termination with claims under Article 45 § 1 of the Labour Code - a recent case-law

 

The resolution of seven judges of The Supreme Court of 28th September 2016, III PZP 3/16, has finally settled, that an appeal by an employee against notice (to filed claims for illegal terminate of an employment contract under Article 45 § 1 of the Labour Code) isn’t a requirement to award a compensation under Article 183d of Labour Code for a discriminatory reason for the termination of employment contract or a discriminatory reason of choice to dismissal. It should be underline, however, the resolution prejudged the autonomous character of the title claims, the Supreme Court modified also understanding of the principle absorbed in the existing case-law, that the question of the legality (legitimacy) of the termination of employment by the employer is possible only by a claim under Article 45 § 1 of the Labour Code and under Article 56 § 1 of the Labour Code at an appropriate time limit (Article 264 of the Labour Code). For these reasons this judgment undoubtedly deserves notice and wider discussion.

 

Keywords: confluence of employee claims; compensation for discrimination; discriminatory reason for termination of employment contract; pursuing claims under Article 45 § 1 of the Labour Code.

 

Grzegorz Wolak
Glosa do uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 28 września 2016 r., III PZP 3/16 - roszczenie o odszkodowanie z art. 183d k.p. z tytułu dyskryminacyjnej przyczyny wypowiedzenia a dochodzenie roszczeń z art. 45 § 1 k.p.

 

Kwestia tego, czy wniesienie przez pracownika odwołania od wypowiedzenia (wystąpienie z roszczeniami z tytułu naruszającego prawo wypowiedzenia umowy o pracę na podstawie art. 45 § 1 k.p.) jest warunkiem zasądzenia na jego rzecz odszkodowania z art. 183d k.p. z tytułu dyskryminującej przyczyny wypowiedzenia lub dyskryminującej przyczyny wyboru pracownika do zwolnienia z pracy, nie jest jednolicie postrzegana w orzecznictwie i doktrynie. Zagadnieniem tym zajął się Sąd Najwyższy w składzie siedmiu sędziów w uchwale z 28 września 2016 r., III PZP 3/16. W ocenie autora w uchwale tej zostało wyrażone trafne zapatrywanie, że wniesienie przez pracownika odwołania od wypowiedzenia (wystąpienie z roszczeniami z tytułu naruszającego prawo wypowiedzenia umowy o pracę na podstawie art. 45 § 1 k.p.) nie jest warunkiem zasądzenia na jego rzecz odszkodowania z art. 183d k.p. W glosie przytoczono argumenty na rzecz tego stanowiska, stanowiącego pewien wyłom od wcześniejszej linii orzeczniczej.

 

Słowa kluczowe: dyskryminacja w zatrudnieniu, roszczenie o odszkodowanie z art. 183d k.p., wypowiedzenie umowy o pracę odwołanie od nieuzasadnionego wypowiedzenia umowy o pracę.

 

Gloss to the Resolution of the Panel of Seven Judges of the Supreme Court of 28 September 2016, III PZP 3/16 - the claim for damages under Article 183d of the Labour Code on account of the discriminatory cause of termination of a contract of employment and the seeking of redress under Article 45 § 1 of the Labour Code

 

The question of whether an appeal by the employee against termination of a contract of employment (filing a claim based on the illegal termination of a contract of employment under Article 45 § 1 of the Labour Code) is a prerequisite for an award of compensation under Article 183d of the Labour Code on account of the discriminatory cause of termination or discriminatory cause behind the selection of the employee for dismissal, it is not approach unequivocally in the doctrine and case-law. This very question was addressed by the panel of seven judges of the Supreme Court in the Resolution of 28 September 2016 (III PZP 3/16). In the author's opinion, the said resolution expresses a pertinent view that an appeal by the employee against termination of employment (filing a claim based on the illegal termination of a contract of employment under Article 45 § 1 of the Labour Code) is not a pre-condition for an award of compensation under Article 183d of the Labour Code. The gloss advances arguments in favour of this position, which somewhat departs from the case-law adopted so far.

 

Keywords: discrimination in employment, claim for damages under Article 183d of the Labour Code, termination of a contract of employment, appeal against unjustified termination of a contract of employment.

 

Zdaniem Państwowej Inspekcji Pracy

 

Minimalna stawka godzinowa

 

Nowe przepisy

 

Przegląd Dzienników Ustaw za 2016 r. od poz. 1957 do poz. 2261

 

W czasopismach (16)

 

Wskaźniki i składki ZUS - według stanu na dzień 1 stycznia 2017 r.

Co dalej z Trybunałem Konstytucyjnym?

 

W następstwie ostatnich wydarzeń autorytet Trybunału Konstytucyjnego doznał ogromnego ciosu. Trudno zaprzeczyć, że ich skutkiem jest pojawienie się uzasadnionych wątpliwości co do niezależności i bezstronności jego składów orzekających oraz ich nadmiernego upolitycznienia wyrażającego się w obawach, iż będą się one w niedopuszczalny sposób kierowały interesami rządzącego ugrupowania. Skłania to do ponownego zastanowienia się nad rolą tego Trybunału oraz zasadami jego funkcjonowania, zwłaszcza w kontekście relacji, które zachodzą między nim a sądami, w tym głównie Sądem Najwyższym.

 

Nieufność co do bezstronności orzeczniczej działalności Trybunału Konstytucyjnego może stać się istotnym czynnikiem hamującym gotowość uprawnionych podmiotów do występowania do tego organu z wnioskami w sprawach stwierdzenia konstytucyjności aktów normatywnych, w szczególności zaś badania zgodności ustaw z Konstytucją RP. Skłania ona także do ponownego rozważania kwestii dotyczącej tzw. domniemania konstytucyjności ustaw oraz konieczności kierowania pytań prawnych do Trybunału Konstytucyjnego przez sądy, jeżeli od odpowiedzi na pytanie co do zgodności aktu normatywnego z Konstytucją RP, ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi oraz ustawą zależy rozstrzygnięcie sprawy toczącej się przed sądem (art. 193 Konstytucji RP). Domniemanie konstytucyjności ustaw nie jest zapisane w Konstytucji RP; jest wytworem samego Trybunału i doktryny. W moim przekonaniu teza o domniemaniu konstytucyjności ustaw jest co najmniej wątpliwa, a w każdym razie – czego dowodzi chociażby wyrok Trybunału Konstytucyjnego ze stycznia 2016 r. dotyczący tzw. ustawy naprawczej – nie ma charakteru bezwzględnego, wykluczającego wyjątki. Również twierdzenie o konieczności zwracania się sądów do Trybunału Konstytucyjnego z pytaniami prawnymi w sprawie konstytucyjności ustaw jest wynikiem określonej interpretacji art. 193 Konstytucji RP przez ten Trybunał oraz część doktryny, a także część składów sądowych. Stanowisko takie rozpowszechniło się, mimo że wskazany przepis stanowi, iż sąd „może” przedstawić - a nie że „przedstawia” - Trybunałowi Konstytucyjnemu pytanie prawne. W kwestii tej istniały jednak zawsze nie tylko odmienne opinie doktryny prawa, ale także odmienne rozstrzygnięcia niektórych składów orzekających Sądu Najwyższego. Przyjmowano w nich, że dla odmówienia zastosowania ustawy przez sąd z powodu jej niezgodności z Konstytucją RP nie jest konieczne zwracanie się z pytaniem do Trybunału, tj. że sam sąd może dokonać takiej oceny i stosownie do tego rozstrzygnąć sprawę. Należy oczekiwać, że w powstałej sytuacji sądy, a zwłaszcza Sąd Najwyższy, śmielej będą negować tzw. zasadę domniemania konstytucyjności ustaw oraz częściej i odważniej interpretować art. 193 Konstytucji RP zgodnie z jego literalnym brzmieniem, przyjmując, że mają możliwość a nie obowiązek kierowania pytań prawnych do Trybunału Konstytucyjnego.

 

Bardziej złożoną kwestią jest natomiast ewentualne nierespektowanie orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego, zwłaszcza afirmatywnych, przez sądy, z uzasadnieniem, że zapadły one z udziałem osób, które nie są sędziami tego Trybunału, bo wybrane zostały na stanowiska już obsadzone w wyniku wyboru dokonanego wcześniej przez Sejm. Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego mają bowiem moc powszechnie obowiązującą, są ostateczne i wchodzą w życie w dniem ogłoszenia (co do zasady) w stosownym organie urzędowym. O właściwości składu orzekającego Trybunału Konstytucyjnego rozstrzyga przy tym sam ten skład, co znajduje wyraz w złożeniu podpisów pod orzeczeniem przez sędziów rozstrzygających sprawę. Niezależnie jednak od tej kwestii, w każdym razie można się spodziewać, że skutkiem nieufności wobec orzeczniczej wiarygodności Trybunału Konstytucyjnego będzie ograniczenie zwracania się przez sądy z pytaniami prawnymi oraz kierowania do niego wniosków przez uprawnione podmioty, co tym samym stworzy większe pole dla dokonywania przez sądy, w tym głownie przez Sąd Najwyższy, samodzielnej, rozproszonej oceny konstytucyjności ustaw, i tym samym częstszego odmawiania ich zastosowania w rozstrzyganych sprawach z uwagi na ustaloną przez sąd ich niezgodność z Konstytucją RP.

 

Powstała sytuacja skłania także do zadania pytania, czy nie należałoby wrócić do sformułowanego swego czasu pomysłu, by kompetencji badania zgodności ustaw z konstytucją nie powierzyć Sądowi Najwyższemu. Obok Izby Cywilnej, Izby Karnej, Izby Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych oraz Izby Wojskowej można by w Sądzie Najwyższym stworzyć Izbę Konstytucyjną. Rozwiązanie takie eliminowałoby konflikty i napięcia, jakie występowały i występują między Trybunałem Konstytucyjnym a Sądem Najwyższym. Zlikwidowany zostałby także problem politycznego charakteru rekrutowania sędziów konstytucyjnych, bo byliby nimi sędziowie Sądu Najwyższego. Można by przewidzieć, że sędziowie ci są kierowani do Izby Konstytucyjnej np. na okres 3 lat w drodze losowania spośród sędziów pozostałych izb. Izba Konstytucyjna mogłaby liczyć 15 sędziów, z możliwością - w razie potrzeby - czasowego kierowania do niej także dalszych sędziów z innych izb. Reprezentowanie w składach orzekających Izby Konstytucyjnej sędziów wywodzących się ze wszystkich pozostałych izb powinno przy tym gwarantować większy profesjonalizm orzeczniczy oraz umożliwiać godzenie potrzeby głębokiej specjalizacji w rozstrzyganiu spraw określonego rodzaju z koniecznością respektowania wymagań, wiedzy i doświadczenia o charakterze ogólnym. Izba Konstytucyjna Sądu Najwyższego mogłaby i powinna korzystać z wiedzy i dorobku Trybunału Konstytucyjnego oraz z całej jego infrastruktury techniczno-organizacyjnej, łącznie z jego budynkiem. Jej kompetencje powinny być ukształtowane na wzór obecnych kompetencji Trybunału Konstytucyjnego.

 

Wracając w tej chwili do wskazanego pomysłu stworzenia Izby Konstytucyjnej Sądu Najwyższego, stwierdzić jednak muszę, że czas, w którym żyjemy, nie jest odpowiedni dla jego realizacji. Zbyt duże są emocje, napięcia i podziały występujące między ugrupowaniem rządzącym a partiami opozycyjnymi, jak również – i przede wszystkim – zbyt dużą skalę mają tego typu zjawiska w łonie całego naszego społeczeństwa. Istnieje także obawa, że tak istotna zmiana organizacji badania konstytucyjności ustaw mogłaby się stać dogodnym pretekstem czy uzasadnieniem dla radykalnej przebudowy nie tylko tych przepisów Konstytucji RP, które dotyczą Trybunału Konstytucyjnego, ale całego ustroju państwa, co w mojej ocenie z uwagi na kierunek forsowanych przez partię rządzącą antyliberalnych zmian byłoby ze wszech miar niepożądane.

 

Walerian Sanetra

Kurier Inpost 14 zł
Kurier FedEX 14 zł
Inpost Paczkomaty 14 zł
Odbiór osobisty 0 zł
Darmowa dostawa od 250 zł
Darmowa dostawa w Klubie Książki od 200 zł