Praca i Zabezpieczenie Społeczne nr 02/2011
Miejsce wydania: 2011 Warszawa
Oprawa: miękka
SPIS TREŚCI
Radosław Pacud
Wypłaty emerytur dożywotnich - stan obecny i perspektywy
W ustawie z 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych ciągle wyrażona jest zasada wykupienia emerytury dożywotniej w zakładzie emerytalnym (ze środków gromadzonych w otwartych funduszach emerytalnych – OFE). Taka organizacja wypłat odpowiada pierwotnym założeniom reformy emerytalnej. 19 listopada 2008 r. Sejm uchwalił ustawę o funduszach dożywotnich emerytur kapitałowych, która jednak nie została podpisana przez Prezydenta Lecha Kaczyńskiego. Regulacja organizacji wypłat emerytur dożywotnich istnieje więc tylko częściowo w ustawie z 21 listopada 2008 r. o emeryturach kapitałowych, która przewiduje wypłatę emerytur kapitałowych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych na podstawie środków przekazywanych co miesiąc z funduszy dożywotnich emerytur kapitałowych (FDEK), które mają być tworzone przez zakłady emerytalne. Obecnie próbuje się reformować system prawa, który jeszcze nie został w pełni ustalony. Zdaniem autora, najpierw potrzebne jest „zamknięcie reformy emerytalnej”, stąd przedstawia i ocenia przygotowane w tej materii projekty i koncepcje zarówno te zgłaszane przy wprowadzeniu reformy emerytalnej, jak również takie, które stanowią odwrót od niej. Ze względu na odmienne cele oraz reguły gospodarowania OFE (inwestowanie zgodnie z regułami staranności) oraz FDEK (finansowanie dożywotnich wypłat emerytur w stałej wysokości) właściwa jest regulacja, aby ich aktywa były oddzielone od siebie.
Payout of Annuities in Social Insurance. The Range of law, Draft Laws and Concepts
The law of 28 August 1997 on the organisation and operation of pension funds still express policy to buy-out capital pension from Non-public Pension Institution. Such organisation of payout corresponds to the original delivery of the pension reform. On 19 November 2008 was passed the law on pension funds, which has not been signed by the President of the Republic of Poland. The Organization of payment of the annuities is binding therefore only partially in the law of 21 November 2008 on capital pensions, which provides for the payment of lifelong capital pensions by ZUS (Social Insurance Institution), on the basis of the appropriations transferred monthly by the Fund of Lifelong Capital Pensions (FDEK), which are created by the Non-public Pension Institution. Now it is tried to reform the system of law, which has not yet been fully established. First, however, is needed to “close the pension reform", hence the article presents reported in this way the projects and concepts; both elaborated in compliance with the pension reform, as well as those which are opposite. Presented concepts are evaluated in the article. Due to the different objectives and rules of management for Open Pension Funds (investing in accordance with the rules of care) and FDEK (financing of payments for pensions at a constant height) it is appropriate to regulate that their assets are separated from each other.
Studia i opracowania
Kinga Moras
Informowanie pracowników o przejściu zakładu pracy w prawie polskim i austriackim na podstawie dyrektywy Rady 2001/23/WE
Autorka przeprowadza porównawczą analizę obowiązujących przepisów prawa polskiego i austriackiego w zakresie obowiązku informowania pracowników o przejściu zakładu pracy na tle postanowień dyrektywy Unii Europejskiej, której implementację stanowią. Skupia się w szczególności na określeniu podmiotów zobowiązanych i uprawnionych do informacji, zakresu obowiązku informacyjnego oraz dopuszczalnych form jego realizacji w kontekście celu dyrektywy, jakim jest zapewnienie pracownikom należytej ochrony przysługujących im uprawnień na wypadek transferu zakładu pracy.
Informing Employees About the Passage of the Undertaking in the Polish and Austrian Law on the Basis of Council Directive 2001/23/EC
This article covers the issues of the duty to inform employees about the passage of the undertaking under the Polish and Austrian Law. The article includes a comparative analysis of the binding Polish and Austrian rules on the matter in question, with a due regard to EU Directive’s provisions which they implement. This article focuses in particular on identifying persons and entities obligated to provide information regarding transfer of the undertaking, those entitled to such information, required scope of relevant information and prescribed manner of providing those data. Abovementioned issues are analyzed in the context of the EU Directive’s purpose which is to ensure appropriate protection of the employees’ rights and interests in case of transfer of the undertaking.
Wykładnia i praktyka
Zdzisław Kubot
Prawo pacjenta do udzielenia odpowiednich świadczeń zdrowotnych
Artykuł przedstawia podstawy prawne udzielania pacjentowi odpowiednich świadczeń zdrowotnych oraz finansowania tych świadczeń. Odpowiednie świadczenia zdrowotne mogą być finansowane ze środków publicznych, jak i z innych środków niż publiczne. Prawo pacjenta do udzielania odpowiednich świadczeń zdrowotnych, poza świadczeniami opieki zdrowotnej finansowanymi ze środków publicznych, może być realizowane na zasadach określonych w umowie cywilnoprawnej. Zakaz udzielania przez samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej świadczeń zdrowotnych, poza systemem finansowania świadczeń opieki zdrowotnej ze środków publicznych, stanowi ograniczenie działalności gospodarczej tych podmiotów, sprzeczne z konstytucyjną zasadą wolności gospodarczej.
The Legal Bases of Giving Proper Medical Services to a Patient
The article shows the legal bases of giving proper medical services to a patient and financing of those services. Proper medical services can be financed both from public means and from any other financial resources than the public ones. A patient’s right for giving the proper medical financial resources apart from health care services being financed from public funds can be fulfilled based on rules being defined in a civil legal contract. Ban of giving medical services by independent public health care institutes, apart from system of financing health care services from public financial resources is limitation of those subjects' business being contradictory to the constitutional rule of economic freedom.
Wojciech Ostaszewski
Postępowanie grupowe a prawo pracy
Autor omawia zagadnienie dopuszczalności stosowania instytucji powództwa zbiorowego w sferze prawa pracy. Zwraca uwagę, iż ustawa z 17 grudnia 2009 r. o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym ma zastosowanie w sprawach o roszczenia z tytułu czynów niedozwolonych, a co za tym idzie, nie należy wykluczać możliwości stosowania instytucji powództwa grupowego przez pracownika przeciwko pracodawcy. Przedstawia także orzecznictwo Sądu Najwyższego dotyczące dopuszczenia dochodzenia przez pracownika od pracodawcy odszkodowania na podstawie przepisów kodeksu cywilnego o odpowiedzialności deliktowej. Wskazuje sytuacje, w których - jak się wydaje -instytucja ta sprawdzi się w praktyce.
Group Proceedings and Labour Law
Article is dedicated to acceptability of group claims institution in labour law sphere. Author introduces the history of polish group proceedings. He considers acceptability of pursuing claims in group proceeding and indicates that this act is applied in tort cases and thus can be also applied by employee against employer cases. Author is presenting the Supreme Court jurisdiction on acceptability of claiming damages on basis of the Civil Code tort rules in employee-employer cases. Author also indicates situations in which he considers above mentioned institution useful.
Eliza Maniewska
Przegląd uchwał Sądu Najwyższego w sprawach pracowniczych i ubezpieczeniowych za 2010 r.
Autorka prezentuje wszystkie uchwały Sądu Najwyższego Izby Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych w sprawach pracowniczych i ubezpieczeniowych, które zapadły w 2010 r. Artykuł zawiera również ich omówienia sporządzone na podstawie uzasadnień.
The Review of the Labour and Social Insurance Cases Resolutions of the Supreme Court in the 2010
The author introduces all labour and social insurance cases resolutions of the Supreme Court Labour Law, Social Security and Public Affairs Chamber reached in the year 2009. The article also includes reviews made on the basis of their justifications.
Z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej
Status przedsiębiorstwa zbywającego w grupie spółek
Status of Transferor in the Group of Companies
Zachowanie niezależności w rozumieniu art. 6 ust. 1 dyrektywy 2001/23/WE
Preservation of Autonomy
Zdaniem Państwowej Inspekcji Pracy
Struktura służby bhp w firmie
Skrócenie norm czasu pracy ze względu na warunki pracy
Konsultacje i wyjaśnienia
Czas pracy
Nowe przepisy
Przegląd zawiera omówienie Dzienników Ustaw od numeru 249 z 25 listopada 2010 r. do numeru 19 z 27 stycznia 2011 r.
Wskaźniki i składki ZUS – według stanu na 1 lutego 2011
FELIETON
Czy wrotki i bielizna mogą być częścią stroju służbowego?
Tytuł dzisiejszego felietonu jest karnawałowy. Prima facie kojarzy się raczej z nocnymi klubami, dyskotekami etc., a nie ze stosunkiem zatrudnienia. Tymczasem także w tym ostatnim przypadku problem staje się dziś aktualny. Dotyka on fundamentalnego zagadnienia proporcjonalności naruszenia jednego dobra prawnie chronionego z uwagi na wartość wyższą innego dobra. Tytułowe pytanie rodzi niejednoznaczne odpowiedzi i doczekało się nawet judykatów. Są one różne co do każdego z wymienionych w tytule atrybutów stroju służbowego. Wszystko bowiem zależy od rodzaju działalności prowadzonej przez pracodawcę i oceny, jakie dobro trzeba chronić w większym zakresie.
Zacznijmy od początku. Pojęcie stroju służbowego jest pojęciem nieznanym kodeksowi pracy. Kodeks normuje bowiem tylko warunki otrzymania i używania odzieży i obuwia roboczego (art. 237 k.p.). Nie oznacza to, że taki termin nie występuje w prawie o zatrudnieniu. Niewątpliwie mundury posiadają służby zmilitaryzowane. W pracowniczych stosunkach pracy stroje takie przewidują regulaminy pracy. Często pracodawcy wymagają noszenia specjalnego stroju, który będzie ich wyróżniał, identyfikował pracownika z korporacją, stanowiąc jednocześnie reklamę firmy. Nobliwy, elegancki strój ma świadczyć o powadze pracodawcy i budować do niego zaufanie klientów. W korporacjach finansowych lub prawniczych wymagane są np. kostiumy, garnitury granatowe lub szare i pełne pantofle na nie za wysokim obcasie, jeśli chodzi o kobiety. W sklepach sieciowych identyfikują pracowników krawaty, chusty, swetry i bluzki.
W praktyce spotykamy się jednak z bardziej pikantnymi przykładami stroju służbowego. NSA Oddział w Katowicach rozstrzygał np. sprawę dotyczącą obowiązku noszenia łyżworolek w halach targowych (wyrok z 16 grudnia 2002 r., II SA/Ka 88/01, który rozpatrywał odwołanie pracodawcy od nakazu PIP). NSA stwierdził, że żaden przepis prawa nie zakazuje wprost używania przez pracowników w pracy wrotek lub innego podobnego sprzętu służącego szybkiemu przemieszczaniu się. Dopuszczalność wyposażenia pracowników w tego typu sprzęt może być jednak oceniana z punktu widzenia ciążącego na pracodawcy generalnego obowiązku zapewnienia pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. NSA uznał, że zakaz wyposażania pracownic w łyżworolki lub wrotki należy rozważyć w odniesieniu do dwóch sytuacji. Przede wszystkim byłby on zasadny w przypadku przyjęcia, iż na pracodawcy ciąży obowiązek dostarczenia tym pracownicom obuwia roboczego. Istnienie zatem obowiązku wyposażenia pracownic w obuwie robocze pociągałoby za sobą zakaz wyposażania ich w łyżworolki lub wrotki zamiast w obuwie robocze. W innym razie ewentualny zakaz używania przez pracownice wrotek lub łyżworolek wymagałby stwierdzenia, że wyposażanie w ten sprzęt pracownika wykonującego obowiązki na konkretnym stanowisku będzie stanowiło naruszenie przez pracodawcę obowiązku ochrony życia i zdrowia pracowników sformułowanego w art. 14 k.p. oraz art. 207 § 2 k.p. Oczywiście na wrotki można też spojrzeć jako na narzędzie dyskryminacji ze względu na wiek, bowiem jest jasne, że starsi pracownicy na wrotkach jeździć nie będą.
Jeszcze bardziej ciekawy przykład, związany nie z bhp, a raczej z ochroną dóbr osobistych i prywatnością pracownika, znajdujemy w orzecznictwie sądów niemieckich. Jak donoszą niemieckie media („Spiegel Online” z 12 stycznia 2011 r.), Landesarbeitsgericht w Kolonii uznał, że pracodawca może unormować obowiązek noszenia przez pracownice stanika, określając jego kolor w taki sposób, by nie przebijał przez kolor bluzki, może wyznaczać maksymalną długość paznokci, ale nie może ograniczać palety kolorów lakieru do paznokci. Z kolei mężczyźni mogą zostać ograniczeni przez regulacje wewnętrzne co do długości włosów, zarostu i sposobu dbania o nie. W sprawie zapadłej przed sądem pracy w Kolonii zakwestionowane unormowania, jako naruszające prywatność pracowników, dotyczyły pracodawcy, który działał na lotnisku na zlecenie policji i dokonywał kontroli pasażerów. Jego pracownicy musieli zatem być schludni, eleganccy, czyści i nie mogli narażać kontrolowanych pasażerów na zadrapania paznokciami. Zdaniem Landesarbeitsgericht w Kolonii kolor bielizny określony regulaminem nie stanowi naruszenia prywatności, bo służy ochronie wyznaczonego przez pracodawcę stroju służbowego i porządnemu wyglądowi. Uwzględnia specyfikę wykonywanej pracy.
Czy zatem z uwagi na interes pracodawcy i jego image de marque, prywatność pracownika może być ograniczona przez nakaz lub zakaz noszenia określonej bielizny i skromnej fryzury? Dość blisko już do wymagania skromnego zachowania czy eleganckiego jedzenia nożem i widelcem – jak na pensji dla panienek z dobrego domu. Pytanie można jednak odwrócić. Skoro pracodawca ma prawo ingerowania w bieliznę pracownika, to może, z uwagi na charakter prowadzonej przez niego pracy, ma prawo nakazania noszenia stroju służbowego „króliczka”?
Inpost Paczkomaty | 14 zł |
Kurier Inpost | 14 zł |
Kurier FedEX | 14 zł |
Odbiór osobisty | 0 zł |
Darmowa dostawa | od 250 zł |
Darmowa dostawa w Klubie Książki | od 200 zł |