Praca i Zabezpieczenie Społeczne nr 03/2014
Rok wydania: 2014
Miejsce wydania: Warszawa
Oprawa: miękka
Praca i Zabezpieczenie Społeczne 03/2014
Numer 03/2014 do pobrania w wersji PDF
Spis treści
Daniel Eryk Lach
O zabezpieczeniu na starość i ryzyku „starości” – raz jeszcze
Autor podejmuje próbę uporządkowania terminologii dotyczącej pojęcia ryzyka „starości” i omawia możliwości konstruowania różnych modeli systemu zabezpieczenia na starość. Przedstawia ryzyka: domniemanej niezdolności do pracy ze względu na wiek, długotrwałego zatrudnienia pozwalającego na zejście z rynku pracy i dożycia określonego wieku oraz wynikające z nich konsekwencje dla rozwiązań organizacyjno-finansowych.
Słowa kluczowe: zabezpieczenie na starość, ryzyko socjalne, emerytura.
About the old-age security system - again
The subject of this paper is an attempt to order the terminology of the concept of "elderly" social risk and discuss the possibility of constructing different models of old-age security system. The author presents the risks: the alleged work disability due to age, long-term employment that allows the descent of the labour market and endowment a certain age and the resulting implications for organizational and financial solutions.
Keywords: old-age security, social risk, pension.
Studia i opracowania
Paulina Pakuła–Gawarecka
Definicja przestoju ekonomicznego w ustawach antykryzysowych z 2013 i 2009 r.
Przedmiotem artykułu jest omówienie różnic w sposobie definiowania przez ustawodawcę pojęcia przestoju ekonomicznego na gruncie ustawy z 11 października 2013 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną miejsc pracy oraz jej poprzedniczki, tj. ustawy z 1 lipca 2009 r. o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców. Autorka wskazuje, jak istotne konsekwencje dla udzielania pomocy przedsiębiorcom znajdującym się w trudnościach finansowych mają pozornie kosmetyczne zmiany w definicji przestoju ekonomicznego.
Słowa kluczowe: przestój ekonomiczny, okres niewykonywania pracy z przyczyn niedotyczących pracownika, przejściowe trudności ekonomiczne, związki zawodowe.
The definition of economic standstill in the Anti-crisis Act from 2013 and 2009
The author refers to differences in defining “economic standstill” notion, which appears in both- previous and nowadays applicable anti-crisis regulations. The author indicates, how serious are the consequences of new economic standstill definition for the entrepreneurs, who will benefit the act.
Keywords: economic standstill, period of inactivity for reasons unrelated to employee, temporary economic difficulties, trade unions.
Wykładnia i praktyka
Dawid Sześciło
Vouchery jako metoda zapewnienia usług rynku pracy – doświadczenia niemieckie
Zapewnienie usług rynku pracy tradycyjnie było zadaniem publicznych służb zatrudnienia. Obecnie coraz częstszą praktyką jest prywatyzacja świadczenia usług adresowanych do osób poszukujących pracy. Jedną z metod prywatyzacji tego sektora usług publicznych są vouchery na usługi rynku pracy. Rozwiązanie to umożliwia osobom uprawnionym do dostępu do usług wybór ich dostawcy spośród wielu konkurencyjnych usługodawców. Autor przedstawia doświadczenia niemieckie stosowania voucherów na usługi rynku pracy oraz analizuje możliwości ich wprowadzenia w Polsce.
Słowa kluczowe: usługi rynku pracy, vouchery, prywatyzacja.
Vouchers as a method of labour market services delivery – case of Germany
According to classic model public employment services were fully responsible for provision of labour market services. Recently there may be noticed the tendency for privatization of delivery of the services for unemployed. One of the leading methods of privatization is implementation of vouchers for various labour market services. This instrument is aimed at allowing the unemployed to choose the service provider. The purpose of this article is to present the German’s experience at using vouchers for labour market services provision and to study the need for their application in the Polish active labour market policy.
Keywords: labour market services, vouchers, privatization.
Elżbieta Hryniewicz
Karnoprawne aspekty orzekania o krótkookresowej niezdolności do pracy
Autorka przedstawia zarys problematyki orzekania o krótkookresowej niezdolności do pracy z punktu widzenia obowiązujących regulacji prawa karnego. Odnosi się do przykładowych stanów faktycznych, w jakich lekarz może wystawiać niezgodne z prawdą zaświadczenia o niezdolności do pracy i wskazuje na ich prawne konsekwencje. Zwraca także uwagę na wybrane praktyczne problemy wiążące się z pociąganiem lekarzy do odpowiedzialności karnej za wystawianie poświadczających nieprawdę zwolnień lekarskich, mogące wpływać na efektywność ścigania tego rodzaju przestępstw.
Słowa kluczowe: niezdolność do pracy, prawo karne, ubezpieczenia społeczne.
Criminal law aspects of adjudication of a short-term incapacity for work
The article presents an outline of issues concerning the adjudication of short-term incapacity for work from the point of view of existing regulations of criminal law. The author referred in the presented article to examples of situations in which a doctor of medicine may expose an untrue certificate of incapacity for work and pointed to their legal consequences. In the last part of the article presented a selection of practical problems concerning criminal liability of the doctors of medicine for that kind of crimes, which can influence the effectiveness of their prosecution.
Keywords: incapacity for work, criminal law, social insurance.
Piotr Prusinowski
Zasady prawa pracy a zakończenie stosunku pracy – na tle orzecznictwa Sądu Najwyższego
Przepisy kodeksu pracy ukierunkowane są na ochronę trwałości stosunku pracy. Jednocześnie ustawa ta w sytuacji naruszenia przepisów o rozwiązywaniu umowy o pracę nie przewidziała skutku nieważności. Oznacza to, że wadliwe rozwiązanie więzi pracowniczej jest skuteczne, jeśli pracownik nie odwoła się do sądu pracy. Wskazane zasady prawa pracy mogą pozostawać względem siebie w opozycji. W tym kontekście nie jest jasne, czy samo przeświadczenie pracodawcy o zakończeniu umowy o pracę jest równoznaczne z ustaniem zobowiązania.
Słowa kluczowe: odszkodowanie, wypowiedzenie umowy o pracę, wygaśnięcie stosunku pracy.
Principles of labour law and the termination of employment - on the background of the Supreme Court’s decisions
The provisions of the Labour Code are focused on the protection of the durability of employment. At the same time this Act, in case of the infringement of the regulations relating to the termination of the employment contract, did not foresee the effect of invalidity. This means that the wrongful termination of employment is effective unless the employee appeal to the labour court. Indicated rules of labour law may contradict each other. In this context, it is not clear whether only employer’s conviction of the termination of the employment contract is tantamount to the cessation of the obligation.
Keywords: compensation, termination of employment contract, expiration of employment relationship.
Z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej
Marta Madej
Dyskryminacja pracowników w związkach partnerskich
Autorka omawia wyrok TSUE z dnia 12 grudnia 2013 r. wydany w sprawie C 267/12 Frédéric Hay przeciwko Crédit agricole mutuel de Charente-Maritime et des Deux-Sèvres. Trybunał dokonał w nim wykładni art. 2 dyrektywy Rady 2000/78 z dnia 27 listopada 2000 r. ustanawiającej ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy w kontekście dyskryminacji ze względu na orientację seksualną. Spór w postępowaniu przed sądem krajowym dotyczył odmowy przyznania pracownikowi homoseksualnemu - pozostającemu z osobą tej samej płci w regulowanym prawem francuskim związku partnerskim - uprawnień przysługujących z okazji zawarcia związku małżeńskiego. W okresie wystąpienia zdarzeń, które stały się przedmiotem wspomnianego sporu, we Francji nie były jeszcze uznawane związki małżeńskie osób tej samej płci. Omówiony wyrok stanowi kontynuację orzecznictwa Trybunału w sprawach Maruko i Römer.
Słowa kluczowe: równość traktowania, dyskryminacja ze względu na orientację seksualną, związki partnerskie.
Discrimination of employees in civil solidarity pacts
The judgment of the Court in Hay covers the interpretation of Article 2 of Council Directive 2000/78/EC of 27 November 2000 establishing a general framework for equal treatment in employment and occupation in the context of discrimination based on sexual orientation. The dispute in the main proceedings concerned the employer’s refusal to award F. Hay days of special leave and a bonus - granted to staff who marry - following the conclusion by F. Hay of a civil solidarity pact with a person of the same sex. At the time of the facts in the main proceedings, only persons of different sexes might marry under French law. The judgment in Hay reflects the continuity of former judgments in Maruko and Römer.
Keywords: equal treatment, discrimination based on sexual orientation, civil solidarity pacts.
Z orzecznictwa Sądu Najwyższego
Eliza Maniewska
Odpowiedzialność za szkody wyrządzone nielegalnym strajkiem
Odpowiedzialność za naruszenie przepisów ustawy z 23 maja 1991 r. o rozwiązywaniu sporów zbiorowych obejmuje także odpowiedzialność cywilną organizatorów nielegalnego strajku lub innej akcji protestacyjnej za szkody przez nie wywołane. Stanowi o tym art. 26 ust. 3 ustawy. Jak dotąd nie był on przedmiotem wykładni Sądu Najwyższego, co nastąpiło dopiero w jednym z wyroków z września ubiegłego roku. Opracowanie dotyczy omówienia głównych tez tego orzeczenia.
Słowa kluczowe: organizator strajku, nielegalny strajk, odpowiedzialność odszkodowawcza.
Responsibility for damages caused to the illegal strike
Responsibility for violation of the law on collective disputes also includes the liability of the organizers of illegal strike or other industrial action for damages caused by them. It is about the art. 26. 3 of the Act. So far, it was not the subject of the interpretation of the Supreme Court, what happened only in one of the judgments in September last year. The study is a review of the main points of this ruling.
Keywords: organizer of the strike, illegal strike, responsibility for damages.
Janusz Żołyński
Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 4 września 2013 r. (II PK 358/12) w sprawie dopuszczalności zawierania więcej niż jednej umowy o pracę na okres próbny z tym samym pracodawcą
Zdaniem Państwowej Inspekcji Pracy
Wynagrodzenie za pracę
Konsultacje i wyjaśnienia
Dni wolne
Nowe przepisy
Przegląd Dzienników Ustaw z 2014 roku od poz. 150 do poz. 254.
Przegląd wydawnictw
Andrzej M. Świątkowski: Eksterytorialne stosunki pracy
rec. Bolesław Maciej Ćwiertniak
Wskaźniki i składki ZUS – według stanu na dzień 1 marca 2014 r.
Ciągłe kłopoty z ustawą kominową
Ustawa z 3 marca 2000 r. o wynagradzaniu osób kierujących niektórymi podmiotami prawnymi (t.j. DzU 2013, poz. 254), zwana powszechnie ustawą kominową, wielokrotnie była już przedmiotem krytyki. Wprowadzając ograniczenia co do wysokości i składników wynagrodzenia przysługującego osobom objętym jej zakresem podmiotowym, jest ona wyrazem bezsilności nadzoru właścicielskiego państwa i samorządu terytorialnego. Zastępowanie przez ustawodawcę organów sprawujących ów nadzór jest pierwotną, niejako genetyczną wadą tej ustawy. W czasie jej obowiązywania ujawniały się i nadal ujawniają jej inne, bardziej szczegółowe wady. Jedna z nich wiąże się z wejściem w życie ustawy z 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (t.j. DzU 2013, poz. 217). Wynikła ona na tle prawa kierowników podmiotów leczniczych niebędących przedsiębiorcami do nagrody jubileuszowej. W wielu przypadkach odmawia się im prawa do tego świadczenia z powołaniem się na ustawę kominową, której art. 5 ust. 1 stanowi, że podmiotom objętym tą ustawą przysługuje wyłącznie „wynagrodzenie miesięczne”. W ust. 2 i 3 art. 5 wskazuje się, że określonym osobom mogą być przyznane także „świadczenia dodatkowe” oraz „nagroda roczna”. Wśród tych osób nie wymienia się jednak kierownika samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej. Pierwotnie kontrowersje interpretacyjne budziło samo pojęcie wynagrodzenia miesięcznego. W kwestii tej rozbieżnie wypowiadał się Sąd Najwyższy. W wyroku z 2 grudnia 2008 r. (II PK 35/08) wskazał, że „nagroda jubileuszowa, mimo że powszechnie uznawana jest za składnik wynagrodzenia, w rozumieniu restrykcyjnej ustawy kominowej jest świadczeniem dodatkowym”, a więc innym świadczeniem niż wynagrodzenie miesięczne, o którym jest mowa w art. 5 ust. 1 ww. ustawy. Z kolei w wyroku z 6 sierpnia 2013 r. (II PK 43/13) stwierdził, że nagroda jubileuszowa ma charakter wynagrodzeniowy i nie będąc składnikiem wynagrodzenia miesięcznego, jest wynagrodzeniem innym, a taki inny składnik wynagrodzenia na gruncie art. 5 ustawy kominowej nie może być przyznany kierownikowi samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej. Pomijając te kontrowersje, wypada wskazać na potencjalną niekonstytucyjność wyłączenia kierowników samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej z zakresu art. 5 ust. 2 ustawy kominowej. Powstaje bowiem pytanie, jakie to doniosłe względy przesądziły o tym posunięciu. Dlaczego zdecydowano, że dyrektor przedsiębiorstwa państwowego może mieć przyznaną nagrodę jubileuszową, że prawo do takiego świadczenia przysługiwało każdemu pracownikowi samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej, a jego kierownikowi prawa takiego odmówiono. Moim zdaniem unormowanie takie narusza konstytucyjną zasadę równości i niedyskryminacji (art. 32 Konstytucji RP).
Najistotniejsza wątpliwość dotyczy jednak tego, czy obecnie kierownicy podmiotów leczniczych niebędących przedsiębiorcami objęci są ustawą kominową. Zgodnie z art. 2 pkt 10 tej ustawy dotyczy ona m.in. kierowników samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej. Z kolei art. 204 ust. 3 ustawy o działalności leczniczej stanowi, że kierownicy publicznych zakładów opieki zdrowotnej stają się kierownikami podmiotów leczniczych niebędących przedsiębiorcami. Oznacza to kontynuację zarówno ich stosunków pracy, jak i sprawowania przez nich funkcji zarządczych; nie musi to jednocześnie oznaczać tożsamości ich sytuacji prawnej, w szczególności w kontekście ustawy kominowej. Ustawa ta ma charakter restrykcyjny. Sąd Najwyższy wielokrotnie wskazywał, także w kontekście ustawy kominowej, że unormowania ograniczające czy też limitujące uprawnienia pracownicze muszą być interpretowane ściśle, a nie rozszerzająco, nie mogą też być stosowane w drodze analogii. Skoro więc w rozdziale VII ustawy o działalności leczniczej, poświęconym zmianom wprowadzanym w innych ustawach, nie dokonano zmiany art. 2 pkt 10 ustawy kominowej poprzez zamianę kierownika samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej na kierownika podmiotu leczniczego niebędącego przedsiębiorcą, należy uznać, iż ustawa ta nie ma zastosowania do kierowników tych podmiotów, a zatem nie stosuje się do ich wynagrodzeń ograniczeń z niej wynikających, także dotyczących nagrody jubileuszowej.
Małgorzata Iżycka-Rączka
| Kurier Inpost | 14 zł |
| Kurier FedEX | 14 zł |
| Inpost Paczkomaty | 14 zł |
| Odbiór osobisty | 0 zł |
| Darmowa dostawa | od 250 zł |
| Darmowa dostawa w Klubie Książki | od 200 zł |