Najlepsze ceny Specjalne oferty dla członków klubu książki PWE Najtańsza dostawa

Praca i Zabezpieczenie Społeczne nr 04/2018

ISSN: 0032-6186
Liczba stron: 48
Rok wydania: 2018
Miejsce wydania: Warszawa
Oprawa: miękka
Cena numeru czasopisma
59.90
Prenumerata roczna 2025 (12 kolejnych numerów)
960.00 zł
768.00
Najniższa cena z 30 dni: 672.00
960.00 zł
768.00
Najniższa cena z 30 dni: 672.00
Od numeru:
Prenumerata półroczna 2025 (6 kolejnych numerów)
480.00 zł
432.00
Najniższa cena z 30 dni: 378.00
480.00 zł
432.00
Najniższa cena z 30 dni: 378.00
Od numeru:

Praca i Zabezpieczenie Społeczne 04/2018

 

NUMER DO POBRANIA

 

Spis treści/Content list

 

Profesor Zbigniew Salwa
W dziesiątą rocznicę śmierci

 

Barbara Godlewska-Bujok, Uniwersytet Warszawski

e-mail: bgodlewska@wz.uw.edu.pl

Badania społeczne w tworzeniu prawa pracy. W poszukiwaniu modelu optymalnego

 

Autorka porusza tematykę wykorzystywania badań społecznych w praktyce tworzenia prawa pracy. Mimo że prawo polskie przewiduje mechanizm tworzenia prawa w oparciu o badanie zmiany społecznej instrumentami pozaprawnymi, w praktyce badań innych niż prawne w konstruowaniu przepisów się nie wykorzystuje. Ma to wpływ na jakość stanowionego prawa i jego alienację.

 

Słowa kluczowe: prawo zatrudnienia, skuteczność prawa, tworzenie prawa, dobre praktyki, badania socjologiczne, badania ekonomiczne.

 

Social research in making labour law. Searching for the optimal model

 

The author discusses the use of social research in the practice of making the labor law. Although Polish law provides for a mechanism for the making of law based on the study of social change with non-legal instruments, non-legislative research in practice is not used in the construction of draft regulations. This affects the quality of the law and its alienation.

 

Keywords: employment law, efficacy of law, law making, good practices, social research, economic research.

 

Bibliografia/References
Bator, J. (2007). W: J. Stelmach, M. Soniewicka (red.), Analiza ekonomiczna w zastosowaniach prawniczych. Warszawa: Oficyna a Wolters Kluwer Business.
Beck, U. (2005). Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Bierć, A. (2005). Racjonalna procedura prawodawcza jako podstawa dobrego prawa. Studia Prawnicze, 4(166).
Biernat, T. (2007). Polityka prawa a model edukacji prawniczej. Oficyna Wydawnicza AFM.
Borucka-Arctowa, M. (1967). O społecznym działaniu prawa. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Cotterrell, R. (2002). Subverting orthodoxy, making law central: a view of sociolegal studies. Journal of Law and Society, 29(4).
de Foucauld, J.B. (1996). Post-industrial society and economic security. Int'l Lab. Rev., 135.
Godlewska-Bujok, B. (2015). Skuteczność prawa zatrudnienia. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
Goffmann, E. (2011). Relacje w przestrzeni publicznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Grzybowski, S. (1947). Wstęp do nauki prawa pracy. Kraków: Księgarnia Powszechna.
Latour, B. (2010). The making of law: an ethnography of the Conseil d'État. Polity.
Muszalski, W. (2017). Baza wyjściowa rozwoju prawa pracy. W: M. Szabłowska-Juckiewicz, B. Rutkowska, A. Napiórkowska (red.), Tendencje rozwojowe indywidualnego i zbiorowego prawa pracy. Księga Jubileuszowa Profesora Grzegorza Goździewicza. Toruń: TNOiK. Dom Organizatora.
Petrażycki, L. (1930). Wstęp do nauki prawa i moralności. Podstawy psychologii emocjonalnej. Warszawa: Księgarnia F. Hoesick.
Pobłocki, K. (2017). Kapitalizm. Historia krótkiego trwania. Warszawa: Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana.
Podgórecki, A. (1971). Zarys socjologii prawa. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Sennet, R. (2003). Szacunek w świecie nierówności. Warszawa: Muza SA.
Sennet, R. (2009). Upadek człowieka publicznego. Warszawa: Muza SA.
Sowa, J. (2011). Fantomowe ciało króla: Peryferyjne zmagania z nowoczesną formą. Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS.
Supiot, A. (1996). Perspectives on work: Introduction. International Labour Review, 135(6).
Surdej, A. (red.). (2011). Analiza ekonomiczna w polityce publicznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Szubert, W. (1973). Studia z polityki społecznej. Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne.
Wierczyński, G. (2016). Redagowanie i ogłaszanie aktów normatywnych: komentarz. Wolters Kluwer Polska.
Wronkowska, S. (2012). W: S. Wronkowska, M. Zieliński, Komentarz do zasad techniki prawodawczej z dnia 20 czerwca 2002 r. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
Wróblewski, J. (1970). Słuszność w systemie prawa polskiego. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, XV(4).
Wujczyk, M. (2017). W: K.W. Baran (red.), System prawa pracy, t. 1. Warszawa: Wolters Kluwer.
Zieliński, T. (1986). Prawo pracy: zarys systemu. Część ogólna. Prawo stosunku pracy. Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Ziembiński, Z. (1993). Tworzenie a stanowienie i stosowanie prawa. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, XV(4).

 

Studia i opracowania

 

Aleksandra Pietras, Uniwersytet Łódzki

e-mail: aleksandra.pietras@unilodz.eu

 

Irmina Miernicka, Uniwersytet Łódzki

e-mail: : irmina.miernicka@gmail.com

Polityka społeczna a prawo pracy. Sprawozdanie z Ósmego Seminarium Szubertowskiego

 

20 października 2017 r. na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego odbyło się Ósme Seminarium Szubertowskie zorganizowane przez Katedrę Prawa Ubezpieczeń Społecznych i Polityki Społecznej, Katedrę Prawa Pracy oraz Zakład Europejskiego i Zbiorowego Prawa Pracy Uniwersytetu Łódzkiego. Spotkanie dotyczyło powiązań między polityką społeczną a prawem pracy i stanowiło okazję do podsumowania dorobku Profesora Wacława Szuberta w tym zakresie.

 

Słowa kluczowe: Ósme Seminarium Szubertowskie, prawo pracy, polityka społeczna.

 

Links between social policy and labour law. The Eighth Seminar in honor of Professor Wacław Szubert

 

On October 20, 2017, the Faculty of Law and Administration of the University Łodz hosted the Eighth Seminar in honor of Professor Wacław Szubert. The Seminar was organised by the Department of Social Security and Social Policy Law, the Department of Labour Law and the Department of European and Collective Labour Law of the University Łodz. The meeting focused on the links between social policy and labour law and provided an opportunity to summarize Professor Szubert's achievements in this field.

 

Keywords: The Eighth Seminar in honor of Professor Wacław Szubert, labour law, social policy.

 

Wykładnia i praktyka

 

Mikołaj Rylski, Uniwersytet Szczeciński

e-mail: mikolaj.rylski@usz.edu.pl

Pracodawca jako płatnik składek za zleceniobiorców swego kontrahenta (art. 8 ust. 2a u.s.u.s.). Uwagi polemiczne - cz. 2

 

Przedmiotem artykułu jest ocena słuszności oraz poprawności dominującego aktualnie w orzecznictwie i literaturze poglądu, w myśl którego to pracodawca jest płatnikiem składek za pracowników, którzy wykonują na jego rzecz pracę w ramach umowy cywilnoprawnej zawartej z osobą trzecią. Artykuł został podzielony na dwie części. W części pierwszej, opublikowanej w poprzednim numerze PiZS, ukazano praktyczne konsekwencje takiego rozumienia art. 8 ust. 2a ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych dla interesów majątkowych pracodawcy oraz dla całego systemu prawnego. W części drugiej autor przeprowadza krytykę najpopularniejszych argumentów podawanych na poparcie powyższej koncepcji oraz prezentuje racje przemawiające za przyjęciem odmiennego poglądu, w myśl którego to podmiot wypłacający pracownikowi wynagrodzenie w ramach umowy cywilnoprawnej powinien być płatnikiem składek z tytułu tej więzi prawnej.

 

Słowa kluczowe: ubezpieczenia społeczne, płatnik składek, trójkąt umów, ubezpieczenie pracownika, składki na ubezpieczenie społeczne.

 

Employer as a contribution payer for contractor’s contractors. (art. 8 ust. 2a u.s.u.s.). Polemical remarks - part 2

 

The subject of this article was to assess the validity and correctness of the view currently prevailing in the judicature and literature, according to which the employer is a payer of contributions for employees who perform work for him under a civil-law agreement concluded with a third party. The article is divided into two parts. The first part focuses on showing the practical consequences of such an understanding of art. 8 ust. 2a u.s.u.s. for the employer's property interests and for the entire legal system. In the second part, the most popular arguments presented in support of the above concept were criticized and arguments were presented for adopting a different view, according to which the entity paying the employee remuneration under a civil law contract should be a contribution payer for this legal relationship.

 

Keywords: social insurance, contribution payer, contract triangle, employee insurance, social security contributions.

 

Bibliografia/References
Jędrasik-Jankowska, I. (2011). Konstrukcja uznania za pracownika w prawie ubezpieczenia społecznego. Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (8).
Koczur, S. (2013). Beneficjent pracy jako kryterium objęcia systemem ubezpieczeń społecznych. Monitor Prawa Pracy, (7).
Marciniuk, J. (2017). W: J. Marciniuk (red.), Podatek dochodowy od osób fizycznych. Komentarz. Legalis.
Prusinowski, P. (2011). Obowiązek zapłaty składek a definicja pracownika w prawie ubezpieczeń społecznych. Monitor Prawa Pracy, (6).
Zieliński, M. (2002). Wykładnia prawa. Zasady. Reguły. Wskazówki. Warszawa.

 

Helena Szewczyk, Uniwersytet Śląski w Katowicach

e-mail: helena.szewczyk@us.edu.pl

Podstawowe problemy reformy zatrudnienia członków korpusu służby cywilnej Krajowej Administracji Skarbowej

 

Art. 170 ustawy z 16 listopada 2017 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej nadał pracodawcom KAS znaczne uprawnienia w zakresie podejmowania decyzji co do dalszego zatrudniania lub proponowania nowych warunków pracy pracownikom służby cywilnej - wbrew naturze prawnej tego stosunku pracy. Autorka wskazuje, że w wyniku zastosowania konstrukcji prawnej wygaśnięcia stosunków pracy pracownicy służby cywilnej zatrudnieni w KAS zostali pozbawieni określonych gwarancji prawnych, zwłaszcza wynikających z kodeksu pracy regulacji wpływu przekształceń podmiotowych po stronie pracodawcy na stosunki pracy, które chronią sumiennie i starannie wykonujących pracę pracowników przed utratą pracy z przyczyn od nich niezależnych. Zwalniani pracownicy służby cywilnej zostali pozbawieni także niektórych uprawnień związanych z rozwiązaniem stosunku pracy. Stworzyło to stan niepewności co do bytu stosunków prawnych wszystkich pracowników służby cywilnej zatrudnionych w KAS oraz przyczyniło się do powstania sporów sądowych, w których członkowie korpusu służby cywilnej wcale nie stoją na przegranej pozycji. Mianowani urzędnicy służby cywilnej zachowali natomiast swoje uprawnienia w zakresie ochrony trwałości zatrudnienia. Mogli mieć jednak zmienione na niekorzyść warunki zatrudnienia, co można było zaskarżyć do sądu pracy na zasadach ogólnych.

 

Słowa kluczowe: Krajowa Administracja Skarbowa, pracownik służby cywilnej, urzędnik służby cywilnej, zmiany i ustanie stosunku pracy.

 

Basic problems related to the reform of the employment of National Revenue Administration civil servants

 

Pursuant to the provision of Art. 170 of the Act of 16 November 2017 - Regulations implementing the Act on the National Revenue Administration, considerable powers to make decisions to continue to employ civil servants on the current basis or to offer them new terms and conditions of employment were conferred upon the National Revenue Administration employers - contrary to the legal nature of this employment relationship. As a result of the legal termination of employment relationships, civil servants employed in the National Revenue Administration were deprived of certain legal guarantees, in particular those resulting from the code regulations concerning the impact of business transformations on the employer's part on employment relationships that protect diligent employees against losing their jobs due to reasons not attributable to them. On the one hand, civil servants dismissed from work were also deprived of certain employee rights related to the termination of employment relationships; on the other hand appointed civil servants retained their rights in the area of the protection of employment sustainability. However, the terms and conditions of employment could have been changed to their disadvantage. In this case, the transfer is the basic method of unilaterally changing the civil servant's terms and conditions of employment (if for some reason it is impossible to reach an agreement with him/her on this matter). Any change in the terms and conditions of employment to the disadvantage of the employee could have been challenged to the labour court on general terms.

 

Keywords: National Revenue Administration, civil servant, changes in and termination of employment.

 

Bibliografia/References
Dowiat-Urbański, D. (2016). Ustawa o służbie cywilnej. Komentarz do zmian w ustawie. Warszawa.
Dubowik, A. (1999). Stosunki pracy pracowników administracji rządowej i samorządowej a reforma administracji publicznej. Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (2).
Dubowik, A. (2001). Trwałość stosunków pracy mianowanych urzędników państwowych a przekształcenia struktur państwa. Uwagi na tle reform z lat 90-tych. W: Stosunki pracy w służbie cywilnej i samorządzie terytorialnym. Białystok.
Dubowik, A. (2014). W: K.W. Baran (red.), Prawo urzędnicze. Komentarz. Warszawa.
Dubowik, A. Pisarczyk, Ł. (2011). Prawo urzędnicze. Warszawa.
Jackowski, M. (2008). Zasada ochrony praw nabytych w polskim prawie konstytucyjnym. Przegląd Sejmowy, (1).
Kordela, M. (2001). Zarys typologii uzasadnień aksjologicznych w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego. Bydgoszcz–Poznań.
Mazuryk, M. (2012). Kilka uwag o racjonalizacji zatrudnienia w administracji publicznej. Problemy Prawa i Administracji, (1–2).
Samol, S. (2016). Zmiana modelu służby cywilnej. Po nowelizacji ustawy o służbie cywilnej. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, (1).
Szewczyk, H. (2010). Stosunki pracy w służbie cywilnej. Warszawa.
Szewczyk, H. (2013). Ochrona praw nabytych w prawie urzędniczym. W: B. Cudowski, J. Iwulski (red.), Z aktualnych zagadnień prawa pracy i zabezpieczenia społecznego. Księga Jubileuszowa Profesora Waleriana Sanetry. Białystok.
Zieliński, T. (1992). Ochrona praw nabytych — zasada państwa prawnego. Państwo i Prawo, (3).

 

Paulina Buczyńska, Uniwersytet Warszawski

e-mail: p.buczynska@wpia.uw.edu.pl

Warunki zatrudnienia menedżerów na podstawie nowej ustawy kominowej

 

Przedmiotem artykułu jest analiza aktualnych rozwiązań prawnych dotyczących wynagradzania menedżerów w spółkach z udziałem Skarbu Państwa i jednostek samorządu terytorialnego. Zdaniem autorki dokonana ustawą z 9 czerwca 2016 r. o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami zmiana w sposobie kształtowania wynagrodzenia kadry zarządczej z perspektywy rynku była potrzebna. Jednak wokół niektórych jej przepisów pojawiło się wiele praktycznych wątpliwości. Autorka omawia nowe zasady wynagradzania oraz przedstawia kluczowe problemy prawne w tej kwestii.

 

Słowa kluczowe: ustawa kominowa, wynagrodzenie kadry zarządczej, kontrakty menedżerskie.

 

Conditions of employing managers under the new Public Sector Salary Cap Act

 

The purpose of this article is to analyze the current legal solutions regarding remuneration of managers in companies with Treasury and local authorities share holding. According to the Author, change in the way of shaping the remuneration pattern of management staff was necessary from the market perspective. However, many provisions of the Act on Remuneration for Managers of Certain Legal Entities (the "Public Sector Salary Cap Act”) create practical doubts. The Author, apart from discussing new rules of remuneration, also presents crucial legal issues on this matter.

 

Keywords: Public Sector Salary Cap Act, remuneration of management staff, management contracts.

 

Bibliografia/References
Dąbrowska, M. Rogocz, M. (2016). Nowa ustawa kominowa eliminuje umowy o pracę dla zarządzających spółkami Skarbu Państwa. Dziennik Gazeta Prawna, http://www.kslegal.pl/publikacje-naszych-pracownikow/nowa-ustawakominowa-eliminuje-umowy-o-prace-dla-zarzadzajacych-spolkami-skarbu-panstwa,news, 42,1752.php.
Duraj, T. (2013). Podporządkowanie pracowników zajmujących stanowiska kierownicze w organizacjach. Warszawa.
Gazda, M. Adamus, R. (2017). Kształtowanie wynagrodzeń osób kierujących niektórymi podmiotami prawnymi. Komentarz. Warszawa.
Gersdorf, M. (2002). Czy jest możliwy powrót spółki pod ustawę kominową i jakie są tego konsekwencje dla stosunków pracy kadry menedżerskiej? Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (8).
Gujski, W. (2008). Kontrakty menedżerskie. Umowy cywilnoprawne o świadczenie pracy z wzorami. Warszawa.
Hajn, Z. (2000). Glosa do wyroku SN z dnia 16 grudnia 1998 r., II UKN 394/98. Orzecznictwo Sądów Polskich, (12).
Hajn, Z. (2011). Zatrudnienie się we własnym zakładzie pracy w świetle ustrojowych podstaw prawa pracy. W: L. Florek, Ł. Pisarczyk (red.), Współczesne problemy prawa pracy i ubezpieczeń społecznych. Warszawa.
Kulig, K. (2017). Nowa kominówka nie odbiera świadczeń z trwających etatów, http://www.sobczyk.com.pl/admin/upload/edytor/rzepa%20/2017%2001%2026%20Nowa%20kominowka_KK.pdf
Maniewska, E. (2015). Tryb dostosowania warunków wynagradzania do przepisów ustawy kominowej. Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (12).
Ministerstwo Skarbu Państwa. (2016). Dobre praktyki w zakresie stosowania ustawy o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami. Ministerstwo Skarbu Państwa, https://www.msp.gov.pl/pl/polityka-wlascicielska/program-profesjonaliza/dobre-praktyki-2016/31604, Dobre-praktyki-w-zakresie-stosowania-ustawy-o-zasadach-ksztaltowania-wynagrodzen.html.
Świątkowski, A. (2005). Glosa do wyroku SN z dnia 11 września 2003 r., III CKN 579/01. Orzecznictwo Sądów Polskich, (3).

 

Z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej

 

Aleksandra Ziętek-Capiga, Uniwersytet Warszawski

e-mail: a.zietek-capiga@wpia.uw.edu.pl

Rozwiązanie stosunku pracy z pracownicą w ciąży w ramach zwolnienia grupowego

 

W wyroku z 22 lutego 2018 r. w sprawie C-103/16, Jessica Porras Guisado przeciwko Bankia SA i in., Trybunał Sprawiedliwości UE zajmował się oceną środka krajowego umożliwiającego rozwiązanie stosunku pracy z pracownicą w ciąży w ramach zwolnienia grupowego.

 

Słowa kluczowe: ochrona pracownic w ciąży, zwolnienia grupowe, rozwiązanie stosunku pracy.

 

The dismissal of the pregnant employee in the context of a collective redundancy

 

In the judgment of 22 February 2018, C-103/16, case Jessica Porras Guisado vs. Bankia SA and others, the Court of Justice of the EU analysed a provision of national law which provides that an employer may dismiss the pregnant employee in the context of a collective redundancy.

 

Keywords: protection of pregnant employees, collective redundancies, termination of employment.

 

Z orzecznictwa Sądu Najwyższego

 

Eliza Maniewska, Uniwersytet Warszawski

e-mail:  e.maniewska@wpia.uw


Zmiana podstawy stosunku pracy i jego treści z mocy prawa a okres dostosowawczy

 

Autorka prezentuje stanowisko orzecznictwa Sądu Najwyższego w odniesieniu do zagadnienia zmiany podstawy stosunku pracy i jego treści z mocy prawa. Koncentruje się na wskazówkach Sądu Najwyższego odnoszących się do zachowania minimalnych standardów dostosowawczych do takich zmian i warunków ich zgodności z ogólnymi zasadami prawa pracy.

 

Słowa kluczowe: podstawa stosunku pracy – zmiana, treść stosunku pracy – zmiana, ochrona trwałości stosunku pracy, zmiana treści stosunku pracy z mocy prawa, roszczenia pracownika z tytułu rozwiązania stosunku pracy.

 

Change in the basis and content of the employment relationship by the power of law and an adjustment period

 

The author presents the position of the Supreme Court's jurisprudence linked to the issue of change the basis and content of the employment relationship by the power of law. She focuses on the Supreme Court's directions regarding compliance with minimum standards of adjustment to such changes and the conditions of their compliance with general principles of labour law.

 

Keywords: the basis of the employment relationship - change, the content of the employment relationship - change, protection of the permanence of the employment relationship, change of the content of the employment relationship by the power of law, employee's claims against termination of employment.

 

Katarzyna Żywolewska, Uniwersytet w Białymstoku

e-mail: k.zywolewska@uwb.edu.pl

Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 10 stycznia 2017 r. (II PK 342/15) dotyczącego okresów zatrudnienia nauczycieli akademickich nieposiadających stopnia naukowego doktora na stanowisku asystenta i doktora habilitowanego na stanowisku adiunkta

 

Problem, który rozstrzygał Sąd Najwyższy w wyroku z 10 stycznia 2017 r., II PK 342/15, powstał w związku z nowelizacją ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym (weszła w życie 1 października 2013 r.), w której ustawodawca ustalił na 8 lat maksymalny okres trwania zatrudnienia nauczyciela akademickiego bez stopnia naukowego doktora habilitowanego. Sąd Najwyższy w glosowanym wyroku rozważał zasady liczenia stażu pracy nauczyciela, który od 2007 r. pracował na stanowisku adiunkta, nie uzyskując w określonym statutem uczelni terminie stopnia doktora habilitowanego, w związku z czym pracodawca rozwiązał z nim stosunek pracy z mianowania. Mankamentem nowelizacji jest to, że ustawodawca nie określił w niej, czy do stażu pracy powoda należało wliczyć okres zatrudnienia na tym stanowisku przed wejściem nowelizacji, czy powinien być on liczony od tej daty od nowa. Powstałe w związku z tym poważne wątpliwości rozstrzygnął SN dokonując wykładni zasad stosowania przepisów w sytuacji ich zmiany w trakcie trwania stosunku pracy.

 

Słowa kluczowe: nauczyciel akademicki, adiunkt, staż pracy, mianowanie, wypowiedzenie.

 

Gloss to the judgment of the Supreme Court of 10 January 2017 (II PK 342/15) concerning the periods of employment of academic teachers who do not have the academic degree of doctor in the post of assistant and the academic degree of doctor habilitated as an adjunct

 

The problem that the Supreme Court covered in the verdict has arisen in connection with the amendment of the Law on Higher Education, in which the legislator had established maximum permissible period of employment of academic teachers without academic degree of 8 years. The Supreme Court in its verdict, covered in this gloss, has examined rules of calculating employment period regarding academic teacher who had been employed as an adjunct since 2007 without receiving post-doctoral title within an established deadline indicated in the statute and which has allowed the employer to terminate employment contract concluded on the basis of appointment. Major flaw of the amendment is that the legislator had not determined if the seniority of the plaintiff, holding said position prior to the amendment, should have been included in employment period or should be renewed and calculated from the very beginning. These concerns have been resolved by the Supreme Court in its verdict, which is the subject of this gloss, by interpreting rules of application of the provisions in case of amendment during validity of the contract of employment.

 

Keywords: academic teacher, adjunct, seniority, appointment, termination.

 

Bibliografia/References
Izdebski, H. Zieliński, J. (2015). Prawo o szkolnictwie wyższym. Komentarz. LEX.
Jedliński, A. Kaczyński, L. (1999). Statut jako źródło prawa pracy. Państwo i Prawo, (4).
Kuczyński, T. (2015). W: K.W. Baran (red.), Akademickie prawo pracy. Komentarz. Warszawa.
Leszczyńska, K. (2012). Skutki nieuzyskania stopnia naukowego w określonym terminie przez nauczyciela akademickiego. Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (10).
Mędrala, M. (2017). Terminowe zatrudnianie nauczycieli akademickich na stanowiskach adiunkta i asystenta, Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (10).
Sanetra, W. (2013). W: W. Sanetra, M. Wierzbowski (red.), Prawo o szkolnictwie wyższym. Komentarz. Warszawa.
Szmit, J. (2015). Okresowość zatrudniania nauczycieli akademickich w świetle art. 120 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym. W: W. Sanetra (red.), Zatrudnienie nauczycieli akademickich. LEX.

 

Poniższe stałe rubryki nie mają charakteru artykułów naukowych/Permanent columns below do not have the status of scientific articles

 

Zdaniem Państwowej Inspekcji Pracy

 

Sprostowanie świadectwa pracy

 

Nowe przepisy

 

Przegląd Dzienników Ustaw z 2018 r. od poz. 463 do poz. 652

 

W czasopismach (21)

 

Wskaźniki i składki ZUS - według stanu na dzień 1 kwietnia 2018 r.

Partie polityczne a władze państwowe

 

W czasach PRL relacja między partiami politycznymi a organami władzy przez długie lata nie stanowiła przedmiotu regulacji prawnej. W praktyce realna władza należała do PZPR, a w istocie sprawowana była przez pierwszego sekretarza KC tej partii, mimo że zgodnie z Konstytucją z 1952 r. najwyższym organem jednolitej władzy państwowej był Sejm. Na tym tle pojawiło się powiedzenie, że partia kieruje a rząd rządzi, jak również wyjaśnienie, że PZPR niejako z istoty rzeczy reprezentuje i wyraża interesy „ludu pracującego miast i wsi”, do którego zgodnie z Konstytucją PRL należała władza zwierzchnia, i wobec tego w dominującej pozycji PZPR w systemie władz starano się nie widzieć kolizji z Konstytucją PRL. Ten stan rzeczy uległ zmianie dopiero w 1976 r., kiedy to w następstwie wprowadzenia do Konstytucji PRL zasady kierowniczej roli PZPR w budowie socjalizmu w Polsce doszło do jednoznacznej konstytucjonalizacji jej pozycji i roli. Zasada ta mogła być różnie interpretowana, ale stwarzała też pewne podstawy i uzasadnienie dla ingerencji PZPR w sprawowanie przez organy państwa władzy ustawodawczej i wykonawczej, lecz także i sądowniczej.

 

W zmienionych warunkach ustrojowych kwestia relacji między partiami politycznymi i władzami państwowymi została uregulowana zwłaszcza w art. 10 i 11 Konstytucji RP. Pierwszy z tych przepisów w szczególności postanawia, że władza ustawodawcza należy do Sejmu i Senatu, władza wykonawcza do Prezydenta RP oraz rządu, zaś władza sądownicza do sądów i trybunałów. Wynika stąd, że władza ustawodawcza, władza wykonawcza ani władza sądownicza nie mogą być sprawowane przez partie polityczne, w tym także przez partię rządzącą. Partie te nie mogą ingerować w sferę konstytucyjnych i ustawowych uprawnień władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej. Konieczny jest tu odpowiedni dystans między partiami a wskazanymi władzami zarówno w aspekcie formalnoprawnym, jak i faktycznym, bo w przeciwnym razie władze te stają się jedynie rodzajem atrap, a Sejm mechanicznie podporządkowujący się woli partii rządzącej czy jej przewodniczącego zostaje sprowadzony do roli maszynki do głosowania, co stanowi zaprzeczenie konstytucyjnych powinności tego organu. Demokracja nie polega na tym, że w wyniku wyborów rzeczywista władza ustawodawcza, wykonawcza, a także sądownicza ma być sprawowana przez tę lub inną oligarchię partyjną czy przewodniczącego partii rządzącej. W myśl art. 4 Konstytucji RP władza zwierzchnia należy do Narodu, który sprawuje ją przez swoich przedstawicieli lub bezpośrednio, nie zaś przez partie polityczne. Są one wprawdzie niezbędnym elementem systemu rządów w państwie, ale nie znaczy to, że są przedstawicielami Narodu i że naród w wyborach decyduje o powierzeniu władzy partiom politycznym, a nie Sejmowi i Senatowi oraz - w sposób bezpośredni lub pośredni - o przekazaniu władzy wykonawczej, a także sądowniczej wskazanym w Konstytucji RP organom. Według Konstytucji RP Naród wybiera posłów (Sejm), senatorów (Senat) i Prezydenta RP, a nie tę czy inną partię polityczną, choć dość często tak to jest widziane i opisywane.
Wskazane konkluzje potwierdza analiza art. 11 Konstytucji RP, w myśl którego partie polityczne zrzeszają obywateli polskich w celu wpływania metodami demokratycznymi na kształtowanie polityki państwa. Przepis ten ogranicza rolę partii politycznych do sfery działań z zakresu „polityki państwa”, przy zastrzeżeniu, że chodzi jedynie o „wpływanie” na jej kształtowanie, a nie o jej kształtowanie (tworzenie), i to tylko metodami demokratycznymi, a więc zasadniczo w procesie wyborczym. Chodzi o „politykę państwa”, a nie o całokształt działań władz państwowych, i tylko o wpływanie na nią, a nie o jej kształtowanie. W tym stanie rzeczy trudno uznać za zgodne z art. 11 Konstytucji RP podejmowanie przez partię rządzącą czy też jej przewodniczącego konkretnych decyzji kadrowych, zwłaszcza gdy dotyczą one niższych stanowisk, oraz w sprawach bieżących – również drobnych – mieszczących się w zakresie kompetencji władzy ustawodawczej, wykonawczej, jak i sądowniczej. Zatarcie granic między tymi władzami a partią rządzącą oraz jej przewodniczącym jest nie do pogodzenia z przepisami Konstytucji RP, która nie traktuje ich jako jednego z ogniw władzy państwowej. Konstytucyjne upoważnienie do „wpływania na kształtowanie polityki państwa” nie może stanowić tytułu do przejmowania przez partię rządzącą czy też „szarego posła” pełni władzy w państwie, z pogwałceniem konstytucyjnych i ustawowych kompetencji władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej. Ponadto, mając na uwadze ukształtowaną w ostatnim okresie praktykę życia politycznego, można mieć wątpliwości, czy sposób i tryb wpływania przez przewodniczącego PiS na decyzje władz państwowych mieści się w konstytucyjnej formule „metod demokratycznych” i to niezależnie od tego, jak się je zdefiniuje.

 

Dość często można usłyszeć głosy, że skoncentrowanie rzeczywistych decyzji, które w świetle prawa należą do organów władzy państwowej, nie w ich rękach, a w rękach prezesa PiS, oznacza tzw. kierowanie (rządzenie) z tylnego siedzenia, prowadzące do uzurpacji władzy przez jedną osobę bez ponoszenia odpowiedzialności za podejmowane rozstrzygnięcia. Twierdzi się, że jest to systemowo dysfunkcjonalne, groźne dla demokracji, naganne moralnie i obraża poczucie ludzkiej sprawiedliwości. W moim przekonaniu istotniejsze jest tu jednak to, że ukształtowanej praktyki nie da się pogodzić zwłaszcza z art. 11 Konstytucji RP i w związku z tym można mówić o delikcie konstytucyjnym popełnianym przez partię rządzącą i jej prezesa, jak również przez władze państwowe bezwolnie realizujące dyrektywy partyjne wykraczające poza formułę „wpływania na kształtowanie polityki państwa”.
Istniejący w ostatnich latach faktyczny mechanizm sprawowania władzy w naszym kraju, polegający na przesunięciu się ośrodka rzeczywistej władzy do PiS, a w gruncie rzeczy na skupieniu jej w rękach jego prezesa, nieraz zestawia się także z czasami PRL. Trudno zaprzeczyć, że istnieją tu ważne podobieństwa, ale zachodzą także znaczące różnice, nie zawsze przy tym korzystne dla PiS. PZPR w przeciwieństwie do PiS była partią masową, w pewnych okresach skupiającą około 3 milionów członków, była uznawana przez związki zawodowe, do których bywało, że należało prawie sto procent załóg zakładów pracy, zaś uchwały zjazdów partyjnych i uchwały KC były stosunkowo szeroko dyskutowane, a w każdym razie powszechnie propagowane. Wiedza na temat decyzji PiS i jej prezesa jest często sekretna, zaś w upublicznianiu niektórych decyzji nierzadko przy tym dominuje nachalna propaganda, co zresztą przypomina czasy PRL. Im partia polityczna liczy mniej członków (jest mniejszą partią kadrową), tym ma mniejszy tytuł do wpływania na politykę państwa, nawet jeżeli wygrała wybory, a w każdym razie należy to mieć na uwadze w przypadku, gdy jej działania leżą na granicach wyznaczonych przez art. 11 Konstytucji RP.

 

Obserwując obecną rzeczywistość i parafrazując wcześniej przytoczone powiedzenie można stwierdzić, że „zwykły poseł” nie tylko kieruje ale i rządzi, zaś rząd jedynie administruje. Rodzi się także ogólniejszy wniosek, że realna władza konstytucyjnych organów państwowych padła łupem partii rządzącej, co oznacza, że w gruncie rzeczy władza ustawodawcza, władza wykonawcza, a poniekąd także władza sądownicza (zwłaszcza Trybunał Konstytucyjny) stały się tylko władzą na papierze. Trudno zaprzeczyć, że w dużej mierze przypomina to PRL i rolę jaką w nim odgrywała PZPR.

 

Walerian Sanetra

Inpost Paczkomaty 14 zł
Kurier Inpost 14 zł
Kurier FedEX 14 zł
Odbiór osobisty 0 zł
Darmowa dostawa od 250 zł
Darmowa dostawa w Klubie Książki od 200 zł