Praca i zabezpieczenie społeczne Nr 05/2005

W numerze:

Irena Boruta

Dyrektywy Wspólnoty Europejskiej jako źródło prawa pracy w Polsce
Problematyka przenikania prawa wspólnotowego do wewnętrznego porządku prawnego Polski jest nadal mało znana, czego dowodzi na przykład wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 10 stycznia 2005 r. (sygn. akt K 31/03). W wyroku tym Trybunał, uznając za zgodną z konstytucją normę przewidującą możliwość zredukowania wynagrodzenia absolwentów, zupełnie pominął wątek korespondującego wspólnotowego prawa materialnego i wątek relacji między tym prawem a prawem polskim. W opracowaniu podjęto zasygnalizowane zagadnienie powiązań między prawem wspólnotowym a prawem polskim, przy czym uwaga została skoncentrowana na dyrektywach wspólnotowych. One bowiem dominują wśród źródeł "wspólnotowego prawa pracy" i one stwarzają najwięcej problemów jako źródło prawa pracy w Polsce po 1 maja 2004 r.

Studia i opracowania

Jerzy Wratny

Akcjonariat pracowniczy w świetle badań w przedsiębiorstwach sprywatyzowanych
Autor przedstawia wyniki badań przeprowadzonych na przełomie 2003 i 2004 r. w siedmiu spółkach powstałych w wyniku prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych. Celem badań było uzyskanie szczegółowych informacji oraz konfrontujących się opinii na temat układu stosunków między stroną pracowniczą a pracodawczą w sprywatyzowanym przedsiębiorstwie, w tym dotyczących akcjonariatu pracowniczego.

Wykładnia i praktyka

Monika Lewandowicz-Machnikowska
Marek Zagrosik

Prawo do renty socjalnej
Do 1 października 2003 r. renta socjalna była uregulowana w art. 27a ustawy z 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej. Przepis ten zastąpiono ustawą z 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej, liczącą 30 artykułów (niektóre bardzo rozbudowane) oraz rozporządzeniem Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z 26 września 2003 r. w sprawie przyznania renty socjalnej. Autorzy omawiają skutki wprowadzenia zmian w zakresie przyznawania i nabycia prawa do tego świadczenia.

Małgorzata Gersdorf

Klauzula konkurencyjna po ustaniu zatrudnienia zawierana z członkami zarządu spółek kapitałowych w orzecznictwie Sądu Najwyższego
Mogłoby się wydawać, że problematyka umów o zakazie konkurencji w prawie pracy została już wyeksploatowana i wobec tego nie ma potrzeby powracania do tego tematu. Tymczasem praktyka nadal stawia przed judykaturą zasadnicze pytania o cel zawierania takich umów, ich formę, moc obowiązującą, o możliwość ich rozwiązania wolą jednej lub obu stron. Te zagadnienia znajdują swe rozstrzygnięcie w licznych, ciekawych orzeczeniach Sądu Najwyższego. Autorka, przedstawiając najnowsze orzecznictwo Sądu Najwyższego dotyczące tytułowej materii i wykorzystując motywy podjętych rozstrzygnięć, wskazuje na nowe kierunki interpretacji art. 1012 k.p.

Artur Tomanek

Ograniczenie nadmiernych wynagrodzeń kadry menedżerskiej w postępowaniu upadłościowym
Zasady zatrudnienia osób zarządzających przedsiębiorstwami, a także innymi zakładami pracy, stanowią przedmiot niesłabnącego zainteresowania ustawodawcy i doktryny prawa. Uznając stosunek pracy za dopuszczalną podstawę zatrudnienia menedżerów, należy dążyć do stworzenia mechanizmów zapobiegających uzyskaniu przez nich z tytułu statusu pracowniczego nieuzasadnionych korzyści, które wynikają ze swoistej, uprzywilejowanej pozycji tych pracowników wobec podmiotu zatrudniającego. Do korzyści tych należy zaliczyć przede wszystkim osiąganie wygórowanych, nieuzasadnionych nakładem pracy wynagrodzeń i innych świadczeń majątkowych związanych z pracą, które podlegają normom ochronnym prawa pracy. W tym kontekście autor zwraca uwagę na nową regulację zamieszczoną w prawie upadłościowym i naprawczym z 2003 r., która ma na celu ograniczenie nadmiernego zaspokojenia roszczeń pracowników oraz innych osób wykonujących funkcje zarządcze w przypadku ogłoszenia upadłości zarządzanego przez nich podmiotu.

Z orzecznictwa Sądu Najwyższego

Alina Wypych-Żywicka

Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 23 stycznia 2002 r. w sprawie konsultacji ze związkami zawodowymi zamiaru wypowiedzenia umowy o pracę (I PKN 809/00)

Lex 203 zł

Zdaniem Państwowej Inspekcji Pracy

Przedmiotem wyjaśnień są uprawnienia urlopowe pracowników socjalnych.

Konsultacje i wyjaśnienia

Elżbieta Szemplińska z Ministerstwa Gospodarki i Pracy odpowiada m.in. na następujące pytanie: Czy informacje, o których mowa w art. 29 § 2 k.p., muszą być zindywidualizowane, tj. adresowane do konkretnego pracownika?

Nowe przepisy

Przegląd obejmuje Dzienniki Ustaw od numeru 48 z 25 marca 2005 r. do numeru 66 z 22 kwietnia 2005 r.

Wskaźniki i składki ZUS

Według stanu na dzień 1 maja 2005 r.