Praca i zabezpieczenie społeczne Nr 06/2008

W numerze:

Jakub Stelina

Nowa koncepcja reprezentatywności organizacji związkowej
Autor ukazuje ewolucję kształtowania się instytucji reprezentatywności związków zawodowych, ze szczególnym uwzględnieniem poziomu zakładowego. W warunkach pluralizmu związkowego koncepcja różnicowania statusu związków zawodowych na podstawie jasnych i obiektywnych kryteriów zasługuje na akceptację. W ostatnim czasie rozpoczęto prace nad zmianą przepisów o reprezentatywności związkowej, co stanowi dobrą okazję do zgłoszenia postulatów de lege ferenda, których uwzględnienie mogłoby nie tylko zracjonalizować obecną regulację i wyeliminować jej niedostatki, ale również ożywić słabo jak dotąd rozwinięty dialog społeczny w zakładach pracy. Zdaniem autora, cel ten może być osiągnięty dzięki koncepcji tzw. reprezentatywności łącznej.

The New Concept of Trade Union Representativeness on the Enterprise Level
The article presents the legal scheme of the trade union representativeness' evolution in Polish legal system. Author considers mostly enterprise representativeness. In general, the idea of differentation of trade unions based on objective and clear criteria, should be treated positively. The time of legal regulation changes, which are being prepareted, is the best to propose new concepts in this subject. It should be considered to prepare deeper amendments aiming not only rationalization of law, but also to develop the social dialogue in enterprises. The concept of joint representativeness responds much better to goals pointed above.

Studia i opracowania

Katarzyna Roszewska

Kontrola osobista pracowników
Kontrola pracownika jest zagadnieniem szeroko komentowanym w praktyce, lecz ciągle nieopracowanym pod względem teoretycznym. Autorka koncentruje się wyłącznie na zagadnieniach kontroli osobistej. Zwraca uwagę na dostrzegany przez doktrynę problem braku regulacji prawnej, która obejmowałaby ogół pracowników w tym zakresie, i podejmuje zarazem polemikę, czy regulacja kontroli osobistej pracowników jest w ogóle dopuszczalna w przepisach prawa pracy. Wskazuje jednocześnie na kwestie, które powinny być wzięte pod uwagę, gdyby koncepcja uregulowania kontroli osobistej znalazła w przyszłości swoje odzwierciedlenie w przepisach prawa pracy. W szczególności należałoby rozważyć zakres tej regulacji, procedurę prowadzenia kontroli, prawo do odmowy poddania się kontroli i skutki odmowy, a ponadto, czy regulacja ta powinna wynikać wyłącznie z przepisów rangi ustawowej, czy w pewnym zakresie (np. dotyczącym procedury kontroli) mogłaby być stanowiona przez akty wewnątrzzakładowe. Będąc przeciwnikiem koncepcji uregulowania kontroli osobistej w prawie pracy, autorka wyraża przekonanie, że w większości przypadków byłaby ona nieuzasadniona oraz niewspółmierna do celu i stanowiła formę profilaktycznej ochrony interesów pracodawcy.

Personal Control
The idea of employee's control deserves high practical importance and is widely used in practice, however there are too little theoretical dissertations concerning this subject. The article focuses mainly on individual control. It draws attention to the fact that legal jurisprudence depicts lack of provisions of law on employee's control in general and initiates polemics, whether individual employee's control is allowed in view of currently binding law provisions. The author indicates issues that should be taken into consideration provided that the individual employee's control is to be regulated in the future. In particular, the scope of such prospective regulations should include procedure of conducting the control, right to dissent to control and consequences of such dissent. Furthermore, it should be decided whether such regulations should stem from act of law or, to the certain extent (e.g. control procedure) might be covered by internal regulations of employers. The author of the article, who is against regulating individual control in labour code, represents the opinion that it would be unjustified and incomparable to the ratio legis, and as such will constitute preventive protection of employer's interests.

Wykładnia i praktyka

Małgorzata Gersdorf
Martyna Żmuda

Ewolucja orzecznictwa Sądu Najwyższego na temat zasadności wypowiedzenia umowy o pracę
Problem zasadności wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest stale aktualny w praktyce życia gospodarczego i w orzecznictwie Sądu Najwyższego. Judykatura na przestrzeni lat podchodziła do niego w różny sposób. Artykuł przedstawia rozwój orzecznictwa dotyczącego art. 45 k.p. po uchwaleniu przez Sąd Najwyższy wytycznych z 1985 r. w tej materii. Analizując ważniejsze orzeczenia, autorki stawiają tezę, że dopóki w Polsce będzie się utrzymywało wysokie bezrobocie i pracownik nadal będzie uznawany za słabszą stronę stosunku pracy, której należy się szeroka ochrona, orzecznictwo Sądu Najwyższego nie będzie stabilne w przedmiocie art. 45 k.p., raz bowiem będzie chronić interes pracownika, innym razem, w innym stanie faktycznym, wskaże, że wypowiedzenie to zwykły środek rozstania się ze zbędnym zatrudnionym.

Evolution of the Supreme Court's Juridical Decisions Regarding the Termination of an Emoloyment Contract for an Unspecified Period of Time
The issue of legitimacy of a termination of an employment contract for an unspecified period of time has been constantly present in economic life practice and jurisdiction of the Supreme Court. The judicature has approached this subject in many different ways within the space of years. In the article the evolution of the Supreme Court's juridical decisions regarding art. 45 of Labour Code after passing its Guidance in this matter in 1985 is presented. Analysing the most important juridical decisions, the Authoresses advance a thesis that as long as there is high unemployment in Poland and an employee is regarded as a weaker party of work relationship who is entitled to broad legal protection, the jurisdiction of the Supreme Court will not be stable in the matter of art. 45 of Labour Code; once it will protect an employee's interest, another time, in dissimilar facts of the case, it will indicate that termination is an ordinary measure of parting with an unwanted worker.

Michał Raczkowski

Likwidacja zakładowego funduszu świadczeń socjalnych
Rzeczywistość gospodarcza przynosi często konieczność podjęcia działań prawnych i pokazania ich skutków, mimo iż ustawodawca określonej materii nie uregulował lub uregulował ją w sposób szczątkowy. Z sytuacją taką mamy do czynienia m.in. w przypadku likwidacji zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Mówiąc ściśle, chodzi o przypadki, w których pracodawca przestaje być objęty obowiązkiem tworzenia tego funduszu i decyduje się skorzystać z uprawnienia do powstrzymania się od jego utworzenia. Rodzi to wiele problemów praktycznych, poczynając od statusu prawnego dotychczas zgromadzonych na funduszu środków, przez możliwości i sposób ich ewentualnego wykorzystania do określenia statusu i losów regulaminu funduszu. Kwestie te stara się rozwiązać autor w prezentowanym artykule.

Liquidation of an Employer's Social FundLiquidation of an employer's social fund constitutes an important practical problem. The matter has hardly been regulated since just a right of an employee to liquidate a fund has been expressed. An employer must decide what to do with the money gathered for the fund and what happens to the internal regulation on the fund. The author states, that all the money gathered for the fund, unused by the employees must return to the employer. Also the internal regulation is being cancelled by the employer's statement on liquidating the fund without further actions.

Radosław Giętkowski

Prace społecznie użyteczne jako instrument aktywizacji bezrobotnych
Artykuł jest poświęcony funkcjonującej od 1 października 2005 r. instytucji prac społecznie użytecznych, uregulowanej w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Regulacja ta, niestety, nie rozstrzyga wielu problemów praktycznych, jakie wiążą się z organizacją prac społecznie użytecznych, a dodatkowe wątpliwości rodzą jeszcze opracowane w 2006 r. dotyczące ich wskazówki Departamentu Pomocy i Integracji Społecznej w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej. Autor prezentuje kompleksową wykładnię obowiązujących przepisów, skupiając się na kwestiach spornych, oraz określa miejsce przyjętych konstrukcji w systemie prawa. Szczególną uwagę poświęca zawierającemu najwięcej niejasności unormowaniu trybu organizowania prac społecznie użytecznych.

Social Useful Works as an Instrument of Activation of the Unemployed
The article treats of the institution of socially useful works regulated by act of promotion of employment and institutions of work market from 2004. Unfortunately, this regulation doesn't solve many practical problems connected with organization of mentioned works. Refering to them instructions of Department of Social Assistance and Integration in Ministry of Labour and Social Policy generate further doubts. The author presents comprehensive interpretation of valid regulations concentrating on the matters of argument and states the place of accepted constructions in the system of law. Special attention is concentrated on containing most obscures normalization of organizing of socially useful works procedure.

Z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich

Przegląd orzecznictwa w sprawach z zakresu prawa pracy za rok 2007 (ochrona kobiet w ciąży i w okresie poporodowym; urlopy rodzicielskie - cd.)

The Review of the Labour Law Jurisdiction in 2007

Z orzecznictwa Sądu Najwyższego

Okołotransferowe porozumienie stron rozwiązujące lub zmieniające treść stosunku pracy

Termination or Change Terms of Employment by Mutual Consent of the Parties in Connection with the Transfer of Undertakings

Zdaniem Państwowej Inspekcji Pracy

Czas pracy w zakładach opieki zdrowotnej (2)

Konsultacje i wyjaśnienia

W sprawie czasu pracy

Nowe przepisy

Przegląd obejmuje Dzienniki Ustaw od numeru 76 z 30 kwietnia 2008 r. do numeru 93 z 30 maja 2008 r.

Wskaźniki i składki ZUS

Według stanu na dzień 1 czerwca 2008 r.

Przegląd wydawnictw

Globalization and the Future of Labour Law, red. John D.R. Craig i S. Michael Lynk