Praca i zabezpieczenie społeczne Nr 07/2006

W numerze:

Jan Jończyk

System opieki zdrowotnej w Polsce - dylematy prawne
Poważne niedofinansowanie opieki zdrowotnej w Polsce i zaniżone płace personelu medycznego stanowią odrębny problem o charakterze społecznym i politycznym, niemający koniecznego i prostego związku z problemami prawnymi systemu opieki zdrowotnej. W kwestii metody reform skuteczniejsze są zmiany cząstkowe i stopniowe. W dylemacie formy ochrony prawnej ubezpieczenie zdaje się mieć przewagę nad formą służby zdrowia. Rozwiązanie problemu źródeł finansowania opieki zdrowotnej nie może polegać na szukaniu dodatkowych przychodów, lecz na wyodrębnieniu "kas" (funduszów) wedle kryterium chronionego ryzyka niezdrowia i preferencji celów w polityce zdrowotnej. W relacji między NFZ i świadczeniodawcami zamiast tradycyjnej umowy administracyjnej lepsza wydaje się umowa o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej i zobowiązaniowy stosunek bliski prawu prywatnemu. Uporządkowania wymagają funkcje różnych organizacji lekarzy w celu skuteczniejszej ochrony interesu personelu medycznego. Próby "amerykanizacji" odpowiedzialności za szkodę/krzywdę pacjenta czekają na zasadniczą ocenę i debatę. W zakończeniu znalazła się krytyczna glosa do rządowej propozycji "naprawy opieki zdrowotnej" przedstawionej w Sejmie w czerwcu 2006 r.

Studia i opracowania

Michał Raczkowski

Odpowiednie stosowanie przepisów kodeksu cywilnego o wyzysku w stosunkach pracy
Autor porusza problem o charakterze - na chwilę obecną - teoretycznym. Chodzi o wykorzystanie instytucji uregulowanej w art. 388 k.c. - tj. wyzysku - do stosunków pracy. Kwestia ta nie była dotąd poruszana w literaturze i judykaturze prawa pracy. Zdaniem autora, brak zainteresowania nie stanowi uzasadnienia dla praktycznej nieprzydatności użycia tego przepisu w stosunkach pracy podporządkowanej. Wydaje się raczej, że nie zostały dotąd dostrzeżone walory wynikające z możliwości "wykorzystania" tego przepisu w prawie pracy.

Wykładnia i praktyka

Zbigniew Miczek

Koszty sądowe w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych
Od 2 marca br. obowiązuje ustawa z 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, która wprowadziła wiele zmian w zakresie problematyki kosztów na gruncie postępowania cywilnego, zarówno w kwestiach ogólnych, jak i dotyczących postępowań odrębnych z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych. Autor koncentruje się przede wszystkim na tym drugim zagadnieniu, gdyż niektóre rozwiązania zawarte w ustawie są zupełną nowością, przy czym - jak się wydaje - ustawodawca nie zawsze zadbał o należytą redakcję przepisów.

Zdzisław Kubot

Status kierownika działu personalnego
Stanowisko kierownika działu personalnego to jedno z typowych i powszechnych stanowisk w organizacjach gospodarczych i innych jednostkach organizacyjnych mających status pracodawcy. Kierownik działu personalnego to menedżer tzw. sztabowej komórki organizacyjnej. Zadaniem tej komórki organizacyjnej jest m.in. prowadzenie dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz akt osobowych pracowników. W wielkich organizacjach gospodarczych komórką sztabową prowadzącą sprawy personalne może być departament spraw osobowych lub komórka o podobnej nazwie. Zawarte w artykule rozważania dotyczące kierownika działu personalnego odnoszą się też do kierownika (menedżera, dyrektora) departamentu spraw osobowych lub komórki o podobnym charakterze.

Jakub Stelina

Powoływanie rady pracowników
Od 25 maja br. obowiązuje ustawa o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji, wdrażająca do polskiego porządku prawnego postanowienia dyrektywy 2002/14 ustanawiającej ogólne ramowe warunki informowania i przeprowadzania konsultacji z pracownikami we Wspólnocie Europejskiej. Zgodnie z ustawą przedstawicielstwem pracowników uprawnionym do uzyskiwania informacji i dokonywania konsultacji z pracodawcą w niektórych sprawach związanych z działalnością przedsiębiorstwa jest tzw. rada pracowników. Jest ona wybierana w zależności od sytuacji przez organizacje związkowe lub przez załogę danego zakładu pracy. Rady pracowników mogą działać w przedsiębiorstwach zatrudniających co najmniej 100 pracowników, a od 23 marca 2008 r. w przedsiębiorstwach zatrudniających co najmniej 50 pracowników. Oznacza to, iż zakresem działania ustawy będzie objęta znaczna liczba pracodawców. Należy się więc spodziewać dużego zainteresowania ze strony pracodawców, załóg zakładów pracy i związków zawodowych rozwiązaniami zawartymi w ustawie, przy czym w pierwszym rzędzie będą przez nich analizowane przepisy regulujące zasady i tryb wyboru członków rad pracowników. Niestety, stan prawny w tym zakresie jest daleki od doskonałości, dlatego celowe wydaje się podjęcie próby wykładni przepisów odnoszących się do powoływania rad pracowników.
Z orzecznictwa Sądu Najwyższego

Mobbing

Sławomir Driczinski

Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 7 września 2005 r. (II PK 265/04) w sprawie zaliczania poszczególnych okresów podróży służbowej do czasu pracy

Zdaniem Państwowej Inspekcji Pracy

Urlopy wypoczynkowe

Konsultacje i wyjaśnienia

Jeszcze o urlopach wypoczynkowych

Nowe przepisy

Przegląd obejmuje Dzienniki Ustaw od numeru 89 z 30 maja 2006 r. do numeru 103 z 21 czerwca 2006 r.

Wskaźniki i składki ZUS

Według stanu na dzień 1 lipca 2006 r.

Przegląd wydawnictw

Zdzisław Kubot, Tadeusz Kuczyński, Zygmunt Masternak, Herbert Szurgacz, "Prawo pracy. Zarys wykładu" rec. Bolesław Maciej Ćwiertniak