Najlepsze ceny Specjalne oferty dla członków klubu książki PWE Najtańsza dostawa

Praca i Zabezpieczenie Społeczne nr 07/2017

ISSN: 0032-6186
Liczba stron: 48
Rok wydania: 2017
Miejsce wydania: Warszawa
Oprawa: miękka
Cena artykułu
Wersja elektroniczna
16.00
Kup artykuł
Cena numeru czasopisma
57.90
Prenumerata roczna 2025 (12 kolejnych numerów)
960.00 zł
768.00
Najniższa cena z 30 dni: 672.00
960.00 zł
768.00
Najniższa cena z 30 dni: 672.00
Od numeru:
Prenumerata półroczna 2025 (6 kolejnych numerów)
480.00 zł
432.00
Najniższa cena z 30 dni: 378.00
480.00 zł
432.00
Najniższa cena z 30 dni: 378.00
Od numeru:

Praca i Zabezpieczenie Społeczne 07/2017

 

Numer 07/2017 do pobrania w wersji PDF

 

Spis treści

 

Łukasz Pisarczyk
Kryzys metody układowej. Zagadnienia prawne

 

Streszczenie:

 

Negocjacje zbiorowe przechodzą głęboki kryzys. Ich praktyczne znaczenie jest bardzo ograniczone, choć dialog społeczny, zgodnie z przepisami Konstytucji RP, ma stanowić jedną z podstaw ustroju społeczno-gospodarczego. Autor omawia prawne aspekty załamania się systemu układów zbiorowych w Polsce. Analizuje przyczyny kryzysu i formułuje postulat ustawowej interwencji. Przedstawia także propozycje rozwiązań prawnych, które mogłyby spowodować poprawę sytuacji.

 

Słowa kluczowe: układy zbiorowe, rokowania, związki zawodowe, pracodawca, organizacje, pracownik, ochrona.

 

Breakdown of collective agreements in Poland. Legal aspects

 

Summary:

 

The article discusses legal aspects of the breakdown of collective agreements in Poland. Collective negotiations are undergoing a deep crisis. Their practical meaning is very limited, even though social dialogue is, according to the Polish Constitution, one of the fundaments of the socio-economic system. Author analysis the reasons of the crisis and calls for the need of statutory intervention. Finally, he proposes some legal solutions that can improve the situation.

 

Keywords: collective agreements, negotiations, trade unions, employer, organizations, employee, protection.

 

Studia i opracowania

 

Maciej Jakub Zieliński
Zróżnicowanie powszechnej ochrony trwałości stosunku pracy w zależności od rodzaju umowy o pracę w świetle prawa międzynarodowego i prawa UE

 

Streszczenie:

 

Autor, wychodząc z założenia, że płaszczyzna konstytucyjna w naszym kraju nie jest adekwatna dla dokonywania ocen przepisów ustawowych różnicujących zakres powszechnej ochrony trwałości stosunku pracy pracowników zatrudnionych na podstawie umów terminowych i bezterminowych, koncentruje się na przepisach prawa międzynarodowego oraz prawa Unii Europejskiej. Stwierdza, że przepisy różnicujące zakres tej ochrony nie mogą być oceniane z punktu widzenia zgodności z aktami prawnymi MOP i Rady Europy. Jeżeli zaś chodzi o płaszczyznę prawa UE, to przeprowadzone rozważania prowadzą przede wszystkim do wniosku, że art. 30 Karty Praw Podstawowych UE nie pozwala na wyłączenie z zakresu jego stosowania pracowników zatrudnionych na podstawie umów terminowych. Po drugie, ustawodawca nieprawidłowo implementował dyrektywę nr 99/70 do polskiego porządku prawnego, co ma ten skutek, że w sporach między państwem jako pracodawcą a pracownikami zatrudnionymi na podstawie umów terminowych ci ostatni mogą powoływać się na bezpośrednio skuteczną klauzulę 4 pkt 1 porozumienia ramowego, stanowiącego załącznik do tej dyrektywy, domagając się pominięcia tych norm prawa polskiego, które są z nią sprzeczne. W przypadku sporów z pracodawcami niemającymi statusu państwa bądź jego emanacji pracownikowi pozostaje jedynie możliwość dochodzenia od Skarbu Państwa odszkodowania za szkodę poniesioną wskutek nieprawidłowej implementacji dyrektywy 99/70.

 

Słowa kluczowe: ochrona, stosunek pracy, zróżnicowanie, zatrudnienie terminowe.

 

Differentiation of general protection of employment durability based on the type of employment contract in the light of international and the European Union law

 

Summary:

 

This paper covers the issue of differentiated general protection of employment durability depending on the type of employment contract in the light of international and European Union law. Assuming that constitutional perspective is not adequate for assessing laws differentiating the scope of general protection of employment durability when it comes to fixed-term and permanent workers, the author focuses on international and European Union law. The observations lead to the conclusion that provisions differentiating the scope of that protection cannot be assessed from the perspective of ILO and the Council of Europe acts. As regards the EU law perspective two conclusions seem to be of great importance. Firstly, Article 30 of the EU Charter of Fundamental Rights does not exclude fixed-term workers from its scope. Secondly, the Polish legislator has implemented the Directive No. 99/70 into the Polish legal system in correctly. As a consequence, fixed-term workers may rely on directly effective clause No. 4 point 1 of the framework agreement annexed to the aforesaid Directive in disputes against the state as employer and demand that the Polish lawswhich do not conform theretonot be applied. In the event of disputes against employers which do not have the status of a state or its emanations, fixed-term employees are only able to claim compensation from the State Treasury for the damage suffered as a result of incorrect implementation of the Directive No. 99/70.

 

Keywords: protection, employment relationship, differentiation, fixed-term employment.

 

Wykładnia i praktyka

 

Mateusz Szymański
Rada Dialogu Społecznego – w przededniu zmian

 

Streszczenie:

 

Autor podejmuje próbę podsumowania dotychczasowych prac Rady Dialogu Społecznego, centralnej instytucji trójstronnego dialogu społecznego w Polsce. Przedstawia proces powstawania Rady oraz dokonuje oceny jej prac merytorycznych. Omawia strukturę Rady i analizuje podjęte przez nią uchwały, a także uchwały strony pracowników i strony pracodawców Rady. Dokonuje również przeglądu kompetencji Rady pod kątem ich praktycznego wykorzystania. Na tym tle przedstawia planowane przez partnerów zmiany w obowiązującej ustawie o Radzie Dialogu Społecznego i innych instytucjach dialogu społecznego.

 

Słowa kluczowe: dialog społeczny, Rada Dialogu Społecznego, partnerzy społeczni.

 

Social Dialogue Council – on the eve of change

 

Summary:

 

The text is an attempt to summarize the work of the Social DialogueCouncil, the central institution of the tripartite social dialogue in Poland. In thearticle is presented the process of the formation of the Council, as well as evaluation of the merit. For this purpose, the structure of the Council was presented and an analysis of the resolutions adopted by the Council, as well as the resolutions adopted by the employees and the employers. The analysis allowed to define the subjects of the work and the results of the dialogue. The article also reviews the competences of the Council in terms of their use. The work includes an analysis of partners' planned changes to the law.

 

Keywords: social dialogue, Social Dialogue Council, social partners.

 

Artur Tomanek
Charakter prawny odpowiedzialności odszkodowawczej pracodawcy za wadliwe wypowiedzenie i rozwiązanie umowy o pracę

 

Streszczenie:

 

Przyjętą w artykule płaszczyzną rozważań o odpowiedzialności pracodawcy jest tradycyjnie ukształtowany podział prawa na prawo prywatne i prawo publiczne. Autor stoi na stanowisku, że odpowiedzialność majątkowa pracodawcy wobec pracownika za wadliwe wypowiedzenie i rozwiązanie umowy o pracę należy do prawa prywatnego. Założenie to wpływa na sposób wykładni konkretnych rozwiązań prawnych. W ocenie autora przepisy kodeksu pracy regulują odpowiedzialność pracodawcy o charakterze kontraktowym. Z tego względu uzupełniające stosowanie przepisów kodeksu cywilnego powinno de lege lata ograniczać się do przypadków popełnienia przez podmiot zatrudniający czynu niedozwolonego w związku z bezprawnym wypowiedzeniem lub rozwiązaniem z pracownikiem umowy o pracę. Postulatem de lege ferenda jest kompleksowe i wyczerpujące ukształtowanie w ramach przepisów prawa pracy problematyki odpowiedzialności majątkowej pracodawcy za następstwa wadliwego wypowiedzenia i rozwiązania umowy o pracę.

 

Słowa kluczowe: prawo publiczne, prawo prywatne, rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem i bez wypowiedzenia, odpowiedzialność odszkodowawcza pracodawcy, odpowiedzialność kontraktowa, czyn niedozwolony.

 

The legal character of compensatory liability of an employer in case of illegal termination of an employment contract

 

Summary:

 

This text refers to the traditional notions of private law and public law which are two parts of legal system. In author’s opinion the financial liability of an employer towards an employee for illegal termination of an employment contract belongs to the private law. This assumption makes possible the interpretation of particular issues which relate to the above-mentioned problem of a liability of an employer. The author consideres that binding Polish Labour Code regulations are based on the concept of contractual responsibility of an employer for the termination of an employment contract with period of notice or without notice. Therefore the supplementary application of Civil Code to the labour relation is limited to the rare cases when a termination of the labour relation may be treated as a tortious act of an employer. In conclusion it is stressed that a prospective new Labour Code should include an autonomous and complete regulation of a liability of an employer for the consequences of illegal termination of employment contract.

 

Keywords: public law, private law, termination of a labour contract with period of notice or without notice, compensatory liability of an employer, contractual responsibility, tort.

 

Z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej

 

Przejście zakładu pracy w trakcie postępowania upadłościowego

 

Streszczenie:

 

Orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości UE dostarcza nie tylko interpretacji regulacji unijnych, ale także informacji o ciekawych rozwiązaniach prawnych lub praktycznych funkcjonujących w państwach członkowskich UE. Wyrok TSUE z 22 czerwca 2017 r., C-126/16, Smallsteps ukazuje holenderską praktykę szybkiego kończenia postępowania upadłościowego (tzw. pre-pack) i jego związek z przejściem zakładu pracy na innego pracodawcę.

 

Słowa kluczowe: przejście zakładu pracy na innego pracodawcę, postępowanie upadłościowe.

 

Transfer of an enterprises during bankruptcy procedure

 

Summary:

 

Not only does judiciary of the Court of Justice of the EU provide us with legal interpretation, but with information on the interesting practices within EU member states. The judgement of June 22th 2017, C-126/16, Smallsteps presents Dutch mechanism of quick bankruptcy procedure (so called pre-pack) and its connotation with the transfer of an enterprise.

 

Keywords: transfer of an enterprises, bankruptcy procedure

 

Z orzecznictwa Sądu Najwyższego

 

Okres zatrudnienia, za który nie zostały opłacone składki na ubezpieczenia społeczne, jako okres składkowy

 

Streszczenie:

 

Autorka omawia stanowisko Sądu Najwyższego w odniesieniu do możliwości zaliczenia do stażu ubezpieczeniowego okresu zatrudnienia, za który nie zostały opłacone składki na ubezpieczenia społeczne.

 

Słowa kluczowe: staż ubezpieczeniowy, okresy składkowe, składka na ubezpieczenie społeczne, ustalenie istnienia stosunku pracy.

 

Employment period for which no social security contributions have been paid as a contribution period

 

Summary:

 

The author discusses the position of the Supreme Court regarding the possibility of including to the social security period the period of employment for which the social security contributions have not been paid.

 

Keywords: social security period, contribution periods, contribution for social security, determining the existence of an employment relationship.

 

Zdaniem Państwowej Inspekcji Pracy

 

Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z przyczyn niezawinionych przez pracownika

 

Nowe przepisy

 

Przegląd Dzienników Ustaw z 2017 r. od poz. 1078 do poz. 131.

 

Wskaźniki i składki ZUS - według stanu na dzień 1 lipca 2017 r.

Prawo pracy czy prawo zatrudnienia – gra słów czy realny problem?

 

Do postawienia powyższego pytania skłania coraz częściej wysuwany postulat zastąpienia terminu prawo pracy określeniem prawo zatrudnienia, a ostatnio także przyjmowana w komisji kodyfikacyjnej propozycja, by projekt regulacji zbiorowego prawa pracy, a następnie przyszły kodeks, nie nosił nazwy Zbiorowy kodeks pracy lecz Zbiorowy kodeks zatrudnienia.

 

W tradycji naszego prawa termin prawo pracy ma wieloletnie zakorzenienie, stanowiąc podstawowy element terminologii naszych przepisów prawa, nauki i dydaktyki oraz obrotu prawnego. W regulacjach prawnych, nauce, dydaktyce i praktyce „praca” stanowi podstawowe określenie i występuje – w zależności od kontekstu – w znaczeniu podmiotowym (osoby wykonujące pracę, pracownicy, ludzie pracy), czynnościowym (zespół czynności człowieka polegających na przezwyciężaniu trudności w celu zaspokojenia istotnych potrzeb) oraz relacyjnym, w którym praca jest utożsamiana ze stosunkiem pracy. Ponadto w kontekście rozważań nad przedmiotem prawa pracy, w tym także na gruncie regulacji kodeksu pracy, słowo praca obejmuje swoją treścią nie tylko stosunki pracy, ale cały kompleks stosunków prawnych związanych z tym stosunkiem bądź do niego podobnych, w tym zwłaszcza tzw. stosunki niepracowniczego zatrudnienia. W tym ostatnim przypadku w zakresie pojęcia pracy mieści się także zatrudnienie, które jest zatrudnieniem pracowniczym (w ramach stosunku pracy) bądź niepracowniczym (w ramach zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług itp.). Szerokie pojmowanie „pracy” znajduje wyraz także w kodeksie pracy, który poza stosunkami pracy (pracą w znaczeniu relacyjnym) reguluje także - między innymi - uprawnienia organizacji związkowych i pracowniczego przedstawicielstwa pozazwiązkowego, część kompetencji inspekcji pracy czy kwestie rozstrzygania sporów ze stosunku pracy, a przecież nie jest to kodeks pracy „i spraw z nią związanych” tylko kodeks „pracy”. Zawiera on także przepisy dotyczące zatrudnienia (pracy) w ramach umów o pracę nakładczą oraz osób stale wykonujących pracę na innej podstawie niż stosunek pracy lub umowa o pracę spółdzielczą (art. 303). Na tle tych założeń i przepisów praca jest kategorią pierwotną i nadrzędną, obejmującą także „zatrudnienie”. Temu ujęciu przeciwstawiane jest stanowisko, które przyjmuje, że szerszą kategorią pojęciową jest zatrudnienie obejmujące pracę (stosunki pracy) i inne przypadki pracy zarobkowej (zatrudnienie niepracownicze). Jeszcze inne ujęcie związane jest z intuicjami znaczeniowymi traktującymi pracę i zatrudnienie jako kategorie rozłączne, mianowicie pracą jest trudzenie się w ramach stosunku pracy, a zatrudnienie to trud znamienny dla zlecenia, innych umów o świadczenie usług itp.

 

W ostatnim czasie w doktrynie najczęściej prezentowane jest zapatrywanie, że nadrzędną kategorią pojęciową jest zatrudnienie, które obejmuje stosunki pracy (pracę) i inne przypadki wykonywania pracy za wynagrodzeniem (zatrudnienie w ściślejszym rozumieniu), co między innymi sprzyja zacieraniu jakościowej różnicy między stosunkiem pracy a zatrudnieniem niepracowniczym. Punktem wyjścia nie może być jednak zlecenie i inne umowy o świadczenie usług jako najważniejszy rozdaj zatrudnienia, a nie praca podporządkowana (stosunek pracy). Tak rozumiane prawo zatrudnienia stanowiłoby powrót do dzikiego kapitalizmu i spełnienie marzeń skrajnych liberałów dążących do uchylenia „skandalicznego”, naszego kodeksu pracy. Zdawać należy tu sobie sprawę, że teza o braku istotnych różnic między zatrudnieniem pracowniczym i niepracowniczym ma dalekosiężne konsekwencje i doprowadzi do gruntownej przebudowy dotychczasowej aksjologii prawa pracy. Skoro zatrudnienie pracownicze i niepracownicze to zasadniczo kategorie równorzędne, wobec tego w swoich zasadniczych elementach powinny być tak samo uregulowane, co można osiągnąć radykalnie ograniczając dotychczasową ochronę stosunku pracy oraz wprowadzając pewne elementy ochrony dla zlecenia i innych umów o świadczenie usług, tym samym likwidując dotychczasowe prawo pracy. Czy rzeczywiście chcemy, by większość naszego społeczeństwa trudziła się zawierając umowy o świadczenie usług (zlecenia itp.) normowane przez kodeks zatrudnienia i nie korzystała z dotychczasowej ochrony przewidzianej przez prawo pracy. Punktem wyjścia, czy niejako wstępnym założeniem, powinno być uznanie fundamentalnego znaczenia stosunku pracy, tak jak jest to w dotychczasowych unormowaniach prawa pracy, przy jednoczesnym uznaniu, że pewnego wzmocnienia wymaga sytuacja prawna osób zatrudnionych w celach zarobkowych na podstawie zlecenia i innych umów o świadczenie usług. Do tego nie jest jednak potrzebne przemianowanie prawa pracy na prawo zatrudnienia, pomijając już to, że termin zatrudnienie jest bardziej obarczony wieloznacznością niż nazwa praca, a co najmniej – w najlepszym przypadku – w tym aspekcie nie jest lepszy. Zaakcentowaniu wskazanego podejścia służy terminologia przyjmująca jako nadrzędną kategorię pojęcie pracy (stosunku pracy), które obejmuje także pewne przypadki jej wykonywania poza stosunkiem pracy, natomiast jej zmiana i nadanie nadrzędnego znaczenia „zatrudnieniu”, które sugeruje objęcie przede wszystkim trudzenia się poza stosunkiem pracy oraz niejako dopiero w drugiej kolejności w ramach tego stosunku, grozi tym, że ogon (zatrudnienie „usługodawcze”) zacznie merdać kotem (pracą – stosunkiem pracy).

 

Forsowanie wyrażenia prawo zatrudnienia – w moim przekonaniu – służy umacnianiu się zjawiska prekariatu, bo przecież w ramach takiego prawa zatrudnianie bez ochrony, tak jak i inne formy zatrudnienia (w ramach stosunku pracy) traktowane na równi, nie jest niczym nagannym czy wyjątkowym. Nie bez znaczenia są także względy natury prakseologicznej związane z posługiwaniem się nagminnie przez dotychczasowe przepisy prawa nazwą prawo pracy czy kodeks pracy („ustawodawstwo pracy”, „przepisy prawa pracy”). Zastąpienie „prawa pracy” nazwą „prawo zatrudnienia”, gdyby nastąpiło w regulacjach prawnych, musiałoby z natury rzeczy pociągnąć za sobą spory chaos i różnego rodzaju wątpliwości interpretacyjne w nauce, dydaktyce i praktyce.

 

Dodatkowe zastrzeżenia wywołuje propozycja zastąpienia zwrotu zbiorowy kodeks pracy wyrażeniem zbiorowy kodeks zatrudnienia. Zbiorowe prawo pracy to termin konwencjonalny, bo przecież realizowanie uprawnień przez związki zawodowe i pracownicze przedstawicielstwo pozazwiązkowe, w tym toczenie sporów zbiorowych i zawieranie układów zbiorowych, trudno obejmować pojęciem pracy, tak jak jest ona zasadniczo pojmowana w języku powszechnym czy w języku prawnym i prawniczym. Terminologia prawa zbiorowego powinna harmonizować z nazewnictwem stosowanym w ramach indywidualnego prawa pracy i stąd jeżeli trafne jest – jak sądzę – stanowisko sprzeciwiające się wprowadzaniu prawa zatrudnienia w miejsce prawa pracy, to tym samym trudno jest zaakceptować sugestię, by zamiast mówić o zbiorowym prawie pracy (zbiorowym kodeksie pracy) w jego miejsce wprowadzać zwrot zbiorowe prawo zatrudnienia (zbiorowy kodeks pracy).

 

Powracając do zadanego w tytule felietonu pytania: prawo pracy czy prawo zatrudnienia, należy na nie odpowiedzieć, że jest to przede wszystkim gra słów, której jednak wynik nie jest bez poważnych konsekwencji dla porządku i obrotu prawnego.

 

Walerian Sanetra

Kurier FedEX 14 zł
Inpost Paczkomaty 14 zł
Kurier Inpost 14 zł
Odbiór osobisty 0 zł
Darmowa dostawa od 250 zł
Darmowa dostawa w Klubie Książki od 200 zł