Najlepsze ceny Specjalne oferty dla członków klubu książki PWE Najtańsza dostawa

Praca i Zabezpieczenie Społeczne nr 09/2014

ISSN: 0032-6186
Liczba stron: 48
Rok wydania: 2014
Miejsce wydania: Warszawa
Oprawa: miękka
Cena artykułu
Wersja elektroniczna
16.00
Kup artykuł
Cena numeru czasopisma
52.00
Prenumerata roczna 2024 (12 kolejnych numerów)
840.00 zł
672.00
Najniższa cena z 30 dni: 672.00
840.00 zł
672.00
Najniższa cena z 30 dni: 672.00
Od numeru:
Prenumerata półroczna 2024 (6 kolejnych numerów)
420.00 zł
378.00
Najniższa cena z 30 dni: 378.00
420.00 zł
378.00
Najniższa cena z 30 dni: 378.00
Od numeru:

Praca i Zabezpieczenie Społeczne 09/2014

 

Numer 09/2014 do pobrania w wersji PDF

 

Spis treści

 

Barbara Godlewska-Bujok
Prekariat a umowy prekaryjne. Głos w dyskusji

 

Autorka zabiera głos w dyskusji dotyczącej istotnych zagadnień współczesnego prawa pracy. Próbuje dokonać syntezy pojęcia prekariatu i stosowanych w stosunkach zatrudnienia umów cywilnoprawnych. Prekaryjność umów wydaje się być kolejnym etapem rozwoju stosunków zatrudnienia. Zjawisko to odpowiada trendom życia społecznego z pierwotną ledwie akceptacją zatrudnienia niepracowniczego i przesuwaniu się właściwie w kierunku postulowanej przez J. Jończyka umowy zatrudnienia.

 

Słowa kluczowe: prawo zatrudnienia, prekariat, umowy prekaryjne, stosunek pracy.

 

Precariat and precarious contracts

 

The author participates in the discussion concerning important issues of modern labour law, trying to make a synthesis of the concept of precariat and civil contracts used in employment relations. Precarious agreements seems to be the next stage of development of employment relations.

 

Keywords: employment law, precariat, precarious contracts, employment relation.

 

Studia i opracowania

 

Arkadiusz Sobczyk
Regulacje z zakresu czasu pracy a zatrudnienie cywilnoprawne

 

Autor zajmuje się analizą czasu pracy w odniesieniu do osób wykonujących pracę na umowach cywilnych oraz samozatrudnionych. Koncentruje się na analizie prawniczej, co oznacza, że nie podejmuje się oceny racjonalności ekonomicznej i społecznej, w tym uwarunkowań globalnych mających wpływ na treść konkretnych przepisów o czasie pracy, a zatem nie zajmuje stanowiska, czy dana regulacja efektywnie prowadzi do osiągnięcia określonych celów społecznych, czy nie. Jednak - co oczywiste - odwołuje się do argumentów ze sfery ekonomii lub innych sfer życia społecznego, bowiem to właśnie one w znacznej mierze składają się na aksjologiczne uzasadnienie istnienia regulacji z zakresu czasu pracy. Autor ogranicza się do stwierdzenia, że elementy takie istnieją, natomiast nie jest przedmiotem jego rozważań, czy konkretne regulacje efektywnie realizują założone cele oraz czy nadmierna regulacja nie powoduje skutków przeciwnych od zamierzonych poprzez ucieczkę od oficjalnego zatrudniania w tzw. szarą strefę. Przedmiotem artykułu nie jest więc ocena efektywności regulacji prawnych, a jedynie ustalenie jego założonych celów.

 

Słowa kluczowe: czas pracy, zatrudnienie cywilnoprawne, samozatrudnienie, wolność osoby pracującej, porządek społeczny.

 

Labour law regulations on working time in the context of civil law contractors

 

Herein, the Author deals with the analysis of working time of civil law contractors and self-employed. He focuses on the perspective of law. The above means that the author does not undertake to assess the economic and social rationality there of, including global conditions affecting the content of the specific provisions on working time. This text does not therefore take a stand on whether the regulations lead to achieving the defined social goals in an effective manner. However - of course - the Author refers to arguments from the sphere of economics and other spheres of social life. The se, in the opinion of the Author – largely make up the axiological justification for the existence of regulations regarding working time. The Author however, limits himself to stating that such element sexist. Whether the specific regulations effectively implement the defined objectives is not contemplated by the Author. Likewise, no consideration is given to the matter whet herover-regulation does not cause effects opposite to what was intended, in the form of escape from official employment to the so-called gray market. In conclusion, the subject of this text is not the evaluation of the effectiveness of regulations, but the determination of the goals thereof.

 

Keywords: working time, civil law contractors, self-employment, freedom of the working person, social order.

 

Aneta Giedrewicz-Niewińska
Zatrudnienie nauczycieli akademickich - sprawozdanie z XIV Regionalnej Konferencji Prawa Pracy

 

Employment of university teachers - report on the 14th Regional Conference on Labour Law

 

Wykładnia i praktyka

 

Zdzisław Kubot
Odcinkowa zdolność pracodawcza spółki dominującej w grupie kapitałowej

 

Artykuł zawiera rozważania dotyczące pojęcia, podstaw prawnych oraz konstrukcji odcinkowej zdolności pracodawczej spółki dominującej w grupie kapitałowej. Odcinkowa zdolność pracodawcza spółki dominującej to wąski zakres praw i obowiązków lub nawet tylko fragment określonego prawa lub obowiązku w sprawach pracowników spółek zależnych. Podstawy prawne i konstrukcje odcinkowej zdolności pracodawczej spółki dominującej mogą być zróżnicowane. Odcinkowa zdolność pracodawcza spółki dominującej może być zdolnością tej spółki jako pracodawcy „własnościowego”. Spółka dominująca może uzyskać odcinkową zdolność w sprawach pracowników spółki zależnej przez przeniesienie wycinka zdolności pracodawczej spółki zależnej. Odcinkowa zdolność pracodawcza spółki dominującej ogranicza zdolność prawną spółki zależnej.

 

Słowa kluczowe: spółka dominująca, spółka zależna, centrala grupy kapitałowej, odcinkowa zdolność pracodawcza.

 

Serial employment ability of a parent company in the capital group

 

The article discusses the concept, legal basis and construction of the serial employment ability of a parent company in the capital group. The serial employment ability of a parent company is a narrow scope of rights and obligations or even only a fragment of a particular right or obligation in matters of the employees of the subsidiary companies. The legal basis and the construction of the serial employment ability of a parent company may vary. The serial employment ability of a parent company may be the ability of this company as the “owner “employer. The parent company can obtain a serial ability with regards to the issues of the employees of the subsidiary company through transferring a part of the employment ability of the subsidiary. The serial employment ability of a parent company limits the legal capacity of the subsidiary company.

 

Keywords: parent company, subsidiary company, capital group’s central office, serial employment ability.

 

Sebastian Kowalski
Utrudnianie i udaremnienie wykonania czynności służbowej w toku kontroli prowadzonej przez inspektora pracy

 

Autor przedstawia istotne dla praktyki zagadnienia dotyczące zakłócania czynności inspektorów pracy w toku prowadzonego postępowania kontrolnego przez podmiot kontrolowany lub osoby reprezentujące ten podmiot. Omawia ustawowe znamiona przestępstwa utrudniania lub udaremnienia wykonania czynności służbowej inspektora pracy (art. 225 § 2 k.k.) oraz relację uprawnień inspektora do obowiązków spoczywających na podmiocie kontrolowanym. Na szczególną uwagę zasługuje rozróżnienie między utrudnianiem i udaremnianiem poszczególnych czynności inspektora pracy w toku postępowania kontrolnego a utrudnianiem lub nawet udaremnieniem postępowania kontrolnego jako takiego. Kładąc nacisk na praktyczne aspekty wykonania obowiązku zapewnienia inspektorowi warunków i środków niezbędnych do sprawnego przeprowadzenia kontroli, autor wskazuje przypadki, w których niewykonanie obowiązku spoczywającego na podmiocie kontrolowanym lub osobie reprezentującej ten podmiot może skutkować ich odpowiedzialnością karną.

 

Słowa kluczowe: inspekcja pracy, postępowanie kontrolne, zakłócanie kontroli, przestępstwo.

 

Hampering and foiling an official action during a control procedure conducted by a labour inspector

 

In this study, some selected issues pertaining to hampering the actions of labour inspectors in the course of control procedure, by the entity being controlled or by the persons representing this entity. The author, after prior discussion of the statutory criminal offence consisting in hampering or foiling the execution of an official action of a labour inspector (Art. 225 § 2 of Polish criminal code), presented the relationship of the inspector’s powers to the duties resting on the controlled entity. Distinguishing between the hampering and foiling of individual actions of an inspector in the course of a control procedure and the hampering, or even foiling, the control procedure per se deserves special attention. Emphasising the practical aspects of fulfilling the duty of ensuring conditions and means necessary for the inspector to execute the control procedure effectively, the author points to cases where failing to fulfil the duty resting on the controlled entity or a person representing the entity may result in their criminal responsibility.

 

Keywords: labour inspection, control procedure, hampering a control action, criminal offence.

 

Anna Chojnacka-Woźniak
Rehabilitacja lecznicza w ramach prewencji rentowej

 

Artykuł dotyczy praktycznych zagadnień związanych z jednym ze świadczeń oferowanych przez państwowego ubezpieczyciela w Polsce, a mianowicie rehabilitacji leczniczej, która wchodzi w zakres szerszego programu – prewencji rentowej. Rehabilitacja lecznicza polega na intensyfikacji czynności leczniczych wobec osoby czasowo niezdolnej do wykonywania pracy.

 

Słowa kluczowe: prewencja rentowa, rehabilitacja rentowa, niezdolność do pracy, odzyskanie zdolności do pracy.

 

Medical rehabilitation prevention of invalidity pension

 

Presented article is about topics related to one of the benefits offered by the State-owned insurer in Poland. This is the medical rehabilitation, which fall within the scope of the broader program for the prevention of invalidity pension. This action is made to intensify medicinal actions regarding to participates temporarily unable to perform work. The article presents the legal basis, the activities, the main principles and issues related to it.

 

Keywords: rent prevention, remedial, disability status, recovery of operational capabilities.

 

Z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej

 

Ochrona praw pracowniczych w przypadku przejęcia przedsiębiorstw

 

Przedstawione w artykule wyroki Trybunału dotyczą wykładni dyrektywy 2001/23/WE z dnia 12 marca 2001 r. w sprawie zbliżania ustawodawstw Państw Członkowskich odnoszących się do ochrony praw pracowniczych w przypadku przejęcia przedsiębiorstw, zakładów lub części przedsiębiorstw lub zakładów. Pierwszy z omówionych wyroków dotyczy możliwości zakwalifikowania jako „przejęcia części przedsiębiorstwa” w rozumieniu tej dyrektywy wniesienia przez spółkę dominującą działu informatycznego w postaci aportu do spółki zależnej. Drugi wyrok dotyczy skutków przejęcia przedsiębiorstwa związanych ze stosowaniem układów zbiorowych pracy.

 

Słowa kluczowe: przejęcie przedsiębiorstw, ochrona praw pracowniczych, układ zbiorowy pracy.

 

The safeguarding of employees’ rights in the event of transfers of undertakings

 

The article concerns two judgments of the Court on the interpretation of Council Directive 2001/23/EC of 12 March 2001 on the approximation of the laws of the Member States relating to the safeguarding of employees’ rights in the event of transfers of undertakings, businesses or parts of undertakings or businesses. The first judgment concerns the classification as a “transfer of part of an undertaking” within the meaning of this directive of the contribution by a parent company of assets in the form of an information technology section to a subsidiary. The second judgment presents consequences of the transfer of an undertaking regarding application of collective agreements.

 

Z orzecznictwa Sądu Najwyższego

 

Długość okresu wypowiedzenia umowy o pracę na czas nieokreślony a zasada korzystności

 

Artykuł zawiera prezentację ewolucji orzecznictwa Sądu Najwyższego w zakresie oceny charakteru prawnego norm prawa pracy odnoszących się do długości okresu wypowiedzenia umowy o pracę na czas nieokreślony z uwzględnieniem najnowszego judykatu, w którym dopuszczono jego umowne skrócenie.

 

Słowa kluczowe: zasada uprzywilejowania pracownika (zasada korzystności), długość okresu wypowiedzenia umowy o pracę na czas nieokreślony.

 

Length of notice in contracts for an indefinite time and the principle of advantage

 

The article presents the evolution of the Supreme Court jurisprudence with respect to the assessment of the legal nature of the norms of labor law relating to the length of notice in contracts for an indefinite time, including the latest judgment which allows for a contractual reduction of the notice period.

 

Keywords: employee privilege principle (principle of advantage), length of notice in contracts for an indefinite time.

 

Danuta Ciszewska, Wojciech Ciszewski
Znaczenie art. 55 ustawy z 12 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS w kontekście ustalenia prawa do emerytury – glosa do uchwały Sądu Najwyższego z 4 lipca 2013 r. (II UZP 4/13) i wyroku z 10 lipca 2013 r. (II UK 424/12)

 

Zdaniem Państwowej Inspekcji Pracy

 

Uprawnienia rodzicielskie

 

Konsultacje i wyjaśnienia

 

Praca tymczasowa – czas pracy

 

Nowe przepisy

 

Przegląd Dzienników Ustaw za rok 2014 od poz. 1021 do poz. 1145

 

Wskaźniki i składki ZUS – według stanu na dzień 1 września 2014 r.

Biurokraci i petenci

 

W nawiązaniu do sformułowanej przed laty publicystycznej formuły „feudałowie i wasale” obecne stosunki istniejące w szkołach wyższych w skrótowy sposób można scharakteryzować i zamknąć w zwrocie „biurokraci i petenci”. W okresie międzywojennym fundamentem kształtowania więzi uczelnianych było przyjęcie założenia dominującej pozycji kadry profesorskiej oraz połączonej z nim reguły kształcenia młodej kadry uczelnianej zgodnie z zasadą „mistrz-uczeń”. Zasadę tę rozciągano przy tym także na stosunki między kadrą nauczającą a studentami. Znamienne z tego punktu widzenia były między innymi rozwiązania ustawy z 1928 r. o stosunku służbowym pracowników państwowych szkół akademickich i pomocniczych sił naukowych tych szkół, która wyraźnie dzieliła kadrę uczelnianą na profesurę i „pomocnicze siły naukowe”, przyznając wyraźnie tej pierwszej pozycję wiodącą. Jakkolwiek skądinąd może się to wydawać zaskakujące, założenie dominującej roli profesorów w uczelniach wyższych zostało utrzymane właściwie przez cały okres PRL, mimo że jak każde tego typu rozwiązanie miało liczne negatywne konsekwencje, które w publicystyce były ujmowane jako wasalizacja stosunków uczelnianych. Dzięki temu założeniu środowiska uczelniane w dużej mierze potrafiły się też opierać zewnętrznym naciskom partyjnym i ingerencji politycznej w sprawy uczelni. Było to możliwe w dużym stopniu dzięki szczególnej trosce zatrudnionych przez uczelnie profesorów o jakość badań naukowych, rozwój młodej kadry akademickiej i wysoki poziom dydaktyki.

 

Zmiany w stosunkach uczelnianych zostały dokonane po 1989 r. pod wpływem różnych czynników, przy czym zasadniczy zwrot w kształtowaniu tych stosunków nastąpił wraz z uchwaleniem w 2005 r. ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym. Istotne było tu zwłaszcza pojawienie się prywatnego szkolnictwa wyższego, gwałtowny wzrost liczby studentów, merkantylizacja i umiędzynarodowienie (europeizacja) kształcenia studentów, a także chęć stworzenia możliwości szybszego awansu zawodowego młodej kadrze uczelnianej. Efekty zabiegów, które były motywowane tego typu uwarunkowaniami, choć dyktowane często szlachetnymi i zdawałoby się racjonalnymi intencjami, trudno po latach ocenić pozytywnie. Początkowo postawiono na szybkie powiększenie liczby studentów, odpłatność za studia i rozwój prywatnego szkolnictwa wyższego, co między innymi doprowadziło do gwałtownego wzrostu liczby szkół wyższych i zasadniczej rozbudowy materialnej bazy uczelni. Reakcją na negatywne następstwa tego typu zjawisk i procesów stało się wszakże sięgnięcie przede wszystkim do arsenału instrumentów administracyjno-biurokratycznych. W efekcie tego współczesne nasze uczelnie bardziej przypominają urzędy niż tradycyjne szkoły wyższe. Zredukowana została pozycja profesury, ale również i pozostałej kadry naukowo-dydaktycznej. O pozycji poszczególnych uczelni i zatrudnionych w nich nauczycieli akademickich decydują teraz głównie ciągle mnożone parametry, rankingi, punkty, podstawy programowe, minima kadrowe i tym podobne instrumenty biurokratyczne. Doprowadziło to do tego, że liczy się przede wszystkim uzyskana liczba punktów, formalne oceny i osiągnięte parametry. Ważne są przede wszystkim wyniki ilościowe, bo te poddają się biurokratycznej kontroli, a przy ich stale powiększającej się liczbie brakuje miejsca i możliwości na rzetelne kontrole jakości wyników pracy badawczej, rozwoju kadry nauczającej i merytorycznego poziomu zajęć oraz efektów dydaktycznych. Dominująca pozycja profesury stała się przeszłością, a zasada „mistrz-uczeń” praktycznie przestała funkcjonować. Ośrodek władzy przesunął się do agend centralnych, zwłaszcza ministerialnych, a w konsekwencji zastosowanych instrumentów administracyjno-biurokratycznych również w uczelniach dominującą rolę uzyskują czynniki i struktury administracyjne, poczynając od władz rektorskich i dziekańskich. Wprawdzie formalnie przepisy Prawa o szkolnictwie wyższym istotnie poszerzyły zakres autonomii szkół wyższych, ale w stworzonym równocześnie systemie mnogości parametrów, punktów, kryteriów i innych mechanizmów biurokratycznych rzeczywiste korzystanie z tej autonomii przez nauczycieli akademickich, a także studentów w dużej mierze jest iluzją. Jednocześnie osłabiony został status prawny nauczycieli akademickich, w tym zwłaszcza stabilność ich zatrudnienia w uczelniach, co sprawia, że w coraz większym stopniu ich pozycja przypomina sytuację petenta wobec administracyjnej władzy ministerialno-uczelnianej. Dokonana reforma przyniosła wyraźny wzrost efektów ilościowych, przy wyraźnym spadku jakości badań naukowych, jakościowych aspektów kształcenia młodej kadry uczelnianej oraz wyraźnym obniżeniu się poziomu kształcenia studentów. Gdy brak mistrza, to na dobrą sprawę brak osoby, która zadba o wysoką wartość przygotowywanych prac naukowych i weźmie za to odpowiedzialność. Z różnych powodów nie spełniają tej funkcji recenzje, które często mają charakter powierzchowny i formalny. Coraz częściej wymagane są one przez wydawnictwa, ale wcale nie gwarantuje to wysokiej jakości merytorycznej i warsztatowej publikowanych prac, a wręcz przeciwnie można odnieść wrażenie, że im więcej recenzji, tym mniejsza troska o jakość publikowanych opracowań. Jak na razie liczba wykonywanych i publikowanych prac naukowych nie przekłada się na wyższą jakość efektów wysiłków badawczych nauczycieli akademickich. Jest wręcz przeciwnie, w mnogości publikacji coraz trudniej znaleźć nowe myśli i nowe idee czyniące istotny postęp naukowy. Jak na razie ani nie odnotowaliśmy nagród Nobla przyznanych naszym uczonym, ani też nie widać, by miały być one przyznane im w najbliższym czasie. Brak też efektów w dziedzinie praktycznego, gospodarczego wykorzystania wyników naukowych prac uczelnianych.

 

Krytyczna ocena efektów działalności naszych uczelni wyższych oraz sposobu ukształtowania w nich stosunków między nauczycielami akademickimi a ministerialno-uczelnianą administracją jest stosunkowo prosta. Z diagnozy istniejącego w tym obszarze stanu rzeczy między innymi wynika, że przyczyną niewydolności jakościowej naszych uczelni jest szerokie sięgnięcie w ich zarządzaniu do instrumentów administracyjno-biurokratycznych, rezygnacja z dominującej pozycji profesury i zasady „mistrz-uczeń” oraz uformowanie relacji, w jakich pozostają nauczyciele akademiccy, w myśl formuły „biurokraci i petenci”. Jednocześnie należy podkreślić, że powrót do stanu rzeczy istniejącego przed dokonaną reformą szkolnictwa wyższego jest nierealny, przy czym wskazane niedomogi funkcjonowania szkolnictwa wyższego dowodzą, że konieczna jest reforma reformy systemu tego szkolnictwa. Problem jednak w tym, że nie bardzo wiadomo, w jakim kierunku powinna ona zmierzać i jak zabrać się do sprzątania stworzonego bałaganu.

 

Walerian Sanetra

Kurier FedEX 14 zł
Inpost Paczkomaty 14 zł
Kurier Inpost 14 zł
Odbiór osobisty 0 zł
Darmowa dostawa od 250 zł
Darmowa dostawa w Klubie Książki od 200 zł