Najlepsze ceny Specjalne oferty dla członków klubu książki PWE Najtańsza dostawa

Praca i Zabezpieczenie Społeczne nr 09/2018

ISSN: 0032-6186
Liczba stron: 48
Rok wydania: 2018
Miejsce wydania: Warszawa
Oprawa: miękka
Cena numeru czasopisma
59.90
Prenumerata roczna 2025 (12 kolejnych numerów)
960.00 zł
768.00
Najniższa cena z 30 dni: 672.00
960.00 zł
768.00
Najniższa cena z 30 dni: 672.00
Od numeru:
Prenumerata półroczna 2025 (6 kolejnych numerów)
480.00 zł
432.00
Najniższa cena z 30 dni: 378.00
480.00 zł
432.00
Najniższa cena z 30 dni: 378.00
Od numeru:

Praca i Zabezpieczenie Społeczne 09/2018

 

NUMER DO POBRANIA

 

Spis treści/Content list

 

 

Krzysztof W. Baran, Uniwersytet Jagielloński

e-mail: krzysztof.baran@uj.edu.pl

O zakresie prawa koalicji w związkach zawodowych po nowelizacji prawa związkowego z 5 lipca 2018 r.

 

Artykuł jest poświęcony problematyce zakresu zrzeszania się w związkach zawodowych po nowelizacji z 5 lipca 2018 r. Dzięki niej prawo koalicji zyskają osoby zatrudnione w ramach umów cywilnoprawnych oraz samozatrudnieni. Także inne osoby świadczące pracę bez wynagrodzenia zyskają możliwość zrzeszania się w strukturach związkowych.

 

Słowa kluczowe: prawo koalicji, związki zawodowe, samozatrudnieni.

 

The scope of the coalition law in trade unions after the amendment of the Act on trade unions in July 2018

 

The article is devoted to the issue of association in trade unions after the amendment of the Act on trade unions in July 2018. Thanks to this amendment, the full freedom of coalition is granted also to persons who work under civil law non-employee employment (eg. contract of mandate, contract of specific work) and to those who are self-employed.

 

Keywords: trade unions, self-employment, non-employee employment.

 

Bibliografia/References
Florek, L. (2018). Zakres podmiotowy wolności związkowej. W: J. Stelina, J. Szmit (red.), Zbiorowe prawo zatrudnienia. Warszawa.
Goździewicz, G. (2000). Podstawowe zasady zbiorowego prawa pracy. W: G. Goździewicz (red.), Zbiorowe prawo pracy w społecznej gospodarce rynkowej. Toruń.
Grygiel-Kaleta, Ż. (2012). Wolność zrzeszania się w związki zawodowe w aktach prawa międzynarodowego. Roczniki Administracji i Prawa. Sosnowiec.
Tomaszewska, M. (2014). W: K.W. Baran (red.), System prawa pracy. Zbiorowe prawo pracy. Tom 5. Warszawa.
Żołyński, J. (2014). Ustawa o związkach zawodowych. Komentarz. Warszawa.

 

Krzysztof Ślebzak, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

e-mail: slebzak@amu.edu.pl

Prawne kontrowersje związane z ustalaniem płatnika składek na podstawie art. 38a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych

 

Autor omawia prawne kontrowersje związane z ustaleniem płatnika składek na ubezpieczenia społeczne na podstawie art. 38a ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Wychodząc od analizy konieczności wprowadzenia tej regulacji, autor ocenia zakres jej zastosowania, charakter prawny normy z niej wynikającej, a także szereg problemów związanych z jej stosowaniem. Analizie poddaje także przepisy intertemporalne dotyczące omawianego przepisu. Przeprowadzone rozważania doprowadziły do wniosku, że założenia mające uzasadniać wprowadzenie art. 38a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych były błędne, a sam przepis został zredagowany wadliwie, zaś usunięcie opisywanych mankamentów nie jest możliwe w drodze jego wykładni.

 

Słowa kluczowe: ustalenie, płatnik składek, ZUS, ubezpieczenie społeczne.

 

Legal controversy over contribution payer’s determination upon Article 38a of the social insurance system

 

This paper discusses legal controversy over contribution payer’s determination upon Article 38a of the Social Insurance System Act of October 13, 1998. Having begun with analysing necessity of introducing the aforesaid regulation, the Author assesses its material scope, the legal character of legal norm derived the reform, as well as a number of problems related to its application. The intertemporal provisions concerning the discussed provision were also analysed and assessed. The considerations undertaken herein led to the conclusion that assumptions underlying introduction of Article 38a of the Social Insurance System Act were erroneous, the provision itself has been drafted incorrectly and removing its drawbacks is not possible by way of legal interpretation.

 

Keywords: determination, contribution payer, Social Security Institution, social security.

 

Bibliografia/References
Błaś, A. (1998). W: J. Boć (red.), Konstytucje Rzeczypospolitej oraz komentarz do Konstytucji RP z 1997 roku. Wrocław.
Koksanowicz, G. (2014). Zasada określoności przepisów w procesie stanowienia prawa. Studia Iuridica Lublinensia, (22).
Leoński, Z. (1985). Problematyka wyodrębniania materialnego prawa administracyjnego. Acta Universitatis Wratislaviensis (857, Prawo CXIII). Wrocław.
Matczak, M. (2004). Kompetencja organu administracji publicznej. Kraków.
Radzisław, A. (2017). Ustalenie płatnika przez ZUS i indywidualne konta do wpłat wszystkich składek. Rachunkowość i Podatki, https://rachunkowosc.com.pl/ustalenie_platnika_przez_zus_i_indywidualne_konta_do_wplat_wszystkich_skladek (21.06.2018).
Skrzydło, W. (2013). Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1990 r. Komentarz. Warszawa.
Ślebzak, K. (2017). Kontrola przez ZUS ważności umów o pracę stanowiących tytuł do ubezpieczenia społecznego — wybrane zagadnienia. Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (2).
Wajda, D. (2011). Komentarz do art. 38. W: B. Gudowska, J. Strusińska-Żukowska (red.), Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych. Warszawa.
Wierczyński, G. (2016). Komentarz do rozporządzenia w sprawie „Zasad techniki prawodawczej”. W: G. Wierczyński, Redagowanie i ogłaszanie aktów normatywnych. Komentarz. Warszawa.
Winczorek, P. (2008). Komentarz do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. Warszawa.
Wronkowska, S. (2006). Zasady przyzwoitej legislacji w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego. W: M. Zubik (red.), Księga XX-lecia orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego. Warszawa.
Zaleśny, J. (2011). Określoność przepisów prawa na tle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, Przegląd Prawa Konstytucyjnego, (1).
Zubik, M. Sokolewicz, L. (2016). Komentarz do art. 7 Konstytucji RP. W: L. Garlicki, M. Zubik (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Tom I. Warszawa.

 

Studia i opracowania

 

Tomasz Lasocki, Uniwersytet Warszawski

e-mail: lasocki@wpia.uw.edu.pl

Obniżenie składek ubezpieczeniowych dla niektórych przedsiębiorców od 2019 r. - krytyka założeń ustawy

 

Autor wskazuje, że ustawą z 20 lipca 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu obniżenia składek na ubezpieczenia społeczne osób fizycznych wykonujących działalność gospodarczą na mniejszą skalę wprowadzono nieracjonalne rozwiązania, które pogłębią deficyt Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, a przez to dług publiczny przy jednoczesnej pauperyzacji znacznej części ubezpieczonych. Według autora zostanie utrwalony proceder zastępowania zatrudnienia „wypychaniem na działalność”, przy wzroście skomplikowania systemu prawnego. Ponadto normy ustawy stanowią nieuzasadnione naruszenie konstytucyjnej zasady równości oraz prawa do zabezpieczenia społecznego obywateli pozostających bez pracy bez własnej woli.

 

Słowa kluczowe: działalność gospodarcza, przedsiębiorca, składki na ubezpieczenia społeczne, Fundusz Ubezpieczeń Społecznych, wypychanie na działalność.

 

Reduced social security charges for some entrepreneurs from 2019 – a critical look at the Act’s assumptions

 

The law of 20 July 2018 amending certain other laws with the aim of reducing social security charges for self-employed people who engage in small-scale operations is likely to result in a higher Social Insurance Fund deficit and thus higher public debt and the impoverishment of a large population of social security beneficiaries. The pattern of pushing people out of employment to self-employment will become even more established while the legal system will become even more complex. Furthermore, some provisions of the law violate the constitutional principle of equality and the right to social security for all citizens who are unwillingly unemployed.

 

Keywords: entrepreneur, social insurance contributions, Social Insurance Fund, pushing people out of employment to self-employment

 

Bibliografia/References
Główny Urząd Statystyczny. (2017). Pracujący w gospodarce narodowej w 2016 r. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.
Główny Urząd Statystyczny. (2018). Pracujący na własny rachunek w 2017 r., http://stat.gov.pl/download/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5474/19/1/1/pracujacy_na_wlasny_rachunek_w_2017.pdf
Lasocki, T. (2017). Wybrane problemy kształtowania tytułów ubezpieczeniowych w ubezpieczeniu emerytalnym i rentowym. Ubezpieczenia społeczne. Teoria i Praktyka, (3).

 

Wykładnia i praktyka

 

Kazimierz Jaśkowski, Sędzia Sądu Najwyższego

e-mail: wpia@umk.pl

 

Eliza Maniewska, Uniwersytet Warszawski

e-mail: zdz.kubot@gmail.com

Wolne niedziele w handlu - podstawowe zagadnienia

 

Artykuł zawiera analizę przepisów ustawy o ograniczaniu handlu w niedziele i święta, która od 1 marca 2018 r. wprowadziła nową regulację dopuszczalności pracy w handlu. Ustawa co do zasady jednakowo traktuje pracowników oraz osoby świadczące pracę na podstawie umów cywilnych. Mając na uwadze konstytucyjną zasadę wolności działalności gospodarczej autorzy opowiadają się za wąskim rozumieniem zakazów handlu i poza szeroką wykładnią przewidzianych w ustawie wyjątków od zakazu.

 

Słowa kluczowe: czas pracy, praca w niedzielę i święta, konstytucja - zasada wolności działalności gospodarczej.

 

Day off from work on Sundays in trade - basic issues

 

The article contains an analysis of the provisions of the Act on Restricting Trade on Sundays and Public Holidays, which from 1 March 2018 introduced a new regulation on the admissibility of work in trade. In principle, the Act equally treats employees and persons rendering work on the basis of civil contracts. Bearing in mind the constitutional principle of economic freedomthe authors advocate a narrow understanding of trade bans and a broad interpretation of the prohibitions provided for in the Act.

 

Keywords: work time, work on Sundays and public holidays, constitution - the principle of economic freedom.

 

Bibliografia/References
Nowak, P. (2018). Ograniczenia handlu w niedziele i święta i niektóre inne dni w sektorze turystycznym. Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (5).

 

Marcin Czechowski, Sąd Okręgowy w Koszalinie

e-mail: marcinczechowski@interia.pl

Zaopatrzenie emerytalne funkcjonariuszy formacji umundurowanych i specjalnych w świetle tzw. ustawy dezubekizacyjnej z 2016 r. Wybrane zagadnienia

 

Uprawnienia emerytalne i rentowe stanowią istotny element statusu prawnego i społecznego funkcjonariuszy formacji umundurowanych i specjalnych oraz żołnierzy zawodowych. Z uwagi na swoistość socjalnego ryzyka ustawodawca objął ich odrębnym od powszechnego systemem zabezpieczenia emerytalno-rentowego. Tzw. nowelą dezubekizacyjną z 16 grudnia 2016 r., która miała służyć zniesieniu przywilejów emerytalnych związanych z pracą w aparacie bezpieczeństwa PRL, zostali objęci jedynie funkcjonariusze. Nowela ta wywołuje wiele kontrowersji i wątpliwości o swoją zgodność z przepisami Konstytucji RP. Póki co znowelizowane przepisy korzystają jednak z domniemania konstytucyjności. Autor analizuje sytuację prawną funkcjonariuszy po wprowadzeniu kontrowersyjnych zmian do ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym.

 

Słowa kluczowe: funkcjonariusze formacji umundurowanych i specjalnych, żołnierze zawodowi, zaopatrzenie emerytalne, odrębny system emerytalno-rentowy.

 

Pension supply of officers from uniformed and special services in the light of the altering act from 16th December 2016. Selected issues

 

Retirement rights are crucial for legal status of professional soldiers and officers from uniformed and special services. Because of specificity of social risk, they are covered with separate from common social security system. Parliament passed the amendment just to the Act of pension supply of officers from uniformed and special services. This amendment is very controversial. There are also doubts about it’s coherence with Constitution. For the time being, new law is in effect due to presumption of constitutional coherence. It was justified to analyse legal situation of officers after implementation of controversial changes to the Act of pension supply.

 

Keywords: officers from uniformed and special services, professional soldiers, pension supply, separate retirement system.
Z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej

 

Bibliografia/References
Baczyński, M. (2018). MSWiA odebrało emeryturę strażnikowi granicznemu, https://wiadomosci.onet.pl/tylko-w-onecie/mswia-odebralo-emeryture-straznikowi-granicznemu/e9vw3k7 (05.05.2018).
Czechowski, M. (2016). Dyferencjacja wewnątrz grupy stosunków służbowych — żołnierze zawodowi a funkcjonariusze formacji umundurowanych i specjalnych. Wojskowy Przegląd Prawniczy, (4).
Czechowski, M. (2016a). Prawny charakter zatrudnienia żołnierzy zawodowych. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Dąbrowski, M. (2018). Odpowiedzialność funkcjonariuszy Policji i innych współczesnych formacji za pełnienie służby w organach bezpieczeństwa PRL — aspekty konstytucyjne. Przegląd Prawa Konstytucyjnego, (2).
Derlatka, M. (2016). Opinia prawna w przedmiocie analizy projektu ustawy o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy, http://orka.sejm.gov.pl/Druki8ka.nsf/0/246880079E16A43BC1258090004A9632/%24File/1061-003.pdf (04.05.2018).
Dermont, A. (1995). Reformy prawa emerytalnego żołnierzy zawodowych i funkcjonariuszy innych służb (Wybrane zagadnienia). Wojskowy Przegląd Prawniczy, (1).
Jończyk, J. (2006). Prawo zabezpieczenia społecznego. Kraków: Zakamycze Kantor Wydawniczy.
Jończyk, J. (2011). Sposób i miara zabezpieczenia społecznego. Państwo i Prawo, (10).
Kuczyński, T. (2010). Stosunek pracy na podstawie mianowania. W: H. Szurgacz (red.), Prawo pracy. Zarys wykładu. Warszawa: Difin.
Kuczyński, T. (2011). Uprawnienia funkcjonariusza i pracownika. W: T. Kuczyński, E. Mazurczak-Jasińska, J. Stelina, System prawa administracyjnego. Tom 11. Stosunek służbowy. Warszawa: C.H. Beck.
Pacek, B. (2016). Żandarmeria Wojskowa. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Szymczak, M. (red.). (1995). Słownik języka polskiego. Tom II. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Wieczorek, M. (2017). Charakter prawny stosunków służbowych funkcjonariuszy służb umundurowanych. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Wronkowska, S. (2002). Podstawowe pojęcia prawa i prawoznawstwa. Część I. Poznań: Ars boni et aequi.

 

Aleksandra Ziętek-Capiga, Uniwersytet Warszawski

e-mail: a.zietek-capiga@wpia.uw.edu.pl

Pojęcie przedsiębiorstwa sprawującego kontrolę nad pracodawcą – zwolnienia grupowe

 

Trybunał Sprawiedliwości UE w dniu 7 sierpnia 2018 r. wydał wyrok w połączonych sprawach Miriam Bichat (C-61/17), Daniela Chlubna (C-62/17) i Isabelle Walkner (C-72/17) przeciwko Aviation Passage Service Berlin GmbH & Co. KG, w którym dokonał wykładni pojęcia przedsiębiorstwa sprawującego kontrolę nad pracodawcą w kontekście dyrektywy 98/59 w sprawie zbliżania ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do zwolnień grupowych. Trybunał wyjaśnił, czy pojęcie to należy interpretować wyłącznie w świetle stosunku prawnego czy też wystarczający jest również stosunek faktyczny.

 

Słowa kluczowe: przedsiębiorstwo, które sprawuje kontrolę nad pracodawcą, zwolnienia grupowe, konsultacje z pracownikami.

 

Definition of undertaking controlling the employer – collective redundancies

 

On 7 August 2018, the Court of Justice of the EU issued the judgment in the proceedings Miriam Bichat (C-61/17), Daniela Chlubna (C-62/17) and Isabelle Walkner (C-72/17) vs. Aviation Passage Service Berlin GmbH & Co. KG concerning the concept of an undertaking controlling the employer in the context of the directive 98/59 on the approximation of the laws of the Member States relating to collective redundancies. The Court provided guidance whether this concept requires to be construed on the basis of a de jure relationship alone or whether a de facto relationship will also suffice.

 

Keywords: undertaking controlling the employer; collective redundancies; consultation of workers

 

Z orzecznictwa Sądu Najwyższego

 

Eliza Maniewska, Uniwersytet Warszawski

e-mail: e.maniewska@wpia.uw

Czas pracy nauczycieli

 

Autorka referuje orzecznictwo Sądu Najwyższego dotyczące zastosowania do czasu pracy nauczycieli przepisów powszechnego prawa pracy.

 

Słowa kluczowe: czas pracy – nauczyciel, powszechne prawo pracy, szczególne prawo pracy.

 

Teacher’s work time

 

The author refers to the case law of the Supreme Court regarding the application of provisions of the general labour law to the time of teacher’s work.

 

Keywords: work time – teacher, universal labour law, special labour law.

 

Bibliografia/References
Jarosz-Żukowska, S. (2016). Komentarz do art. 66 Konstytucji. W: L. Garlicki, M. Zubik (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Tom II. Wydawnictwo Sejmowe LEX/el
Kubot, Z. (2005). Praca ponadwymiarowa. Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (12).
Obrębski, M. (2009). Zmiany w czasie pracy nauczycieli. Wspólnota, (35).
Paszkowska, M. (2008). Pracowniczy status nauczyciela. Jurysta 2008, (5).

 

Poniższe stałe rubryki nie mają charakteru artykułów naukowych/Permanent columns below do not have the status of scientific articles

 

Zdaniem Państwowej Inspekcji Pracy

 

Urlop wypoczynkowy po chorobie

 

Nowe przepisy

 

Przegląd Dzienników Ustaw z 2018 r. od poz. 1470 do poz. 1667

 

Wskaźniki i składki ZUS - według stanu prawnego na dzień 1 września 2018 r

Samozatrudnienie – czyli jak dać rzeczy odpowiednie słowo

 

W marcu tego roku opublikowany został przez komisję rządową kolejny projekt Kodeksu pracy. W myśl jego art. 1 Kodeks pracy ma regulować prawa człowieka pozostające w związku z wykonywaniem pracy zarobkowej oraz związane z tym obowiązki. Praca zarobkowa może być przy tym wykonywana jedynie w ramach stosunku pracy, zatrudnienia niepracowniczego lub w formie samozatrudnienia, chyba że ustawa stanowi inaczej. W porównaniu do obowiązujących przepisów i projektu Kodeksu pracy z 2007 r. znamienne jest tu zwłaszcza wprowadzenie do tekstu projektowanych przepisów terminu „samozatrudnienie”. Projekt przewiduje przy tym (art. 7 § 4), że samozatrudnionym jest osoba wykonująca pracę w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej lub poza taką działalnością, przy czym samozatrudniony wykonuje pracę w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, jeżeli ustawa tak stanowi. W myśl tych określeń samozatrudnienie może polegać na wykonywaniu pracy w ramach działalności gospodarczej (jeżeli ustawa tak stanowi) oraz poza taką działalnością, niezależnie od tego, czy ustawa tak stanowi, co prowadzi do wniosku, że może to być wszelkiego rodzaju działalność, a nawet wykonywanie pracy, która ściśle biorąc nie mieści się w pojęciu „działalności”. Samozatrudnienie może polegać zatem po prostu na wykonywaniu pracy (poza jakimikolwiek ramami), co jest absurdem, i co wskazuje, iż w art. 7 § 4 projektu Kodeksu pracy mamy do czynienia jedynie z pozorami definicji samozatrudnienia (samozatrudnionego). Stawia to ponadto pod znakiem zapytania potrzebę i samą możliwość wprowadzenia do tekstu przyszłego, nowego kodeksu pracy, jak również innych przepisów prawa pracy, nazwy „samozatrudnienie”, tak by nie budziła ona wątpliwości terminologicznych i jednocześnie była użyteczna z pragmatycznego czy techniczno-legislacyjnego punktu widzenia. Do tej pory w nauce prawa pracy brakuje jakichś szerszych terminologicznych i logicznych rozważań, które by bliżej wyjaśniały, co i dlaczego należy rozumieć pod pojęciem samozatrudnienia i jaki jest jego dokładny zakres. W doktrynie prawa pracy termin ten używany jest na ogół w sposób intuicyjny lub też jako dogodna metafora, wskazująca raczej na intencje tego lub innego autora niż dowodząca precyzji myśli. Już sama ta okoliczność - pomijając wady i wątpliwości wynikające z ujęć i określeń, które znalazły się w projekcie Kodeksu pracy - wskazuje, że wprowadzenie terminu samozatrudnienie do tekstu obowiązującego prawa obarczone jest - w moim przeświadczeniu - zbyt dużym ryzykiem.

 

Nie od rzeczy jest tu to, że w samej nazwie „samozatrudnienie” jest zawarta pewna pułapka pojęciowa. Trzymając się bowiem źródłosłowu tego określenia trzeba by stwierdzić, że samozatrudniony to taka osoba, która jest dla siebie jednocześnie pracodawcą (zatrudniającym) i pracownikiem (zatrudnionym), a więc coś, co określa się nieraz powiedzeniem „dwa w jednym” i co można uznać za dopuszczalne jako rodzaj zabawy lingwistycznej, ale co nie ma nic wspólnego z rzeczywistością. Trudno wszak przyjąć, że np. szewc (rzemieślnik) czy rolnik, który jest organizatorem i właścicielem swojego warsztatu (gospodarstwa), robiąc buty czy produkując żywność i sprzedając ją na rynku, czyni to sam siebie zatrudniając, tj. jako organizator i właściciel warsztatu (gospodarstwa) zatrudnia siebie do wykonywania pracy, za którą sobie płaci. W tym też sensie w tego typu przypadkach osoba fizyczna nie może siebie samej zatrudnić. Może natomiast, prowadząc działalność gospodarczą lub określoną działalność społecznie użyteczną, w jej ramach zatrudnić się u innego podmiotu. Inaczej mówiąc, dana osoba fizyczna sama prowadzi wspomnianą działalność, ale sama siebie nie zatrudnia (nie zawiera z sobą umowy), lecz ewentualnie nawiązuje stosunek zatrudnienia z innym podmiotem, który ją zatrudnia, i wobec tego ona dla siebie nie jest zatrudnionym i zatrudniającym, co sugeruje nazwa „samozatrudnienie”.

 

O ile w sensie terminologicznym zasadnie można mówić o samogospodarowaniu (samodzielnej działalności gospodarczej), o tyle termin samozatrudnienie kryje w sobie wewnętrzną sprzeczność. Działalność gospodarcza według naszych przepisów zakłada samodzielność, przedsiębiorca sam podejmuje decyzję o jej rozpoczęciu, prowadzeniu i zakończeniu, natomiast do zatrudnienia obok zatrudnionego potrzebny jest jeszcze podmiot zatrudniający, co pod znakiem zapytania stawia trafność użycia terminu samozatrudnienie, jeżeli zgodnie z jego źródłosłowem dana osoba fizyczna ma występować jednocześnie w dwóch rolach, tj. zatrudniającego i zatrudnionego, a więc angażującego do pracy i jednocześnie wykonującego pracę, uzyskującego korzyści z pracy i otrzymującego za nią wynagrodzenie czy inne świadczenia. W myśl art. 1 § 1 projektu Kodeksu pracy praca zarobkowa może być wykonywana w formie zatrudnienia, to zaś oznacza założenie, że chodzi o pracę, za którą otrzymuje się wynagrodzenie (zarobek). Oznacza to, że praca jest wykonywana na rzecz innej osoby aniżeli osoba prowadząca działalność gospodarczą (inny społecznie określony rodzaj działalności). W przeciwnym razie należałoby stwierdzić, że wspomniany wyżej szewc sam ze sobą zawiera umowę o świadczenie usług, jako zatrudniony świadczy je na swoją rzecz jako zatrudniającego i jako zatrudniający wypłaca sobie wynagrodzenie oraz jako zatrudniony wynagrodzenie to od siebie (jako zatrudniającego) pobiera, co można sobie wyobrazić w ten sposób, że siedząc przy stole kładzie na nim pieniądze jako zatrudniający i następnie przechodzi na drugą stronę stołu i zabiera je jako wynagrodzenie należne mu w charakterze zatrudnionego. Widać tu więc, że termin „samozatrudnienie”może prowadzić do różnego rodzaju konfuzji terminologicznych, jeżeli jego rozumienia staramy się szukać w jego źródłosłowie. W istocie bowiem nie chodzi o to, że dana osoba fizyczna sama siebie zatrudnia, lecz że samodzielnie decyduje się na podjęcie działalności gospodarczej lub innej określonej działalności społecznie użytecznej, przy czym sposobem realizacji tej działalności może być w szczególności nawiązanie stosunku niepracowniczego zatrudnienia. Osoba ta nie świadczy pracy na swoją rzecz, otrzymując za nią od siebie wynagrodzenie, ale czyni to na rzecz innego podmiotu w zamian za otrzymywany od niego zarobek i wobec tego jest zatrudniana przez kogoś, a nie przez siebie.

 

Można odnieść wrażenie, że nieraz samozatrudnienie jest identyfikowane z indywidualną (prowadzoną przez osobę fizyczną) działalnością gospodarczą (samogospodarowaniem). Nie ma jednak do tego podstaw. W samogospodarowaniu chodzi bowiem o uzyskiwanie dochodu z działalności gospodarczej, która w szczególności może polegać na świadczeniu usług („sprzedaż” pracy), ale także na sprzedaży wytworzonych towarów. Zatrudnienie polega zaś na wykonywaniu pracy zarobkowej, czyli - w uproszczeniu - „sprzedaży” pracy (usługi) w zamian za wynagrodzenie. Samogospodarujący może oczywiście uzyskiwać dochód ze sprzedaży wytworzonych przez siebie towarów, jak również ze świadczenia usług (pracy) na rzecz innej osoby (zatrudniającego), lecz nie oznacza to jeszcze, że produkując na rynek towary w tym celu sam siebie zatrudnia, ani też, iż świadcząc pracę (usługę) zarobkową (z istoty rzeczy na rzecz innej osoby) w tym zakresie pozostaje w samozatrudnieniu. O ile więc sensowne jest posługiwanie się terminem samodzielna (indywidualna) działalność gospodarcza (samogospodarowanie), o tyle nie ma terminologicznych podstaw dla używania określenia samozatrudnienie, jeżeli przyjąć, że zatrudnienie polega na wykonywaniu pracy zarobkowej, a ta co do swojej istoty wyraża się w świadczeniu pracy na rzecz innej osoby (zatrudniającego) w zamian za wynagrodzenie, czy „sprzedaży” w określony sposób rozumianych usług, a nie sprzedaży towarów. Wytwórca może bowiem sam sprzedać wyprodukowany przez siebie towar, ale nie może sam siebie zatrudnić w celu jego stworzenia, chyba że słowo zatrudnienie będzie rozumiane w sposób zupełnie odbiegający od utrwalonych intuicji znaczeniowych.

 

Walerian Sanetra

Inpost Paczkomaty 14 zł
Kurier Inpost 14 zł
Kurier FedEX 14 zł
Odbiór osobisty 0 zł
Darmowa dostawa od 250 zł
Darmowa dostawa w Klubie Książki od 200 zł