Praca i zabezpieczenie społeczne Nr 10/2007

W numerze:

Jerzy Wratny

Umowa społeczna
W związku z podjęciem w 2006 r. prac nad zawarciem nowej umowy społecznej "Gospodarka-praca-rodzina-dialog" autor odnosi się do wielu aspektów funkcjonowania tego rodzaju umów w ujęciu porównawczym oraz przedstawia doświadczenia zagraniczne i polskie w tym zakresie. Ukazuje cechy umowy społecznej jako trójstronnego porozumienia programowego między rządem (państwem) oraz reprezentacjami pracy i kapitału, jak również poddaje analizie charakter prawny takiego porozumienia. W zakończeniu autor przedstawia kilka uwag krytycznych dotyczących koncepcji i sposobu negocjowania umowy pod auspicjami Prawa i Sprawiedliwości.

Social Act
In the year 2006 the procedures aiming at concluding new social pact in Poland "Economy-labour-family-dialoque" started. That was the reason for the author of taking into consideration many aspects of functioning of this kind of pacts in same European countries and Polish experience in this field. The article describes the specifics the social pact being tripartite agreement between the government (state), trade unions and employers' organizations. Legal concept of such agreement was analysed as well. Some critical remarks concerning the idea and the way of negatiating the pact initiated by "Prawo i Sprawiedliwość" were presented.

Studia i opracowania

Marta Otto

Modele ochrony pracowników przed molestowaniem seksualnym w wybranych krajach
Molestowanie seksualne począwszy od lat siedemdziesiątych XX wieku było przedmiotem różnego rodzaju regulacji prawnych, od prawnokarnych, przez antydyskryminacyjne na cywilnoprawnych kończąc. Ponad 30-letni okres występowania pojęcia molestowania seksualnego na gruncie prawnym doprowadził do wykształcenia się światowego standardu ochrony pracowników przed omawianym zjawiskiem. Wielopłaszczyznowość (złożoność) molestowania, jego specyfika uwydatniły zarazem konieczność posługiwania się w walce z nim różnorodnymi metodami. Obecnie efektywną ochronę przed molestowaniem seksualnym zapewnia wdrożenie trzech kompatybilnych względem siebie modeli - sądowego, pozasądowego i wewnątrzzakładowego. Powszechnie przy tym uznaje się pierwszy z nich jako ultima ratio. Kluczową rolę w walce z omawianym zjawiskiem, jego monitorowanie powierza się natomiast pozasądowym organizacjom oraz pracodawcom.

Models of Protection of Employees Against Sexual Harassment
Beginning from 1970s, sexual harassment has been a subject of various regulations, ranging from criminal law, anti-discrimination law, to civil law. Over 30 year period of occurrence on legal field the notion of sexual harassment has led to development of world standard of protection of the employees against the discussed phenomenon. At the same time the multidimensional nature (complexity) of harassment, its uniqueness emphasized the necessity of application of varied methods to ultimately eliminate it. Currently the effective protection against sexual harassment is guaranteed by implementation of 3 compatible with each other models - judicial, extra - judicial( legal) and internal (workplace level). First of them is universally recognized as ultima ratio. The key role in combating the discussed phenomenon, its monitoring, is entrusted to extra-legal organizations and employers.

Wykładnia i praktyka

Radosław Skowron

Dopuszczalność kary umownej w umowie o pracę
W literaturze z zakresu prawa pracy panuje właściwie jednolity pogląd odrzucający dopuszczalność posługiwania się karą umowną w indywidualnych stosunkach pracy. Wydaje się jednak, że brakuje do tej pory pogłębionej analizy co do korzyści i ryzyk związanych z zastosowaniem takiego klasycznie cywilnego instrumentu na płaszczyźnie zatrudnienia pracowniczego. Rozważania autora dotyczą możliwości zaaplikowania na gruncie prawa pracy przepisów kodeksu cywilnego statuujących reżim kary umownej.

Contractual Penalty Within Individual Employment Agreement
The presented paper analyses the possibilities of implementation of contractual penalty within individual employment agreement. Author challenges to state that the ongoing social and economic changes, wide-spread development of new technologies, membership of Poland in European Union and strong position of employees and manpower force on market create new conditions which make it not necessary to protect employees by elimination of penalties out of employment relations. So far, according to unanimous positions expressed by many authors, contractual penalties have been considered contradictory with the principles of employment law. What is more, according to commonly held view presented in the literature of employment relations, financial liability of employee for damages incurred by employer has already been regulated by Labour Code - therefore there has been no need to apply general civil rules of contractual responsibility for such damages. Author verifies such an attitude and proves that nowadays, when contractual penalty is no longer a mechanism of compensation bur rather an instrument of stimulation and guarantee, a contractual penalty shall find its well deserved place within employment relations and may have a beneficiary role for the execution of employment obligations by both parties of employment agreement.

Marcin Wojewódka

Kompetencje rady pracowników a uprawnienia innych reprezentacji pracowników w zakładzie pracy
Na podstawie ustawy z 7 kwietnia 2006 r. o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji w tysiącach zakładów pracy powstają rady pracowników. W większości ma to miejsce w zakładach, gdzie funkcjonują organizacje związkowe. Jednakże rady powstają również u pracodawców, gdzie związki zawodowe nie działają, a interesy pracowników są reprezentowane często przez przedstawicieli powołanych celowo i ad hoc. Autor przedstawia niektóre praktyczne problemy związane z relacjami między radą pracowników a już działającymi u pracodawcy celowymi przedstawicielstwami pracowników, w tym w szczególności w przypadku zwolnień grupowych oraz tworzenia pracowniczego programu emerytalnego.

Competencies of Employees Work Council in Comparison to Competencies of Some Other Employees' Representation Bodies
Employees work council, introduced in Poland in 2006 by Act on Information and Consultation with employees, does not have any additional competencies that would not result directly from provisions of this Act. In particular, in such situations as: collective dismissals, employee pension scheme or some of provisions of Labour Code, establishment of employees work council does not result in automatic takeover by this council of other bodies' competencies. Nevertheless. it does not mean that in practice the competencies of employees work council can not be extended on all or some of the competencies enjoyed by other relevant bodies that represent employees of a given employer. However, such entitlement of employees work council shall take a form of explicit, not assumed intention of employees. As long as the above does not take place, the competencies of employees work council are limited only to those enumerated in Act on Information and Consultation with employees.

Kamil Antonów

Wybrane zagadnienia stosowania przepisów k.p.a. w postępowaniu w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych
Przedmiotem artykułu jest analiza niektórych zagadnień związanych z wpływem procedury administracyjnej na tok postępowania, przede wszystkim przed organem rentowym, w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych. Uwaga autora została skupiona na określeniu zakresu stosowania przepisów k.p.a., tj. ich wyłączeniu ze względu na odmienny charakter postępowania rentowego, posiłkowego stosowania w sprawach nieuregulowanych przepisami prawa ubezpieczeń społecznych oraz wpływu na postępowanie dowodowe prowadzone przed organem rentowym.

Applying Regulations of the Code of Administrative Procedure in Social Insurance Proceedings - Selected IssuesAuthor discusses the relation between the administrative procedure and social insurance proceedings. The article deals with the following three issues: 1) not applying the Code of Administrative Procedure (CAP)'s regulations due to a different character of disability pension proceedings; 2) auxiliary use of the CAP in cases not covered by the social insurance law; 3) impact of the administrative procedure on evidence proceedings before the disability pension authorities.

Z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich

Przegląd orzecznictwa w sprawach z zakresu prawa pracy za rok 2006 (czas pracy)

The Review of the Labour Law Jurisdiction in the 2006

Z orzecznictwa Sądu Najwyższego

Przedstawiciel związku zawodowego jako pełnomocnik pracownika w sprawie z zakresu prawa pracy

Representative of a Trade Union as a Plenipotentiary of an Employee in the Scope of Labour Law

Zdzisław Kubot Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 6 czerwca 2006 r. (I PK 263/05) w sprawie dni wolnych za dyżury medyczne

Gloss to the Supreme Court Sentence on 6 June 2006 (I PK263/05) on the Day Off for Medical Duty

Zdaniem Państwowej Inspekcji Pracy

Ochrona pracownika w wieku przedemerytalnym

Konsultacje i wyjaśnienia

Nowe regulacje dotyczące organizacji pracy

Nowe przepisy

Przegląd obejmuje Dzienniki Ustaw od numeru 158 z 31 sierpnia 2007 r. do numeru 178 z 27 września 2007 r.

Wskaźniki i składki ZUS

Według stanu na dzień 1 października 2007