Najlepsze ceny Specjalne oferty dla członków klubu książki PWE Najtańsza dostawa

Praca i Zabezpieczenie Społeczne nr 10/2016

ISSN: 0032-6186
Liczba stron: 48
Rok wydania: 2016
Miejsce wydania: Warszawa
Oprawa: miękka
Cena artykułu
Wersja elektroniczna
16.00
Kup artykuł
Cena numeru czasopisma
55.90
Prenumerata roczna 2025 (12 kolejnych numerów)
960.00 zł
768.00
Najniższa cena z 30 dni: 768.00
960.00 zł
768.00
Najniższa cena z 30 dni: 768.00
Od numeru:
Prenumerata półroczna 2025 (6 kolejnych numerów)
480.00 zł
432.00
Najniższa cena z 30 dni: 432.00
480.00 zł
432.00
Najniższa cena z 30 dni: 432.00
Od numeru:

Praca i Zabezpieczenie Społeczne 10/2016

 

Numer 10/2016 do pobrania w wersji PDF

 

Spis treści

 

Jerzy Wratny
Rada Dialogu Społecznego. Czy jeszcze instytucja zbiorowego prawa pracy?

 

Autor ukazuje genezę zinstytucjonalizowanego dialogu społecznego w Polsce po upadku reżymu komunistycznego. Porównuje ze sobą założenia ustawy z 2001 r. o Trójstronnej Komisji do spraw Społeczno-Gospodarczych i wojewódzkich komisjach dialogu społecznego z aktualnie obowiązującą ustawą z 24 lipca 2015 r. o Radzie Dialogu Społecznego i innych instytucjach dialogu społecznego. Podkreśla, że nastąpiła jakościowa zmiana w zakresie celów, zadań i instrumentów działania Rady, co sprawia, że przepisy obecnie obowiązującej ustawy sytuują się bliżej prawa konstytucyjnego, chociaż tradycyjnie dialog społeczny uważany był za instytucję zbiorowego prawa pracy. Mankamentem obecnej ustawy jest pominięcie wśród stron prowadzących dialog „czwartej siły” w postaci grup społeczeństwa obywatelskiego, których interesy reprezentowane są przez nierządowe organizacje niemieszczące się w dwubiegunowym schemacie dialogu związkowo-pracodawczego. Ewentualne stworzenie w ramach Rady nowych płaszczyzn dialogu oznaczałoby dalsze osłabienie więzi tej instytucji z dziedziną zbiorowego prawa pracy.

 

Słowa kluczowe: Rada Dialogu Społecznego, dialog społeczny, zbiorowe prawo pracy.

 

Council for Social Dialogue. Is it still institution of collective labour law?

 

The author shows the history of institutionalized social dialogue in Poland after fall of communist order. The rules of Council for Social Dialogue Act adopted in June 2015 have been compared with Tripartite Commission Act from 2001. It is to be stressed that essential change was made which situates now a days the functioning of Council much closer to Constitutional Law than it was before, although the institution of social dialogue still belongs traditionally to collective labour law. The problem of membership in the Council so called „fourth force” which means the repressentatives of NGO-s has been indicated. New directions of dialogue would mean further weakening of its conncection with the field of collective labour law.

 

Keywords: Council for Social Dialogue, social dialogue, collective labour law.

 

Studia i opracowania

 

Magdalena Paluszkiewicz
Wybrane środki prawne wspomagające utrzymanie zatrudnienia pracowników starszych w Belgii

 

Podejmowane w Belgii w stosunku do osób starszych inicjatywy koncentrują się przede wszystkim na wydłużaniu ich aktywności zawodowej, obejmując przy tym problematykę przeciwdziałania bezrobociu, aktywizacji zawodowej oraz ograniczania dostępu do pasywnych form wsparcia. Celem artykułu jest ogólna charakterystyka środków prawnych, które wspierając zatrudnienie belgijskich pracowników w starszym wieku, przeciwdziałają ich bezrobociu. Analiza konstrukcji i skuteczności tych środków, uzupełniona wynikami badań przeprowadzonych w innych wybranych krajach europejskich, będzie stanowić podstawę dla opracowania modelu przeciwdziałania bezrobociu wśród osób starszych w Polsce.

 

Słowa kluczowe: przeciwdziałanie bezrobociu, wsparcie zatrudnienia, wydłużanie aktywności zawodowej, pracownicy starsi.

 

Selected legal measures supporting employment of the elderly in Belgium

 

The initiatives with undertaken In Belgium with respect to the older workers are concentrated on extending their vocational activity, including the issue of unemployment prevention, labour market activation and limiting access to the passive form of support. The main purpose of the study is to present a general overview of legal measures that support employment of older Belgian workers and therefore prevent their unemployment. The analysis of the legal construction and effectiveness of these measures, supplemented by the results of researches conducted in other selected European countries, will provide the basis for developing a model of combating unemployment among older people in Poland. The following discussion will be focused on Belgian legal institutions, that are most frequently discussed in the literature.

 

Keywords: unemployment prevention, supporting of employment, extending working lives, older workers.

 

Wykładnia i praktyka

 

Eliza Maniewska
Zbieg roszczenia o odszkodowanie z art. 183d k.p. za dyskryminacyjną przyczynę wypowiedzenia z roszczeniami z art. 45 § 1 k.p.

 

Gdy pracownikowi wypowiedziano umowę o pracę z przyczyny dyskryminacyjnej, to z powołaniem się na tę okoliczność może on dochodzić zarówno roszczeń z art. 45 § 1 k.p., jak i odszkodowania za naruszenie zasady równego traktowania pracowników (art. 183d k.p.). Roszczenia te pozostają zatem w zbiegu. W artykule na tle rozbieżności ocen w odniesieniu do charakteru prawnego tego zbiegu postawiona jest teza, że co do zasady, zarówno w ujęciu materialnoprawnym jak i procesowym są to roszczenia autonomiczne. Wyjątku od tej zasady można się dopatrywać w sytuacji, gdy pracodawca podając powód wypowiedzenia wskazuje przyczynę dyskryminującą. Autorka dowodzi, że wówczas autonomia tych roszczeń doznaje ograniczeń procesowych, których zakres może być oceniany także z punktu widzenia zasady skuteczności i efektywności prawa unijnego, w co uwikłana jest problematyka długości terminów na dochodzenie roszczeń z art. 45 § 1 k.p.

 

Słowa kluczowe: wypowiedzenie umowy o pracę – roszczenia, zbieg roszczeń pracowniczych, odszkodowanie za naruszenie zasady równego traktowania pracowników, powaga rzeczy osądzonej w sprawie o roszczenia z art. 45 § 1 k.p., autonomia proceduralna państw członkowskich.

 

The confluence of a claim for compensation under Art. 183dof the Labour Code for a discriminatory reason for termination with claims under Art. 45 § 1 of the Labour Code

 

When the contract of employment was terminated with notice with employee for a discriminatory reason, he can with reference to this circumstance assert both claims under Art. 45 § 1 of the Labour Code and a compensation under Art. 183d of the Labour Code. Therefore this claims was in a confluence. In the paper, based on the divergence of views in relation to the legal nature of the confluence it was put a thesis, in a principle both point of view substantive and proceeding the claims are autonomous. Exception to this rule can be discerned in a situation where the employer stating the reason for the notice indicates the discriminatory cause. The author of the studies indicates that in this circumstance the autonomy of these claims is process limited. The scope of this limitation can be evaluated also from the point of view of efficiency and effectiveness of EU law, which is entangled in issue of the length of time limits for appealing by the employee against termination of an employment contract under Art. 45 of the Labour Code.

 

Keywords: termination of employment with notice - claims, confluence of employee claims, damages for violation of the principle of equal treatment of employees, res judicata in the case of claim under Art. 45 § 1 of Labour Code, procedural autonomy of Member States.

 

Nastazja Potocka-Sionek
Nielegalne delegowanie pracowników tymczasowych do pracy w Niemczech a moc wiążąca formularza A1

 

Przedmiotem artykułu jest określenie skutków nielegalnego delegowania pracowników tymczasowych do pracy w Niemczech w zakresie prawa zabezpieczenia społecznego. Analiza dotyczy możliwości podporządkowania zagranicznego pracownika tymczasowego niemieckiemu systemowi ubezpieczenia społecznego w sytuacji, gdy zaświadczenie A1 potwierdza właściwość systemu ubezpieczeniowego państwa pochodzenia pracownika. Zastosowanie wynikających z niemieckiej ustawy o udostępnianiu siły roboczej sankcji za nielegalne świadczenie pracy tymczasowej prowadzi do kolizji z europejskim prawem zabezpieczenia społecznego.

 

Słowa kluczowe: delegowanie pracowników, nielegalna praca tymczasowa, właściwość systemu zabezpieczenia społecznego, prawo niemieckie, zaświadczenie A1.

 

Illegal posting of workers to Germany and the binding effect of A1 certificate

 

The aim of the following publication is to determine the effects of the illegal posting of temporary workers to Germany within the scope of social security law. It considers the possibility of subjecting foreign temporary workers to the German social security system, with the A1 certificate providing confirmation of the applicability of the social security scheme of the domestic country. The application of sanctions for illegal temporary work in accordance with the German Law on Temporary Employment collides with European regulations regarding the coordination of social security schemes.

 

Keywords: posting of workers, illegal temporary work, applicability of legislation on social security, German law, A1 certificate.

 

Z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej

 

Ponawianie zatrudnienia na czas określony

 

Streszczenie Wrzesień 2016 r. okazał się niezwykle owocny w orzecznictwo TSUE dotyczące jednego tylko zagadnienia – umów na czas określony. W niniejszym przeglądzie zaprezentowane są trzy z nich, poświęcone kwestii ponawiania zatrudnienia na tej podstawie. Pojawiają się tu dwa zasadnicze problemy. Pierwszy stanowił już przedmiot wielu wypowiedzi TSUE, a dotyczy obiektywnych powodów pozwalających na ponawianie takiego zatrudnienia. Drugi wydaje się mniej opracowany i dotyczy zakresu podmiotowego porozumienia ramowego. Jakkolwiek Trybunał wypowiadał się już wielokrotnie co do zastosowania go do różnych kategorii pracowników, to jednak pojawia się zagadnienie stosowania porozumienia do administracyjnoprawnych stosunków zatrudnienia.

 

Słowa kluczowe: zatrudnienie na czas określony, obiektywne powody, stosunek służbowy.

 

Repeatable fixed term employment

 

September 2016 has brought several judgements of the CJEU concerning – surprisingly – only fixed term employment regulation. I hereby present three of them referring to the two aspects of repeatable employment. First one, the reasons for such repeating, has been so far widely analyzed. The second one seems to be a new one. The question arises, whether framework agreement, covers administrative law regulated employment as well as labour relationships.

 

Keywords: fixed time employment, objective reasons, administrative law employment relationship.

 

Z orzecznictwa Sądu Najwyższego

 

Wskazanie przez pracodawcę wielu przyczyn wypowiedzenia umowy o pracę - nowa linia orzecznicza

 

Przez pewien czas w orzecznictwie Sądu Najwyższego jednolicie przyjmowano, że wypowiedzenie umowy o pracę jest uzasadnione, gdy choćby jedna ze wskazanych przyczyn jest usprawiedliwiona. W niniejszym przeglądzie przedstawiono rysujące się od pewnego czasu nowe stanowisko Sądu Najwyższego w tej materii, wskazujące na potrzebę odstępstwa od przyjętej dotąd zasady w sytuacji, w której pracodawca wskazuje szereg (kilkanaście) przyczyn wypowiedzenia umowy.

 

Słowa kluczowe: wypowiedzenia umowy o pracę – przyczyna, wypowiedzenia umowy o pracę – zasadność.

 

The indication by the employer for many reasons to terminate the contract of employment with notice - a new line of jurisprudence

 

Summary For some time, in the jurisprudence of the Supreme Court consistently has been assumed, that the termination of the employment contract with notice is justified if at least one of the specified causes is justified. The author presents the new position of the Supreme Court in this matter, indicating the need for a derogation from the rule adopted so far in the situation, in which an employer indicates many (over a dozen) reasons for termination of contract.

 

Keywords: termination of employment contract with notice – causa, termination of employment contract with notice – justified.

 

Z orzecznictwa sądów administracyjnych

 

Sebastian Kowalski
Decyzja inspektora pracy nakazująca powołanie zespołu powypadkowego i ustalenie okoliczności wypadku, któremu uległa osoba zatrudniona na podstawie umowy nazwanej przez strony umową o dzieło – glosa do wyroku Wojewódzkiego Sądu

Administracyjnego w Gdańsku z 29 stycznia 2015 r., III SA/Gd 399/14

 

Autor aprobuje wyrok sądu administracyjnego, który oddalił skargę na decyzję inspektora pracy nakazującą powołanie zespołu powypadkowego i ustalenie okoliczności wypadku, któremu uległa osoba zatrudniona na podstawie umowy nazwanej przez strony umową o dzieło. Zanim inspektor pracy wydał decyzję, przyjął najpierw na podstawie zgromadzonych w postępowaniu kontrolnym danych, że poszkodowany był w istocie zatrudniony w ramach stosunku pracy. Sąd administracyjny nie rozstrzygnął jednoznacznie, czy inspektor pracy miał prawo dokonać samodzielnie takich ustaleń. Zdaniem autora glosy – inspektor pracy mógł to uczynić, czym innym jest bowiem prawo inspektora do czynienia takich ustaleń w związku z wydaniem decyzji administracyjnej, czymś innym natomiast skuteczność tychże ustaleń względem stron danego stosunku prawnego, osób trzecich i innych organów państwowych.

 

Słowa kluczowe: inspektor pracy, decyzja administracyjna, stosunek pracy.

 

Decision of a labour inspector requesting to appoint an accident investigation commission and to establish circumstances accompanying the accident which had happened to a person employed on the basis of an agreement called by the parties a contract for specific work – gloss to the Decision of the Province Administrative Court in Gdańsk of 29th January 2015, III SA/Gd 399/14

 

The author approves of the decision of the administrative court who dismissed the complaint against a labour inspector’s decision requesting to appoint an accident investigation commission and to establish circumstances accompanying the accident which had happened to a person employed on the basis of an agreement called by the parties a contract for specific work. Before the inspector issued his decision, he assumed, on the basis of the evidence he collected during the inspection, that the wronged person had been indeed hired within the scope of an employment relationship. Unfortunately, the administrative court did not resolve univocally whether the inspector had the right to make independently such establishments. In the opinion of the author of the gloss – the inspector had the right to do it; something different is the inspector’s right to make such establishments in order to issue an administrative decision, whereas something different is the effectiveness of such establishments, regarding the parties to the given legal relationship, the third parties, and other state agencies.

 

Keywords: labour inspector, administrative decision, employment relationship.

 

Zdaniem Państwowej Inspekcji Pracy

 

Dobrowolne potrącenia z wynagrodzenia za pracę

 

Nowe przepisy

 

Przegląd Dzienników Ustaw z 2016 r. od poz. 1367 do poz. 1582.

 

Przegląd wydawnictw

 

System prawa pracy. Tom VI. Procesowe prawo pracy, red. naukowa K.W. Baran
rec. Zbigniew Góral, Piotr Prusinowski

 

W czasopismach (14)

 

Wskaźniki i składki ZUS

Polecenia służbowe a zasada praworządności

 

Jedną z fundamentalnych cech demokratycznego państwa prawnego (art. 2 Konstytucji RP) jest zasada praworządności sformułowana w art. 7 Konstytucji RP, w myśl którego organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa. Prawa powinni przestrzegać wszyscy, ale wskazany przepis podkreśla w sposób odrębny i szczególny walor przestrzegania prawa przez organy władzy publicznej, co ma istotne znaczenie z punktu widzenia ochrony wolności i praw człowieka i obywatela (art. 30-81 Konstytucji RP).

 

Zgodnie z art. 77 ustawy z 2008 r. o służbie cywilnej członek korpusu służby cywilnej jest obowiązany wykonywać polecenia służbowe przełożonych. Jeżeli jest przekonany, że polecenie jest niezgodne z prawem albo zawiera znamiona pomyłki, jest obowiązany na piśmie poinformować o tym przełożonego. W razie pisemnego potwierdzenia polecenia jest obowiązany je wykonać. Członek korpusu służby cywilnej nie wykonuje polecenia, jeżeli prowadziłoby to do popełnienia przestępstwa lub wykroczenia, o czym niezwłocznie informuje dyrektora generalnego urzędu. W podobny sposób granice obowiązku wykonywania poleceń służbowych były i są wyznaczane także w innych pragmatykach służbowych, w tym zwłaszcza w art. 18 ustawy o pracownikach urzędów państwowych i w art. 25 ustawy z 2008 r. o pracownikach samorządowych.

 

Z punktu widzenia konstytucyjnej zasady praworządności w unormowaniach tych najistotniejsze jest to, że dopuszczają one, a nawet więcej zakładają, istnienie obowiązku wykonywania poleceń służbowych niezgodnych z prawem. W razie bowiem pisemnego potwierdzenia polecenia służbowego pracownik (członek korpusu służby cywilnej) nie tylko może, ale ma obowiązek wykonania polecenia, także takiego, które jest niezgodne z prawem, przy czym dotyczy to zarówno przypadków subiektywnej jego niezgodności z normami prawnymi, tj. osobistego przekonania pracownika, że polecenie służbowe z nimi koliduje, jak i obiektywnej jego sprzeczności z prawem. Odmowa wykonania polecenia służbowego, która jednocześnie jest obowiązkiem, dotyczy tylko tych poleceń, których wykonanie przez urzędnika państwowego „stanowiłoby przestępstwo lub groziłoby niepowetowanymi stratami” (art. 18 ust. 3 ustawy o pracownikach urzędów państwowych), co do których pracownik samorządowy „jest przekonany”, że ich wykonanie „prowadziłoby do popełnienia przestępstwa, wykroczenia lub groziłoby niepowetowanymi stratami” (art. 25 ust. 3 ustawy o pracownikach samorządowych), czy też – w przypadku członka korpusu służby cywilnej – gdy wykonanie polecenia „prowadziłoby do popełnienia przestępstwa lub wykroczenia” (art. 77 ust. 3 ustawy o służbie cywilnej). Według wskazanych przepisów granicą obowiązku wykonania niezgodnego z prawem polecenia służbowego jest więc to, czy prowadzi ono do popełnienia przestępstwa (ustawa o pracownikach urzędów państwowych) lub wykroczenia (ustawa o służbie cywilnej i ustawa o pracownikach samorządowych) i dodatkowo także czy jego wykonanie groziłoby niepowetowanymi stratami (ustawa o urzędnikach państwowych i ustawa o pracownikach samorządowych). Ponadto w przypadku pracowników samorządowych dodatkowo o obowiązku odmowy wykonania polecenia służbowego decyduje ich przekonanie – a nie obiektywny stan rzeczy – że wykonanie polecenia prowadziłoby do popełnienia przestępstwa, wykroczenia lub groziłoby niepowetowanymi stratami. Na tym tle jeszcze raz należy powtórzyć, że poza przypadkami – raczej wyjątkowymi – w których możliwe jest zakwalifikowanie wykonania potwierdzonego na piśmie polecenia służbowego jako przestępstwa, a także – w części przypadków – wykroczenia oraz prowadzącego do powstania groźby niepowetowanych strat, istnieje ustawowy obowiązek wykonywania poleceń, także takich, które są niezgodne z prawem. W przypadku pracowników samorządowych obowiązek ten istnieje przy tym również wtedy, gdy wprawdzie wykonanie polecenia obiektywnie prowadzi do popełnienia przestępstwa lub wykroczenia albo grozi niepowetowanymi stratami, ale pracownik ten nie jest przekonany co do istnienia takiej możliwości.

 

W moim przekonaniu stan taki oznacza ustawowe, częściowe zalegalizowanie łamania prawa przez pracowników zatrudnionych w organach władzy publicznej. Powstaje więc pytanie, czy unormowanie w pragmatykach służbowych poleceń służbowych w sposób, z którego wynika, że pracownicy organów władzy publicznej mają obowiązek wykonywania także poleceń niemających podstawy w prawie czy też wykraczających poza jego granice, jest do pogodzenia z konstytucyjną zasadą praworządności. Obowiązujących w naszym porządku prawnym regulacji poleceń służbowych można starać się bronić wskazując, że o ile adresat takiego polecenia ma w pewnych przypadkach obowiązek jego wykonania także wtedy, gdy koliduje ono z prawem (w jego przekonaniu lub niezależnie od tego przekonania), o tyle nie dotyczy to jednak autora polecenia, a więc zwierzchnika służbowego wydającego polecenie. W świetle konstytucyjnej zasady praworządności – jak sądzę – taka argumentacja i usprawiedliwianie urzędniczych działań niezgodnych z prawem nie powinno być jednak akceptowane. Kierując się zasadą praworządności, także w organach władzy publicznej należałoby stosować rozwiązanie przewidziane w art. 100 k.p., zgodnie z którym pracownik jest obowiązany stosować się do poleceń przełożonych, które dotyczą pracy, jeżeli nie są one sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę. Wynika z niego, że obowiązek wykonania polecenia istnieje tylko wtedy, gdy dotyczy ono pracy i nie jest sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę. Pośrednio oznacza ono, że pracownik nie tylko może odmówić wykonania polecenia sprzecznego z przepisami prawa – co w określonym zakresie wykluczają pragmatyki służbowe – ale iż jest to jego powinnością, skoro w myśl art. 83 Konstytucji RP każdy ma obowiązek przestrzegania prawa Rzeczypospolitej Polskiej. Kierując się konstytucyjną zasadą praworządności, w przepisach pragmatyk służbowych należałoby przewidzieć obowiązek odmowy wykonania polecenia służbowego nie tylko wtedy, gdy prowadzi ono do popełnienia przestępstwa (ewentualnie do popełnienia wykroczenia czy powstania groźby niepowetowanej straty), ale w każdym przypadku jego niezgodności z prawem bądź – posługując się formułą konstytucyjną - gdy jest ono równoznaczne z działaniem nie na podstawie prawa lub wykracza poza jego granice.

 

Wskazany wyżej problem, do tej pory niepodnoszony w naszej literaturze prawa pracy, wydaje się mieć szczególną aktualność w chwili obecnej. Nowa władza pod hasłem umocnienia państwa i dobrej zmiany dąży do centralizacji decyzji, stawiając przede wszystkim na jednolitość, zwartość, skuteczność i sprawność działania aparatu publicznego. W związku z tym oczekuje od swoich urzędników przede wszystkim lojalności i wierności oraz zdyscyplinowania, karności i ścisłego, szybkiego wykonywania poleceń płynących z góry. Rodzi to w naturalny sposób tendencję do pomniejszania znaczenia prawa i zasady praworządności jako naczelnej konstytucyjnej wartości, na rzecz realizacji bieżących celów i skuteczności prowadzonej polityki. Mniej ważne staje się przestrzeganie prawa, natomiast za najważniejsze uznaje się przestrzeganie poleceń płynących z góry i ich bezwzględną, bezdyskusyjną realizację. Trudno przy tym zaprzeczyć, że obowiązujące unormowania poleceń służbowych sprzyjają kształtowaniu się przekonania i praktyki, że prawem są te polecenia niezależnie od tego, czy da się je pogodzić z Konstytucją, ustawami i innymi aktami normatywnymi. Wierność poleceniom służbowym staje się tym samym ważniejsza niż wierność Konstytucji RP.

 

Walerian Sanetra

Kurier FedEX 14 zł
Inpost Paczkomaty 14 zł
Kurier Inpost 14 zł
Odbiór osobisty 0 zł
Darmowa dostawa od 250 zł
Darmowa dostawa w Klubie Książki od 200 zł